Opusculum, de simplicium medicamentorum facultatibus secundum locos, et genera. Accesserunt quoque praefationes quaedam huic opusculo admodum necessariae ... / [Pietro Andrea Mattioli]

31쪽

PII e. Ma dat unctione, nata sunt. Atqui perspicuum est, quod adstringentia quidem, quantum in ipsis est, alui deiectionem senape cohibent, acida vero clini succum crastum in ventre inuenerint, ipsum incidunt, ac deorsium subducunt, ob idque deiectiones humectant quod si Yeutrem purum inuenerint, ipsum magis istunt Caeterum acida uniuersia,

tum ea, qua simpliciter acida sunt, e et e .lut Oxalida, tum mistis quoque aliis fa

cultatibus quaedam siue dulcibus, sine amaris, siue acribus nihilo se crus e frigerantia sunt, qualia sunt mala punica, mala pruna, uae, mora, ficus, cerasia, ipsumque adco acetum, sed huic permista est quaedam acrimonia. Memmiise quoq; oportet, qu bd quae summe acta sunt perinde ac acerba, mara , aut simpliciter aliam quamuis qualitatem, praeter dulce sortita sunt ea Omnia nutrire nequeunt, aliun clam n abeant dulcedinem haec omnia nutriunt, caeterum per se dicto ru nullum, ut nutriat satis est.

pendi de acreo. Voniam acidi saporis mentio acetum mihi in mentem redeo ita

32쪽

fit nunc tio ab re putauerim, aliquid hic de eo disserere in praesertim cum non desint, qui aceti acrimoniam mordacitat Enique percipientes , sibi certo

persuadeant,acetum poteriter ex calfacere, quaquam re vera refrigerat mi autem idem sentirent notae erant etiaGaleni tempore, medici Quo factum est, is lib. i. cap. 13. de imp. me dic. facult. eorum sententiam improbauerit his verbis, Haud concedendum qui busdam arbitror, qui acetum ex tenuitate sua mordacitate, calidum esse

colligunt. Nec enim quicquid tenue fuerit, id, calidii est, sorte vero nec quicquid mordax fueriti tenue. Verum in praesens id illis detur tametsi adferre liceret niuem, Boream, aquam frigidam, non oculis duntaxat,sed etiaulceribus , raris corporibus omnibus mordaces, ut Hippocrates inquit, ulceribus frigidum mordax Verum etiam si qui si illud, ut dixi, concedat, quicquid mordax fuerit esse tenue, nostatim calidum concesserit. Itaque nec acetum proinde, lubd mordax sit, calidum suerit,sed tenue, uti aer borealis, non tamen calidum Praeterea frigidam omnino qualitatem calidam lon-

33쪽

ge superare

Sm inter quos reperio Ioanncinia

34쪽

nelium, virum quidem aetatis nostraeclarissimum, medicumque insignem squippe qui uniuersam medicinam diuina sane oratione descripsit. Etenimis lib. .cis methodi me dedi de saporibus scribens sic de aceto disseruit Acetum sic experimur fluxiones repellere, Domnem sanguinis e naribus eruptionem, atq; dysenter iam tum vapore suis scitato, tum etia fotu cohiber ipsasq;hemorrhoidas, immodicas ut ei poreationes sussi tu insessu cive sistere, Omnemque sanguinis reiectionem, potum vel per se, vel admista aqua, promptistimescohibere, neq; idcirco est inter adstrinirentia numerandum. Longe enim abii s materia distat sed unius rigoris alte subeuntis beneficio , fluxiones repellit, siccitate vero, quae plane valida est, cas atque sanguinis eruptioncssistit ac cohibet. haec isse. Quibus manifeste refragatur Galenus, quippe qui acetum adstringenti vi esse praeditum; pluribus in locis testatur. Siquidem fib. 1. de alimen totum facultatibus in ipsa primum praefatione sic habet, Sin minus vis aluum subducere letem ex- corticatam bis decoquito in aqua, vi

delicet priore effusa, dein salis aut ari

portiunc

35쪽

crusta a facientia medicamenta sed sanguiaris quoi es cohibet. Idouod itε- est apertii lim libro Rex o car)ymino deco in p. ined. . to eos ubist on alica pharmaca citra succos compo

desci ibit. Inquit enim cons icuum ve

ro est generosum est e hoc pharma um ex colatrariis compositum. Gai re nim

a Galeni sententia non patim aberra-

solet, vino vero posterius,

36쪽

uod remanserit in vase quod in sotnace residet, gustaveris, manifesta adstriistionem perceperis , ipsamque non modicam. uo sit, a Galenti Dion corid sentetia haud tantillum quidem mihi discedendum fuerit.

Alsus sapor in mediocri materia coci sistit,cu calore siccitate. Aqueae enim materiae quae non exquisite simplex est partes quasdam terrenas permistas, calor externus tande re assans, Durens,atque siccans,falsum saporem inducit, fitque a terreno sicco, quod inaque humido caloris vi praeassatum attenuat linque est. Neque igitur prorsum terrenus, neque queus,aec ex amborum permistione, quandam materiae mediocritatem sortitur. Neque si ex calo te processit, hic tutus manet, sed ermistione obtunditur , siccitas γζxQmaior conquiritur ac persistit. Propinquus praeterea est salsus sapor amaro, quippe terrς ni ambo sunt, calidi noobscura tamen diuersitate dissident. quod videlicet amarus a calore arido plus sit extenuatus, elaboratus. Nam

quid salsum ex calfeceris, plurimui

37쪽

Vi Drum succus nisi, 'ventrem soluetidi iunt, tergi t. teriti tithriti i

38쪽

ouidem de lactantur tum viscera , tum a

-m habere quis dixerit, atque ideo, disti ei ita ad viscera accommo: ari venter autem his oblectari vide-

uodammodo ab assumptis dele..ctatur, velutia contrario ab asperan tibus amaris ue offenditur, nequis,

empus, quo fit, ut nemo ea nasi interduit vice aedicamenti, ut ob conctos praeter naturam in ventre vin

illi erat. Vbi enim secundum nati Thabucrit iniucunda ipsa talia onrita sunt fiucunda autem sola, quae

Iezunt. Sin in appellato gutaui

39쪽

latissimam abbi uici Sta

vero manifesta colati nub emcipii r

ramen calore excidii risii

molest

40쪽

a r inolestu sit, sed inter limites sese con-

saeia ΟMeminisse etiam

valentius excalfaciat. Me mimis etiam eii re ut uae velut inungui r arquet

ra et i ii statum suuid restituunt

Ner a partes, ac velut e rosas in

particulas , haec si cum voluptatentana contingant dulcia in sint,

vin uia vocitantur. Porro liu

non ignorandum quod suo u ul

cis, cum sine acrimonia. Gallicie,

o est , cum solus plane fuerat, et

ouod si acrimoniam . crassitiem ha- ueri , citius subducitur. Postremo

quae dulcia sunt ex calfaciunt modera, maturant, laxant rarefaciunt, abstergunto digerunt.

PIn uis sora Theophrasto addi

tus nec calore nec acrimonia gu

stum sollicitat, sed lingua orisque partes lentote qui dam oblinit. Is praeci vite animaduertitur in oleo, tum sim vlici tum amygdalino dulci,tum quo-

que in eo quod e pineis nucibus ex x