장음표시 사용
121쪽
ΤIT. IV. DE DONATIONIBUS.& quidem de ipsius filiae bonis, vel facto: atque ita quae ab
extraneis constituitur dos aduentitia dicitur. Ωuomodo utraque dos subdiuiditur lN. an receptitiam,quando censtituem de ea soluto matrimonio recipienda, est stipulatus; & non receptitiam: in qua talis stipulatio non intercessit. Ulpa Fragm.tit.de donat. 2. In Veram dotem, quς vero accedit matrimonio; & putatiuam, quq accedit matrimonio illegitimo, quanquam vera dotis habeat priuilegia,ta J. de priuit.ereditorum . di nullam, quae nupti js nullis accedit. S. I 2. Insta de Nupt. Uult uinad ds numβ. aeui possunt dotem eonstituere N. Dotem constituere quiuis potest,cuiuscunq. sit sexus& conditionis,etiam minor: modo eam constituat modicc:& quidem ita, ut dotem promittendo omnes obligentur, etiam interpositus fidei jussor. I. . De iure dotium.
An omnes eodem iura constituunt dotam '
Non; sed ali j eam ante promillionem tenentur constituere; alij promittunt libere, & non obligantur, nisi ex sua promissione.
Qui tonentur eonstituere dotem rha. Tenentur dotem constituere, Icogi possitnt pater naturalis X legitimus,filiam habens in potestate.ι. I .de Iure dotium. l.6 de eoliae. Nisi ipsa sit ii retica, turpiter vivens, aut inscio patre minor viginti quinque annis nubat, t. I9.C.
de haret.Nou. I IJ.e. 3. g. I I I . naturaliS sit, aut ex damnato coitu nata, Nou. 89.c. I 2I I9.Υde in . aut ipse pater, aulas,
aut proauus inopes sint. d.l.6. Vers quina. Adoptiuus pater an teneatur filiam adoptitiam dotare,ambightur 1 Dd.Obrecht. di . de patr.mul.th.9 8.2.Item tutore S dc curatores, pro modo facultatum ipsarum puellaram & maritorum dotare tenentur, si habeant modo unde dolentura.6OJde iure doti Qui confluunt dotem libere stha. Mater filiae, auus maternus nepti; frater sorori, nisi inop 2S sint; quo casu eam dotare tenentur; reliqui plane pro arbitrio dotem constituunt. l. Unic. . de rei uxoria act.fua res dantur in dotem f
122쪽
mato datam ilotem ab uxore prasumitur.
Axi seri per dos nude ransiluitur j . . Plerumque eius constitutioni solent addi, pacta,quae dotalia uocanuis. Eutra in finem,ut vel certam reddant do tteret, ut qualis quantaque sit constet; vel de lucro dotis alijsque circumstanti js conditionem ponant. Quae,nis causam dotis reddant deteriorem, LI ι Θseq.F. de pact. O .vel bonis aduersetur moribus,omnia seruada sunt, h3.6.1.D uis es asseaus eo ituti dotis fit. Non unias. 1. Actio bonae fidei s competens marito siduersus pronaissorem , qua quouis modo constitutam do tem petat. Nou. 3.ου. . U. par. sic. 1. Tacita hypotheca in bonis promisitis. Vvel par. Dil. J. Actio ex emto; rebus in dotem aestimato datis. t.26His 3 .st huc . Quod fructus rei dotalis matitus lucratur ad onera matrimoni j sustinendaὸ 7. LIO. 6.3. hic. S. Qu*d luto 1natrimonio datur similis actio ex stipulatu inulieri, eitisque patri,. vel heredibus ad
uersus 1Maritum,eiusve heredes,ad dotem repetendam,ω.
sit. D. Θ C.solus. indiri dos quem. pet. imo & rei vindicatio,&hypothecaria Lao. 9. c. hie . t a. c.qui flos in signi. Constat te matrimonio, nisi ad inopiam vergente marito , cui in sciens uxor nupserit, haec repetitio non datur. Gusti ob A .suid est donatio proptεγ n tias i, olim an& nuptias dicta fist. Est ac iis quo maritus ipse, vel alius eius nomine regmobiles, vel immobiles,alia1ve propter doter vel hirpti tum astectionem millieri confert Ruis eam eonfisulf ι θ qua in re fk. dum malitus, tum pro eo quilibet. I. I i. 9. ii 9. fra& quidem in te qualibet, tam mobili, quam immobili .
V t fiat animo propter nuptias donatid qui si absit,in
aliud geniis donationis transit. 1.Ut constituatur,augeaturi minuatur pro dotis ratione, etia in constante matrimonio, iure novo, non veteri. i. Vt, si excedat quingentos auteos, actis insinuetur. Nouissimo quidem iure ex parte viri, non mulieris; quatentis nimirum vir pro rata donationis propter nuptias lucrum ex dote captat, Nou. I 17. dap.2. VtVIς
quod lucrum finis est ipsius inlinuationis. 4. AEqualitas V
123쪽
ro in constituenda hac donatione , iure veteri quoad ipsa pacta, non quoad quantitatem ella debuit, nouissimo etiaquoad quantitatem, Nou. 27.c. I. Hodie rursus ista aequalitas non obseruatur. Gul.2. obseru.78. S. Olim ante nuptias debuit constitui, nec post eas constituta procedebat: iure no
tio, & constitui, & augeri, & minui post nuptias potest, sicut & dos A 3 hic.
Ωuis es esse ius huius donationis propter nuptias sthi. I. Quod ne maritus vlla bona dotalia alienare, vel pignori oblisare possit,mulieri in hac donatione aduersus omnes posses res actio in rem competat. a. Quod somtius ius habeat in rebus sic donatis pro dote recuperanda, ut not. tu L.a uis C. qui pol. in pign. 3. Commisso adulterio
a marito, Uxor cum eo agens ciuiliter, hanc donationem lucratur. q. quia Authent. Ut liceat matri, vel auia . 4. Marito vergente ad inopiam uxor eam a creditoribus reuocare potest. l.vbi, ibique Authent. C.de iur ot. Qua est dotis, is huius donationis comparatio tha. inter dotem , & hanc donationem ita comparatum est, ut ijsdem passibus in plerisque ambulent. I. eodem tempore constitui, au3eri, minui possin7. 2 . eadem quantitate, ijsdemque conditionibus. 3. ut sicut fietione iuris dotis dominium transit in virum; sic donationis propter numptias dominium transeat in Uxorem. q. Vt,soluto matrimonio, dos ad uxorem, vel ad eum redit, qui dedit, sic haec donatio redeat ad maritum Nou.97 .e. I. 9 2. I. vlt. C. de donis ante nupt. Pae. v. dis'. hic in th. 22. Dii ferunt tamen in eo, quod maritus lucratur fructiis dotis durante matrimonio: VXor Vero, matrimonio durante, fructus donationis huius
non lucratur. - An mulier nihil ex hae donatione, vel alijs mariti bonis umquam lucratur
N. Potest ex hac donation e , vel ali is mariti bonis mulier lucrari soluto matrimonio; idque ex conuentione, &pacto. quae bonorum pars dotalitium dicitur ;& pro con-1uetudine constituitur:) nisi per adulterium,iniustam separationem, vitae turpitudinem, vel alijs modis ipsa ea se fecerit indignam . Et lucrari quidem mulier potest dotaliitu, siue
124쪽
sue pleno dominio , siue quoad Vsum fructum tantum. aeuid disseri hae donatio a Ponsaliti=s muneribus f R. Quod sponsalitia munera proprie ante nuptias dentur; haec etiam post nuptias fiat. q. 3.hic. 2. Quod sponsalitia munera vere fiant uxoris, siquidem suis usibus ea retinue rit; l. 16 c. de don. anti Nupt. ex dissoluto mattimonio repeti non pollini a maritis. Vult. Iuris'. LI. c. I 8. num. I S. haec ante nuptias constituta repeti possit. 3. Quod sponsalitia munera constituantur, tam 1 sponsa, quam a sponso; haec donatio tantum a matim, vel alio eius nomine. Ruis es tertius modus acquirendi domini= hoe titulo ab Imμratore propositus , o an hodie obtinet tN. Tertius modus acquirendi domini j olim erat, iure ciuili, per ius accrescendi ; hic ita explica tus, quod serui communis ab altero dominorum libertate donati pars m-cio accrescebat: Is vero acquirendi modus a Iustiniano est sublatus, per Constitutionem,qua,ut dominus iste partem pretii pro seruo ita manumisio accipere cogeretur, consti tuit. g. vlt. hie. Pro quo iure, in ultimis potissimum voluntaribus, aliud ius accrescendi hodie obtinet: de quo agetur infra est.da Legatis pusius. Et illud est, quando duobus in eodem iure, siue successione existentibus, Uno non petente,
seu non concurrente, seu concurrere desinente, eiusdem portio alteri petenti & concurrenti accrescit. Tor.rit. de Usu Aua. accreg
Quibus alienare licet , vel non licet. Duisti supra essectus domini= esse liberam de rob. nostris pra
sentibus dissositionem , ct earundem abseentium vindicatio nem ς An ergo earundem alienatio siqua est domini= transatio , ἰ. I. C. de fundo det. 9 omnibus semper . Iolis dominis eo erit t . AlienatiO,seu omnis actus per quem dominium tras fertur, non semper omnibus , nec solis dominis competit . Vnde hoest
Id inde est, quod verus dominus non ita est rei suae moderator di arbiter,quin legis dispositio eum moderetur;
125쪽
Vnde eatenus domino tantum alienare licci, quatenus idicae permittit, Deinde q νod ipse dominus sibi ipsi pote s atem ex domini j itire compe entem minuere, Vel planq userre potest. Qua xempla proponit ImperAtor dominorum, qui eum domi pi sunti res suaΦ ipsi alienare non possunt tM. Maritum in sundo, seu re dotali, 2. Pupillum,isc miri
Quid peto hie iuris sirsa maritum in re dotali 3
M. Maritus , cui &sponsus9 etsi constanre matrimonio subtili ratione essicitur dominui rei dotalis , tamen funis dum, id est, res soli & immobiles dotales, id est, in dotem datast seu qRasi dotales,& pecunia dotali comparatas qua lescunque etiam mobiles, quae seruanda seruari possunt, inaestimato in dotem datas, etiam consentiente muliere, uel sponsa seti3msi consensus mulieris iuramento sit fidi, matus in iure quidem ciuili non in casu iuramenti de iure canonico alienando, vel distrahere, vel oppignorare non
Au nusto id pρtes s su tua. Mobiles que seruando seruari non possunt,ranquam viliores', aut etiam immobiles aestimatas, si soluendo est, consensu mulieris alienare potest. Bar .eod. 2.Ortera S non potest listi are , nisi propIer necessitatem , di quidem non pliam, quam sustentandae coniugis, liberorum. Iρώμ, Fab. post gLin Ierbo prohihetur. hic. Ruicli iuris circa pupissos is minores tri. Circa pupillqm, pupillamve id ius est, quod rem pullam api Hepare, aut rei mobilis, siue immobilis possessionem, sequidem naturalem , in alium transscrre his- sit. 2 Vt nec pςcuniam glieri mutuare, pes creditori suo in solutum dare possit, ita ut accipientis fiat,nisi praeserue, gique authore tutore , Quod, si aliter pupillus faxit, vindi,s a re peςun am, si extat, vel bona fide consumtam condisere i mala fide consumtam, sibi exhiberi petere putest. 3 Vt, pes ipsi sine luxoris aut boritate, ita ut liberetur, solue re pecuniam debitor possiti; Quam tamen, si vel eam sal-
126쪽
ΤΙΤ. VIII, QUIBUS ALIENARE,&e. sis
debitum sollitum iterato tutor repetere non potzst,9.2.his.
Adulti minores similiter,curatorem habentes,si quicquam alienant sine eius consensit, contractus ipso iure nullus est: si non habent curatorem ubsistit quidem contr/ctus, sedi si in integrum restituuntur, l. 3. C. de res.in.t.min.
Lui accensentur minoribus cμratorem habentibus, quoad reis rum suarum ulienationem '
N. Prodigi. 4I. 3I. IJ. e verbile. Item furiosi g. 3.supra e Curat. Quibus eodem jure accedunt filiussam res eo uhonorum aduentiliorum in quibus pater habet usumtiructum. Lsui. 6. Aliut C de bo qμa lib. Vasallus similiter 3 quaistentis seiadum sine consensu domini S agnati'. Emphytem. ta, quatenus intra duos menses, ex quo attestationem do. mino miserit, empiteusin, sine consensu domini non potest alienare; ob ius videlicet, quod dominus directus in emphileusin&seudum habet. Item maiestatis, aut pre- duellionis crimine, aut hςrςseos nota damnatii de quibus omnibus infra siris locis . mi habent alienandi pρtestatem eum non sint /omini 'ν. Creditor in re sibi oppignorata i tutor & curator in rebus pupilli & minoris, S similes rerum alienarum admisnistratores; quatenus quidem ipsis facta est potestas.
aeuatenus ius alienandι pignoris habet ereditori
N. Creditor, siue rς. oppignorata ut uendi possit, comuentum sit, nec ne, vendere illud potest, debitore in mora soluendi existente; sed iuxta leges conuentionis, venditionem intercessςcit: Si nihil de ea conuenit, post unain de- nunciationem,debitori testato factam,ut pignus luat,& im de expectatum biennium: Si expresse inter parteS conuenit de pignore non distrahendo, post factam trinam derinunctationem, cum cursu biennij, fiet codem natio per iudicem,pe late creditore,ut piguus distrahatur.9. 1 .his.l.64. Is de disr. pign. Uves par. ibidem. Ruid si pignus non inueniat emtorem , nee id debitor luat R. Petente ci editore, constituetur per iudicem tempus
debitori intra quod pignus luat, ea lege, ut si in mora sit, liceat creditori id habere domini j iure: ita tamen,ut, si post idem tempus intra biennium ollarat totum debitum, cum
127쪽
omni damno dc interesse, per iuramentum creditoris ars tendi, adhuc id luere possit. Idque secundum constitistionem. l. a 3.2.C. eiure dominis impetrando.Ωuomodo res eorum qui sunt sub tutela is eum a tutoribuso euratoribus alienuntur
N. Isti quidem res pupilli, vel minoris mobiles, quae seruando seruarinequeunt, libere alienant; mobiles, quae se uari possiant,vel immobiles non,nisi vel a pupilli parentibus
permissa sit alienatio, 'uorum sola ita sumcit voluntas, ut aliud non requirasur, L. I.Θ .Lt. Ru M . e r.opu nora es.) Vel si non est permissa, adiit iusta alienandi caula, puta aeris alieni a pupillo debiti,quod dissolui aliter non posui,aut pu pillus aliunde ali non possit, de cognitio magistratus circa eandem necessitatem,ut post eam decretum interponatur. Quorum trium uno deficiente, aut etiam ex falsa causa imterpositeo decreto, adeo nulla est alienatio, Vt a qliocunque possessore, etiam absque pretij restitutione, vindicari praedia vendita possint, nisi vitium suppleuerit confirmatio principis. l. I Τήε rebus eorum qui sub tui. o cura sunt a decreto non alienandis is ibi Uves. t. I. θ3. C de prad. minor is l. I. C.
An is ali, res non suas recte alienant 'M. Omnino alij rerum alienarum administratores ordine legitimo eas postuns alienare, ut procurator,tuXta mam datum ; Prauatus ecclesiae, secundum modum canonibus concessum. Similiter iudex res alienas alteri adiudicando. 9. vlt. insta de Osi iud. Item Princeps lege ordinando usuc pionem. Pri oum de Usucap.
Per quas personas nobis acquiritur.
S ra actum de modis acquirendi dominstum sure gentium, tum citrali persingularitatem. nune videndum per quas personas ita nobis acquiratur e dominium, siue possessio.
N. Acquiritur ita, non tantum per nos ipses, quod non est dubiu*, sed e tiam per alios.
128쪽
TIT. IX. PER QUAS PERSONAS,&c. R
Hr alias personas nobis acquiritur p; N. I. Per eas, quas in potestate habemus, siue liberos nostros , siue seruos. a. Per sertios alienos , in quibus siue usumsruch. siue usum tantum habemus. 3. Per liberos homines , vel seruos quos bona fide possidemus. q. Per extraneam personam. Pr.hic. Quomodo acquirimus per liberos nostros quos in potestate ha
R. Per liberos nostros quos in potestate habemus olim parentibus acquirebatur, sine distinctione, qiiicquid ullo iure ad ipsos perueniret, excepto peculio castrensi, id est, quod in castris,aut occasione militiae armatae acquirerent, ex Iustiniani constitutione . . Hodie, quod ex re patris filio obuenit, totum acquiritur patri. Quod ex occasione mili tiar, siue armatae, siue togatae filio obuenit, totum ipsi filio acquiritur. Quod praeter Vtramque istam causam filio o uenit, puta ex successione materia, vel alia, industria, aut sortuna prospera, in eo ipsi filio proprietas, patre usumst... habente, acquiritur. 6. I. Luid aequirit pater silium habentem peculium aduentilium emancipando rhi. Olim tertiam partem dominij in isto peculio retinebat ; hodie , ex Imperatoris nostri constitutione, manente penes filium integra proprietate, retinet tantum pater dI-midiam partem usufructus. 9.2. his. Quomodo acquirimus per seruos proprios '. R. Cum serui nihil proptium habere possint; citra ullius peculi j distinctionem, ita acquirimus per eos, ut quod ex . traditione nanciscuntur, siue ex stipulationis, donationis , Icgati,aliave qualibet cauta,id nobis etiam ignorantibus &inuitis obueniat imo vero etiam haereditas, sed non nisi nostro iussu adita se ne arti alieno inuitum, aut ignorantem dominum subijciant. l.21. g.iussum 1de acq.her.
Quomodo acquirimus per seruos in quibus tantum habemus Uumstuctum , vel Uum . -
N. Per eo5 acquirimus tantum quod, siue ex re nostra, siue ex opera sua acquirunt: quod extra illas caulas consequuntur ad dominum proprietatis redit. 5. . hic. Si in se G uia
129쪽
uis usum tantum habemus, tantum acquirimus quod ex Ie Vsuaria consequuntur ; quod operas serui usuarius alteri locare non possit. l. per seruum pr. 1. de Usu. ct Hab. 'Ωuomodo aequirimus per liberum hominem, vel seruum alie
num quem bona fida posemus t Circa liberum hominem , quem errore facti nobis seruientem, tanquam seruum; vel seruum alienum, quem similiter errore, tanquam meum possideo, idem ius est, Iod circa seruum vivmictuarium ; Vt ex praecedentibus uabus causis nobis acquirant. Sed circa id, quod ex alijs causis acquirunt, id iuris est, ut id ad ipsum acquirentem
pertineat, si liber est, vel ad dominum,u seruus est; nisi bo-nς fidei possessor seruum usuceperit; utpote quo casu,cum emus domini factus sit , per eum ex omnibus causis ipsi
acquiratur. g. . eod. Uers idem placet. An uctuarius seruum usucapere non potes tN. Non potest. I. Quia non possidet ciuiliter, sed nati raliter tantum,& quidem non sibi sed proprietatio. 2. Quia ei deest bona fides,quod sciat seruum eum esse alienu .f. q.
Ωuid vero per prasedentes personas acquirimus thr. Non proprietatem modo,sed & possessionem .Per luberos quidem nostros, S seruos propcios omnino; Vel lautem Vt per eos nobis usucapio procedat .I .sfacq oss. Persi teros Vero quatenus possessionem ex re nostra, Vel Operis suis adepti suerint. g. 3. ΘΑ.
An per liberas personas, in quas nihil itiris habemus, seu ex traneas, mi hic vocantur ,9 nihil acquirero possumus 'Per tales, siue etiam per seruos tales alienos nihil no bis acquiri potest; excepto procuratore,a nobis,Vel coram, vel per nuncium, aut epistolam,cum mandato ut nobis ac quireret, constituto. g.F. hic. Luid aequiritur nobis per procuraterem fProcurator acquirit nobis posse ilionem,non scientiis bus modo,sed di ignorantibus eam traditam,modo ipsam, Vt nobis acquireret,acceperit, i.I. g. II .ct ratae acq/ρ s. Eius
ero posseuionis interuentu sed ex causa iussa dominium; si quidem is, qui possessionem tradidit, dominus suetit, de dominij transferendi mentem habuerit. l. 13.1. de u f. ἐρm.. vel
130쪽
TIT. X. DE TESTAMENTIS ORDIN. m
vel usucapiendi facultaxζmi si dominus modo fuerit opinione ; & ipsi rem nostram procuratori traditam nouimus, S.6.hic Nisi ea melaxe procurJtori res sit tradita, ut no prius nostra esset, quam ad manus nostras peruenerit: quippe quod tum,ut nostra sit, debeat ad manus vostras peruetiis,se. Li. f. per prρςur.F. is acg. poss
De amentis ordinandis. AN prater pracedentes modos acquirendi domini' per singulari
rundem explicatio in testamentorum materia commodius procedis,aa eam ab Imperatore reseruntur. g. vlt.tit/raee aeuot modos acquirendi domini' iure ciuili per umuersitatem seu successionem, recenset Imperμtor tPlures;puta hereditatem,bonorum possessionem,a rogationem . libertatum conseruandarum causa addictio. nem: denique quae olim sebant per bonserum venditionesct ex S. C. Claudiano. Supr.rit. pro .9.6 Ruid es hereήitas Hereditas nihil aliud est, quam successi' in uniue sum ius, quod destinctus tempore mortis habui g. de R I.Nempe licet hereditatis vox quandoque accipiatur pro rebus hereditari js. t. t. de fam. bereis. tamen Iurisconsultis proprie nomen iuris est . ipsum ius succedendi in bona, de iuncti notans. Supra de rebui corp. o incorp. Cur dicis in ήois, itione in vηiuersum ius yQuod omnia iura, tam activa, quam passiua, hoc est Cmnia,commoda incommoda defuncti in heredem tra sean adeo ut heres una eademque persona cum defuncto censeatur,& quidem siue ex asse beres sit, siue ex parte in .stitutus. Quia in partem uniuersi succedit, & in ea pers nam desuntii repraesentat.Ωuamobrem icti, quod defunctus, tempore mortis habuit .