장음표시 사용
141쪽
Quatenus priuilegiatum es testamentum factum te ares sistht. De hoc testamento nihil certi iure definiunt DoctoreS, tamen conueniunt, ob necessitatem de solenni vatibus iuris ciuilis aliquid relaxandum s ad exemplum testamenti militaris; quod tempus belli Sc peltis aequiparentur. Puta, quando pestis ita grassariar, Ut plurium restium copia habe.ri non possit, cor m quinque restibus; vel etiam maximes ipse testator correptus sit peste9 minori, put duorum vel trium, numero testium, ςti m in terris imperi j, siibsi
nuatenus ei rea testium Adhibitionem sub unt testamen. a moribus Batauicis
M. Permissum quidem in Batauia communi iure b.e.s plena testibus adhibitis facere testamentum i fiunt vero plerumque S subsistunt testamenta Bat uicis moribusivel coram duobus Scabinis di Secretario facta; Vel coram Notario di duobus testibus idoneis viris, non mulieribua
ret sol nitater prater sors expρμαε, is quε tha. Praetςr solennitates supra expositas requiritur. I. In testamento eius qui liter S ignorat testis octauus subscript I. baς consuti. 2.Caecus test ri deber per nuncupatio,
142쪽
TIT. XII. DE PERMIS. TESTAM. mT I T XII. Quibus nou est permissum facere Testamentum.
AN igitur qmnibus est permissum facere testamentum' R. Verbis legis XI i. Tab. Ut qui ue strasset su/ rei ita ius estos latissima quidem potestas testandi ciuibus Romanis fuit tributa, sed id vel authoritate legum, vel inte pretatione iura constituentium est coangustatum. teg.1 2O.
Otuplex est prohibitio pN. Exohibitio est vel talis, ut testamenti factio activa aliquibus omnino negetur i vςl ut non possint testari, nisi
sub certo modo. 2 4 μ causa ob quar aliqui omnino prohibentur testari fN. Varia: I. Desectus communionis iuris ciuilis,vel ci ca eam dubitatio, a. Potςstatis desectus. 3. Defectus iaςulis ratis testandi, seu parum rerum quas natura ad testamenti factionem requirit. 4.Legis prohibitio,qua intestabiles fisit.
aeui prohibemur testari quod nρn hune crues Romanis. . I, Serui , LI 6 I9.2O. h c. nequidem Permittente dO-mino; quia praererquam, quod nihil proprij habent de quo testentur, ipsi pro mortuis habentur. 2 Capti ab hostibus; quorum tamen testamentum ante saptiuitatem tactum, si apud hostes decedunt, lege Cornelia confirmatur: si redeur,iure postlimini j valet.*.vit. 3.Obsides a nobis hostibus, vel ab hostibus nobis fidei seruanda: causa d ti squod captiuorum loco habeantur. L31. de iure si ci.) nisi hoc nomianaum ijs a Principp permittatur, t. os esst . . Vel eis usus togae Romanae concessus fuerit ue vrpote quem tantum ciues habent, C. in d. t. ob er. A. Capit ii, non Mia, pinna, &quidem cum effectu, id est, non suspensa per Rppςllationem sententia, damnati. Ante damnationem, quamuis post aecusationem institutam, ctum testamentum, valet, .9.j est . I Ii si ves peculatus,vel laesae maiestatis ea sit. t.2O. F. vi ac rus is inseri'. Vel reus sibi mortem consciderit, i. Ρ
e bonis eorum qui sibi mori. . 'c . . .
143쪽
i prohibensu festari ob Eubιiationem satus, ct eur au. L e 1tatu suo siue dubitantes, siue errantes testas. prohibentur , quod inteSro iudicio testamentum faciendum; l. IJ.F, hic. Tales vero sunt. 1. .Qui nesciunt an ab hostibus, an a latronibus sint capti. 2. Relegati, qui capite se minutos putant. 3. Filius eius qui hoste captus est , patris captiuitate ita pendente; ut reuerti possit. LII.O IS.
Lui prohibentur testari ob desorum potestatis f filius lamilias; & quidem ita, ut ne quidem id possit patre consentiente s quod ita alieno iuri est subiectus, ut nihil proprij habeat s de qualibus tantum bonis lex xij. Tab. testari permittit. d. l. 12O. de U. S.) nisi miles sit, & depeculio castrensi quod potest etiam militari iuro vel de quasi castrensi quod potest tantum more pagano testetur. Quod in his pro patrefamilias habeatur. 9. I.hic. g.vitait.do militari Tes . . F.de iud. De caeteris testari nullo modo po
aeui prohibentur ob defessum Deut aiss testari Qui vel de fictu iudicij, siue per aetatem,ut impubes; siue per morbum animi, ut furiosus scui prodigus comparatur, ideoque & hic ei vingitud S mente captus: siue per morbum corporis , ut mutus surdus testari mentem non possunt legitimo modo, vel qui alieno iuri subiecti, non
habent de quo testentur. . . Ωua ergo arate potestas testanai cone a
Potestas testar li conceditur demum puberibus, id est, masculis decimo quarto, staminis duodecimo anno
completo, qua atate IJ.pr. F.hic. matenus furiosis, mente estis, prodigis resari prohibitum'
Furiosis quidem & mente captis prohibita est tantum testamenti factio morbi tempore. Ita ut testamentum talium, siue ante, siue potest morbos frustum, subsistat, ut . & a furioso speciatim factiun squae habere soleno interuallorum dilucidorum tempore. Modo- talia sint interualla quibus mentem ipsis CC nstare plane constat. Prodigi simi-luer, alite prodiSalitatem, & post factum valet testamentum: in prodigalitate, id est, dum ei bonorum administra
144쪽
tio est intei dicta, non valet eius testamentutia, nisi steristati suς coiuluerit,& sane sit testatus. Nisa'Vist.ad 9.2., M. Ruatenus mutis is surdit prehibitum testari r lin. Mutum & surdum intelligimus, non quidissiculter, sed qui plane nihil loquitur, vel auditi Circa quo variatum ture; ita ut olim ne eo quidem casu quo mutus scribere, de surdus loqui potui testametum fac re possent, nisi Principis indultu. in. g. r. ct t .sme. Ex constitution Iuttiniani ita res d ecisa est, ut qui mutus simul & surdus sit natus, minime, ne quidem ad pias causas testari possit. LIV. C.eo . nec quidem etiam iure militari; quod nec miliatare possit: testari vero possit ex accidenti talis iactus, siquidem literas tenet. dI. LO. aut miles sit. g.a. supra de militi Testri sique Vet. Sive natura, siue casu surdus tantum, si is qui , mutus tantum, si scribere nouit, testari possit. Ruatenus prohibemtur restari intestabiles facti N. Eatenus quod legis prohibitione speciali intestabiles iubentur esse non solum ii,qui aliis testimonium dicere nequeunt i sed etiam quibus testimonium dici non potest ..L26.Τhic. At cui testimonium dici nequit, eius testanae tum quod non nisi adhibitis testibus valeo non posse v
Qui hune tales δν. Tales sunt. r. Damnati ob erimen famosum. Lis. 6 D. I his, 2. Mulier nubens intra annum luctus. t. r. vi fit qui not. inst. Quae tamen tertiam partem bonorum m rito secundo relinquere potest. t.I .C.desee.nu . Quibus ad de haereti's, de qui i js fauent, si intra annum ex quo sunt excommunicati satisfacere contempserint. Auth. eredentea C.de haret Usurarios manifestos,nisi prius de viris satisfaciant,vel de satisfactione cotieniant.c quanqua de usum in si
mibus conreditur eantum testari sub modo
P. Caecis, He i js qui literas ignorant; utpote quibus tantu onceditur testari secundum modua. har rons C.de rest.pr cripui, & in fine Tit praeced.a nobis explicatu . Quib.addo vasallu, quod ad seudu attineuut cui non nisi consensu dilistudi de a natorii, nili heredem instituat ad que seudu ali in qui erat veturti, aut ipsum it fi ancM testari est permissum,
145쪽
. INSTITUTION. LIB. II. . T I T. XIII.
Η Actenus solenn rates externa testamentorum inqui testamentis Unem habeant activam 3 dic; qua es forma res amentis ema,qua ab alijs υltimis voluntatibus distiuuitur . i' N. Heredis directa institutio. Utpote ex qua vina aceis pit. Qime ideo totius testamenti veluti capus de sundamei
. M. Eit successotis in uniuersm in ,quod defunctus tempore mortis habuit, siue scripto ,.siue nunc atrone, id est, viva voce,sacta designatio. Li hered Mituendis.
N. aeniplar; vel prima,quae nomen retinet,& institutio in specie dicitur , de qua primo agendum; vel secunda, quM
substitutio dicitur, de qua deinceps . . . Licet ne te tori,quos velit, heredes instituere pro Isitu fA M. Nons sed alios tenetur instituere, vel exheredare , quales sunt liberi ipsius; alios potest quidem instituere, non tamen tenetur, quales sunt praeter liberos ali j Romani ciues: Alios non potest instituere, de quibus Tit.sqquentes Ao tenetuν pater praei se liberos in mere, o mater '. R. Pater quidem tenetur liberos suos stiYcise instituere vel exheredare, ut valeat eius testa moraim, tr. hic. Mainrvero,& auus maternus posIunt eos praetetire, sed eorum si, lentium est pro exheredatione. 9.I. hic.
. , M. Est iuris succedendi, quod alicui in botris alterius competebat,ves comperere potuit, ademptioue u a te statore tacta hereditatis priuatio. ) . ., Euid est prateνitia ' : N. Quando talis,cui ius succedendi competit, neque stimitur heresuieque expresse,Vt oporteti exheredinu: sed ruet plane omittitur silentio, vel ei modo aliquita legatur . . Ω προ- ergo es ex redatis 3 . N. Du-
146쪽
M. Duplex. I .Propria; quando talis ab hereditate tincta Aditur,qui ex lege, seu imo iumest heres designatus,ut suus, seu qui debuit necessario heres institur. Ea mpcia,quan cio ab hereditate remouetur talis , qui ipso iure non est he res, nec necessano institur debe via inaneus l.
Omodo seri debet exheredatio. Drtia fiar . N. I . Si fit consulto, non temere , autaracundiae calore;
utpote qualis non Valer exheredatio, etsi iusta eius sit c u C.de mostes. 2 S, fit nominaum. g. r. hinid est, nommine, praenomine, vel Cognomine fili j expresso; ut constet de quo filio pater senserit. d. i ae past. . . Vt fiat puro; non sub conditione,utpote cum nec sub conditione institui:
filius sub potestate possit. t.3--lib.θ p . . Quibus:
accelsit ex iure nouissimo, ut fiat ex iusta causa testamento
expressa. Nou. IIJ. c. 3. . An ergo eirca hanc exheredationis doctrinam non idem Iem- 'per fuit ius Romanis . o l cci
aur Minime; std valde hic fuit variatum, & ita quidem.
r. vi hoc ius quo pater liberos suos debuit instituere , nominatim exheredare, tantum concerneret filios primi gradus, quos habebat pater sub potestate, siue iam natos U sue posthumos,eosque siue naturales,id est,ex iusto mitti-3monio procreatos; siue legitimos tantum,id est, adoptiuos; ita vi filios,vel alios per virilem sexum descendetes, etiam utriusq; laxi S, id est, nepotes & neptes, etiam posthum SIN posthuma inter c teros exheredare possetain has quidem, modo illis aliquid relinqueret, vel tantillum , ne pepobliuionem praeteritae viderentur. Prm. f. I. η hic. a. Quod Prastor istius iuris moderatione omnes liberos qualescum non instituerentur heredeAiussit exheredare,vel no minatim,ut masculosa uel inter caeteros, ut i*minas, & pH-teticis etiam emancipatis dedit bonorum possessionensis Corura tabulas.testamenti. g. 3. hie. 3. Postea iustinianus sua constituti ne, iure nouo sublata 1exus, & emancipationis differentia,'oluit omnes liberos,sive mares, siue faeminas, siue emancipatos, siue viretioris gradus,natos, siue posthumos, nominatim institui vel exheredari di xircae adoptiuos ' γ H a filios
147쪽
filios seruata definitione. toenultiae r adopt. Expressa. . a sera eirta ista verus gustia essectum exheredarionis iso teritionis era Hsseremia p
t. Si pater filios praeterijsset quos in potestate hah
hat,eius testamentum ades erat inutile, ut ne quidem filio ante eum mortuo, vires acciperet , quod illitio non consti . terit. 2. Si filias natas praeterijsset, via nepotes ex filio, aut alios viritisque sexus,valeret quidem testamentum; sed ita, ut praeteritae personae, sciiptis heredibus accrescerent & numerum heredum augeren suis quidem heredibus in via Tiles tatum partes; extraneis in partem dimidiam. U0Matis. I . t.7IO.de lib. θ-3. Posthumo praetcrito, siue ma- , Lulo,siue foemina,valebat quidem testametum, sed agna- tione posthumi,vel posthumae rumpebapari g. 2.hit. Ω- vereris sius iuris in istis omnistus videtur fuisse ratio p. v. veteris istius iuris respectu filiorum qui sunt subpotestate,necessariam institutionem quod attinex, Causa erat,
patria potestas ciuilis scuius respectu, una videbatur filii petaona cum desuncto patre 9 &inde existens iussultatis; quod vivo patre essent quasi domini paternorum bono rum. Re ectu necessariae exheredationis ratio est, quod ista dominij praesumtio non aufert patri de bonis suis libertatem testandi. Respectu concesis praeteritionis filiarum. ratio fuit: quod filiae minus,quam filii patri viderentur coniunctae ciuiliter; eo quod per eas non continuatur familia paterna,sed ipsae nubendo in familiam viri transeant,ratione iuris specialis posthumos concernentis; quod hi in is quae commodum ipsoru spectant pro iam natis habeantur. Ωustuplices sunt posthumi 'N. Posthumi dupliciter accipiuntur, proprie, & quidem tam hic,quam extra materiam successionis, pro ijs qui post mortem patiis nascuntur. 2. Improprie, & quidem in doctrina successionis speciatim ex lege Velleia,qui ante mortem quidem testatoris nascuntur; sed respectu testamenti facti dicuntur posthumi. Et sic dicuntur posthumi tribus modis. r. Qui post faetiam testamentum muO testatore nascitur suus heres. a. Nepos qui natus quidem est ante tςstamentum factum,sed post illud factum,mortuo priore insti
148쪽
TIT. XIII. DE EXHEREDAT. LIBER. ii
tuto, in locum eius succedendo fit suus. 3. Post testame tum natus,non suus;sed qui priore instituto defuncto,in i , cum eius succedendo fit 1uus; qui posthumus Iulianus dicti
2 ut his omnino pshumorum Ioeo veniunI I. Hi omnes posthumi sunt; & quidem vel sui, qui sic nati sunt, ut sui esse possint; vere quidem si nemo eos in i exesidiatis antecedit, ut filius in potestate patris existens ante eius mortem. Suorum loco habentur, vel quasi sui, sunt nepotes; qui sui modo sunt spe & potentia,Puta momtuo eo qui ipsos antecedit. Vel alieni, qui nati,testatori non sunt sui heredes suturi,sed extranei ,ut nepos ex filio eman
id nouo iuνi additum Me iura nauissimo t. t IV. Quod siue parentes,siue liberi sint exheredandi, non permittatur exheredatio, nisi sit iusta exheredandi causa nominatim testamento expressa, ab herede probanda .
N. Vtrimque generalis causa est, ingratitudo . . . iAn ob quasvss ingratitudinis caussas litat Atia parentes . με
N. Non,sed ob eas tantum quae speciatim legibus,& n
minatim Nou. i IJ. p. 3. sunt expres . Ob quas parentibus licet exheredare liberas seeundum satra
. ob causas quatuordecim, ibi definitas. I.Si quis phrentibus suis manus intulerit. a. aliamve grauem iniuriam ct inhonestam . 3. Si parentem in causis criminalibus milicontra principem, vel Remp. sint) accusauerit. 4 Si Vt maleficus,cum maleficis versetnr. s. Si vitae parentum sit insidiatus. 6. Si delator contra eos extiterit. 7. Si nouercae, Vel concubinae patris se miscuerit. 8.Si pro patre carceri inci so detrectauerit fideiubere. 9. Si parentes testamentimia sacere prohibuerit. 1αSi sit histrio,& cum histrionibus m near, parente, eiusdem conditionis non existente, inuito . ii . Si sista libidinose ante annum vigesimum quintum vixerit, Sut ita uiuat, honestum matrimonium respui H 3 12. M
149쪽
11, Si liberi parentem suriosum neglexerint, is posteas
nus factus testetur.I 3.Si parentem eaptiuum non redemerini et . si sint haeretici. N u. Qua sunt causa ob quas liberis luet 'arentes exheredare he. 1 ales sunt. I. si vitae liberoriuri 1uerint insidiati. 2. si pater nurui,aut concubinae fili, se miscuerit. 3.si liberos suos
prohibuerit testari de peculio castrensi,vel quasi si pater matrem, Vel mater patrem intersecerit. s. si liberis furiosis
alimenta denegauein.6isi captiuos reducere neglexetit.7.filibcros criminaliter accusauerit, ob causas principem Vel. Remp.non concernentes. 8. si sint haemi L . An non sunt eausa exhere Iionu in fratribus vel sororibus Statuuntur quidem in his vulgo tres causae exheredationis, ex Nouaa .a i I . si stater mortem statri machinetur. 2. eum crimina hier accuset. 9 facultatibus eius magnudamnum inserat: Sed, cum exheredationis verbum, Ut an
te dictum P fiatribus non recte tribuatur 'uod instituero stater fratrem non cogatur) statuendum ibi non proponi Causas , ob quas exheredati, sed ob quas a luctis nuptialibus arceti frater possit. l . An non suseia habere aliau aqvi graues,vel etiam grauiopes exheredandi causas, quam qua dicta Nduella. DF sunt expressa fStatuunt quiuem Dd communiter ob tales etiam procedere exheredatione sed quia Imperator cum que timonia quod cause exheredationi, antea vagae essent &incertae eas sollicite definiuerit, prohibendo ne a has apponere liceret, placet magis eu Uigilio ad *. c. o Con.lib. I .comment.ev. IO. non sussicere; maxime cum odiosa sint testringenda. Unde&Menochio. lib.2sje ar furis quυ.cent. 3. usu 277.placet an iusta sit exheredationis causa, arbitrio nidicis relinquendum ; quod non iudicamus absonum .
N. Non; sed utriusque silentium est pro exheredatione, quasi nominatim secta esset. Militis quidem,ob pristi legitimcirca testamenti factionem ipsi concelsum I alite explica tum; siquidem non ignorauerit se liberos habere, aut ux rem prignantem e alias testamentum eius ipso it te nullum
150쪽
ium est. q. 6. his. Matris vero, aut caeterorum per matrem ascendentiu, siue sciuerint, siue ignorauetint se liberos habere ita ut aduersitis praeternionem concedatur liberis que
tela inossiciosi ; idque quia liberos non habent in potesta
HActenus qui debeant tristitui 3 die qui lassint insilui , ita is etiam omitέi libere possint rv. Ij sunt extranei, hoc est, ali j praeter parentes, S liberos naturales & legitimos,vel legitimos tantum; etiam colia laterales, hoc est, fratres, vel sorore u Qui tamen turpibus pCisonis praeieruntur. l. U7.C- mosses. nisi fratri causa aliis qua ingratitudinis obi jci possit.Nou.χχ.ca 7.ves & ipse tur pis peristia sit, i. o. his. vel semus neceuatius sit itastit , iusta./.27, e . Luales exfraneos perinissum est instituare . r. Qualescunque, tam liberos homines smodo testa mentum ipsi facere, vel ex eo accipere possint, J quam semuos, eosque vel dominio pleno, vel proprierate tantum n stros, vel alienos, siue plane,siue proprietate tantum, usum . fructum testatore habente. Princ. hic. Ωuomodo seruos proprios permissum institueret R. V et cum, vel sine libertate; quod ea, ut sine citia se reditatem accipere non potest, institutus tacite institutioni inesse videatur;) nisi aut adulterio dominae sint commaculati, prine. hie. aut in fraude creditorii instituti. βρ. rint.6. aeuis est effectus Ingraturionis quoad seruum proprium R. Vt siquidem domini Testatoris manet seruus usque ad mortem, libet fiat & heres; sed necessarius, ut adire hereditatem cogatur. Ante manu missus, liber quidem & hesi res fiat, sed voluntatius; ut inuitiis adire ne editatemn VOgattu s alienatus a vitio testatore, nec heres ipse , nec ii :ber sit,sed nouus dominus; S eius iniussu hereditatem adi