Philippi Matthaei ... In extremum Pandectarum titulum, qui est De diuersis regulis iuris antiqui, commentarius

발행: 1600년

분량: 727페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

691쪽

et Poculum amatorium qui alteri propinat Ἀηρ Sτius peccet,quam , qui medicamentum ad con

ceptionem dedit, ex quo mulier periit ps Amatoriumpoculum in quem nem detur 3 Canceptioni qui inserpit rei licita datoperam. 3 Amatorium poculum qui alteripropinat rem illi,

citamfacit. 33 Medicamentum, quod ad conceptionem datur, eis

quibus confici soleati

3 6 Pecunia intervenitu delictumsaeptu aggraνat. 3 Poena capitali qua dicatur si Partum animatum qui abigit ex Carolina consi. tutione ordinaria homicidii poena plectitur.3 Abortui causam dans quomodo Mosaicapumaturi I betosireliquisse intelligitur,qui uxorem plaegnantem reliquit:quoniam is, qui in u- a ter est, tum, quandos de ipsius commodo quaeritur, perinde habetur ac si in rebus humanis esset,l. qui in utero 7 μp. desat boni. A qua l. non ' dissentit quod diciminast .sup. de verbor. β- ρη quoniam Paulus ibidem eum, qui in utero est,ita demum pro jam nato haberi' non vult, si de alterius utilitate quaeratur. Hujus autem regulae exemplum dari potest exl. i. g. r. sup. das veniantus . mitten . ubi venteret ob solam nascendi

692쪽

Commentarius in regula iuris. 6

Icendi spem in hereditatis pollessionem mittitur. Sic cui legatum quid est sub hac conditio-ncit si liberos habuerit, ei legatum quasi im si pleta conditione debetur praegnante uxore strelicta diem suum obierit , cuiui ιδ sup quand. dies legat vel deic. ced. Quod tamen ita demum verum est, si mulier ista partum vivum, cuius Iucro videlicet legatum cedere possit, postea enixa sit. Nam qui mortui nascuntur, neq; nati, neq; procreati t videntur, atque hinc libero rvum appellatione non gaudent, veluti scribit Paulus in .quintortui iaρ up. de ver . lamstc. Quom

ob causam quoq; liberin abortivi,qui videlicet a

vivi nati non sunt , testamentum paternum, in quo fuere praeteriti, non rumpunt, quod tamen in ejusmodi casu: rumperent, si vivi nati, essent, quamvis illico decessissent, tu videre est ex rescripto Impp. Diocletiani maximiani, quod extat in I a C. posthum.berta.instit vel exhorta cui ex sententia Sabinianorum Imp. Iustinianus quoq; in LI. C ea Lad yipulatur. Quibus pauid plenius illustrandis magnopere ιa servit nobilis haec ac vulgata quaestio: An l. Corneliae de sicariis poena teneatur is, qui vel partum abegit, vel gravidam mulierem ita ita laesit, aut ei bis etiam offendit, ut i conce inpii partus abortum faceret Hujus quaestionis decisionem disti ciliorem reddunt diversa Icto

693쪽

ratinum rescripsisse eam, quae data operast pari itum abegisset, temporali exilio multatam esse, ne impune maritum liberis fraudasse videatu

t3 Atque hoc ipsium puto eis rescriptum: illud.

cujus Tryphonius quoq; meminit in ne Cice lro.3'.s . paeu dam laribit, ab optimis Impp. mulierem temporali exilio coercitam ville, quδd praegnans visceribus suis vim intulisset, ne marito inimico filium procrearet. Similiter&Ulpianus in is mulierem S. stup ad i. Cornec des i r. mulierem istam, quae putum abegisset, in exilium a Praeside provinciae agendam esse scri bit. Verum Paulus inis quu 31s qui abortionλI Dp. depcen eum, qui abortionis, aut i amatorium poculam dedulet, ultimo supplicio assiciis endam esse refert, i si eo mulier aut homo petiisset. Neque ab hoc dissentit typhonius in principio a l. Cicero. ubi ab eo, quod in fine ejuLdenti tradit, contrarium inducit, videlicet CL ceronem in oratione pro Cluentio crapsi Te, mulierem , quae accepta pecunia partum sibi medicamentis ipsa abegiiset, rei capitalis da j

mnatam fuisse Paulo assentitur Pontifex Stephanus in .consuluisti.a.q.f. ubi homicidam pronunciat eum, qui concupium in uteroperabis ortum delevisset. Quinimbi aliquis.1. de homi-M.eum quoq; homicidam judicat, qui poculum dedit, vel quid aliud fecit , quo minus oboles concepta nasci posset , vel etiam j,mitius qui gignere aut foemina concipere posset.

694쪽

Commentanus in regulaburis. 19

Ex quo textu nonnulli colligunt dejure Canonico ut ho*icidami teneri illum, qui dolo ma- is Io fecit, qud minus homo esset. Idque a iactis literis alienum esse negant quod constet ex GenescV. 33 versio. Deum Onanem ut homicidam necasse, quod semen malitiose profu- Idisset.

At verb Didacus Couarruv. in cap. ult.n. Io lib. a. variar.resolui. in Clement.li furiosus. pari. . g.3. n. r. de homicid parture animatum discernit ab isto partu, qui animam et necdum habet: atque Seum ordinari ad Corneliae de sic riis poena teneri ait qui partum animatum abegit vel fecit qud minus ille vivus in lucem ederetur: qui verbabortioni causam dedit tum, quando partus animam rationalem necdu in utero matris habet quod Plinius in cap. 6.li ρ. naturalis historia, fieri ait ante diem o. si partust masculinus sit, is vel, si foemineus sit, ante diem, o a conceptione numerandum illum extraordinaria exilii poena plectendum esse ait. Eademq; distinctione pugnantia praediciorum letorum responsi concilianda esse haud obscur innuit Duarenus adhunc rit. cap. a. Neque a conciliatione hae abhorret Sichardus in l. a.n. a.C. posib hered. in Zit. Cujacius in cap. q. lib. i' obf. quin eandem diserte probat IuI Clarus i. s.sentent f. Ast. Nia-

695쪽

et o secus sentiunt, atq; eum, qui abortioni causam dedit, indistincte extraordinsm pro arbitrio judicis puniendum esse statuunt: duod necd.l. . necd. mulierem neq; ulla alia lex in jure nostro distinctionis hujus, utrum videlicet partus animatus sit, aut inanimatus vel minimo verbo meminerit. Atq; haec ipsi sententia jurimagis mihi videtur consentanea Ut enim poenae l. Cornelia de Sicariis locus sit, hominema in interemptum , vel ipsius interimendi causa quid actum esse oportet. Iam vero partu qUan-22tumvis animatum tiro homine jura, in hoc cum primis casu ante non habent, quam editus ille sit. per .cum inter. i .ibi, homo Ieriberatur, o c. C. scicum.liberi eodemq; facit d. qui in utero. Neq; obstat huic sententiae d. qui abortionu. quoniam' eo lociis, qui poculum abortionis aut amatorium dedit, non partus ratione, sed eam ob causam ultimo sepplicio assicitur, quia mors vel ipsius mulieris, cui abortionis poc lum datum est vel hominis, cui amatorium poculum propinatum fuit, secuta est. Ac licet pera hominis l. vocabulum, quod in opposito rei abortioηθ.ab appellatione mulieris dis)ungitur, nonnulli partum jam animatum intelliginti tamen ista interpretatio admitti neutiquam potest tum quod impingit in l. hominis is a.θ' devemb.Agnisic ubi Gajus tam foeminam, quam masculua hominis' appellatione comprelaendit, tantum abest, ut foemnam hominent esse

696쪽

esse neget tum pro qudd contextus istius finterpretationem huiusmodi respuir. Etenim Paulus eo loci inmiterem homini non oppo agnit, quemadmodum opinatur Cujacius incis. ai. librio. observat sed hoc saltem sibi propositum habet, ut ostendat ultimo supplicio assiciendum esse, non eum modo, qui foeminam poculo abortionis peremit: sed, de quo magis dubitari poterat, istum quoque, qui poculum amatorium homini praebuit, ex quo iste periit. sive mas, sive foemina perierit: utriq; enim tam mari quam foeminae poculum' amatorium a 27

rara extra controversiam est. Neq; pugnat haec interpretatio cum l.3. adjectio autem. H. ad i. Cornel.de Sicar Etsi enim non pauci ext poste- agriori istius S clausula evincere conantur, non ordinariae homicidii poenae, sed extraordinariae duntaxat locum esse, etiam tum, quando expO- ulo amatorio mors subsecuta est, quddis, qui

videlicet poculum ejusmodit alteri propina asu it, gravius non peccarit, quam ea, quae medit amentum ad conceptionem dedisset, ex quo a militer ea, quae medicamentum acceperat,

decessisset siquidem propinator iste quicquid

fecit, cupidine amoris fecit, non ea triente, ut 3 si hominem perderet, sed ut sibi seli servaret, eoq; vivo ad suam libidinem utereto frueretur: sicut videre est ex iis,quae de hac quaestio notet: duntur ab AEgid Bossio in tract criminali. tit.

697쪽

nu Id. Ego tamen , salva tantorum Ictorum auctoritate k claro textu .s qui abortiexu. recedendum non esse statuo: Aliud quippe est, ad conceptionem medicamentum dare, aliud ex plendae libidinis causa poculum amatorium 3 propinare. Nam ' conceptioni qui inservire nititur, rem per se licitam facit, licet in modo 32 peccet: Scd qui libidinis explendae gratiast poculum praebet, non solum in modo peccat, sed operam qnoq; dat rei illicitae, cum petito amore per media licita potiri potuisset, atque ita ex ipsius parte dolus saltem implicitus intervenit: praesertim cum scire debuerit, pocula ista se comparata esse, ut verisimiliter mortem inferant. Quam sententiam quoq; probat Alciatus in cap.as lib. 7. παρ neq; ab illa dissentite

videtur Ant Gomegius in cap.3. n. 33 tomis. τή-riar resolut quibus addi possunt ea, quae hac de re selibit Menochius in casu 3ώδ. lib. a. de arbitrar. judic. quasiost. Itemque Didac Covarruvias ines. clani furiosius.partis .in initio.n. a.Versinterim tame. ubi discrepantiam, quae exa falectio autem. Od. qui abortionis resultat, etiam ex diversitate medicamentorum, quae vel ad conceptionem,uel abortus amotisve ciendi causiam porrigi fo-3ι lent, conciliari posse scribit: siquidem' medi-

eamentum quod ad conceptionem datur, conosci soleat ex his, quae vires corporis augent, hominesq; alias debiles ad generandum fortiores reddunt: illud vero medicamentum, quod ad

698쪽

abortum amoremve ciendum i datur, ex ejus s4 modi componatur speciebus, quae vel ad cor poris dissolutionem, vel ad affeci iones animo is rum immutandas tendunt: quodipsum sua natura cum periculo mortis coniunctum sit atqs hine factum dicit , quod gravior etiam poena statuta sit in eum, qui abortionis vel amato

xium poculum cuipiam dedisset. Caeterum quod adi principium . I. Cicero. 3pttinet, neq; illud praedictam assertionem infringere potest quoniam liuerventust pecu sapiae, quam mulier ista partus ab gendi causi secundis beredibus acceperat, delictum illud atrocius reddidit, ita quidem, ut hoe nomina quod&patrem herede fraudasset,&indebit hereditatem secundis heredibus detulisset gravior ei poena indicta sit: tametsi poenam capitalem, cujus Tryphonius in principio d. Cicero.

meminit, nonnulli, quibus tamen propter con.

xextum istius . non assentior, aςcipiant de ejusmodi t poena, quae quidem non vitam, sed cap γput hominis de civitate eximii qualis est exilii si ve deportatio nis poena,quaeri ipsa tam ab Ulpiano in principio ιδ .sup dep . quim g Paulo ιn l. a. sup de pubi. judic capitalis dicitur,

Atq; haec quidem de jure civili ita se habenti verum usu saperio interpretum sistinctiosiovatur, eique cujus facto partu stanimam ha 33bens periit, ordinaria homicidii poena irrogatur quod criminali ordinatione Carolina

699쪽

m. Philippi Matthaei D.

cautum est, sub art. 133. Nec mihi alia videtur esse mens juris divini , quod Canones quoq; hac in parte sequuntur, veluti patet ex c. MAE i. ga. q.a cum DCtis Exod.a .cap. Persis a. seqq. eum, is quin abortui causam dedit,poena capitis ita de- mum plecti velit, si partus, quem mulier inde enixa est, mortuus fuerit.

rentur, neutrum ratum eae SuM MARIA.

Pugnantia i qmbuseris actibus ut conciliarip inti juraenitensim esse inuti a Contraria es arenon possunt 3 stissio tesutoru inutilis est , sibi inricem re- Orationes duae pugnantia continenter de ore mul

Contrarietas in instrametis demscriptura derogari Ametsi & in statutis,4 in ultimis volunt tibus, rin testibus,4 in instrumentis, o Pinni kpe atq; opera enitendum est, utipugnantia per distinctionem concilientur, quemad modum tradit Decius hicn. . Attamen ubi pugnalitia haec ejusmodi sunt, ut nullo distinctionis foedete coiiciliari positat, tum demum re- gulae

700쪽

Commentarius in regula uris. 6gulae huic locus est, ex ea ratione, qu δι' con straria simul stare non possint. Unde& Marcianus ex sententia Iuliani Ls Titiis io v.de condit instit. inutilem' eam in uestitutionem esse scribit, ii quis hoc modo heredem scripssset: Si Titius heres erit, sus heres esto si Sejus heres erit Titius heres esto. Eademq; ratione Iulianus in I.su qui 3. utrum ita. Dp. reb dub duas orationes' pugnantia conti. nentes simul falsas esse ait. Atq; hujusmodi contrarietatem 4 in instrumentis fideria scripturae sderogare ostendit scripturaei .C.desid. instri m.

suae rerum natura prohibentur, nusquige

confirmatasunt.

Hujus regulae intellectus 'ependet ex ilietatis, quae data sunt ad i. verum en r. l. m ossibi tum si iv. kt. L. 89.

Celsus libro 3 Digestorii m. Pupit, nec velli, nec nolis in ea aetate, nisi apposita tutoris autoritate, creditur nam quod animijudicio i in eo tutoris autorsetae necessaria est.

Quis regulae brius sit sensus, a quatenus ei loeus sit, G. tis demonstrant ea, quae dixi dei is negotiis. s. sv. h. t.

SEARCH

MENU NAVIGATION