Dissertatio de calore juvenili, quam in illustri academia Salana praeside Petro Mullero u.j.d. & prof. publ. in auditorio JCtorum ad d. 1. Maji publice ventilandam exponit Philipp Jacob Oernster Hala Saxo

발행: 1680년

분량: 47페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

2쪽

Cum Deo l

PROOEMIUM. gregium est illud Ambrosii is filiallonor

adolescentum est timorem Dei habere: parentibus deferre thonorem habere senioribus castitatem tueri humilitatem non aspernari diligere clementiam ruerecundiam , quae ornamenta sunt juvenilis et, tis. In senibus gravitas injuvenibus alacritas, in adolescentibus verecundia commendatur. Scilicet quaelibet aetas peculiare quid habet, quod amet sectetur, quodque eam Orneta commendet; habet quoque quoa vitet ac fugiat, quodque ipsam dedeceat ac vituperet Aristotele,is a Rhe thoricor de juventute ita sentit Iuvenes sunt moribus cupidi, Lad ea, quae concupiscunt, conficienda parati,isi ex corporeis voluptatibus,venereis pintissimum dediti, earumque impotentes sunt, timconstantes,4 res , quae concupiverunt, fastidiunt. Valde concupiscunt, sed protinus conquiescunt, quia acutas habent vo aptates, non longas, ut γgrotantium sanies sitis. Sunt ad excuadescemtiam proclives, Dad eum impetum sequendum pinrati, Mirae obnoxii, quia ob honoris desiderium

3쪽

se parvi fieri pati non possunt, sed aegre ferunt, si sibi injuriain arbitrantur. Honoris, imo victoriae cupidi sunt bonis moribus praediti, creduli spe bona pleni,& facile decipiuntur. Ortiores sunt,non metuunt, sed multum confidunt verecundi, magnanimi de honesta facere cupientes. Ut proinde dicendum sit Adolescentiam suas habere proprietates tam laudabiles, quam vitiosas. Has, ceu mores vitiosos, etsi non omnes, in unum quas cumulum conjecit D. BM. iis ea δii Conspiciuntur

autem quinque praecipuae proprietate Vitiosae. Prima cist lestia dc Deo antia ut Eccles. prore, b. 3ο sapienter

dixerit: Tria sunt dissicilia mihi, de quartum penitus ignoro: viam aquilae in coelo: viam colubri su pra petram viam navis in medio ri: dc viam vi ri in adolescentia se da est propensio ad diuisem'. Un se Salomon in proverbiis de juvene verborum blanditiis a meretrice seducto ita loquitur e .fὸν Statim eam sequitur quasi bos ductus ad victimam, &quas agnus lasciviens, d ignorans, quod ad vir cula stultus trahatur, donec tranfigat sagitta jecur ejus velut si avis festinet ad laqueum. Et Plutarch.

dentes atre rastrisium. mia proprietas est, plus quo sectari , itates huius seculi, colavivia, ludos der creationes alias, Unde Cicero in sumium Voluptate

4쪽

ie Veliciis lacii iuventus intercipitur. Ean

dem notavit Horat arte poetica

Imbreb uvenis tandem custode remoto Gai de e quis,cambinques apricinamine campi, Cerem invitium fecit r. momtoribus asser. Istilium tar proviser prodigus aeris, Sublimis , cupidusque, es amata relinquereperni.

Ω- ta est, quod sint imprudeme, Nam assectibus potius, quam ratione in actionibus suis ducuntur. Si enim verum est, Xperientiam tractu temporis comparari, de ab experientia nasci prudentiam: iniique erit verissimum, juvenes ob cefectum aetatis de experientiae prudentes esse non possie. Et procul dubio aetas condimentum est prudentiae ac tum quidem mentis oculus fore re incipit, cum floret

u ima est A extrema, quod pluribus tentationii iussint

obnoxii, quam senes,&alii in aliis aetatum gradibus Q Eam quoque asscrit Augustinus . m. .s Iempore verbis: Quid sentiendum est de flagrantia juvenilis aetatis , qua utriusque juvenilis de senilis aetatis in medio constituta,&ab infirmitate pueritiaejam recessit,&nondum ad torporem senecitutis accessit. Hac pluribus atque majoribus ei tationum te impc statibus quatitur. Haec fuctuuna crebriore imp tu seculi inundantis Cperitur. Praesumit viribus, orim a dignitate jactatur , pompa rerum temporalium praetulgere, aut exoptat, aut

5쪽

Equidem juxta ciceronerit . Iri Ur aliquid aetati , sit adolescentia liberior,non omnia, in luptatibus denegentur, non semper superet vera illa de directa ratio, vincat aliquando cupiditas voluptasque rationena , dummodo illa in hoc genere praescriptio, moderatioque teneatur parcat juventus pudicitiae suae, ne spoliet alienam, ne se fundat patrimonium, ne nore trucidetur, ne

incurrat in alterius damnum atque famam, ne prinbrum castis dabem integris, infamiam bonis inferat, ne quem interimat, ne intersit insidiis, scelere careat postrem, quam paruerit voluptatibus,dederit aliquid temporis ad ludum aetati, atque ad

inanes hasee adolescentiae cupiditates revocet se liquando ad curam rei domesticae,re forensis,Reipublicae , ut ea , Quae ratione antea non perspexerit satietate abjeciste, experiendo contemsisse videatur.Uidi quidem iis isti multos in hac civitat &audivi non modo,qui primoribus labris degustassent genus hoc vitae,&eXtremis,utdicitur,digitis attigi sent; sed qui totam adolescentiam voluptatibus d dissent, emersisse aliquando dc ad frugem bonam, ut dicitur,se recepiss gravesque homines atque illustres fuisse. Datur enim concessu omnium huic aliquis ludus aetati, ipsa natura profundit adolescentiae cupiditates: quaesiit erumpant ut nullius vitam lauefactent,nullius domum evertant, fodeba-

6쪽

ciles&tolerabiles haberi solent. Sed tu mihi bdebare, ex communi infamia juventutis, aliquam invidiam Coelio velle conflare

Juvenilibus ergo cupiditatibus justo plus

indulgendum non est , sunt potius refrenandae juxta sapientissimum Sacratissim Imperatori Ju

stiniani in D ltimas .f. aebonis quae uber flatum melius est coa ctam Moeniles aures, ne cupirini dediti tristem exitum sentiant qui

rator moribundus de nullo magis anxius suit, quam ut hi Commodi calor refrenaretur, ne, qui tum primum inierat juventutem, sive aetatis servore nimio, sive licentia quadam summa, quam in orbitate esset habituriis, bonis artibus studiisque relictis , ebrietati sese, crapulae dederet, Herodianus Et dicto Ciceronis pro M. bo: Semper magno ingenio adolescentes refrenandi potius a

gloria, quam incitandi sunt Amputanda plura sunt illi aetati, siquidem efforescit ingenii laudibus,

quam inserenda. De eoCalore,qui homines in juvenili aetate movet,instigat,torquet, pellit, ac prout veniam vesvituperationem meretur, paucis disserere inpradissentiarum est animus, dissertationem certis capitibus comprehensuri , ita ut Sectiones agatur

De Notatione nominis II. Quatenm cauriJuvenili in genere in cipili conversatisne aliquid indulgendum, vel is a Conpersantibin refrenandus

sit. Hi Quare nin C. Parenti,M vclConjuge aliquidindulgendum,nelis

7쪽

Deus annue coeptis

SECTIO L

AGIT

NOTATIONE NOMINIS

3ΠMMARIA. ih. I. Ibide uocatulum Crioris educatur. II. Sumitur phsue m. Iuria te unde descendat vocat'. 'uvenil quomodo sumatur. n. terminus a quod ad quem Juvenis. II. QuidD.

TAE S. I.

Ala deducitur a verbo caleo, per simplex L scriptum,mod idem est atque ferreo seu calidus sum a verbo raeco ἰρομα sonum habens. Inde vocabulum latin. ealor idem significat ac graecum Sibui Calap. nox. uocab Catir a suo deponente absolutos enim desum- ..., d. Lexic.Garthii acaliorum. Thes. II. Sumitur Calor non solum Physice, sed Iuridice. A nud physicos denotat qualitatem At bilem, e quidem eo, quia ca. 16 intendi siremitti potest, quapropter Logici eam non substan tiam, sed accidens, quod sensiibus cognitis passionem iis insere, an ellare, oluerunt, Volchmar in aestion Philoseph. voc Calor Posi,sumitur pro aestu si , unde Cicero a 2 ratrem maximis calo libus Lanni tempore gravissimo. Item . . Oratare: Nunc S: Scri la quoniam in Tusculanum ire constituit, paululum requiescet, dum e calor irangat Modo pro impetu fervore praecipitantia, e h mentior cupiditate Quint. M a c. yy JuVenili calore Polus incon. sideratior. Virgibus . Georg. vers q. magnaque cum magno veniet ritura calore. Modo pro Virg. centumque calent arae. Moab pro magnost ibo Sc. stant a, iis Autor libri ad Herenn in

8쪽

re frigidissima cales, in sementissima riges ovid. t. A si Amorph: Lecta manus iuvenum caluere cupidis Duris.

Modo pro eo,quod magna vi agitur, atque exercetur,quemadmodum &fervere opus dicitur,quod summa contentione celebra-reir. Inde Tibullus bb.1.elucio Sed Veneris nunc bella cient.Cicero

utitur etiam hoc verbo de judiciis in sermone quodam ad Attia eum ibi dicit Judicia calere. Thes. III. Calor insensu uri dico denotat interdum irati

animi impetum, interdum effervescentem motum , interdum inconsultam mentis commotionem. Qtaod primum attinet, Paulus in I. 3. f. aeo ort.L 3.d. R.3- Qi odcalore iracundiaesit,non prius ratum habetur, quam si constat)udicium animi fuisse, re uxorperial

rem misso repudi Ah eri repersa est,nec divortisse videtur,4 in L s . I. i. c. Turpillian. l. 1. C. d. abolitionibin ubi Papinianus Imperator Constantinus temeritatem facilitatis excusant, ei ve niam dant, inconsultum calorem a vitio calumniae liberant,d ob id delinquenti omnem poenam condonant, conseriar Lio. NE ME . Ut s. in n. f. d.jur. i. In L C ijuriis Imperatores Di cletianus Maxim inconsulto calore in rixam prolapsum homicidi convitium obiicientem ex eo die, ubi annus excesserit, annuo tempore ab actione injuriarum liberant. Denotat quoque Otum efferrescentem in L. C. d. autor. praest ubi Imperator vult, ut in causis criminalibus minoribus as annis adlint tutores vel curatores ne minorennes ex sua imperitia vel juvenili calore aliquid vel dicant,vel taceant, quod si fuisset prolatum, vel non expressum prodesse eis poterat, vel a deteriore calculo eos eripere de in I. d. ne os testam permittitur parentibus ex iustis causis .non inconsulto calore erga liberos ad odium commotis ob turpem Iagitiosam vita foeditatem a Iaccessione excludere. In ra . . fis L. ut d adulter permittitur patri mulierem omnem adulterum ob paternam pietatem A saluberri num pro liberis consilium occidere,non vero marito ob calorem impetum facile saevienti Prout significat inconsuliam mentucommotionem est S. . f. et ruc repetund quae quemlibet ob hominem necandum pecuniam accipientem,vel licetis non acce

perit,

9쪽

perit, calore tamen inductum interficientem, licet interfectus vel innocens fuerit, vel non, capite plecti lubet, vel in insulam depor tari. In l. verss. uboc 'vectiga Paulus locationem vecti galium, quam calor licitantis ultra modum solitae conductionis inflavit, praestita cautione admittit. In La. Caereb credri calore quodam pejerans non poena criminis Ma estatis aut corporis, sed extraordinari puniri jubetur ibique Gothose innot adde

QAautor pr .l. 1.F.ι σά.bon qua liber. Caloriqcatur etiam Fervor uti Seneca in Octavia Regenda metur ervida a lesentia. appellatur quoque os dor, Idem in Octavia 3upenilis ardor impetu primo furit. Laucisi idem facili nec durat diu. In venere turpi ceu levis amma vappr.

Thes. IV. Vocabulum Dranilis ceu adjestivum a suo su stantivo Iuvenis, quod iterum a verbovi quidem supino iuvando derivatur de significat hoc adiectivum juvenilis graece .εανικος omne id, quod ad juvenem pertinet, inde aetas iuvenalis, i r robur &c Columell.L. 3. iuvenilis ludus Veliocus,Livius atri et .cond. Substantivum autem a gerundi iuvando, hoc a verbo u-vo Philologi deducunt, Calepin. Fab. in Lexic.βb voc ys veni; Illud quidem eo, quia ea aetas maxime est apta ad laborem tolerandum. Hinc Virgil AEneid.

Hocjuvenem e egiumpressant munere donat.

Juvenes sumuntur porro interdum pro filiis ut Horat. bba. .aero. ita Telluris juvenis gigantes terra natos appellat, S: Ovid. lib7ris elua juvenes tibi consimilislsit natus vid Tacit tib. e. histor a. r. interdum pro militibus ac maxim equitibus vid Plutarch. in Caesar.p.7iI. S Lipsius lib. a. elect.c. .e M.r epist. q. r. Thes. V. Sumitur hoc Ioco adjectivum urenilis aeque late ac substantivum Juvenis, ita ut ad ea quae in jure nostro se exter

dit iuvenis, ad ea quoque possit fieri applicatio juvenilis. Et sicuti Juvenis tam apud Historicosi Moralistas, quam apud Ctos non tantum sumitur in sexu masculino,sed etiam feminino uti Plinius lib. r.Cornelia Iuvenis est, parere adhuc potest. Ita vocula Iuvenilis tam de masculino quam taminino sexu praedicati potest

10쪽

Thes. VI. Quoad rem u Madquem Iuvenis,&per consequensJuvenilis aetatis interHiiloricos .Philosophos J tos non convenit Varro JuVenem ago anno usque ad O. annum aetatis appellat. Ita& Hiero νεος Polybio dicitur, qui 3o annos excesserat,quod etiam observat Casau bonus pag.Ib ic apud Dionem Casi. Caesar ac appellatur, quamVis quadragenario propi-C erat, M. et . q. tb. JCti uvenem intelligunt in duplici senius Primo ut iuvenem appellare incipiant, Qui stris annorum. Secundo, ab anno I . usque ad annum S. completum. De priori inteligi potest Marcellus in t ηρ. s . . . . e legat .

ubi adolescentes dicuntur ibi Titius coae illissuis ita carit Pu-bus aerio omnes,menes, quos in ministerio hiseo, a rob. Friro aqua aetate, es in quam intelligi debeant Marcel7m ess naut, quos verbis, quaeproponerentur, demonstrare voluerit testator ad rotionem Gjio, qui de ea recogniturus esset, pertinere non enim in ca a testamen-roruis ad definitionem inrue descendendum est, cum plerumque abusire liquantur necpropriis nominibi , vocabulis semper utantur: cate-- rum existimari possetjuvent is, qui adolescentis excessis aetatem, quoad incipiat, interseratiores numerari addatur Ulpianus in . S. Ao.aerean Oct u dein M. d. reb. credit. Unde Balatus in s. d Iure immunitat

licit Umbram Senis esse potiorem, quam doctrinam alicia iis iuvenis. Prout secundo modo accipitur iuvenis, vid. Paul in iis . pr. . minorab Scoevola in La . s. f. d. appellat Caius ni I. V. i. d. m,no . Callistrat in Laδ. F. 3. aepaeuu ibique Gothoired is nor ad F. tibi allegat Harmenopulum qui 6. tit. 7. uVenem νεωτερικον appellat, quae vox apud Lexicographos signiti a juvenilem, inconsiderantem, stultum ratione carentem, eo, quia ea aetas stultis affectibus saepius, quam vera ratione duci scae hor. I . d. Mn. Nos ethice iuvenem dicin:us, qui moribus postquam ex epheia bis excessit talis est, ita ut tam adolescentes quam juvenes illi lictos hos scit qui annum II. excesserunt, nec dum atti gerunt, intellii amus ad s.Lexic Calvin c. ταώ. ut viri boni discretioni relinquendum sit, quis morum juvenissit, nec ire. Jhes VII. Hisce ita praemistis,Calor juvenilis in .o di scursu semper insequiorem partem accipietur, ita ut per ei tu denotetur inconsultum quid, quod alias a sene vel prudente seu ho mine mentis bene compositae vix fieret de describi potest:Quod sit et quatit τ

SEARCH

MENU NAVIGATION