C. Valerii Catulli elegia ad Manlium [microform]

31쪽

Apte igitur etam Herculeam vocavit Albinov. ad Liv. v. Sp.Auua calidas a Thermopylarum Oriente excipiebat Mare Maliaeum, sive potius ante mare palus, aqua redundante effecta; χωρον πεδινγ et τεναγε πο-cat Herodotus ura , 7 et g. 93, ηλίδα λωνα Sophocles Trach. et lac usque ad mare invia palusstri limo et maginibus Livius I. 36. IS; Plutarch. Caton mai P. 36 B. ελος ἀβατον τε καὶ βαραθρωδ. Appianus Syriac. p. o med. τέλμα Pausanias . . . . unde vix dubito, quin incolae huius tractus Λιμυδωριεμ vocati merint, et praestantissma sit haec Codicis eid. varians in Suida lectri pro Λιμοδωριεῖς , quanquam Lexico- graphus diversa explicet et reddendum sit hoc nomen Scylaci p. sari quod in animo habuerit Didymus apud Hesychium V. Λιμοδιριεῖο παρα oIro aiοικουAn conVenienter versibus Sophocleis Trach. 639:

Per hoe igitur stagnum iti mare aliaeum lavacra exonerabantur; cons Pisandrum, Herodotum d. l. unde ea ναυλοχα sive παραθαλατ ια Vocat Sophocles. Caeterum posterioribus temporibus hic loci Herodes Atticus piscinam construi iussit, cuius aqua, uti ferme thermarum, vim medicandi habebat; Fhilostr de vii Sophist L a. c. s. p. SI hanc autem ab indigenis l-las, sive i ω: femineas appellari, et aqua abundare admodum glauca, refert, qui viderat, Pausanias l. IV. C. S. p. 369. D ipso sinu Maliaco secundum Herodotum l. VII. c. 98 μπωτίς τε κερη A αναπασαν ,ερην γι-εται' quotidie maris sunt receisus et accesus; hemadmodum vertendum monuit Valckenarius in annotatione ad eundem Aucto rem . IIII. 29 v. 48, ideo, ut puto, quia Valla male verterat totum

32쪽

s Moesta neque assiduo tabescere lumina fletu Cesiarent, tristique imbre madere Senam:

ne in meridiem vergit, paucis illis Maris Mediterranei locis annumerandus, s - i in quibus aestus fit et reciprocatio, Romanis Venilia et Salacia quod Grae- ' I. Q iam antiquissimi Observaverint. Moc fretum ab Appiano Syriae. p. 7o

med. d. Steph. vocatur Θαλαανα τραχεῖα καὶ α λίμενος nec mirum, tam Vi-

-os in praesertim Euripo, ubi septies die mare fluere ac refluere , fama ferebat; vide Strabon. l. i. p. 93 B. Antiphil in Antholog. Stephani l. I. C. 36 p. Is Senec. Here in et 78 o Plin. l. 2. c. 7. n. Serv. ad cl. , so Suid. ossium ad Melam lib. 2. c. 7, 9 Davies et Erneli ad Cicer III demat Deor. c. Io I. 24. Et talar. GCOgr. lib. 2. c. 3. I. 29p. quod ne pro fabella accipias , vetant , iidero habentibus nonnullis philosophis , recentiores viatores, qui in Euripo aestum statum et non statum fieri confirmant non statum non a ova luna die ad decimum tertium, item a vigesimo secundo ad sextum et vigesmum diem; quibus in te vallis mare per diem no temque quatuordecim, et quod incurrit, vicibus fluit a refluit vide poni Itiner Ital Dalmat Graec. T. a. p. 252. Edit. 167s; et inprirnis i irum eruditum, Astronomorum huius aevi Principem, Lalandium Astronomi Tom. IV I. I SIn Siculo etiam freto cum Charybdyos accessum et recessiim bis fieri quotidie M et Strabo l. I p. 4 C. p. 9S et p. 2O6 A. et Eustathius ad Homer. iu rix ' ' '' p. 8a , malim cum Polγbio apud Strabonem credere, Poetam in drs M. 16 licentia poetica et amplificandi studio diXisse 'tu με τογ'ανδεσιν μή, μαΤi, ik δ αναροιβο ' quam cum eodem Polybio suspicari, scripturae aut historiae vitio τρὶς pro stis in Carmen irrepsisse neque enim verisimile fit, Virgilium III Aen. v. 42I; Vidium IU Ont. X, 27 Statium I Theb. 141 freto viciniores, qui Homericum ter expresserrent, Hyginum fab Iasp. I 88 et Isidorum III, 18, corrupti omnes exemplaribus usos esse. Praeterca fauces hae Sicilienses Austro, et, concurrente Tyrrheno et Ionio mari,

33쪽

Qualis in aerii pellucens vertice montis

vorticibus nomminus, quam aes h Is maritimis, fervent; confer Cicer III de ' i'Nat Deor. c. 1 f. 2 Senec. On l. ad. Marc. c. 7 Iustin. lib. IV. C. I, - , Hesych. Vomum ad Mesam . . c. 7, 9 Cluver Sicil p. 64 seqq. Cellar sis ira 'I Geogr. l. 2, c. 2. D'or illi Sicula cap. I p. 7 seqq. unde αμπωδες βιαιο- ' - τα7 Charybdis dicitur a Demosthene Thrace ad Homeri Ioeum. v. sc Mesa meque; I ita plurimi Codd. et adiit vetustissimae M' 'solus Mediolanensis habet, non tres tantum, ille Corvini, meus et Mediolanensis alter, nec, quq item Parthenius ex sua ipsius coniectura ediderat porro pro lumina mirum, imo ridicuIum,quot codices habeant mula. v. si . Cessarent trisque est quidem in Dat Codice, neque tamen, ut videtur, a prima manu , et in raris assis quamvis occurrat in Vicentina, Brixiensi, Aldinis , quas plerique recentiorum secutae sunt. Cesare certe in meo et Mediolanensium uno Cesare et in altero meo, membranaceo Saibantis, Regio, primo Mediceo et in duabus Venetis Principibus, Cugarem in Rhegiensi, in duobus ossit, animo , Bodleiano, Gudiano, et Medio itanensi , Cessare num vel nec per compendium in Midensi , Cesare ne in duobus aliis eidensibus, Mediolanensi, tribus Mediceis, altero Gudiano, et Palatino papγr Cesare e Coibertino, Cesaret iccardiano quarum variantium si originem et progressum diligentius rimemur , vix est quod dubitemus, quin Catullus scripserit: os O lsarent, neque tristi imbre madere genae. atque id ipsum Muretus edidit et Raphelengius.

v. 57 DEtιcens id ita primus Aldus, omnes codd. uno minus indiceo, 'utiaditiones universae veteres perlucens Caeterum eadem comparatione non uno in loco utitur Homerus, etiam Iliad. Π, 3:

34쪽

se Codicum est antiquissima fuerat a lapide quam lectionem a nemine observatam invenio , nisi a Iusto Lipsi exemplari, quod in hibliotheca nostra Leidensi custoditur, ex veteri puto codice annotatam in alio Cod est ei. Via S pro valle in novem MSS. valde. Muretus hic mesn reperisse bividebatur, de valle volutus pro devolutus asse quod si verum est, meam Coaiecturam evertit, qua aliquando legendum suspicabar a Qui cum de prom praeceps est colle volutus. Et collis cum aliis permutari, docent Burm ad vid. x Metam 277, et quos laudat Heynius ad Tibul. l. l. IV , 49. ut hic, ita Propertius etiam coniunxit pronum et volvi, observante Passeratio p. IIS. Quid, quod et in Culice legatur . 22: Nam primmm prona surgebant valle patentes Aeriae platanus.

Neque aliud Catullus forsan voluit, quam Virgilius cl. U. v. 8ι:Saxosas inter decurrunt sumina valles.

35쪽

praeruptam auem dixit Hirtius de Bello Alexandr. c. 74fin de Bello Afric ' , ' o. . . M., Q Sori. I. astam Tibul. I. IV, 4 Εdit. Heyn valle sub alta II 3, 19. - ἰ τ νε - 'e ' sub vatis Ovid Irimet. 77. trans altas valles Grat Cyneg. 377. 3 Istra Perreius explicabat, viam Communem et Publicam. U. I. in Codd. numero infinitis et duabus Venetis legiture Duce viatori sis in sudore levamur.la fghegiensi 'que viatori larib in Iudore lavamus. in duobus aibantis Utque viatores levamur in V. C. Perreii etiam , Utque bonum tamen factum, quod cis legatur in Vaticano, Gudiano, Corviniano, auriano Memmiano sec. manu. Ressio chartac a c. manu, Lambiniano, Vallierlano quorum Corvinianus agnoscit etiam lavamen in eid est lapse in Ninei libro suprascriptum erat viatorum apud Statium, ut apud me habet Mediceus alter Primus, si recte computo, versum dedit correctum Calpurnius A. I 8 I, qualem edidimus, quem recte omnes Editores secuti sunt praeter unum ossium, qui baisso ex glossis desensum voluit barbaram vocem tractat etiam Reinesius in epist. Si ad Daum. p. 39, et Graevius ad Isidori Glossarium cum Burmanno ad Lotich. T. I p. 27 viatori a so iungenda sunt. Vidit Eldikius meus, expressa haec esse ex Anyta in AEth. Steph.LIV. P.336:

V. 63 Hic ossio fuit obviam in uno saltem codices citem Lipsio, mihi r 'c' in

36쪽

Lentus aspirans aura secunda venit,

6s Iam prece Pollucis, iam Castoris implorata

Ta- in tribus et viginti, et in Excerptis anonymis, et in editione Veneta 1 7s, at ea sola quod reliquas obsedit, Ac, si sit in Codd. erit inserpaucis dii e c . habent tres Codd. Flet allierianus, Bodleianus et Gudianus, unusque os-- -- - is,.m, et m edition rem Rsegiensis At occurrit apud Suarinum in signatura, . t λς. , is sati/in Muret et Statii recensione, forsan per incuriam. Haec scribens, vi-

in as 'adde Corradinum etiam Is ex Statii Codicibus recepisse; a Duherus prae-

P terea in notis,osim a me edendis, egregie observar, o Elic respicere versum S et significare tum verum nest constans meorum Codicum, Editionum, I. O- que lectio, si a sola Statiana, Raphelensianis e rilllens discedas, quae has

bent velut nipo. in elegantius praepositionem addi existimem: Properta DI. ix, 7. Scilicet alterni quoniam iactamur in undd. veluti in uno Codice

v. S. Iectionem, quam secutus sum, exhibent omnes ante Vomumaditi orae et duo Regii, unus Leidensis, Vallierianus, primus Mediceus, Corvini Codex, Gudianus, Balugianus, aurianus, Memmianus, et Datianus, quorum hic tamen a prima manu videtur habuisse imploratae vel inplorate, uti septendecim suggerunt Codd. precer Mediolanensis, preces Memmianus. Vos ius refingebat et ante ossium Guyetus in notis ineditis: Iam prece Pollucus, iam Castoras implorante. vulgata propius discedebat Anonymus , nisi sit Iac Phil. D'Orvillius, legens Iam face Pollucis, iam Castor Disiplorata quod

37쪽

Tale fuit nobis Manlius auxilium.

quod probabile videtur propter Avieni verba de his ipsis Geminis in Phae'

nomenis Arateis V. 379 ζXeterea finare iacis iubet ignibus ambo.qui versus exstat etiam in Germanici Cod. S. Eadem emendatio in memtem Venit Clercquio, qui in Decimine secundo ad Luca b. eru dite illam astruit. Iamque ope tentabat Eruditissi ldikius. Qiu prece tuentur, explicant vel pro prece, qua Pollux rogabatur vel pro supplicatione, sive intercessione Pollutas pro nautis apud Iovem inter quos vulpius abutitur loco corrupto ex epistola Corneliae illius , Gracchorum matris, ad filium Vbi mortua ero, parentabit mihi et invocabis deum parentem. In eo tempore non pudet te, eoruin deum preces expetere, quos Viros atque praesentes relictos atque desertos habueris ubi forsan restituendum deor prece Ioan Frid. Gronovius exemplari adscripsit imploratum iam Vulpius explicabat , modo , quod mihi minHne fit verisimile, vel eo quod haei Alae geminae sint salutares, graves vero cum solitariae venerunt secundum Plinium, a Vulpio in nota sequente laudatum iam igitur poetice repetitur , notatque summi periculi praesentiam in hoc enim constituti demum eorum Servatorum auxilium supplicabant. Comparatio autem hau universa, equidem vix dubito, quin ducta sit ex Homero Iliad. H. in init

v. 66. hoc quidem loco Manlius in multis codd. comparet, licet in

38쪽

is clausum lato patefecit limite eampum, ' Isque domum nobis, isque dedit dominam;

Ad quam communes exerceremus amores,

v. 67. Dufum est manifeste in Vallieriano medim primo, in meo Codice; in hoc excorrectione tamen, ut videtur; est etiam tu margine Codicis Datiani, et forsan in paucis aliis, nam Excerptis Codicum non semper se. t1 fido septem Codd. Iallum, tres visum, olbertinus clarum, Datianus et Memmii, Medic Riccard era sum. Lipsi Cod. uastam. at clausum, Editiones omnes, praeter caligeranam, quae laxum, a Raphelengio iam reiectum flato limite dixit etiam Virgilius Ix Aen. v. s s. sensum huiusta. versus fateor mihi nondum Medirima per campum alii praedium, Vulo. i, pius figurate copiam amoris intelligit Suspicatus sum et ipse aliquando, i si transtate haec figura tamen paulo diversa, si capienda, non secus atque RPH -- ii inis. - illa inferiora v. 37 Et qui principio nobis terram dedit e nempe sensu, - 'l quo portum alicui dare, portus esse, vel in portu esse, de iis usurpan- 'I - - - Iur, qui periculorum metu liberati sunt. Ovid. II ex Ponto IX, 9 et Ioil ...1 - , μ',' a o Excipe naufragium non duro litore nostrum, 'ν, - A. Ne fuerit terr tutior unda tua ni . - . - - . . e , . Milas. c. V. 69. quam Interpretes et orcellinus reserunt ad ripxime praecedens . aisa lo vinam, quam Manlio ct Catullo communem volunt; qualis communis amica occurrit apud Martiat. XII, 8 2 Petronium C. O p. 63 i. mihi referendum videtur ad remotius, domum, ut Quo in brevi versu ut Catuli et amica se mutuo in domo, a Manlio donata, amarent. ' - ν. ues o. V. 72. legitur quidem in Codd. fere omnibus, et ditionibus vetusti,

constituit soles sed suam Catullo elegantiam reddidisse Aldum existimo, qui edidit conjittit in sesea, quod, praestantissimo commetini Cod Balugia-

39쪽

vro Quo mea se molli candida Viva pede

Intulit, et trito fulgentem in limine plantam Innixa arguta constitit in selea.

no, auriano, margine Vallierlani, et manu secumda Mediolanensis et Re-εiae chartae confirmatur. ixem optimo Dati, in o reperio constituit solet eadem plane constructione utitur Propol. II. xxv, or Prosit, in laxa nixa pedem solea. Atque hoc probasset, Hedo, qui eleganti imitatione hunc catuli locum

expressit, Lotichius lib. V Lleg. 2 v. 8: Saepius et ijunt spatiosa palatia lentis Passibus, arguta molliter in solea. pro argui solus Lipsius in cod deprehendit anguid cum Mureto iacio,

qui arguta explicat, brevi, a quo non abhorret orcellinus; et ad exilitatem pedis refero, quam in puellis commendatam fuisse, nemo melior docebitn:a

gister, quam Naso III Amor. III, 7:Pes erat exiguus pedis est aptissima forina.

aeterum in nostro Catulli Ioco arguta Interpretes plerique exponunt, nante crepante, quos Probant Fruterius, et Burmannus uterque, atritus ad Petron SatTr. c. S; Secundus ad Lotich. T. I. p. o I. quibus iure vapula Gonsalius, haec de ligneis soleis accipiens, quod forsan magis con veniret calceis, Λακωνικα dictis Aristoph. cclesias. 5 2:

40쪽

' soleas, non nisi a mulieribus foris geri solitas Meet Turnehus lib. XIVAdVers. cap. 7. ru. 73 et 7 nulla in hoc disticho Jectionis, notatu digna, varietas, nisi quod pro amore in decem MSS. legatur amorein quod nillilominus falsum arbitror, neque illo Properiri defendendum I. ro, IzNec sic coelestem flagrans amor Uerculis Heberu

amore in reliquis codd. et ditia, V. 7 Ince tam, hanc Turnebi conieeturam primus in textum immisit

ScaIiger , Turnebi non mimius admirator idem cluerat Lambinus et Livineius. Vossius in uno Cod invenerat seceptum, quod e Gudiano notavit etiam Eruditiss. Langerus, et habet alugianus . Vigintiquinque Codd. et duae principe Venetae, Rhegiensis et Aldus mihi dant Incenta. V, ticanui Lucina et Incepta an Mediolanensis Ingressi Latinus At Corvini Codox et Caeciae xta Excerpta coluthi Perreii, Minturni, lano-nrmi Accepta et , quod Editio etiam habet Romana A. I 474 Vicentina ,

quod corruptam in tantum videbatur Avancio, ut emendandum desperaret. Iec sategit Turnebus lib. xx Adversariorum c. I suam Catullo scri- ,Δάα ι, . - turam reddere, sed viam praeterea ad se usum poetae, simulque vexatum