장음표시 사용
11쪽
Eruditione prudentia, dignitate ac virtute praestanti . Has Rico RΑNZovro , Serenissimi Danorum Regis per Holsatiamin Dielmarsiam Legato, Domino latrono suo perpetua fide colendo, S. D.
αλ Asa: Hoc est Tota haec rerum uniuersitas similis est libro scripto, qui praedicat gloriam Dei S arcanam atque inuisibi lem Dei magnis entiam tibi mente praedito an nunciat ut veritatem agnosca S. Nec dubium est, Basilium ad Pauli Apostoli verba alludere, qui cap. I. ad Romanos inquit Id quod de Deo cognosci potest, manifestum est in omnibus homni- a bus.
12쪽
bus. Nam Deus eis manifestauit. Ipsus enim inuisibilia, aeterna videlicet eius potentia o diuinitas ex creatione mundi perspiciuntur, cum considera turres a Deo conditae. Haec dicta utrumque docent: Testatur totum hoc pulcherrimum theatrum seu opificium mundi, ideo tanta arte conditum e Te ornatum specie, figura, harmonia motuum , isticacia virium, συμπαθέα Ordine distributum ut illustre
testimonium sit de Deo opifice Deinde & hominem monent in hoc splendidui domicilium collocatum 4 insitam ei dDeo noticiam esse, ut de se aspiciens
Oculos circumferen S, ad contuendum re
rum ordinem, .considerandum totius aedificationis consilium, agnoscat esse
Deum, mentem aeternam, architecta tricem totius huius operis, sapientem, b
nam, Veracem, iustam, beneficam, castam,
liberrimam, adesse huic suo operi, conseruare res conditas institutum ordinem dc sine ulla dubitatione vindiceme Illa, atrocia scelera atrocibus poenis in hac
13쪽
hac vita punire, non solum, ut generis humani societatem tueatur, sed etia ut commonefaciat nos de ipso Ut cum agnoscimus esse iustum, veracem, beneficum, castum, discernamus eum a naturis iniustis, mendacibus, obscoenis, Oportere con 'gruere nostros mores, cum ipsius volun
Etsi autem post lapsum non satis est cogitare argumenta de Deo, quae ratio humana naturali luce cernit tame Paedagogia utilis est haec quoque colligere dc saepe
intueri ad vitandos Epicta reos furores, qui
singunt omnia casu fieriri nihil regi consilio Dei. Confirmatur enim animus hominis non monstros, si notitias naturales de Deo mentibus nostris in creatione impressas consideret, vestigia Dei, ac prouidentiae gna quaerat in ordine creaturarum, quem impossibile est aut casu extitisse, aut casu sic manere. Nec vero in illis grandioribus solum mundi corporibus, coelo, luminibus, stelli S, acre, aqua, terra, animantibus, homine:
14쪽
sed etiam in minimis naturae rorum partibus, quae vel ex superficie terrae quotannis enascuntur, ac paulo post intereunt, vel ex interioribus etiam visceribus terrae, aliquo cum labore hominum eruuntur, dubce est bonis mentibus aspicere multiplicia de Deo testimonia, quae nos car
chitecti sapientia dc de perpetua ipsius in
cre turis praesentia commonefaciant.
Quod spectaculum hoc verno anni tempore iucundius et se potest quam non modo oculos, sed etiam animum pascere aspectiones consideratione plantarum, quae miranda arte tum ad nutritionem,
tum ad medicationem corporum humanorum distributa sunt. De quarum singulis verissime dici potest, quod in carmine quodam scriptum est:
Et mihi plantasim immen demonstrat ab herbis, Praesentem refert na mellerba Deum. Intueatur aliquis quamcunq; plantulam seu flosculum etia tenerrimum aradice sua tanquam fundamento corporis accrescentem, caule staturam corporis,
15쪽
thyrso faciem ipsam caput, Turculis brachia quasi prae se ferentem, colore pus
cherrime exornatum, viribus, succo, odore instructum Annon agnoscet, eum personam gerere creaturae concionantiis
hominibus, telut ad gestum reniden ii vultu compositum, ostendere animis non prorsus stupidis sapientiam, bonitatem o prouidentiam Dei conditoris,
ad huius laudem dc gloriam hortari atqι
Quis vero non iure miretur σε, - , ex ipso terino aluo terre ad usum hum
ni generis prolatas quarum descriptio ne breues, sed luculentas hic libellus co-tinet. Quae etsi exiguos saepe lapillos aut arenulas hinc inde sparsas mole ac m. gnitudine sua non multum superant, tamen eximium atque excellens Dei opus, atq; adeo miraculum ingens nature sunt, si quis materiae temperamentum,c illam mirandam lucis cum elementari crastitie commixtionem, occultas vires paulo aettentius si cum animo colideret. Quam multa:
16쪽
multae sunt enim inter gemmas, quae radianti fulgore cum quidem corpora sint terrestria, stellarum in coelo procul micantium aemulta esse videtur 3 Praestantia enim, quae de precium his conciliat, ex adrnirabili illa lucis cum materia terrestri commixtione manifeste deprehenditur. Quo enim quq natura est praestantior, eo plus habere eam lucis Ostedunt Angeli, animae rationales, Spiritus vitale dc animales, coelum, stella S ignis clementaris. Et quis
tam exiguus lapillus preciosus est, qui noefficaciam suam in multis mirandis effectibus stupenda quadam Vira μαμει conspiciendam praebeat 3 Neq; ego nunc in disputationes cruditorum ac sapientum hominum inquiro, qui causas μεαε propter qua gemmae in maximo preci habentur, in natura ipsa inuestigare conatur. Nam aliqui gemmarum proprietates elementis, unde illiconstituuntur, acceptas referunt. Alitia 5 tantum intemperamento primarum qualitatiun sed etiam in coelo causas quari unci. Cum
17쪽
Cum enim e coelo constet omni u gignendorum seu producendorum facultates in haec inferiora transmitti eruditione ratiocinantur, ex coelo etiam in gemmas transfundi quidquid recondita atque occulta vi possunt. Idq; eo magis,quod nullius elementi ea vis alioqui esse solet, ut sit in paruo subiecti O versetur, subito insignes mutatione essiciat cum e contratio illa, quae coclesti vi nituntur, ex valde tenui atq exili materia, admiratione dignas functiones frias Celerrime perficiant.
Sed quanquam concinne haec disputantur, cognatio ac sympathia inferiorum corporum cum stellis in tota rerum natura effeci iones plerasq; ciet ac gubernat: tamen stupenda gemmarum vis atq-
efficacia, singulare prouident ae diu in opus' testamonium est, quo ostendere Deus voluit, ut multis alijs, huc mundum
Ac mihi quidem cogitanti de gemmis,
an metem venire solet, non modo ad cor
porales usus conditas illas esse a Deo it
18쪽
valetudinem hominum corroborent, aut amorbos certos arceant cle quo in hoc Libello, d in Medicorum scriptis exempla plurima commemorantur sed etiam
multarum arcanarum rerum imagines in caria natura ac proprietatibus pingi, prae sertim cum sacrae litera gemmarum si penumero mentionem faciat. Nam Exodi a d 39. in descriptione festis Sacerdotalis, quae Ephod, Orci inabatur, recensentur duodecim, quas iuxta numerum duo
decim tribuum populi Israelitici summus Sacerdos ex iussu Dei gestabat insertas pectorali, quod Hos en Hebridi nominant, Graeci λόγον, quod inde V Iosephus scribit, ceu praesagia quaedam diuina de futuris euentibus animaduerti poterant. In hoc igitur pectorali gemmae erant auro inclusae, desin ordines quatuor sic distributae, ut in primo ordine essent, quemadmodum Graeci nomina Hebraea interpretati sunt, Sardius, o pastus, maragdus in secundo Carbuculus Saphirus, Iaspis In tertio, Lyncurtu, Achates, Amethystus. In quar
19쪽
to, Clirysolithus, Berillus, Onyx. In medio autem inter has gemmas crat Urim Thumina, quod I xx verterunco -ν ἀ λαν. Epiphanius, qui de gemis istis duodecim libellum peculiare scripsit, Adamantem vertit, quemadmodum riuidas indici ione Ephud. an anquam ver Origenis consuetudinem non probo, qui omnia in allegorias transformare solitus est tamen magnum aliquid illa tam solicitari accurata
catum fuisse arbitror, praesertim cum ecIesaias cap. s . Ecclesiam noui testamen tigemmarum imagine pingat. Ecce ego sternam per ordinem lapides tuos, iundamentum tuum erit Carbuculus riapphirus fenestras tuas e Christallo facia,&portas tuas ex lapide Carbunculo : Omnes ne tuos lapidibus preciosis. Et in Apocalvpsi cap. a a. Status beatae ac triumphantis Ecclesiae post hac vitam, imagine earundem fere gemmarum qine in ESOdo recententur, sub typo nouae ciui- talis
20쪽
tatis Hierosolyma prolixa narratione d pingitur. Non igitur dubium est, per gena mas moneri pios de multis rebus arcanis quae ad Ecclesiae descriptionem pertinent. Et sit enim in hac vita Ecclesiae species propter infirmitatem, crucem dc scandala deformis esse videtur tamen propter in te
cessionem summi Pontificis, Domini ac Liberatoris nostri Iesu Christi, verissime a Deo recipitur in gratiam, iustificata
fide donatur Spiritu sano Obdi regeneratur
ad iustitiam ii tam sempiterna. Cum l in ea si lux videlicet verus Deus &agnitio veri Dei instar nitidissimae gema pulchritudine dc varietate donorum antecellit reliquam partem totius generis humani, ac tandem in conspectu viui veri Dei adducta de possitis omnibus sordibus squallore qui antequam plene poliantur,pijs in hac vita adhaeret, integra nouitate ornabitur, aeternaq luces gloria a Filio Dei, qui hactenus eam in sinu suo fouet