De arte medendi libri XII ex veterum et recentiorum medicorum sententia / [Francois Boussuet]

271쪽

Repperit assiduo, longos probauit ab se.

In crudescit enim vitium I generata ab una

Saepe duplex si spe implex quartana priore Pelori essicii urflerimque noreis nim error.

Carnifices nostra haec aetas patieIurauaros Semper. a doctis inuentis rebus abisti, Insidia que Jero humanae tendere vitae' Dum persaeua orco plures medicamina mittunt, Lurida,sinta situ grave olentia,Per venena, Nimirum undenosive serasataper anno , An tanti Vitu, corpusque, 9 viscera conflant' me mi lem, potuere alio ditescere atto,

Et quaHumfecisse ibi si tanta cupido

Torquet auaritiae serabilesedlu eorum. Sarciri namst dapsttot uuimque boumque, Ei toties armenta vim reparaniur equorum.

AH bimenbrorum excessit compage se lata Mens hominis,non araepotens reuocarier vila. Hinc sed auara beatiens hinc indocta lacescat. Hostis naturae, vitae humansi salutis. a uine mali loquo atque viros excludosideles. Haudque velim verbo quenquam offendisse bonorum,

Sed reuocare malos a trini caede dolentum, Atque aidas animas cohibere,manu que rapaces. Haec mensiic animus i quis mea cata retra elet. Conferet hoc aegri si hypochondria fluens unguem: Capparidum,anthemidu lili linique oleorum Ana duas capies rumas,ruraebviique,ct idis an unum crupum farii erque cumini, Cum modi ceram iis si eiur unguen.

272쪽

Sic extra venas putretpituita sequenter, Fitque ἀμφημερινος vulgato nomine Grai's, Febris quaque die repetens, diserimine nullo.

Eque pauperibin si quidem ocupletibi aque, Sque negletia inferea Li,niuem, ensque. Hanc non disscite in cuiuis deprendere ebrem. Initio siquidem minimesectata rigori vadit quenquam,progressu nanque dierum Frigiditas aegros potia comitaturo angor, Mam sileat noxa esse rigorpatientibus i dem. Non gelidas hominem posunt quiporrigat unda , Qui salicis frondes,semperque virentis olivae, Pampineo ue domi ramos,pulchro ordine ponat,

Aut curremis aquae riuos inducere tentet,

Vt quidam faciunt infebre abiis pro se ta, Ignibus insammatur ubi feruentibus aestas, Aridaque expandit febri per viscerasammad.

Curare han ebrim recta ratione volenti, Oxime in primispraescribere rite diebuι Conueniet, quando crassos simul atque tenaces,

Corporis humores incidιtque,extenuatque.

Quin etiam ista quibus otium recteque cietur Debent praescribi, in summa conduxerit riRebio idis,quibu erit vis inciseria,quάque Extenuant. victus ratio hac languentibus esto. Sed clysterepriaspurgata lauiter aluo. 6hae iure quidem ct merito peragenda putato. Interea summo morbi impendent vigore, H questatim somachi ostiolo senirique cauendum, Ab nihin oleo enti imoque υθcato.

Quodsi quu malus sumachum delabitur humor,

273쪽

LIBER UNDECIMUS.

263 Hunc etiam omitu elyciet quicunque laborat,

Sentieto magnum c. uata jace triti amen.

Nonnunquam medicaminibus qrraque conuenit ut Adagna ubi congeries corrupti in corpore si icci ii, mi sensim est ii iis pituitam educere pusini, toto donec pellatur corpore morbus. Sic amphimeri nonfebrem iratiare licebit.

Asi inspiritibui simul ac humoribu ipsis elista non setium febras conseriit,aghque,

merum etiam selidis in partibus omnibus haret Corporis,ut i habitumis ora comprendit uvabeique, Non haminem premit ira suum non assicit Eum quam crudeli quovis rigidoque dolore, Partibus indutatve ae sum nenbr j e calorem, Quo item sciat aegrotans,aut scire laboret. Nanque dolo rasea expero H,magnisu caloris Haud dubiis viminime patieni ebriωρμις si, Cn in cal secta parte aquali er omneJ. Istius generi febres ratione modoque Gignuntur duplici vel enim succederesiueruntiebribus .immodice corpus quibus omne calescit,

nseunt ardent ei qua repe incorps re tantium Temporue diariam, ut succum in cordeIrequenter Comenium a id mant,vel adhucpleranque madoris Hiιmoroque bombalua nun parte manente. uae vero generam te ac huc constante aqmrare, Ac biicco . vi primum corpio rapueredini que Totius cordu,toriim I/flammatures ard:L.

Haud stelin exili sim, macerati olivo Semper in accensa si siccior igne lucerna, Donec lan uehen pereat cum somii flamma.

274쪽

IIedlicae 2 hosne prima e lieneraliofebru. Fit reliqua in statim,s quando inuasit, hisce iii assimili videatur febribus esse, sy a lux una quidem gignit sediluit easdem.

Nempe vel immodico e soli feruore, vel ira, Aut exercitio nimio, aut maerore profecta. Ardua res igitur non eis medicarier ipsi. uae vero in tabem marcorem die incidit, is Non medicamentis,nusia reparabilis arte est. Haάdque e didi sicile hanc deprehendere.concaua ad Lumina sunt,haerentque obtutu semper in uno, Arida fons, circums cuti s distens. genae, Squalidus 9 vultius cosiapMique tempora, ct amba Apparent velutinarespatientis acuta. uino vitali s sos hinc euanuit iste. Ecquid enimpraeter neruos, corium, ossa cutimve Soer habet 'nam Aventrem cons exeris imum,

Eae inte finis nusium se peresse putabis. Eum e visceribus quin praecordiasu sum

Conuedi videaό, totumque arescere corpiu.

Languidus ct tenui fui μή, auru rue,stequensque, Et calor obscurinprimum tangentibu esse Sentitu edpaulosto ingratui ct affer. Erodentis enim speciem fra ferre videtur. uid multis fione v ccii quicunque silii e Sanguinis aut aliquidsuperauerit seolica febrir Dicetur, ubi nimiumsuperesse videtur,

Nos tabem,nos marcorem, io esse μαρα- ρHanc,omnes veluti Grai' dixere, eremim.

Hectica quosfebris rapuit tentatque statim ipsi

Initio,proptermori com in corporesuccum, Nutrire

275쪽

LIBER UNDECIM S.

trire expediet. Ratio proin tectus ea, Io, uae humeelet fertiscopus hic,e umma medenti. Congruit inprimis igitur pti inaeque alicae BLaeu succo uti crλιι defacto pane mederi omnibus es gelido potu mediocriter hausto, putres multi lateant in corporesucci, Nec quadam obcessa extiterit pars phlegmone iniqua, Lx his quandoquidem multum pendere perico, Si timeas gelidae expediet carui se liquore. Deseris ex seu fuerint epithemata, qheist Insiitafrigida, u sido haec mediocri unto Omnia nam rerum mensura es optima. Uuodsi VIu balineis fueris,mosi de lauacro, e grorem scies gratam, corpusque iuuantem. Contulerint siquidem quouis in tempore valde. Hi, attentabG febrim emendare, priusquam

Tota μαρασμωδες, prorsum tabida flat.

Nanquesenectutu mortaleό more resoluit, Ariditas etenim menbras vehementer inhaerens Perpetuo increscit,corpi que rescit in horas, Radicali omni pereunte in corporeis co .

Atque hacs implicium summa est,nos unde frequenter Composita seri febres plerique videmus,

Qua nisi qui recti teneat,deprendere mixtas Haud poterit, muli hue minus medicarier illis. Ergo necesse eri inprimis quod quirique laboret scendis insimplicibus. sunt nanque priores Omnes haefebres rominoque frequentius urgent. Dignoscique irio poterunt ex ante relatis, Ad quarum normam reliqua expandere parent.

276쪽

FR ANCISCI BOVS SUETIS VI REGIANI DE ARTE

M EDENDI LIBER

vi I N II Aetherei dominator Olympi, Excelsequi cuncta vides e culmine caeli, Bedorumggraues hoc nostro reporemo momnemgrassari)unesta fortepe orbem, miserim so,tu an to praecordia si quam

Bruta hominum,in melim referas sentems bonorum omnigenum iubea terris revirescere pacem.

Ida etenim satis una diu nos morsa reliquit, Suspeetasi habuit terra ivatas assera Neraei, Barbarici, hominum pli quam turbata min; . O adsis celsoque animis, bere caelo, mi possum licet indignm,mirabile numen Sape tuum imploro uasis erre voluntas Suppetia misera,es esses s.ccurrere rebus.

Vsque adeosne te nihil est quod posse putarim,

Esse diu validum csirmum sanctumve sonum , Tesine motrimurmonaus omnia frustra. Sanguineum Mavortis opus abestum A cruentum, Monem capiat, seis ac concidat,vnATot,tanta's malu'ecies o unera terris Prouenio diraeque luis contagio quaesit Peruiumpentiu regna euissima mundum,

Prosterni ij

277쪽

LIBER DUODECIMUS.

Ae egisset vincia in malis Erymni , Laxatoveferox misere grassetur habenis. Tantorum Anem da rex o magne laborum. Dagenti humanae pulso requiescere Marie: Spiculaque immanis vitasse crudelia pestis. Hi ita perte fructus aurem isalubrem Percipiat vere men sana,in corpor ano. Nos tua virtus,tuas diuina voluntas Adiutet,praesto que adsis, nonnusia repoNam, omni qua populo,duce et rodesse valebunt, Tesne contulerint pracepta salubria nunquam, E morbissine te poterit reualescere nemo,

Ein lethferae pestis vitare gitta .

Ergo adses,viret que meis conatibus addas. Omnis ab infeci ipe stuputredinependet Aeris hinc cum sit percuncta meabilis aer: Maxime in cunctis nobis commune elementum, Inspiratus ob id qua uis animantia durPraecipuas homines cuncti ea publicapaena est. Imbedes etenim,M orte iuuen quoenerique, Dites,atque inope , cordasuperba potentum Atterit,ufendos omnes disicramine nudo.

Armatas non ista acieJ,mavortiaque arma

Formidat,non es fasces lictoris is enses, Sussicii aut Prio bis in ta murice vestes, Aut Arabumga a grauis aut risendeta Cymna: Prorumpit quacumque via est,ie, impetu egit: Cunctaque peruadens,miscetur in omnibus una. Aera nam spe inficiens lethais venenum Infundi terris,ortium miserrima cladςι.

278쪽

168 ARTE MEDENDI

Sapius humorespropterpulereparatos. Intra hominum ventres iiscera gignitur, visi Materiam viri dederit circumsuus aer, antunuis leui id elaus proceserit unum, is erepraecipue vero dependet ab ipse feci, putri foedam quandam velut auram

Spirante. Initium vero putredin ,aut a

corporibin beko caesis inninimequenultis, Foedi aut lacubin nimiumque paludibuι dis Dependet. nam teterabiti sese halititi effert, Solibi insammatur ubi grauiorabin aestin, Ingeminatquestos lethalis Drim ignes, Pestiferamque a ba misim morialibin auram.

anque me eriem caeliflerunque videmus Immouice calidam acvdam,froduceresebres Lethi eris caua inque omniiputredinu esse, Idque m gis qu=ties vitiosi corpora si cci Sunt plena, tumidis haere κακοχυμια venis, In se citque hominum venire ex ordine longo Praecedeme, vietus ratione malάrL. Nam qua emperies,rogo, perniciosor unquam Ad ii sepotest quam quae iunciam humiditatem Semper habet cum tristi aliquo nimi 1ue calores Heu male tum mistros ejendent moenia ciues, Agrestique tuam in istasolabere vitam, Uxorem natoque tuosfai Mamque relinquena, Omniaque humanae postpones commoda vitae. Nanqueprocul nonpeBD erat,nis metua deorum Numina prouideant, Laque est de Inuori Sint terrib, Uquestatus,atque aera muIent. Initio vero aulamnise V vagatur

279쪽

LIBER DUODECIM Vs.

tra lues quod tempestias ea corporatidat jus ali s hominum cunctis obnoxia morbis, ropter inaequales Magno que ex ordine molin,

eris acpropter densis plerunque vapores terras sim elatos unde hoc Dyaepe M lgetra a ficies,diros sierique cometas. Zil aliudsiquidem misiris quam dira minantur ilia,s tetri nobis contagia morbi. Id de quod ae liuo cum languida fadta calore 'orpora sint,ficile uitumnisi si de re morbos, currant, prompteque fera contale premantur. ocratio accedit victus peruersi e inepta,

uaplerique Oi bi putris materiei im magnam acquir ut nam quando hoc tepore frutit Dat varios tellus inopum si maxima turba 'fundit seper hos ventremque in sercito implet,

Accersisque suasibi causam sponte maloruim. vi vero recte vivunt epuli que ruuntur Luchimi succi ructiis linquuntque figaces, Vecplures ven. uccostomachumquesburrant, Saepesuperuacui immunes humoris, nil, Aut Anodicum accipiunt noxae, corpusique ubinde Se 'cile exolutis quae illi iniuria venit, θ' naturaisque habitu non longius unquam Abcedit,causamque unam iam esse putato. Curplures misera non tangi peste videntur, Percurruntque alacres totim tempora vitae. Pestifera vero hiis notis iamfebre prehensum Cognosces spost aures inque inguine Ur.alis paret bubon,reliquo velfartibus antrax, Aut carbo exoritur, nulla ratione mouenie hac, si me

280쪽

27 ARTE MEDENDI

sua mηnifestast,aut credas extrinsecus ortam. υ ubicunque tamen sese apostemata produnt, iura ortem esse notant,ade rue potentem, Extra vis cialpartem eduxisse oco ue ecto signant protro itur unde venenum,

Namscosi tumor retrove apprenderit aures,

Praecipue ostiendi cerebmms contigit alis Gripeo unguinibu iecur assecti. esse notabit. Guodsi e nobis non postemata prodant, Languida naturae multum vij enisicatur,

suae tetrum nequeat de corpore pesiere virus, Perniciems agris ideo,mortemque minatur. Internas quidem remanens in parte venenum

uir es et reditur miserae penetralia vitie, Et sustanti iri demque arcemque caloris oppugnat undo tentans euerte ab imo. Tunc aliis opus ergo notis erit unde patescat Tanta ibiferis δε, tanta inclementia morbi, Hostis vi Hamper venad perque intima rasann. suauis p palam ateque vagetur Ur erret, Haudque latere diu valeasque exerat ultro. Pestiferum quid febrem,vanti ima quaeque Urgendo indigitant in eas tomata nanquConfertim csubito eueniunt deliria sto i, Et vomitu crebri. bili deiectio amarae, Intem ardores, Ir toro in corpore crebrae rincturae,ctgrauitas casitosudoque,doloque aurius,aridita oris, combustaque lingua,

Ni sitis,magna isomnum propensio foeda Vrin nig tenues au vel aquos, piussu modihestem complurasequuntur.