장음표시 사용
11쪽
et ipse noVas quoque fingens, dummodo in probabiles Aetionis unitatem Sulgerus xpulchro illustrat
exemplo. Effici enim dicit illam partium conjunctione ea, quae nos impediat, quominus unam partem putemus totum quiddam. Perinultis e. g. vasis in una tabula collocatis non formari unitatem, quum quodvis eorum solum totum quiddam efficiat; torologii vero rotula ceterasque particulas ita inter se junctas esse, ut quaeVi necessaria quidem totius pars sit, sola autem totum quiddam moere non possit itaque omnibus inter se junctis formari unitatem. Causam unitatis positam esse in natura rei cujusvis, quum, si ulla pars absit, tota natura immutetur. Liceat h. I. Solgeri quoque de haere judicium paucis afferre. Qui omnes res sortuitas adventiciasque ab arte tragica removens actionem in continua et necessaria causam et effectuum serie procedere vult quin etiam primum initium e casu vel e solo hominis consili fluere vetans praecipit, ut humana voluntas et impetus desuperinjectus in initio ita commiseeantur, ut diseerni non possint. Oneedendum quidem est, id initium
neque repugnare Aristoteleae initii definitioni, et mulium pulchritudinis tribuere tragoediae; sed dedueimur
ea re ad contentionem illam necessitatis et libertatis, qua omnem aetionem tragoediae eontineri nonnulli viri docti docent, cujus mentionem phil saei nullam Summi vero critici, quam ris inter Se
consentiant de natura illius unitatis, tamen singularum tabularum aetiones illis praeceptis metientes valde inter se dissentiunt, id quod infra cognoscere licebit.
Τragoedia ut metum et miserationem spectatorum movere possit, repraesentare debet malaresque adversas. At sola haec non sufficiunt philosopho ad perficiendam tragoediam; nam, ut ex Poet. VII. 12. apparet, in omni tragoedia eSS Vuli fortunae commutatione. μεταβασιν , aut rerum adversarum
in secundas aut secundarum in adVerSas. Cujus c0mmutationis varios proponit modos Poet. XΙΙΙ. 12.8qq.), e quibus tres plane Vituperat. Primum, quem esse vult, Si vir justu e secundis rebus conjiciatur in adversas, improbat, quod id nec miserandum nee metuendum, sed tetrum mαρον sit. Neque minus improbat alterum modum, si homo improbus e adve is rebus seeundam consequatur fortunam hoc enim minime tragicum esse dicit, quod neque humanitatis sensum tangat neque metum miserationemve moveat. Vituperandum tertium quoque modum putat, in quo homo improbus exsecunda fortuna incidat in adversam; nam hoc humanitatis quidem sensum tangere posse, Verum nee metum nee miserationem m0Vere, quod ille ad similem nostri, haec ad immeritum quendam spectet. Recte quidem Hermannus dicit, philosoplium unum modum omnino misisse, qui sit, si Vir probus ex adversi rebus secundam consequatur fortunam. Quem modum pariter ab illo improbatum eamque ob rem plane neglectum esse, cognoscimus ex iis, quae paulo infra Poet. ΙΙΙ. 6. legimus: ων κη
igitur exitum phil prorsus a tragoedia removet et ad comoediam ejicit. Neque aliam ob causam Euripidem etραγικωτατον, maxime tragicum inter poetas dicit, nisi quod hic in plurimis tragoedus illi praecepto optime satisfacit. Cujus laudis vim ne quis justo latius patere velit, ipse ireumeidit dicens:
εἰ και τα αλλα ιις ευ Οἰκονομεῖ. RV Vero verba re u tranSsera Verbo alia, id quod placuit Hariungo,
qui E. r. ΙΙ. p. 3 69 illis verbis orationes tantum et sententiarum abundantiam a pliilosopho vituperari judicat. t quomodo id onsentiat eum aliis artis poeticae locis, quibus Arist compositionem Euripidearum tabularum perspicue vituperat, ut XV i, XVIII. 21 Optimam vero soriunae commutationem phil dicit eam, in qua homo, qui non excellat virtute Vel justitia, Verum auctoritate et rebus secundis
floreat, in mala incidat idque non per malitiam vel turpitudinem, sed per humanum aliquem errorem. In libro, qui inscribitur: llgemein Theorie ber donen i inste in vote: infidit.
' Hariungi Euripides restitutus s. seriptorum Euripidis ingeniique ensura.
12쪽
Hominem autem non excellentem Virtute Vel justitia apertissime intelligit eum, cujus mala non justissimae
atque meritissimae poenae pro commissi delictis judicandae sint. Hanc igitur fortunae conmutationem maxime idoneam esse putat ad commovend0 metus et miserationis affectus. Atque re vera tragici illi affectus, qui nobis injiciuntur, quum homines nostri similes vel nobis sublimiores malis Obrui videmus, eo majorem Vim habere debent, si antecedentem quoque illorum auctoritatem et felicitatem aspicimus, si immeritos eos et per errorem aliquem in mala cadere videmus. Ex actionis compositione Arist sabulas partitur in simplices et implicatas Poet. X. 1 sqq.). Simplicem απλῆν actionem dicit eam, in qua fortunae commutatio fiat sine inopinato casu περιπετεια)et sine agnitione αναγρο ι τις). Simplicium sabularum deterrima esse putat τας πειςoδιωδεις . e. eas quae multa habeant seMςοδι i. e. partes non ex actionis compositione fluentes. Implicatam vero snmuniamν)actionem dicit eam, in qua fortunae commutatio fiat per agnitionem vel per inopinatum casum vel per utrumque Vehementer errat Hanungus, qui E. r. V. p. 404 non distinguit implicatam actionem
dupliei Phil enim etsi simplicem actionem ponit et implicatae et duplici Ρoet. XVI. 2. et 6.),
tamen utroque loco oeabulo uetiovc aliam subjicit sententiam, id quod eo jam apparet, quod alteroloe implicatam, altero simplicem fabulam potiorem esse putat. riore loco vix tabula spectat ad simplicem, quam modo diximus, actionis compositi0nem, quae neque inopinatum casum neque agnitionem habet eamque ob rem opponitur implicatae. Posteriore Vero loco μυθος πλους 8pectat ad
fortunam unius ejus, qui prima parte agit, eique opponitu μυθος διπλους, in quo etiam fortuna aliorum,
in illi oppositi sunt, ad exitum perVenit.
In omnibus fabulis sive simplicibus sive implicatis inesse oportet παθος . malum atrox, quod Arist. Poet. XI. 10. ita definit: πάθος ἐπι πρῶξις φθαρτικὴ γ δ ηρά ioco et is o φανεροι θαναro καὶ αἱ περιωδροία καὶ τρώσεις και σα τοιαῖrα. Mala omnibus tragoediis necessaria esse plui putat, id quod eo jam apparet, quod metum et miSerationem tragoedia continoveri vult. Mala Vero modo vehementia modo lenia esse possunt. Atque hirimum metus et miserationis movent Vehementia mala, quam ob rem sabulae, in quibus ea repraesentantur, παθηrικαὶ . atroee dicuntur. Venu necesse non est,
atrocia illa facinora in conspectu poni, sed extra fabulam quoque fieri et in scena commemorari possunt, ut in ed. R. Multum autem atroeitatis amittunt, si fiunt inter homines nulla necessitudine conjunctos vel inter inimicos. In optimis igitur tragoediis fiant porie inter amicos Vel consanguineos. Παθητιααῖς tragoediis, quae totae in malorum repraesentatione versantur, ab Aristotele opponuntur θικυι, in quibus pectatorum animi non tam factorum compositione vel atrocibus malis, quam agentium moribus tenentur. Quod genu philosophum parum artificiosum putasse, apparet ex oet VI. 19. ubi dicit, tirones poeta prius proseere in dietione et in morum deseriptione, quam in saetorum compositione. Ceterum de morato tragoediarmia genere diserte atque accurate non disputat. Jam vero rideamus, quomodo Hecuba Euripide iis, quae phil de actione statuit, satisfaciat. De aetionis huju fabulae unitate iam est erilleorum dissensio. Duas quidem in fabula inesse paries nemo non intelligit controVersia autem est in illo, utrum hae paries artissime inter se conjunctae sint atque totum quiddam efficiant necne. Priusquam vero, tui ipsi de hac re sentiamus, explanamus, nonnulla recentiorum eriticorum de Hecubae actione judicia afferre atque pereensere liceat. Jacobsius q)Euripidis tragoediam in historicum poema degenerasse censet, dicens, poetam substituta in locum draniatieae compositioni liistorica . pica singuli s res plerumque non connexuisse nisi persona, saepenumero hoc quoque Vinculo repudiato non alium contextum curasse nisi fortuitam loci et temporis unitatem iniec e se nullum omnino exstare vineuhmi interius Qua luxuriosa saetorum coacervatione
x De inopinato eas es. 0ei Xl. l. X. . de agnitione Poet. l. 4. q. in ominenlatione de ur. quae inest in additamentis ad Sulgeri librum supra itatum.
13쪽
amitti pulchram unitatem. Rendlius' quoque in disponendo argumento Hecubae id vitii inesse dicit, quod una actione non sufficere Visa, altera cum priore nullo modo conjuncta addatur, exteriorem illam duarum actionum conjunctionem brevitatis remedium esse putans. Vehementissimus Vero atque immoderatus Euripidis vituperator exstat Gruppius, qui ut omnes sere ejus tragoedias vitiis compositionis resertas esse judicat, sic in Hec quoque justam desiderat unitatem. Concedit quidem ille l. e. p. 371 sq.), Polydori mortem aliquo modo cum utraque sabulae parte cohaerere, quum et mala immolatione Polyxenae matri illata summe augeat et viam patefaciat ad poenas a Polymestore repetendas ita vero eam cum duabus illis partibus cohaerere negat, ut eas connectat. At lustremus ea quoque, quae in contrariam partem disputarunt Euripidis defensores. anmerus' dicit, potuisse post Talthybi narrationem tragoediam terminari, non debuisse Hecubae enim mala augeri potuisse et Polydori mortem cum iis ita conjunctam esse, ut nullo modo addi possit, nisi illo ipso tempore et illo ipso loco. Attamen nemo Euripidem vituperat, quod in unam sabulam actiones contulerit duas, verum quod eas male vel potius minime conjunxit neque duas illas connexuit in unam, quod alteram actionem tractavit post alteram neque ullum interiorem transitum ex una in alteram finxit. Affert quidem Raumerus causas, quamobrem poeta tragoediam post Talthybii narrationem non finierit, verum longius produxerit, at minime probabiles. Dicit enim tragoediam ibi terminatam MIyxenam, non merabam fuisse nominandam. Dedisset quidem M. tabulae nomen Polyxenae, si priorem tantum partem tractasset atqui nomen, quod tragoediae impositurus erat, minime eum adducere poterat, ut ad priorem partem aliam actionem ad Hecubam spectantem adderet. Quodsi Raumerus necessariam tragoediae longitudinem inter illas causas profert, vix est, quod minus gratum sacere potuerit Euripidi. Namque ex simplici et tenui laeto tragoediam componere summi ingenii est, imbecilli vero, multa requirere facta. Quod Raumerus denique Hecubae actionem comparat eum Raphael transflytreaitione, cujus picturae partes duae eodem modo inter se cohaereant, contra dicendum est, illius picturae compositionem ab artium existimatoribus, ut a vigero, ut vitiosam denotatam esse. in modo Pssureius ' quoque Euripidem de duabus illis actionibus purgare conatus est. Actiones, inquit, quas dixi duas, conjungi necesse fuit, aut si conjungi sine vitio non possent, totum argumentum relinquendum. id ipsum in dubium vocatur, num illae actiones ita sint comprehensae, ut ad unum eundemque finem conspirent. personam quidem unam eandemque spectant; at si uni homini primum hoc, deinde illud accidit, duo ero haec lacta interiore vinculo connexa non sunt, numquid dicemus, ea ad unum eundemque finem conspirare At pergit fluoius ita: Quid est enim, cur desideretur in tragoedia unitas actionis nisi quod conjunctis quae aut singula aptam tragoediae materiam praeberent, aut aliquid saltem haberent, quod longius evagaretur et exuberaret quodammodo, fieri non potest, quin absoluta una parte et consumptis metus ac miserationis affectibus, ad reliqua minuatur attentio et languescat studium spectandi. Atqui effici potest ex utraque Hecubae partetragoedia, id quod probatur Polyxena Sophoclea, cujus sabulae argumentum cum priore Hecubae parte
plane congruit Meram vero calamitatem aptam tragoediae materiam non esse, neque e natura tragoediae neque exemplis probari potest. Nec magis concedendum est, posteriore parte spectatorum animos mitigari et ex acerbissimo dolore ad spem rursus et fiduciam convalescere. Juste enim
Gruppius neque in nuncio detolydori morte allato neque in crudelissimis poenis aiolymestore repetitis mitigationem inesse dicit, quod nuncio illo mala Hecubae augeantur, poenae vero tetriores sint,
y in dissertatione de prologis tragoediae Graeeae p. 28. in libro, qui inseribitur Rriabne.' in annotationibus ad Euripidem, quae additae sun ad ejusdem librum, qui inscribitur Sorieiunge uber alte es hille. in prooemio eeubae P. .
14쪽
quam quae offensos spectatorum anim08 placare possint. Immo vero etiam ea quae althybius de admirabili et praeclara in ipsa morte fortitudine Polyxenae narrat, maxime idonea esse judicamus ad solatium Hecubae praebendum atque ad pectatorum animos mitigandos. Ceterum inter summos criticos constat, priorem Hecubae partem multis ac magnis virtutibus antecellere posteriori, id nodipse Raumerus concedit. Quae quum ita sint, intelligi non potest, quomodo in posteriore parte studium spectandi non languescat. Quid quod ipse Pssureius non sacere potest, quin id quodammodo eoneedat Paulo enim infra dicit, ne post althybi narrationem justo citius deficeret exspectatio, prologo cautum esse, in quo praemonitum sit, nostram sabulam praeterlolyxenae immolationem etiam alin quid complecti. Spectatores igitur nihil amplius exspectaturos fuisse judicat V. d. nisi prologus alteram partem praenunciasset. Neque in eo consentiendum putamus inmissureio, quod dicit, detracta alterutra parie sabulam impersectam fore. Namque absoluta priore pari nihil desideratur, nisi necessaria tragoediae longitudo, quam ex poetae ingenio, non ex argumento pendere diximus. Transeamus jam ad Hariungum, vehementissimum Euripidi propugnatorem. Qui Euripidearum sabularum compositionem reprehensionem cepisse dicit eorum tantum, qui male fieri, quidquid aliter fieret atque Aesch. aut Soph. fecissent, sibi persuaserint. plurimi atque doctissimi Enripidis vituperatores
probe intelligunt, poetam nostrum neque temere neque ex ingenii egestate degenerasse a natura Aeschyleae Vel Sophocleae tragoediae, verum aetatis suae moribus atque voluntati indulgentem quamobrem in multis aliis rebus eum debitis mant laudibus. Neque immerito a doctissimo quodam viro )illo vocatur Alcibiades rasticus, amplissimus quidem, sed degener Camenae tragicae alumnus. At quae Hanungus dixit veremur ne recidant in ipsum. Qui Euripidem ab omnibus etsi justissimis reprehensionibus expedire summisque iussibus efferre conatus persaepe injustissimum et iniquissimum se praestat adversus Aesch. Soph. Aristoph. Ut e plurimis unum afferam exemplum, Sophoclis carmina exiguam ad mores consormandos, ad acuenda ingenia, ad aritum studia excitanda vim habere affirmat.
QMd quod Aristophanem hominem omnibus sui saeculi vitiis inquinatissimum dicit E. r. I. p. 381.)γReeentioribus vero criticis iis, qui vitium aliquod Euripideam sabularum quamvis levissimum imperarunt, injurias inseri multo majores, illustrissima atque celebratissima nomina conviciis atque maledictis obruens C d. p. 520 530.). Forsitan satis sit hos locos, qui nobis occurrunt sexcenti, legere, ni cognoscamus, qualis sit ariungi censura. Sed lustremus ea, quae de actionis unitate nostrae sabulae ille profert. Primum dicit I p. 508.), scitissime ab ur consociatas et ad unius dramatis
fines angustissimos reVOeatas esse res locis temporibusque separatas. At scitissimam illam consociationem argumentis confirmare tantopere negligit, ut alius quis no jure dicere possit, revocatas quidem esse res in unius dramati fines, non tamen confoeiatas scitissime, sed exteriore anim vinculo leviter conjunctas. Alio loco I p. 31. alteram Heeubae partem omissa priore coni ode exhiberi potuisse negat. Nam quis, inquit, Hecubam serret hosti oculos eruentem, nisi antea malis amictatam, doloribus exacerbatam, hostium amicorumque injuriis lacessitam non fando audisset, sed coram oculis spectasset 2 At nemo utramque Hecubae partem per se jam persectam tragoediam esse censuit; verum effici potest ex utraque parte perfecta tragoedia Atque fieri potest, ut in tragoedia, quae in supplici de Polymestore sumpto Versatur, olydori quoque ne tractetur minime autem id fieri necesse est. Namque et Aesch ex celere et ex supplicio duas consecit tragoedias easque pulcherrimas et Soph. in lectra omisso acinore poenas tantum ab Aegistho et Clytaemnestra repetitas tractavit. Tum Hermannum refellere conatus ille sententia hujus viri nimis argute ad suum usum accommodat. Hemianni enim verba haec sunt: Si Hecubam eo miseram ostendere voluit poeta quod plurima ei
15쪽
mala accidissent, in solos coriarurit Polydorum et Polyxenam, qmbus illa orbaretur, quin eodem vi e etiam tot alios filios et univeram urbis excidium adnectere potuerit2 Ad quaeruari: Omnium liberorum interitum eum universo urbis excidio si ur repraesentasset, se ait probaturum vir sagacissimus. o quantum absit, ut Vir illustr. talem fabulam propter solam factorum multitudinem comprobaverit, nemo non intelliget, qui in commentatione V ejus legerit, et Iaudem et vituperationem semper pendere ex saetorum conjunctione aut apta aut inepta Cetera quae de Dictra duarum partium eoncordia dicit, ut Vera sint, minime tamen refellere possunt, quod Euripidi vitio datur, partes inter se minime conjunctas esse et, quales uno sint, tollere actionis unitatem. Namque unum id, quod contra haec proseri, si rem leviter oculis percurrimus, permagni momenti esse videtur, sed re vera minime illi sententiae repugnat Totam enim sabulam Hecubam ab Aristot laudatam esse dieit
est, verene haec Aristotelea sint an subditiei Verba Gruppius enim praeter alia argumenta, quibus nonnullos Aristoteleae artis poeticae loco subditieios esse probat l. c. p. bb2 sqq.), ea quoque re nititur, quod Arist sabulas exempli causa proferens semper usus sit articulo, scholiastarum Vero consuetudo sit, articulum omittere. Nec negari potest, veteres interpretes et scholiastas perfacile adduci potuisse, ut suo arbitratu exempla adderent. Ut vero Arist ipse illo loco exempla proposuerit, tamen in libris scriptis invenitur mόβm , non ' ωβην, quae lectio oria est conjectura recentiorum interpretum, quum a nullo alio veterum scriptorum nobis traditum sit, Euripidem sabulam Nioben scripsisse. Ut Arist.denique scripserit 'Eκαβην, quid aliud phil illis verbis monet, quam ut permagna materia, velut excidium Trojae, non tota redigatur in unam sabulam, Verum potius per partes in compluribra tragoediisti aetetur, id quod . . factum sit in Hec. ur. Quantum vero abest, ut illis verbis summa totingsabulae atque compositionis contineatur laus Itaque Hari. quem de scriptis Euripidis Optime meritum esse libentissimo animo profitemur, iis, quae de aetione Hecubae in medium protulit, ad suam ea amnos perducere nobisque persuadere nequit, Aristotelis de unitate praescripta in nostra tabes non esse neglecta Facere enim non possumus, qui judicemus, duas illas, quae in Hec insunt paries, interiore vinculo inter se conjunctas non esse. In utraque quidem parte primas paries agit Hecuba in altera enim regina orbatur olyxena, quae omnium ejus filiarum sola reliqua St, conserva sua, in altera ulciscitur Polydorum, qui filiorum ejus solus tela Achivom subterfugerat, per dolum vero occisus erat ab homine amicissimo. Sed eo quod actionis paries ad unam eandemque pereonam spectent, minime esse actionis unitatem supra cognovimus. Aliud Vero vinculum duas illas paries connectens in sabula nostra desideramus neque exstat interior ex una parte in alteram transitus. Nam quod famula ad afferendam aquam marinam missa Polydori corpus in litus projectum invenit, adventicius tantum neque necessarius transitus putandus est. Prologum autem, in quo olydori umbra dicit,
matrem uno illo die orbatum iri duobns liberis, qua de causa post olyxenam immolatam nuncium Polydori trucidati exspectamus, cum tragoediae actione minime cohaerere infra declarabitur. Nihil igitur obstat, quominus post priorem partem, post immolatam Polyxenam, tragoedia finem capiat. Talthybius matri moriem filiae depinxit, Hec ad funus ei saciendum agoeditur quo laeto seeundos Ventos oriri et Graecos navigationem parare ponikt is justus atque veras sabulae finis fuit. Ita
fuisset, quod venti adversi repente verterentur in Secundos Statuendum enim est, Graecis naves R. Τroade solventibus non sine causa ventos adVer808 nos, Verum motos esse iratis Achillis manibus;
'h Hermanni de tragie et epita poesi ommentatio, quae addita est ad Aristoteleae artis poetieae editionem
16쪽
id quod apparet ex similitudine nostrae sabulae cum Iph. Aulid. Det probatur etiam Neoptolemi
immolataiolyxena manibusque Achilleis placatis statim ventos verti oportuit. In nostra antem fabula Neoptolemi preces nihil proficiunt, quum Venti permaneant adversi et Graecorum navigationi longiorem afferant moram idque eo tantum consilio, ut Agamemno Hecubae ultioni lavere possit os. v. 892 sqq.),
qua feliciter peracta ex inopinato venti oriuntur secundi. Hanc repentinam Ventorum conversionem minime ex actionis compositione fluere, Verum adventiciam esse, nemo non intelliget In actionis igitur unitate nostram sabulam praescriptis Aristoteleis satisfacere negandum esse judicamus. Secundum actionis compositionem Hec in numero simplicium sabularum habenda est; neque enim agnitio in ea inest neque inopinata rerum conversio, Verum tota actio vel potius duae illae actiones placido tenore progrediuntur. In deterrimas ero implicis generis tragoedias, έπειςοδαώδεις dico, reserenda non est; nam praeterquam quod duae illae partes interiore vinculo conjunctae non sunt, utriusque partis n&ςoti ex actionis compositione fluunt. παβασις in nostrae fabulae priore
parte posita non est in commutatione rerum secundarum in dVersus, verum in crescentibus rebus
adversis Hecuba enim jam non fortunata regina opulentissimae civitatis, sed malis abunde affecta est. Trojam urbem nobilissimam, dirutam, conjugem omnesque fere liberos Achivorum ferro trucidatos vidit, ipsa jam in servitutem abducitur. Permagno autem ei est solatio, quodiolyxena filia ejus conserva est id servitutis incommoda ex parte lenivit et jam ipsa grmem suam fortunam aequo fert animo.Qui rerum status ei quodammodo satis prosper videri potest ad mala ei jam imminentia. Tum, olyxena abrepta, omni solatio illa orbatur. Haec prioris partis arrαβασις, quae, quum Heta justa illa et proba mulier, in mala injiciatur, primo illorum, quos Aristoteles proposuit, μεταβασεω modorum adnumeranda est, multum distat ab illa commutatione, quam Arist ut optimam comprobat. Neque enim pristina Heeubae felicitas in conspectum nostrum venit neque per suum aliquem errorem incidit in
mala, Verum ex aliorum hominum Voluntate. In posteriore Vero parte si Polymestor primas partes ageret, μεταβασις, quum improbissimus ille homo ex secundis rebus conjiciatur in adversas, terii modo
adnumeranda esset. Sed quum ur totam sabulam in Hecubae malis versari velit, hane etiam primas partes agere oportet Hecuba, cujus mala ad summa creVerunt, quum Polydoro filio, in quo uno omnis spes rojani regni instaurandi posita erat, per hospitem suum orbata sit, tristissimam suam fortunam
nisi erudelissimis suppliciis de homicida sumendis tolerabilem fieri non posse arbitrata, furore inflammata persequitur ultionem, quae bene procedens reginae animum quodammodo mitigat. Hujus igitur partis areαβασις posita est in commutatione rerum adVersarum si minus in secundas, tamen in ondicionem tolerabiliorem itaque sorsitan adnumeranda sit illi modo, qui ab Arist omnino neglectus est. Quodsi spectamus ad nuθος. fabula n08tra reserenda est in numerum earum quas phil dicit παθητικός, quum in ea atrocia et vehementia mala repraesententur. Immolationem virginis innocentissimae per se atrocem esse negari quidem nequit in IIec vero Polyxenae immolatio atrocitatis aliquid
amittit, quum non fiat per amicos, Verum per h08tes cs. Poet. XIV. 7.). Plus autem atrocitatis habet nexiolydori, qui trucidatur a Polymestore, homine gentilitate et hospitio secum conjuncto. Supplicium denique de olymestore sumptum plus foeditatis quam atrocitatis haberet, si ille primas paries ageret. Namque improbus iste homo quamvis summo cryciatu afficiatur idque per Hecubam, mulierem amicitia
secum conjunctam, tamen, quum justiSSima SolVat poenas pro facinore nefarie a se perpetrato, misera-UD es de hae re Firnhaberi de Euripidis Heeuba, Troadibus Iphigenia Aulidensi ommentatio, quae ines in Telexeri
17쪽
tionem nostram commovere non potest. Sed quum, ut supra diximus, Hecuba, non Polymestor, primas partes agat, in illam omnis dirigitur miseratio spectatorum, quorum exspectationi atque voluntatibus satis fit suppliciis illis meritissimis, etsi crudelissimis. Amrediamur jam ad alteram tragoediae partem, ad morum descriptionem. Capite V., quo Arist de moribus describendis praecepta dat, primum statuit, ut honesti sint. Eo jam Ioco, quo de
commutatione Ortunae disputat, statuit, ut persona primas partes agens si minus probitate et urtute excellens, tamen talis sit, ut mediocritatem teneat inter hominem omnino probum et Omnino pravum, aut
propius accedat ad probitatem quam ad pravitatem Poet. XIII 5 sq.). Etsi negari nequit, philosophum
hoc praeceptum in reliquas quoque tragoediae persona translatum voluisse, quum Poe ΙΙ. 7. statuat, ut tragoedia meliores quam nunc sint homines imitari studeat, tamen putandum non est, eum pravos mores
prorsus a tragoedia exclusisse id quod ex alio loco Poet. XVIII. 19. apparet, ubi eam tragoediam
comprobat, in qua homo prudens idemque improbus circumVeniatur vel vir sortis idemque injustus vincatur. Qui locus idem nos docet, quomodo Arist morum pravitatem cum fundamento tragoediae, imitatione bonorum, concordare voluerit. Statuit enim ille, ut poeta, qui hominem pravitate aliqua assectum repraesentet, alias quasdam ejusdem hominis vinules perspicue ostendat, quae illam pravitatem quodammodo obumbrare videantur. Deinde statuit Arist. ut mores sint apti, ut personae cuique si tribuantur mores, qui ei conveniant. Habenda igitur est in moribus describendis ratio aetatis, sexus, dignitatis, fortunarum, ne e g. Juveni tribuatur natura senilis neve mulieri natura virilis. Fieri quidem potest, ut poeta auctoritatem sabulae antiquitus traditae secutus ab hoc Aristotelis praecepto discedere cogatur, sicut Horatius in p. ad is praecipit, ut sit Medea sero invictaque, quamquam animus sero et in fictus minime mulieris est. Quae si ita sunt, mores saltem quantum fieri potest apti comparari debent, ut in Medeis quoque non prorsus recedat ingenium muliebre. Tum Arist postulat, ut mores sint verisimiles. messus his verbis rρθον ὁ τὸ μοιον praescriptum esse judicat, ut more pereonarum temporibus suis sint accommodati. Sed quum non sit, cur id non contineatur altero praecepto, ut mores sint apti, haec Verba latius patere judicamus, ad quam rem explanandam alius adhibendus est locus Poet. XIV. 10.), ubi phil dicit, poetae non licere recepta tabulas dissolvere. Neqne enim magis licet poetae in morum descriptione discedere a sabulis antiquitus traditis. Denique statuit Arist., ut mores aequabiles sint et sibi constent id quod non obstat, quominus etiam homo inconstans et mutabilis fingatur, modo ipsa haec inconstantia ita eonstanter per totam tragoediam retineatur, ut aequabilis inconstantia illam, quae requiritur, morum constantiam efficiat. Euripidi jam a veterum scriptoribus, imprimis ab Aristoph. Vitio datum est, quod personas
temporum heroicorum ad aequalium suorum modum Inxisset itaque quodammodo a cothum recedens propius accessisset ad occum Soph. ipse se comparans cum ur dicit, Dro ui Diatv δει ποιεῖν,
Εὐριπιδην δi Io - . Quod dictum risi memoriae prodidit Poet. XXVI. 11.). o enim loco, nophil de rebus, in quibus poetae peccare possint, disputat, poetam reprehendi quidem posse dicit,
quod non vera finxerit, verum eam reprehensionem tolli, si finxerit, qualia esse oporteret tum Sophoclis illud addit. Quod nisi verum esse judicasset, aut resutasset aut omnino non attulisset. Itaque Arist. ab illa Euripidis vituperatione non abhorruisse putandus est. Quodsi ur heroas ad suae aetatis
naturam voeat eorumque mores non ad illorum tempora, Verum d Suam Retatem accommodat, apertissime peccat in altero Aristotelis praecepto, ut more sint apti. Quamvis aequales vehementer ei plauserint, quod magnum discrimen, quod inter eorum aetatem et tempora heroica intererat, tolleret quodque heroas induceret tales, quales ipsi essent, tamen id justissime ei viii datur, si ratio habetur
Ernesti lexieon technologiae Graeeorum rhetoricae p. 29.
18쪽
artis Actionis enim nobilitas, quam Arist tragoediae necessariam esse affirmat, eontenta non est hominibus quotidianis nobilia nomina prae se serentihus, verum postulat, ut personae vere sint nobiles
ac sublimes Hanungus quidem E. r. I. p. 379. illud non vitium esse judicat, verum optime institutum
ab M., ,cujus carminibus multo citius latiusque, quam disserendo potuerit, philosophia, quae de vita et moribus, de rebus bonis malisque quaerat, divulgata sit. Etsi concedendum est, inde peti pο8se causas Euripideae morum descriptionis, tamen neque ab Aristot neque ab ullo unquam alio artium judice praescribitur, ut tragoedia praecepta philosophiae moralis pervulget. Omittentes vero ea quae in universum ur in describendis moribus peccavit, perspiciamus jam, quomodo praeterea mores in nostra sabula congruant cum Aristoteleis praescriptis. In Hecubae moribus neglecta illa non sunt Verum quidem est, quod Schlegetius' dicit, Hecubam, quae primum anus imbecilla senioque confecta appareat, ad postrentum in persequenda ultione permagnam prae se ferre animi praesentiam. Nec tamen eam ob causam poeta in vituperationem descriptionis morum
non aequabilis incidit namque illa mutatio optime fluit ex fabulae compositione. Ita enim seri hominis
natura, ut animus mali aliquid praesentiens neque certo sciens anxius atque trepidus pendeat, obortis ver jam malis etsi durissimis omnes vires colligat. Si meo quoque, dum noctumis somniorum Visis perterrita mala sibi liberisque suis imminentia suspicatur, cum lamentationibus deos precatur, ut merruncent futura mala. Postquam duorum liberoraim ex qua majus duriusve malum accidere ei non poterat, omnem spem ejus plane exstinxit, ipsa praesenti atque sorti animo aggreditur ad poenas a Polymestore repetendas Accedit quod non repente atque raptim ex an imbecilla atque fracta fit leaena catulis orbata, verum mutatio illa sensim atque gradatim fit et optime pendet ex actionis prome u. trimum quidem reginam senio consectam et baculo humerisque famularum innixam e tentorio
progredientem videmus diris insomniis vexata angoribus conficitur et consilii auxiliique inops effundit
lamentationes et precationes, quae ad summum Veniunt, simulac per captivas mulieres Trojanas certior
facta est, ab Achivis decretum esse, ut immolaretur ol3 cena. Num Ulixis animum flectere et a consilio revocare studet, cum longiore contentione tum filiae animi magnitudine ipsa ita confirmatur, ut illi virginem abducturo etsi frustra fortiter tamen resistere conetur et postea, althybio in scenam prodeunte, se ipsam quoque ad supplicium abductum iri sperans laeto atque alacri animo mori se offerre possit. Quod in ipso temporis puncto, quo lixes virginem abducit, procumbit atque exanimatae instar miti jacet, in eo nemo offendet, qui cogitaverit, etiam virum, cui praematura morieamores et deliciae eripiantur, frangi posse, nedum frangatur mulier et senectute et malis oppressa. Egregia althybi narratione de Polyxenae in ipsa morte constantia atque Virginali verecundia, neque minus consilio quod capit sepeliendae filiae, animo confirmatur ad perpetiendum acerbissimum, qui ei imminet, dolorem Polyxena matri erepta erat ab Achivis, dominis quibus serara inserior erat, manibus Achillis eaedem expostulantibus, quo fieri non poterat, quin omnes, ad quas regina deduci poterat, ulciscendi cogitationes prorsus ejicerentur Polydorus vero necatus est ab hospite perfido atque religi0nis experie, qui mera pecuniae aviditate ad foedissimum scelus adducitur. Quem quominus ulciscatur nihil obstat concedentibus Achivis. Jtaque niter gravissimis mali et acerbissimis doloribus ad serocissimam rabiem rapta crudelissimum quidem sed justissimum supplicium sumit de Ροlymestore. Sic Hecubae mores aptissime descripti imaginem efficiunt, quam neque probabilitatineque tabulis antiquitus traditis repugnare censemus. Neque milius in olyxenae moribus non est, quod auetore Aristotele vituperemus. Virginem honestam conspicimus in servitutem abductam, quae tertior facta de AchiVorum decreto regii generis memor moriem praefert turpissimae servituti neque
19쪽
tamen racto demissove animo vitam abjicit, vertim animo forti atque invicto sortem serens matri servitutis sociae multum praebet solatii. Immolatio ab Achivis decreta honestam ei offert saevitatem
servitutis effugiendae atque eundi illuc, ubi jam sunt cognati et amnes, ipsi quoque hostium serro
occisi quam facultatem iubenti animo arripiens non queritur de matura sua morte nisi quod matri senectutis et servitutis solatium eripiatur. In ipso vero mortis discrimine sumnam constantiam conjunctam eum egregia virginali pudicitia exhibet itaque sun am habet hostium admirationem. Ita Polyxenae persona tam praeclare pulchreque descripta est, ut, si Eur aliam seminam honestam atque generosam non finxisset, propter unam illam absolvi possit crimine μισογ-ας. Gruppius quidem issam morum deseriptionem probabilitati repugnare judicat l. e. p. 375.). Cum quo minime consenserimus. Quodsi Polyxenae mortis contemptionem Vituperans hane virginem comparat cum Antigona Sophoclea, quae et ipsa ad mortem destinata magnum prae se tulerit vitae amorem, contra dicendum est, inter utriusque virginis ondiciones magnam intercedere dissimilitudinem. Namque Antig., quae, quamvis multis malis oppressa sit, et ipsa libera et libero atque generoso viro desponsa est, habet, cur in vita remanere cupiat Polyx vero ex vita nullam jam voluptatem capere potest neque quidquam praeter servitutis mala eam manet. In Ulixis quoque persona morum descriptio minime re gnat praescriptis Aristoteleis. Namque et idem est facundus veterator, quem apud alios seriptores videre consuevimus, et talem se praefltat, qualem eum esse actio postulat. Etenim ad Poloenam matri eripiendiu quis e Graecis deligeretur nisi is, qui in Achivorum concione Agamemnoni ab Hecubastanti audacter repugnaverat et vehementer, ut Achillis manes caede Virginis Trojanae placarentur nixus erat Quem e Graecis eo a consilio se revocaturam speraret, nisi eum, quem ipsa antea ex summo discrimine servaverat itaque beneficio obstrinxerat Atque ne hie vir, qui ab Hec commodum publicum negligente servatus erat, publici commodi causa inexorabilem se praebens ingratissimus Videatur, pulchre provisum est eo, quod Polyx ex generosa ingenii indole et in extremis suis rebus mortem contemnit et Ulixi subvenit. In Agamemnonis quoque persona non fere est, quod improbetur. Propter amorem suum erga Cassandram amicum ergameo animum prae se fert, quare in magnas adducitur angustias. Iam in Achivorum concione, ne immolaretur olyx. intercedere eonatus superatur sententiis ceterorum, qui eum accusant, quod Cassandrae auga ingratum se praebeati manes Achillis, cujus maxime opera Graeci victores saeti sint. Audita Polydori nec misericordia captus optat quidem, ut Polymestor poena afficiatur, se ipsum vero supplicium de illo sumere posse negat, quod et Achivorum exercitu hunc pro amico atque socio, Polydorum pro hoste habeat, neque ipse iterum Achivorum illud opprobrium audire velit. Nihilominus Hecubae quantum potest lavet indulgetque impediens quominus milites Polymestori succurrant, et ultione peracta palam stat eum Hecuba adversus Thraeium regem, quem jure meritoque plecti profitetur Hanungus Ε. r. I. p. 512.
amico Agamemnoni ergameo animo verum Cassandrae amorem subesse negans alias causas longius repetit neque satis argumentis firmat, dicens: Agam. ut solent Atridae, amori et cupidini obnoxius eo picitur. Nam quum aequum esse intelligat, ut pro olyx matri Cassandra restituatur, ne hac ipse privetur RVens, communem omnium salutem suo commodo rur8us eodem cum dedecore, quo
quondam, quum Chryseidis causa Achillem contumelia afficeret, postponit Injustitiae crimen sceleri prosanatae sacerdotis Agam adjungit, cujus sibi culpae conscius postea ultionem Hecubae adjuvat. Negari non potest, tali modo Agamemnonis personam omni tragica honestate et sublimitate priVari Quanto vero simplicius, quanto pulchrius et tragoediae convenientius, si Agamemnoni verum Ca88andrae amorem tribuimus Quod probatur versu M. quo Agam ipse Polydoro amnem se dicit, si quidem auctoritatem ac fidem habet Elmsteti emendatio: εἰ δ' ἐμοὶ pro M δἐ σοι φώς--εστι,
χορις τοvr κου κοινὸν σrρπιών. lotior sorsitan sit sententia eorum, qui Agamemnonem inertiae atque
20쪽
debilitatis animi arguant, quum concedendum sit, minime apparere potentissimum illum regem, sortissimum atque superbissimum ducem, quem apud Homerum Videmus Homericus ille Mam omnibus Achivorum ducibus obsistens Achilli, viro omnium Graecorum fortissimo, virtutis praemium eripere non veretur Euripideus vero anxius, ne sibi a militibus exprobraretur amor Cassandrae, monstrum hominis sceleratissimi, qui omnia divina humanaque jura permiscuerit, ipse supplicio afficere veritus, ultione anui delegata satis habet de facinore perpetrat aequam justamque sententiam serre. Qua re negare non possumus probari, quae supra in universum de Euripidea morum descriptione dicta sunt, eum personas heroicae aetatis accommodasse ad suam aetatem. Minime ero Aristoteleis praescriptis satisfacit persona Polymestoris, qui homo omnino nefarius atque improbissimus spem a gentilibus hospitibusque in se positam destituens puerum sibi traditum sua manu necaverit idque eo tantum consilio, ut hujus aurum retinere possit. Cujus improbitas etiam augetur eo quod facinus illud tum demum committit, num rojanorum opes jam stactae jacent, quum jam sperare potest, se p0enas non daturum, eo igitur tempore, quo optime verum amicum se praestare et potuit et debuit; ἐν τοῖς
κακοῖς γαρ αγαθοὶ σαφεστατοι - φίλοι. Atque tantum abest, ut ur Polymestoris improbitatem aliis
virtutibus obtegat, ut eam prorsus detegere maximopere studeat. Namque ille, quamqam summo dolore atque misericordia se affectum simulat, mox in colloquio cum ec habito sordidissimam pecuniae aviditatem dissimulare non potest, qua abreptus in emiciem incurrit. Neque vero temere poeta Polymestorem talem finxisse putandus est, sed quo magis Hecubae ira atque ulciscendi cupiditas exacuatur quoque facilius audax ejus conatus peragatur. Itaque poeta honestatem tragicae personae suo commodo condonans providet, ne ulla omnino aut agentium aut spectantium moveatur miSeratio, neque consentiendum est eum Raumero, qui in annoti ad Eur. eo quod terribile subeat supplicium, illum miserationem movere atque tragicam personam fieri dicit. In althybii persona non occurrit quod reprehendatur. Nam probus ille senex quum praeeo ad Hecubam arcessendam missus eam malis oppressam humique jacentem conspiciat, ei etsi mulieri hostili eum justissimam misericordiam imperiit tum splendidissima de morte olyxenae narratione multum praebet solatii. De tertia tragoediae parte, sententiis, Arist. statuit Poet. VI 22.), ut ea nuncient, quae ex tabulae argumento dici possint et quae personis loquentibus apta sint. Ad illud praeceptum spectant, quae addit, pristinos poetas induxisse homines πολιτικως λεγοnας, illius Vero temporis poetas fingere
kητορικῶς λ οκτας. interpretando hoc dicto Hermannus, quum pleraque tragoediarum argumenta ine versentur, ut de publica civitatis alicujus utilitate agatur, πολιτικως λέγειν idem esse judicat ae dicere
quae e re publica sint, ηroρικῶ alati idem ac disceptare in utramque partem, magis cognoscendae rei causa, quam ut aliquid suadeatur vel dissuadeatur. is non repugnant ea quae etcherus
dicit '), πολιτικῶς λεγειν spectare ad Simplicem sinceramque facundiam hominis vere nobilis atque
sublimis, ρητορικῶς λέγειν ad eloquentiam sugatam atque arte rhetorie exornatam Ita fit, ut noluisῶς dieta magis cohaereant cum sabulae argumento, ρητορικω autem dicta longius ab argumento digrediantur. Quamobrem Arist prae pristini poetis po8teriores paulum reprehendisse putandus est. In sententiis nunciandis M. non minus atque in moribus describendis ab heroica aetate digreditur, suae aetati eas accommodans. Nam quum praeceptoribus uteretur Anaxagora et Prodico idemque amicissimus esset Socrati, factum est, ut tragoedias suas sententiis ex illorum philosophorum doctrina repetitis repleret, quamobrem a Veteribus cpιλόσοφος σκηνικος nominatus est. Saepenumero Vero illis sententiis alieno loco utitur, ita sabulis eas inserens, ut, quum ipse poeta nimis perluceat, ad actionem