Joannis Henrici Boecleri Characteres politici Velleiani

161쪽

VELLE IA NI. . ------ cap. s. Pensatio pendeat necesse est. Debet tamen, quod statim de serio monemus, hic quoque sine suspicione tyrannicareSg ri, praesertim in monarchia: ubi solenne est magistris dominationis, erecta θ' riui

da ingenia proferocibus 9 inquietis; strenuo ct praeclare meritos viros pro seditiosis traducere. Pro qua solicitudine, fatius esset boni imperii ac disciplinae auctoritatem praesidiumque amplecti: legumque praesertim in libera rep. sanctitatem auxiliumque sancte tueti; quippe quibus salvis haud facile nouis consiliis locus est. 18. Quod si reuera timendi caustae d' αἰ- am, νε-

erunt, aut erupturi olim motus indicia seruntur par

sese ostenderunt, omnis resistendi pru- G2 set

dentia & obuiandi redibit ad arcanum, t eis ionis rnunc ita loquar, isociationis,dissmutationis, maturationis. nam de seueritate, quae iudiciis congruit, iam diximus. Ex di se sociationis arcano fluunt ista: seponere miniasterii specie ct bonoris, qui turbae ct turbarum duces metuuntur; praemiis 2 pollicitationibus 9 Qciis beneuolentia in bon=rum castra familiaritatem nonnussos pertrahere: disc rdias inter elusium animi consiliique homi- .l nes ruere: eminentiores' infamia metu ob -

exIν distinere, sicut apud SaPVinum Cicero I α falsium

162쪽

falsum indicem Crasta creditus est immisisse, neu, more suo, suscepto malorum pa trsicinio remp. conturbareto CatiL εῖ. quae tam singularis consilii sollertia, nobis licet festinantibus non praetereunda fuit.

panim ad ar ' Dissim lationis arcano mcliaduncanum dissi-tur: siue emissi clanculum Jecul m λὲδ ὲ0M tares, quis'ecte notitiae, familiaritat. , ησο tiorum in ecretas destinationes penetreui: iu-quisitio tota clam pera ita oe inter maximaἔ

dinata 'ergo hominuin aut rem motu pr fita: quaeque ad hanc formam alia pas sim occurunt. Singulare est & in hoc quoque negotio utilitςr imitandum Agesilai commentum, quo is a defectione, quosdam suorum continuit. Nam cum quidam adolescentuli bsistium AEduentu perterriti ad Thebanos transfVere vellent, stlocum extra urbem editum cepisseon, Agesilam et i perniciosissinum fere videret Janimad-μersum esset, qκemlκ m ad hostes transsetere OV ri, cum μου eo revit, atque re sibωρμη mνθc sevi, laudatut consilium eorum , quod

163쪽

illi aucti numero eorum, qui expertes erant consilii, commouerest non junt ausi, eoquel μbentivi,quod latere arbitrabantur, qu cogit rant. Cornel. Nep. Agesil. 6, 2 93. Eunis' dem ad modum, inquam, facta scilicet ad ingenium negotii compara ione, recuperandi sunt etiam in rep. aliquando, qui deterioribus consiliis animum con eumque applicuisse deprehenduntur. 1o. Ad Maturationem pertineta ρ-- a aruquod iam antea circa deprehensa per- mΜ x nicio iacon silia indicauimus re emta m- 'mirum fori mora prasentiori ct extemporali vindicta.de qua in crimine maiestatis plura. Interim potius prouidendum est,ne huc deueniatur: intendenda, quoties opus est, te-gκm ct magistratuum auctoritas , coercenti omnis inciuilis elatio: popularitatis delinime ta praecidendar potentia nobilium obsiemanda: necessitates populi cum querelis amputande: otiose manus negotio exerrenia : influens in remp.sentina vilissimorum hominum exhaurienda : vibit nunciate rei negligenaeum:

nihil disserendum: in herba opprimentam, quid emicuerit: ct in illa festinatione nihil

turbandum, nihil praecipitandum : quaeque alia, praesertim orto iam tumultu&c .

bnitis prauorum hominum consiliis,

i 3 passim

164쪽

CHARAcr. Pomet. passim apud Politicos tractantur, cum deseditionibus agunt.

Dumque eum 2I. Antequam hinc abeamus.

- s.' not ndum est : mκttos iu rep. Rom. nouis suino ad in risu studuisse, nou tam suo ingenio ct indote φύ ς' ductos quam vitis rei p. ct corrupti ma ciuitatis disciplina inuitatos. quod in Catilinaria coniuratione non omisit notare Sassustius. Licet enim tum princeps se teris Catilina cum aliis nonnullis animo tali esset, qualis seditiosus merito censetur& dicitur, multi tamen fauebant nouis molitionibus,quos vera aestimatione non tam inquieta natura quam consuetudo saeculi & solis iam ambitiosis artubus parabilis gloria in partes traxit. Si propiora nobis tempora introspicimus, quid multorum animis reuerentiam e eussit quid in sacrosancta Principum capita percussorum manus armauit Z Sa--νemGR t ne non semper, inquietum turbidumquebitu: οὐι. ingenium, sed virtutis specie & pietatis μου tu instillata quietis per se animis impietas. -- Notiora sunt, quam ut hic exponi de- tantia. beant, horrenda facerrimi dogmatis exempla r quo ciuibus in Reges, ambiguisi fallacibusque de caussis, potestas vindicata; quid potestast latui stet forte sub isto

165쪽

V a x L E I A N I. isto velamento crudelitas, si iuris disce- Sptatio μευ γυ- potius, quam καταριιτ fecisset rerum Dominos: sed vis commendata est, sed insidiae, sed publicum parricidium placuere. Nihil tale, tali

schemate, tali loco auditum est, , conduto orbe: ut hoc unum sussiciat ad infamandum supra ceteras aetates, nostrum aeuum. Quocirca non satis erit ad custodienda regni sacra,ad tuendam maiestatem Deo proximam & carissimam, turbulenta ingenia ciuium obseruare,

sed turbarum artifices illi & magistri, qui nec ciues, & supra Dominos esse volunt, qui miris technis turbulentum faciunt,quidquid quietum est, vitandi studiose atque coercendi sunt. CAP. VI.

LX pedivimus hactenus, ea quam r ne vulgari, A gumentum capere potest philoso- V ingenii, phia,ct Heroicis ou tariθαν ingevthytum ζώπι- . deinde, proximα πεφη compotes, viros Eximios considgrauimus; de Tuli in is Ο P multitudinis nunc dicendum estet, nisi istius tractationis fontes, qua ad ciuilem P udentiam pertinent, in accuratissimi

166쪽

operis sivi Politici lib. cap. 1 Lipsius recta-

C--, ἡ, οῦκ si siet. Cetera varietas notationum in F it m pa- infinitum patet, neque tam in unius lubelli spatium contrahi, quam ad obse uationem perpetuam Vbique coimnendari debet. Modo enim tota desicripti χαροι bilimn occurrit; modo sensus talis is sententia; modo expresse id agitur 9 iu seminuta ; modo occultius ct infundamento. a. Obseruabis & illam differe tiam : cum aliquando rimus, tum autemrirtutis distinctio; rursum, Pirtutis compseratio ; alibi coniunctio virtutis ; est, ubi actus virtutis aut virtutum, notatur. Intellige semper, quae de virtute dicimus, etiam O latibus ingenii artibuτque: & , pro mutua contrarii declaratione, de vitia. Hirtutes e. g singulas notat in Silio Velleias,cum optimum ciuem, simplicissimum ducem vocat 2Ι, ΙΙ6, 4. Distinguit virtutem cum alibi non industrium uniuersim, sed quiete industrium, appellat astu otio fissimillimum 2, I 27, I & alia περιφρα ει, essiquα ge dasunt, curet De vlla ostentatioue agendi 1, 8, 3. Item cum eloquentissimum modo, a, rῆ, IJ modo qq in an sium 2, 22, D modo facit 'dum malo publkio nominat 2,

167쪽

eis, a Canutii continua rabie separat γ, ,y, Comparat mores artesque e. g. Bruti Cassique 2, 72, 2. Coniungit vel complectendo vecum in omnia virtutum exempla genitus 2, II, 2 vir tu tantum laudandus, tu q*antummtelligi virtus petest I, 9, 3 memoratur: vel viscendo, ut cum mixta Grauitati comitu describitur in Z, II6, 3 vat usque in otium ct negotium inistra. 2, 88, 2. 2, 28, . , OsγμIpsum adium grauiter constantere e prudemtis exhibet in illis: at imperater optimus eorum quae agebat iudex, o νtilia deciosis pra- ferens ct in omnibus bellis qκε probanda esseνt,non qus utique probarent sequens, S c.

3. Iam quanta varietas nascitur isquκω minaox diuersitate propositorum, eventuum, a- vς -- mque rerrem, quae humanas voluntates in f ' Vendo consulendoq*e regunt aut com tantur,

aestusque humanas ipsos, sicut diuersa sine me ut a vultus, distinguunt Ad qualia exempla degredi nunc non est animus. sic

quoque verendum est, ne quis Mδολογωτερον ista dicta esse existimet. Nisi quod dudum nobis sedet, in his scriptinnibus aliquando grauitatis iacturam facere , si illud Sispendium ad iuuentutis in*Rmdae inque penitiorem Oh seruandi I 1 ςur ra

168쪽

Est autem am-

Ea difficilis: curam excitandae compendium valere

posse intelligamus. Suppleri interim nonnulla possunt ex iis, quae scripsimus in Dispertatione de Politicis Lipstanu cap.L. . Illud subinde notandum est, multaque diligentia monendum: Vsium talium notationum tam late diffusium esse, quam late patet Prudentia ipsa ciuilis, ad quam omnia,ut ab initio huius tractationis aiebamus, referenda, nequenθικως tantum examinanda sunt. In hoc subsidio saepe totius argumenti intelligentia coniti tuitur: sicut e. g. Sassustiπconistrationem Catilinariam, non nisti ab Auctoris charactere, ut ita dicam, politico, asicandam duxit. de buius hominis moribus, inquit, V ca prius explananda sunt, quam initium narraudi faciam. Scilicet malaxum , callidarum, impiarum actionum atque cogitationum originem demonstratam ante omnia oportuit ac fontem in animo moribusque Catilinae, unde tanta in rem p. pernicies extitit postea ac

di manavit. Id quod nobilissimus quisque Historicorum sibi attendendum arbitratus est.' s. Cum autem multiplices bomi-

η m nai re, iisdicium derebus faciant dim

169쪽

cap. 6

cile, fatente Tullio ad Brut. N. Ir danda cum primis opera erit ne vel similitudo confusionis vel ignorantia plurium , quae sciri debebant, aberrationis occa si ofiat, cum praesertim, uecundum Fabium instit. orat. 2, 11, etiam fit quaedam virtutum Ritistrumque vicinia, qxa maledicus pro libero, temerariis proforti, essκμη pro copiose accipitur. Sunt imo vitia quaedam virtutes imitavita, que non possunt secerni, ning η , qui in dignoscantur, impresseris,uerbis & iudicio Senecae I de clem. 3. Itaque vi qeas interdum de uno eodemque homine, alios magnifice , alios abiecte sentire. Muttis enim fimulationum inuolucris tegitur qα si νetis quibusdam obtenditur νniin uisusque natura, inquit rursum verissime Cicero ad V stat. lib. I epi I cap. f. 6. Itaque vetereS Varia eXcogitδ' id que prorunt huius obseruationis adminicula, s oti

da indolis animique notas adhibuere. Cuius stu Pr curae pleni iunt elegantissimi Characteres facii Porpb rogeniti, quos libro s Variarum Lectionum cap. 2o e id it Rvigesus Verum,

cum fatis constet, pleraque λις μη ς φυσι- γνωμονικης,siue eius artis, quem notis corpo

170쪽

cap. 6.

hodie, quam olim, perstecta atque explorata itaque antiquius nobis esse debet iudicium, quod ex actu ciuili petitur. Nemo enim certe se adeo & semper occultare potest, quin ad recte obseruantes.& p tite iudicantes multa sui ingenii prodat indicia. Quae in timoria inprimis accurate sunt δc copiose attendenda, sol lerter comparanda inter se & coim tendenda, denique prudenter applicanda.