장음표시 사용
11쪽
Empedocli eadem laeuisse testimonio est,. 298 Multaehὶ
multi dixerunt ut Diogenes Apolloniata et imprimis Stoici Horaeliti fidissimi illi sectatores. In hoc quoque Dagmento,
quod modo exposuimus, Omnia arte cohaerent, cum Singulae sententiae recte Se excipiant eaque quae parte Superiore non Satis perspicue significata Sunt, Sequentibus illustrentur. Dimcultas oritur vocabulorum πῶσι et παντων
ambiguitate et comparatione primo iuidem obtutu non perSpicua, qua divinae rationis vis depingitur. Audaci metaphora Heraclitus lege humanas divina nutriri dicit, qua Sermoni proprietate, quae nobis inha saepius notanda erit, Seliusteri opinio renitatur dicentis verbis Ephesii Semper naturalem a principalem Vim tribuendam esse ii Immo Heraelitus cum dicendi artificiis delectetur, nomina propria significatione neglecta in alienum genus trans- sindere solet. Quo in genere animadvertas velini voces ξτ νυο et i νοη), sluia inlue sonant, ab ipso adhibitas eSSe. Hae auten Sententia, qua Ephesius docet, unde viri ratione disputantes proficisci debeant, usquam nisi in initio libri legebatur. Cumque, quid Heraclitus Om
perlegens istant divinam rationem, de qua egimuS Vrον appellari concedes. Sane Seliuster huic eius vocabuli interpretationi non accedit, qui cum unumquodque Verbum propria ac principali vi intellegendum esse censeat, Dagmentum primum, quod Supra commemoravimus, ita vertit ἡNon me Sed rationem meam i. e. causas mihi asserendas i p. 19 A.
- Vell,oruin Sintilitudo augetur, Si Heraclituli ξυν νῶ ScripSi opulariauS. Neque lalSo conieceri pro σὴν quam huius vocis sormam ea aetate in usu fuisse pleri lue credunt et tituli comprobatur, ξυν elegantius dici, ut verba ξὶ, νῶ et ξροω sibi respondeant astificio simili atquo βιος si βιος fr. 66 .' Consentit Patin p. 2.
audientes te i Sed illud U. eum contrarii cuiusdam sit nota et indicium, quomodo hoc contrarium in e Ver-Sione deprehendas, nescio quare altera interpretatio Seliustero probata orationem naturae audientes neceSSaria,St. Neque video, cur ea versione Beria Sit rationem naturae regentem' refutari vir doctus contendat. Naturae enim vox et lex divina, quae I VOee peritur, cum X Heracliti mente mutuam rationen ineant, uno nomine significantur. Ae si Sententiam, tun Oei λογος isdeseripta fuisset, in initio libri positam fuisse recte putamus, haec fragmenta, quae attulimus, imprimis in discrimen veniunt, luibus ea quae desideramuS, inSunt. Neque Veroeas sententia ineunte libro positus esse pro certo amr- mare ausim, quia in hac rerum condicione nihil certi dicere licet ea in reliquiis collectis primo loco asserenda esse satis habeo contendere. Nun Vero, quoniam ea traetare coepimuS,
assero, quo Aristotelis Sententia, quam Supra OmmemoraVimuS egregie :Omprobatur. Quo enim Singula verba referenda sint, in hoc maxime incertum est Maxime autem interpretes dissentiunt, utrum is cum e luentibus το σοφον μουνον an eum λέγεσθαι coniungendum sit. fleiderer et Cron huic rationi adcedunt. Sed fleiderer hoc
fragmentum interpretans adeo in artem criticum peccavit, ut acile a Cronio refelleretur. Quomodo enim Verba Zqνὰς ουνομα duppiter appellari et σοφον μουνον se Sapiens numen universi verti possent, suo iure vir doctus luaesivit. Neque vero, quod ille propoSuit, Unum numen Sapiens solum dici non vult, vult etiam vitae sontis mom0nμελ cuidam in Meracliteis accuratium Versato p. 3.
cs Cro Philolog. 47, 20 sqq. qui virorum doctorum pinioneSeollegit.
12쪽
cohaerent, dat elliintur Verba οὐκ ἐψει καὶ initi audio Ire neni non curat. Et lualem vim eis verbi es, de nubus agitur, NieSS Cron iudieat Nuinoi sapiens iit, 'ti unum appellari ipit, ei Z visi nomen eoi upiso M u
-Vult etiam vitae sontis nonion vortoris. Ut ius Vr pretationem probetnus, tamen nulla alia vis his ubesse p0test uuin haec et vult fontis vitae nomon Α
tamen Salva pSui interpretation sori Croti coi tot ditUt DV nelitum, de quo agimus in uni modulii iii testi mamne hac re vir doctus adductus est, quod a ut iis a Xeliophain de oo doctrinain refutari Hrsuasum absit
in qu , verba ultinia litem a relinquenda SS Berna us
' Negat Bernay l. c. p. 33. G. c. p. 2.
cum Xenoph. m. Fretulenthal). Iam concedem ea praecepta adeo congruere, ut te Heraclitus quident, iniustissimus aliorum iudex, his X mophanis sententiis ira se potuerit. Sunt tamen alia in lituus via phil080phia, quae Ephesio displicere potuerint. Velut Heraclito in rerum natura describenda erraSSe videbatur. In hanc enim interpretationem et exagitata eius varia eruditio', et Hecataeus ythagora Hesiodus uua vituperati quadrant. Quare eis verbis, in quibus profecti Sumus, Xenophanis doctrinam refutari nego. ac si s0ntentium Cronio probatam recipimus, nomine vi rationem divinam aptissime significari eraclitus dodet Cur oti Omin non Su St Nam quantum nobi perspicere licet, posterioris aetatis interpretes eius deum hoc Domine alipellabant. Ipsum hoc saepius decisse nego. Quare Bernu si interpretationi implici et doctae assentior. qui verbis οὐκ hosti καὶ ε θέλει ex Heracliti mente intellectis
auulme Separati Vertit unum, quod Solum Sapiens est, Zζνος vel vita fonti nomine significari vult et non vult. μη)Neque Berna Sium quidquam, quod non Sermoni eonSuetudine egregie comprobaretur, protulisse crediderim. Non est, quod in verbis Z νῖς ουνομα jεσθαι coniunctis offendus Animadvertas velim Platonis Lem. IV p. 13 Α
Et fortasso reus vir doctissimus Heraclitum in hac argu-' In remini descriptione horum viroruni doctrinae Stentatio clariSSuna cerni p0tuit Patin p. 4 dubitandum non esse contendit, sum en0pliane multo minus quam Heraclitus polyhistor fuerit. At Xenophane varii carminum generibus studuit multas terra et urbes adiit, Sapientia inde parta ad piaecepta sua illeloiada usus est animad-Vunam, quo argument terram X aqua ortam esse comprobaverit), Heraclitus, suamquam multis rebus ut philosophum eum poram odisssu0ncedo, vimi in doctorii culpa, qui nimis d0cta et semota ius vorbis inesse existiment, polyhistor laetus est.
13쪽
mentatione verborum ιγνυς et ζῆν similitudine abusum esse contendit. Quod si credis, ea verba in modum Bernnysio probatum intellegenda sunt. Numsen vitae sentis nomine significatum, ut ipsius Sapientia tuoque notetur, optat. Sin autem eraelitum ab ea etymologia profectum eSSenegas, Zelleri interpretationi admodum verisimilii ass0ntiaris. ιννος nomine numen appellari 'st, tuta re Vera id est, quod hoo nomine usi adorantur, et non vult, quia nomen istud adhibenti opinione obversantur ab ipso
alienae. Tertium an ibiguitatis ab Aristotel propositae Xemplum assero. Frg. 111 τίς αρ αεπῶν νοος ii iis γ ν τὶ δ μω ἀοιδοι Π
Homine vituperantur, cum poetarum blanditiis capiantur et multitudinis iudicio ferantur. Oratio est aeerbissima, prima statim interrogatio iratum philosophi animum prodit. Et augetur huius sententiae acerbitas, Si θν/ Q a Verbi κλεος ἀεναον pendere existimes. Sic enim ea verba lia interpretatione probata intellegenda sunt. Vulgo magistro utuntur, eum ignorent multos esse mal OA paveo bonos Nam vel optimi eorum ceteris posthabitis' p. 60 Α'.
In versu Xenophanis si g. 3 ἀλλ' ἀπάνευθε πονοι νυο φρενὶ πάντα κραδαίνει Voce φρην ienti intentio videtur Significata esse Fortasso Heraclitus huic vocabulo eandem vim tribuit. adsem ratio in sermonis I atino intercedit inter aninium et mentem. CD. Luer. V, 148 tenuis natura deum longeque remota sensibus ab nostris animi vix mente videtur. Catuli. 65,3 nec potis est dulcis musarum xpromere fetu uisenκ animi. πείθονται ex Proeto restituit Dieis Men. Iattχtg. 877, 367) ByWatur lumentem secutus timetαι receΡit.
mortalium gloriam perennem eligunt, Vulgus pecudum ritu cupidines explet. Sic enim mortalitate uim perennitate composita famam, luam homines plurimi aestimarent, irrideri Bernays nos docuit. i Negat eller p), qui θνροῶν eum αριστοι coniungendum esse censet. Sed ut Bern sit interpretationem probemus, cogimur, niSi fallor, loco quodam Ciceroniano, ubi eadem sententia fere isdem verbis expressa
est Confera velim Her fin 111 τίς γαρ αυτῶν usu disp. III, 1, Nune
νυος φρὴν autem . . . in omni continuo pravitate et in Sh ὶma opinionum perverSitate Nereamur ...
πείθονται etae, qui cmu magnam Speciem
doctrinae Sapientiaeque Praese liderunt, audiuntur legiιntur, ediscuntur et inhaerescunt penitus in mentibuS. Her sin 111 καὶ διδασκάλιν Cum vero eodem quaSi maXu-χρεωνται ὀ sιβ. 9 mu quidam magister post lus accessit atque omnis ustrique
ad vitia consentiens multitudo, tum plane inficimur opinionum pravitate . . .
Ηer. in 111 ἐρευνται γαρ Ut nobis optime naturae vim ἔν Ἀντις πάντων mi αριστ0ι vidisse videantur, sui nihil κλέος ἀεναον oryrων, melius homini, nihil magis ese petendum, nihil praestantius honoribus, imperiis, populari gloria iudicaverunt. Ad quam
fertur optumuS quisque veramque illum honestatem e eteNS, quam unam natura marime anquirit, in summa inanituιeverSatur conSectaturque nu p. 32.
14쪽
Iam intuentem offigiem vim tutis. Sed adumbratam ima sinem storiae etc.
Est igitur cuininuitis quidam locus ab Heraclito profectus et a Stoicis tritus, quem Cicero in suum rusum convertit. Moc enim vel ea re cognoscitur, quod haec verba in libri prooemio leguntur Quomodo Cicero line prooemia conscripserit et ante singulos libros posuerit, inter omne constat. otiosum igitur mihi esses videtur fontem eius rimari. Hoc constat uberius hic eandem sententiam explicitam esse. Ergo recte ei quae in Tusculanarum disputatione leguntur quia ad Heracliti librum redeunt, utemur. Ac Ciceronis verbis perlecti. dabis Beria Aio ab Heraclito amam perennem mortalium ilhidi. negabis tamen eo tantum, qui ea aetate et qui antea sapientiae laude floriterint his verbis iurgari ) Immo ut Verba, quae in prima Sententia leguntur, ad omnes homines Spectant, ita in proxime Sequentibus inter optimates idi vulgus distinguitur. Supra demonstravimus Heracliti sententias difficiliores iter cognitu, Si quaeras, cuius generi vocabula ut πανοων πῆσι alia sint. Eadem difficultas cernitur in
Viri docti dissentiunt, cum Selileiermache Lassalle Telchmiliter παντων omnium rerum, Schuster ellerΡfleiderer omnium hominum ' vertant ). Unde efficitur, ut alius aliud in eis verbis inesse dicat. Quod si vocabulun istud genoris masculini esse putamus, Sola Schusteri interpretatio stare potest. esse probante fleiderero sententiam sic intellegit, ut Heraclitus dicat sapientiam ab omnibus hominibus separatam esse, eam qui ibi parere Studeat, novam et a vulgari opinione remotam viam ingredi
debere At si quis in hunc modum ea verba interpretatur, latiorem oeabuli πάντων vim de certo quodam insipientium genere cogitans nimis in angustum deducit Ab omnibus enim hominibus sapientia separata est. quod non aliter intellegere debemus quam in modum SchuSter probatum. qui Ephesium confiteri censet a nullo rerum eram naturam perspici posse. Quaeritur igitur, num haec sententia ex Heracliti philosophandi ratione intellegi possit. Repugnant permulta Ephesii fragmenta Bywatero in libri initio posita, quibus eum non modeste de inventis suis iudicasse discimus Memineris earum sententiarum, quibus sapientes et nilgus vituperat. uua quidem superbia iratus erat etiam Aristoteles in Eth. N. VII, 4, 11464 29 δειοι an
πιστευουσιν svδὲν ἐττον οἷς δοξα ουσιν ooc χίς ἐπίστανται δ μοι δ' Πράκλιιτος OD. Magna Mor. I, 6, 1201 5 Ac miror, quod Seliuster sententiam suam Stare non poSSe non perSpexerit, pium tuam pSe commemorat cithagoram non σοφον sed φιλόσοφ)o voeari voluisse i). Quid γΡhilosophi summi nequedum sapientiam conSecuti consessione nonne intellexerunt ipsorum opera philosophiam
non periectam esse Pythagoras intellexit, si modo verbis illis, quae modo attulimus, fidem habemus. Et Schustereis fidem habuit. Quo igitur iure ab Ephesio dithagoram vituperari Seliuster existimat Sane dices hane narratiunculam fictam esse, quod iam voste pιλόσοφ)ος ab illa aetate aliena indicaretur r). Concedo; sed attendas velim Xenophanissam. 1 καὶ D -υν σαφε ολις ἀνὴρ γένε οὐδέ τις σται
Litellexerunt hi sapientes philosophiam suis ingeniis non
15쪽
eSSe persectam, ignorarit Heraclitus, qui, si Seliusteri Opinionem probes, ceteris philosophis obiecit, quod ipsi tu iure opprobrio dedoris et ab Aristotele datum est. Ergo Seliusteri huius sententiae interpretationem non probabimus. Si πάντων generis neutri esse exiStimamus, spretis Lassallit et Telchmulieri explicationibus, cum Sententiam ipsis probatam artificiis ex Ephosii verbis elicuerint, chleiermacheri, quae in discrimen veniat, ratio restat. Qui ita ea verba circuinscribit, ut Ephesium
dixisse putet veram Sapientiam plane remotam esse ab illo quod est πυλυμαθι', quo multarum quidem rerum sed nimis confusa scientia pareretur. Recte chleiermacherum hoc dixisse existimo. Verbis nim haec is Subesse poteSt. Sapientia diversa est ab omnibus rebus, nulli rei recto
eadem aetate et qui antea sapientiae laude sortierant, eos nimis delectari Heraclitus putabat varietate rerum, aqua longissime recederet ipsius doctrina i)Nunc transibo ad simile
Haerendum est, quemadmodum πάντων intellegendum sit. Hiler ileiderer maseulini generis hanc vocem Sse iudieant, Lassallo Schusfer Teielimillieri putri. Pileiderer, cum Voci ποιειν ot aciendi P versus componsendi vis
θρωπων proprie intellexit ne sententiam ita circumscripsit
Τ tioinpui l. P. 1035 Sontentialia de qua egi inus deliravataim eSS persuasunt habet ut alia mi taSS Sic mendandaria osso cenSet ut Verba or σοφον durι Sque ad κεχ Ἀριο ιόνον doleantur, suibus interprosquidam Vocem Ἀκειν, tua V0 hoc loco idem valeat atqu0 .recte iudicare. Oxplicuerit. M crodio otest inter pretem, ut sententiam satis perapieuam X plicarot eam Sic Supplevisse, ut non iam intell0gatur
-Mundum neque deus creavit neque homo animo comprehendit atque explicando tamquam iterum aedificavit. Quae etsi minime probo, tamen in verbis istis inesse posse non negaverim. Sed quo tandem interpretandi artificio ox insequentibus ἀπην αἰεὶ κτλ effecit , sed semper erat idem
Omnium hominum ac deorum et est et erit 3 i Nullo
ni Odo verba αυτὸν πάντων cuni inferiore orationis parte coniungere debuit, quod si adit, captiosa simul eius 'OncluSione Omne corruunt. Cereri interpretes a Verba integra relinquunt a fere omnes sic intellegunt: Universum idem est sive omnium animalium sive omnium rerum, ita ut per ea Omnia tertineat neque ipsius partibus creari possit A Graecorum philosophorum mundum X nihilo creatuit esse nemo doeuit, eorum dei non reS, Sed Terum ordinem effecerunt. Huic opinioni imprimis a poetis vulgatae oraclitus adversatur. Si enim voci κοσμος' vis principalis tribuitur, ut idem valeat atque latinum ordo, omnia dilucidiora fiunt. Hunc ordinem, qui idem est omnium rerum, neque deus neque homo effecit, sed semper erat et est et erit ignis sempiternus e parte accensu ex parte exstinctus Zelleri verborumoret τις θεωr με ἀνθοώπων inferpretatio quae idem atque latinum G,nemo ' valere dicuntur, verisimilis' quidem est
16쪽
16 8ed -mie, cum proprie intellegendi ess vidi nius, Supervacanea. Facile enini quispiam crediderit leges et civitatis instituta ab hominibus inventa SSe, luani opinionem Ephesii Hoetrinae repugnare ex fr. 91, quod Supra commemoravimus, Vidistimus Homo igitur ordinis uotor non iudicandum est, 'luia itiam deges humanae a divina ratione igni innata desesendunt obseuratur haec senisentia verbis αλλ' -- λ Quod sim0raelitu magis perspieue eloqui voluisset id ipiod sentisebat, luno sere in modum explicasset Totius universi ordinem ratio di fina nec ite tuetur, haec autem ratio divina ignis est. Lex perpetuae mutationis, unde Heraelitu pro eius est, Orpi S
eum. Scriberet, ne Verbi quidem Separare potitit ut Ρr- Spicias Sermonis obseuritatem cindo rapioques natam isse.
quod Heraclitus in rei dimouitate haerebat. Ex ei luae adhue attulimus perspistere licet in philosophorum, poetariun vulgi erroribus vitulierandis tin divina ratione proponsenda seruolitum satis mi tum
Ac nisi fallor maxime in uino ipsius libri partem sertiua Di0gene Servata oluadrant. Diog. IX. I λα ιπολ rix
vero idem cadit in eam libri partem, qua, luemadmodum Singulae res divina ratione erearentur, Oeuit. 4uod aperte testatur Diogenis auctor Diog. IX, 3 etria εἶναι
Ephesi mentem non plane perspexisSe et aliorum praecepta huc transtulisse apparet, tamen ne ceteris, nae ab eo narrantur, diffidas, similis querela Theophrasti dissuadet servata a Diog. IX, 5 Θεοφραστος δέ pvσιν πὸ ιελαγχολιας
Theophrasto ut gravissimo testi concedimus multa ab Heraclito non aecurate descripta esse et fieri, ut eius praecepta inter se discrepent. Neque enim tuo iure negaveris eum libro Heracliti perlecto de eius ratione disputandi recte iudicasse. 0 etsi heophrasto dabis, non est, quod cauSae pioque ei probatae assentiaris. Neque enim tu quam coniecturae Verbi retro μελαγχολ ας tribuendum est. Cuius coniecturae originem faeil intellegis eorum quae et multitudini et sapientibus Ephesius obiecit, memor. iterum autem Diogenis locum, tuo ab Heraclito non aesturate explicatum SSe dieitur, quomodo omnia ex igne fierent, respicientes etiam Theoplirasti verba maxime in eam libri partem, qua rerum ortus deScriptus sit, tuadrare putabinitis A magno sunt praesidio huic sentsentiae reli pila Heraeliteae.
Hoc primum loco, luanuluam in fragmentiS, tuae adhue explicavimus, idem animadvertas, mone SaepiSSime verbi εἶναι luaslibet formas deesse; et haec Sermonis proprietas in eis sententiis, de quibu nune gemuS, persaepe cernitur. Heraclitus igitur ex igno primumnquam naSei, quae autem dimidium serram fieri, dimidium vaporem η docet. Sed quomodo ignis in aliena corpora abeat, e Voce τροπαὶ in eadem re ab Heraclito saepius adllibita' intellegere non possumus. Tamen verisimile est eum sic haec fieri persuasum labuisse, ut aqua ex
17쪽
igne genita et igne circuindata calefieret, quo efiiceretur, ut ex parte sublimis ferretur et ignent nutriret, pars autem reliqua udore privata Solidior fieret, unde terra gigneretur. Tota sententia br0x itate et eorundem verborum repetitione insignis est, quod scribendi genus maxime in hac disputationis parte Ephesius videtur amplexu esse. Nam, quae dicuntur ea fere Semper in ruptam quandam rex itatem contracta Sunt, ut ex communi Sententiarum nexu rationes saepissime cogitatione sint supplenda lanis mutationes alio loco
aliter describuntur. Aqua ex aere oritur, ignis fit aer. Zρlle hanc senisentiam recentiore aetate fictam esse contendit maxime ea re commotus, quod quattuor principia hic commemorantur.' Fortasse recto vir doctus ea coniecit. Sed dubitationem movet orationis color Heracliseus, quem, quamvis reris sit haec sententia, tamen facile deprehendas. Vocabula pii et θανατος propria vi neglecta in alienum harum vocum genus transfunduntur, adem verba repetuntur, ut tribu primis enuntiatis figura quae vocatur antistropha effieitur totius sententiae brevitas Horacliti scribendi rationsem pdolet. Credas licet horum Verborum uotorem sibi exemplum cepisse de D. 68 21. τι ro θάνατος δωρ γενέσθαι, δατι θάνατος γῆν γενέσθαW ἐκ δὲ ἰδωρ γίνεται. ἐξ δατος δὲ Ἀρυχή7. ubi id quod in verbis de quibus agimus, eximium inest, reperias, nisi Theophrasti verborum memor Heraclitum Aecum pugnantia docuisse credere mavis. Argumsent atque forina similia sunt:
iunctae sibi opponuntur. In eis verbis hae orationis figurae insunt Antithesis, Xymoron, paronomaSia, Omoeoteleuton, asyndeton. Similia artificia in multis invenias velut
g. 40 σκίδνησι και συνάγει, προσεισι και ἄπεισι.
θριον Oxymoron antitheSiη, RriSon. Hoc modo Heraclitus rerum naturam descripsit. Eximia verborum audacia et sententiarum brevitas in eis quae attulimuS, cernuntur. Sed, quae dicuntur ea fere omnia tanta cum arte sunt delecta et collocata, quantam
in Gorgiae Antiphontis aliorum scriptis invenias. 3Hic philosophus in universa natura nihil quieti videre, nihil tranquilli potuit, omnia Semper mutari perSuasum habuit. Quidquid mutatur, contraria continet. Ρugnantibus igitur et contrariis principiis hic mundus creatur, divinaeque rationi contigit, ut diversa constringat
et unum efficiat. Ipsa enim univerSam naturam creat, penetrat, tuetur. Hae tamen lex naturae per Se cogitari
non potest, sed igni innata est ignis a se ipse dissidens secumque discordans sed ratione divina ipsi iunata coer- ritus multiplices eius edit. Quare ea quae a Se ipsa dissident, in unam rem concreSeunt. Neque Vero, quomodo omni ec ignes fiant et divina ratione coniungantur,
i Ipso artificiorum sibi conscius suisse ridetur, siquidem κοπίδων ἀρχηγον nesci quem vituperaverat cf. Dieis, Archi f. Goseli. d. hil. IV, 4b43. Neque enim, nisi artes illius novisset ali0 incusare potuit. Et sophistarum mores etiam in aliis rebus tanquam praecepit Heraclitus.
18쪽
Heraclitus nos docet neque eis sententiis, qua attulimus, neque ceteriS. Plerumque res contraria enumerare et eas sibi pare esse contendere satis liabet. Sane exempliso similitudinibus undique petitis, quae infra explicabimus, rerum perpetuam mutationem et divinae rationis vim illu-Strare conatus St, Sed fere semper ea quae antea oeculta erant, ne ei quidem perspiei nec cognoSci possunt. Quoniam haec exposuimus, sententiam tractemus multas ob causa dignam, quae accurate explicetur.
Verbis ultimis orationis figurae quae vocantur antithesis et parison metuntur. luribus nominibus unam rem declarari Heraclitus vult, sed utitur, ut quam maxime significet, pluribus Lex enim divina hic bellum appellatur, quod ut intellegas, consulas seg. 36 ο θεος ἐριέρη ενς οόν
χειμω θέρος, notis o εἰρ vix κτλ. Spiritu poetico rationem divinam omnium rerum parentem et regem esse phesius
dicit, cuius auctoritati , do et homines obtemperent ).i Cum eiacliti verbis Pindari puletior et apud posteriores Sophistas conclamatissimus locus cuius tamen Sententia aliena est conse
Confera praeterea PS. Hippocr. περι φυσων 3 Litu VI. 94 οirος δε se. ὁἀ ρ μέγιστος ἐν τοῖσι των πάντεων δυνάστης - κτλ. et Gorgias ' νης εγκ λόγος υνάστης ἐγας ἐστίν, ὁ συικροτάρου σάματι καὶ ἀφανεστάrωθει πατα εργα ἀποτελεῖ f. . a S Herm. XXII, 566. qui locum s. Hippocratis ex Gorgiae imitatione expressum isse contendit. Ἀ Ps. Hippocratis libri Heracliteorum doctrinam et disputandi rationem Odolentu concedendum sit x oracliti vel Heraclitoorum libris a verba trans se potuisse. Ium exemplis quae attulimus quibus locum luendam aua Sio commemoratum IS0er. r. III, 5 addo discimus eam metaphoram his omnibus locis adhibitam a scriptoribus istis adeo tritam esse ut, quemquaSque imitatus Sit, pro cerio affirmari nequea cf. Dummio Academicap. 25 sqq. eiuSdem lue Protegomena et Platon Strat. Rectorataprore
Haeremus in verbi τους μεν λεους δειξε. Utrum Heraclitus multos deos esse credidit an opinioni vulgari deos esse iudicans cessit 3 n eius scribendi incuriam vituperemus 3 Si quis Ephesium deorum opinionem non impugnRSSe enSet, afferre potest frg. 102 ρ ιφάτους θεοὶ τιμ τι καὶ ἄνθοωποι, quo pugna caeso a dei hominibusque celebrari Heraclitus didit. Sane dicas licet, te verbis θεοι καὶ ἄνθρωποι nullam aliam vim subicere quam vocabulo Graeco πάντες. Contra dicere non ausim neque multum huic fragmento tribuerim, si quis eo solo Heraclitum deos esse existimaSSe comprobet. Neque tamen idem cadit in eam sententiam, unde profecti
Sumus. Quare dabis nobis utrumque locum sibi invicem praesidio esse debere. At ex oracliti philosophandi ratione eiusmodi praecepta intellegi tuo iure neges. Nonne omnia lege divina regi existimat Non ipsius verbis hancnsecessitatem ab eo deum appellatum esse demonstrari potest 3 D. N. 36 ὁ θεος ζμέρη ευφρονq, χειμῶν θέρος,
Licet de ceteris dubites, hoe sine ulla dubitatione
contenderim rationem, cui diversa coniungendi ius est, deum esse Heraclito. Hoc enim prinia huius fragmenti parte demonstratur. roxima quid sibi velint, dubium est; alius enim aliam coniecturam propOSuit, quarum ne una quidem huic sententiae plane satisfacit. Sed non nostrum
est hanc difficultatem expedire. Vides rationem divinam vel ignem deum appellari quare locos illos,rinibus deorum
unaltitudo commemoratur, nescio an recte sic interpreteris, ut Theophrasti testimonio munitus Heraclitum non Omnibus locis eadem docuisse vel praeceptorum Suorum imi8- morem locutum esse existimes. Sed priusquam hoc refugio utamur, cetera, quae ad deorum cultum pertinent, fragmenta interpretemur neceSSe est. Quorum complura, quae ad id tempus separata legebantur, cogenda SSe et unamessicere sententiam eumann demonstraVit.
19쪽
Vocabula μιαινομενοι et μαινεσθαι, quia aeque sonant, iuxta
posita sunt. Ephesius non dubitat sacris, quibus dei celebrantur, turpissimis verbis maledicere, ut SchuSteri opinionem, qua Ephesi obscuritatem explicuit, falsam esse facile concedas Quis enim his verbis perlectis Ephesium populi credulitati pepercisse credat Nulla hic obscuritas cernitur, Sententia est perlucida Graeco ritu ei qui caedem fetierunt victimis caesis se puros reddebant ). uod hi sic philosopho maxime displicet. ratus eos qui hostiis deorum
animos sibi conciliare studeant, coeno inquinato coeno Sepurgare dicit, qui, dum Statua precentur, tamquam cum domibus Sermocinentur. In re, de qua nunc agimuS, summa hoc fragmento adiuvamur, cum deorum quidem veram naturam hominibus ignotam esse contendat, quale autem
et quot fuerint, non describat. Idem cadit in D. 20, quod supra explicuimus. Difficilius est dictu, quid haec sententia ab interpretibus varie intellecta sibi velit:
Schielemache lenissima et fere omnibus viris doctis
probata mutatione ειργαστά pro lectione vulgata ii γασται
restituit. Virorum doctorum alius aliud in eis verbis ineSSe putavit, quorum sententias fleiderer' contulit et diiudicavit. Schielemacher' Lassalle Schuster β eis Verbis vituperationem subiciunt, ut Heraclitus existimaverit
Oretina, qui idem esset a BacchuS, aera pudenda aegre ferre et homines pro ea impietate ulcisci Teielimulieri, mu'sus nimis remotis et, quibus facile diffidas, argumentis uSu Sic eam Sententiam circumseribit: Nisi enim Baccho pompam gerent canerentque carmen in pudenda, impudentissima laeta essent. Nunc auteni ades Pudoris filius se iden est a Bauchus, cui insaniunt et bacchantur. Idem nini est impud0ns a deueus, i ominem carmen inpudenda componere dedecset, Bacolluui de res δ). fleiderer hae sere in ei verbis inesse existimat Carmina inpudenda composita impudentia videri possunt, sed si respexeris mysterii initiato vitam morte nou perire Seire, hirorem et insaniam non vituperabis. Cum Senteutiae pars infima difficultate maxima praebeat, inde recte proficiscemur. Oreus et Bacchus idem esse dicuntur. Quibus verbi mortem et vitam idem esse discimus, si pro deorum nominibus re ponuntur. raeceptum si mere Heracli-
teum ), quod his verbis exprimitur, neque ulli alii neque iis qui bacchantur, notum. Sane homine id cognOScere potuerunt, neque vero de ii rebus, qua faciunt, meditantur. Neque enim Schustero concedo Heracliti opinione id praeceptum aechantibus notum fuisse. Immo a Verba ex Heracliti mente sunt dicta, ut error quidam refutaretur, qui qualis fuerit, ex verbis antecedentibus intellegimus. Sic enim totum hoc fragmentum fortasse recte explicatur: -Nisi Baccho carmen turpe canerent, impudentiSSimum laetum esSet. Sane ignorant Bacchum et Orcum idem eSSe, quo fit, ut nimio mortis gaudio paene desipiant et in rarissima re turpissime se gerant.' Aegre fert hic philosophus homine ea quae ipsi, nisi Baccho dicantur, turpiSSima putent, nescio Orco dicere. Tamen mitigatur huius opprobrii severitas neque enim homine crudeli fato
maluerim nisi in Dionysum hoc carmen condat. frg. 78 σαντ' εἶναι ζῶν καὶ τεθνUM ς.
20쪽
poenas daturo eSS Heruelitu contendit, sed, luanta sit eorum insipientia, demonstrare satis habet Fato poenas dabunt 0merus aliique, quod mendacia alitu deorum maledicta propagaverunt, in eo qui hos auctore Sequuntur minus 1'avem poetiam Heraclitus statuit. Eim, Ephesium deorum opinione Sum esse diescimus, ut Draecepta sua comprobaret. Si enin D. 73, quod Supia commemora umUS reSpexeris, dabis nobis eiusmodi sententia Heraclitum adduci potuisse, ut illa verba proferret. Venimus ad seg. 122 ἀνθρ-ον με, ει υλωμαι τα ῶσσα Dκ πονται
His verbis suid phesius dieser voluerit, certo scire non licet. Exstant tamen piaedam sententiae, quibus adu1V1liandum apte utamur:
seg. 68 prilim γὰρ θάνατος χω γενέσθαι, δατι δὲ θάναroe Anuua hominum, uni ex igno constent, mortuas aquam fieri docet, ex aqua terrani nasci, inde aqua renata animas e ignem oriri ) uuare Heraelitus homin0s deos mortuos, Hos homilies uini ortales esse putat. seg. 6 ἀθάνατοι θνροοί, rqτοι ἀθάνατοι, ζῶντες τὴν
εκωων θάνατον τον δε ἐκείνων βίον τεθνεοπες.
Ea eraclitus secum consentiens docuit sicut haec qu0que:
Dg. 26 πάντα το πνρ ἐπελμον κρινεῖ και καταλήψεται.
Ignis omni diiudicaturus et poena affecturus isse dieitur Ni in h. 122 quod supra citavimus, aliud quid-
dam, Iu0 nescio an ipsius philosophandi rationi repugnaverit, focuerit. in hae rerum condicione iri certo aflirmare non licet si omnia. quae attulimus, Dagmenta perspexeris, concedes Heraclitum, cum de deis ageret, multa quae cum ceteris ipsius praeceptis consentirent locuisse: Sed relinquuntur pauca, quae 'uemadmodum proferre potuerit, nesciamus. licet existimare Heraclitum aliis locis alia docuisse, quod suod fieri potuit, si ea res Oceasioli data tangebantur neque certa quadam libri parto accurate explicabantur Quam rem quamquam sies explicari 0SSe concedo, fameli ea litterpretatio mihi ton probatur innim M. 44 moveor, ut existimem eraclitum multo esse deos credidisse, qui omnes necessitati parerent. Τ)Itestat, ut dissicultatem, quam saepius iam commemoraVimu paulo copiosius fruoramus D. 36 tam diffidit εΠ0bis videbatur quia dubium erat, quomodo exemplum ab Heraclito adlubituit intellogondum sessos Huius modi autem exemplis unam rei describendae proprietatem Heraclitus illustrabat non curans, num in ceteris quoquere comparatae consentirent. Quo in genere plane Home- meus est Volui fit
Ut quomodo igius mutetur, perspiciamus, comparatio cum auro, quo omne re et quod omnibus rebus mutatur, instituitur. Duplieomineraelitus interpretationem propo-
χροὶ των χρv d, quod cur fecerit, e cogitationum nexu facile divines alias enim ignis partes sublimes abire, alias descendere hac epetitione signifieatur. Vides igitur hesium communem ignis et auri comparationem etiam ad Singula quaeque rettuliae, ut et universa definitio et partium inter se ratio rectius intellegerentur Quod etsii est controversiam de deorum opinione Xenophanis a Fraudanthalio motam Dio h ologis dos on. restauram et eiusdsm uXenophanus misin Archi g. G. d. h. 1888 I, 22 sqq. Contra sum ZBlle in isdem annalis . I sqq. Histi phil. I. 1 . 526.