[Quaestiones quaedam Aristophaneae] [microform]

21쪽

εR' ἔστ' εὐζοος εο απολωλ' Ευριπίδης, ubi a sola morte agitur sed ita ut per contraria composita significetur unum. Sed in Euripide nemo Aristophanis memor ait, non magis quam in Aristophano Euripidis. Neque novimus interpretem qui haec duo exempla inter se plane gemella ad declaranda quaedam similia arcessiverit quae exstant, quae interpretes hic illic tetigerunt, sed

ut plerumque nec afferrent omnia ne eorum vim Et proprietatem recte aestimarent.

Sunt autem haec, quae nobis nota sint Lysistr. 128 noti cῆ- ποιωτ' , τι μέλλετε;

Aoschyli in Septem 184 ἐκουσας ι -- ῆκουσας, Λωφῆ λέγω quae plane illud genus

duplicis interrogationis prae se serunt quod dioimus; nam noι σετ νον ποιμετε, μον-- ῆ υκ μονσα non aliter iugantur quam G- ῆ μὴ πέπων, θανεμ ε μὴ θανεν, et hi et illic duplici interrogationi quae est pro una apponitur alterum ab ea diversum. Quorum similitudinem sequi videntur haec quae Cassandra dicit in Agamemnone 1 148 Κ.ῆμαρτον Ἀπώδει τοξοτης τις ἔς ἔκ φευδομαντις εἰμι θυροκοπος φλέδων; quibus Sohnoide in intorpretatio non satisfacit apparet autem prima duo, modo veω non ρω scribatur, in unam interrogationem coire: Hae ita oderaras hy, a quibus distat quod additur alterum φευδομαντις εἰμι; nam etiam ἀληθομαντις tam 1πχανειν potest quam nox χάνειν. Denique in ed. Col. 317 quae dicit Antigona cum adventantem Ismenam conspicit,ρ εμιν αρ'Ἀ- στιν; φγνο-M πλαν*; habent quod cum illis conferre liceat.Τantum de hoc dicendi genere, de quo disputationem nostram ab aliis continuari et locupletari velimus. Sed non relinquimus hanc rem quin verbo perstring

mus versus quitum inde a 606ῆσθιον ἡ τους πανουρον ἀντὶ ποια Μηδικῆς, ε τις ἐξέρποι θυρα , κἀκ βυθου θηρώμενοι.

' δεινά γ', οὐ Ποσειδον, εἰ μήτ' ἐν βυθω δυνήσοινιαι, 610 μήτε γα μή ἐν θαλάττη διαφυγεῖν του ιππέας.' in quibus simile peccari videtur ab interpretibus quod peccatum est in v. 260; non magis enim illa tria mi ἐν βυθω μήτε ἐν γῆ μήτε ἐν θαλάττη unam seriem efficiunt quam Se uno ordine cομος ἡ πέπωλῆ μὴ πέπων excipiebant; nam si coniungi velis it ἐν βυθω μηtε ἐν γῆ, haerebit aqua in θαλάττη; verum autem par constituunt istiet rDa ιε ἐν θαλάττη, a quibus primum illud segregatum Est et segregandum. Sic enim scribendam dicimus eum Brunchio prudenti homine μηδ' ἐν βυθω, quod a plerisque probatum Zacheri editio repudiavit interpretamur autem ita, ut ex eo, quod roveo ne in profundo quidem tuti sint, quasi colligatur, eos ergo neque terra neque mari se tueri posse ab equitibus. Redimus ad πευθυνους, quorum ex causis quid lucri secerit Cleon planius etiam percipitur ex iis quibus idem accusatur . 23 sqq.

22쪽

ubi ad ευθυνῶν καυλον adiungi τα δημοσια simili consilio videntur, quo supra simul et ciκοινα κατεσθuin e ἀποσυκάζειν νς πευθονον insimulabatur; quibus addas quod sycophanta in Acharn. 938 φαίνειν πευθυνον λυχνοπος appellatur, et quae in Vespis 102.571 dε πευθονω iudiciis et corruptelis indieantur, ne quis ἀποσυκάγις τους προeοσνς potius quam mvθονον seripsisse Aristophanem Herwerdono coniicienti fidem habeat. Sed his finitis quae sunt de muctvνω angustiis, quas quidem his duobus versibus 2b9.260 absolvuntur, ut ad eam rem nihil addi amplius potuerit aut debuerit, pergit chorus enumeraro Cleonis nesaria facta, quibus ei iure hoc accidere doceat quod adversariorum ictibus petatur: 261 καν ον Ἀντων νως ἀπράγμον' οντα καὶ κεχ νοτα, καταγαγων ἐκ πιρρον σου διαλαβων ἀγκυρισας

εω αποστρέφας - ωμον αντον ἐνεκολήβασας. Hae ita edita sunt a Zachero, cruce praefixa pronomini umri simul idem narrat

in adnotations, ochium quia ex scholiis didicerit haec ad ξένοvς σωμάχους pertinere, versum 261 sic emendandum coniecisse ut reponeretur καν ον α γνως των

ξένων ἀπράγμον ἀνακεχ νοτα, lenius eandem in sententiam laydesium ῆν ξένον που νως ἀπράγμον νεα . . Non inquirimus in singula nec cavillabimur criticos, qui talia proponunt, qui quidem nobis videntur quodam insigni exemplo docere vello non solum pictoribus atque poetis quidlibet audendi semper fuisse potestatam hoc unum quaerimus, ξένους a poeta dici quam fidem habere credimus, cum ξένω nec mentio fiat neque ea vox ulla probabili mutatione effici possit ex iis quae scripta sunt. Fuerunt etiam Zachero teste quiώστων πιαυτω recuperandum proponerent, nullo illi quidem negotio, sed ut nescias qua ratione hoc sententiarum tenori, inprimis versu 26 καὶ σκοπε οε των πολιτων κτλ. accommodari voluerint. Sed hoc manifestum est,um pronomen nec ad πευθυνον referri posse, de quibus quae dicit poeta duobus versibus absolvi vidimus a quorumque statu et officio haec res quae deinceps describitur non dubium est quin aliena fuerit, nec praeterea habere quo nitatur, hoc autem omisso reliquam orationem egregie explicari et si cui contingat ut huic pronomini aliquid stabilimenti reperiat, nihil plano esse quod culpetur aut emendandi curam requirat. Sed his expositis quae porro exsequitur chorus 264 καὶ σκοπεῖς γε των πολιτων στις ἐστὶν ἀμνοκων, πλουσιος καὶ μὴ πονηρος καὶ τρέμων τα πράγματα, in iis quoque offensio nata est doctorum, nec iniuria, quamquam Zacherus a figenda

cruce abstinuit; nam hoc satis non esso intelligitur, Cleonem dici omis qui civium sit dives nec pravus et causarum pavidus, sed iis qui ita sunt quid seerit ille indieari

23쪽

necesse est. Itaque m I salso exaratum ess existimantes, ut aliquid sortius in noratur, pro eo Melaehius a -δε , Kockiu καὶ τέκεις - μγ restituendum coniecerunt. Omittimus verba posita examinare aut rationes inspicere quibus suam uterque opinionem firmaverit illud dicimus, totam orationem ita formatam esse, nihil ut aptius recipere potuerit, quam ipsum illud reprehensum cruom . Sic enim nune dicitur, 1τετ εστις ποLτῶν ἐσδε αμνοκων, ut paulo nis 259 σκοπῶν στις ανων ωμός ἐσti' et similiter alibi, Nub. 1096 καὶ των θεατῶν ποτεροι πλείους σκοπει, aut Av. 4 σκοπεω δ' δ, αν προγρά*γωμεν ἐν τοτ πινακιοις. Quamquam quid opus est exemplis' Quid ergo est Morreis cum sua oratione optime connexum dubitabimus loco movere aut mutando tollere: si manet, apparet integram quidemam orationem esse, sed desiderari partem alteram qua parte expositum fuerit Cleon quid perpetraverit, ubi circumspiciendo invenerit cives quales volebat. Atqui cum meminerimus in versibus 261 262, 263 nihil omnino depravatum fuisse, sed unum pronomen pia non habuisse quo referri posset, iam paene proditur quid verum sit nempe nihil in singulis

prave soriptum sed duarum partium ordinem inversum esse quo reparato, Sicut par est, utrumque apparere probum esse e σκοπετ v. 26 et reum v. 261. 264 καὶ σκοπετ γε - 1maaτων στις ἐστὶν αμνοκων, δενσιος καὶ μὴ πονηρος καὶ πέμ- τὰ πραγματα 261 καν ον αντων νως πραγμον οντα καὶ κεχ νοτα,

καταγαγὼν ἐκ πιρρονήσου διαβαλὼν αγκυρισας 263 εω, στρέφας - ωμον αἰητὸν ἐνεκολήβασας. Non novum hoe est sed a Brunchio Argentoratensi a. MDCCLXXXm inventum et breviter, ut illi veteres solabant, significatum. Cuius sententiam rationibus expositis confirmaree a contrariis opinionibus desensitara studuimus, non inutiliter fortasso, si quidem illam a nemine recentiorum probatam videmus, praeterquam a Velaeno, a cuius iudicio Zachorus saepe suo iure in hac re summa iniuria, ut nobis videtur, deflexit. Est autem hoc quoque officii critiei, non solum emendare depravata sed certo emendata agnoscerea tueri neque ea pati novis semper opinionibus obrui et in oblivionam adduci. Quod

si hunc quem recuperavimus sententiarum ordinem curiosius rimabimur, non solum pronomen reum iam suum habere, quo regatur, nomen intelligimus, sod etiam verba sosicut par est excipere, καὶ σκοπετς ων -Lτων ωος κτλ. καν, αυτῶν γνως, quem

admodum Mercurius loquitur in aes 543)καὶ τωνδε τοίνυν των θεωμένων σκοπε ετ προσωφ', να γνως - τέχνας.

Sed et illud probo institutum, quod ab υπενθ υνων commemoratione 259 260), qui cives quidem sunt et ipsi, utpote magistratus suo munere iam functi, ad universam civium mestitudinem 264 καὶ σκοπικ γε τῶν πολιτων progreditur, eodem modo quo paulo ante Demosthenes allantopolae qui συμμαχοι sint futuri enumerat 22b

καὶ τῶν πολιτῶν οἱ καλοι τε κἀγαθοι.

24쪽

nam cives sunt equites non minus quam m--οι, sed ab utrisque, qui peculiare genus civium constituunt, discedit το πλῆθος των πολιτων. Et quo magis perspiciatur, duas partes esse unius sententiae, quas suo connexui reddidimus, illud considerandum est, huius sententiae conformationem plano comparem esse ei quae praecessit de serευ- θννων rebus et miseriis utraque enim harum sententia partes habet duas easdem sed ordine contrario et pleniores altera, altera breviores. Etenim ut ante dixit chorus 259 α ποσυκάζε μ τοῖς πινγυνον σκοπων οσδες αυτῶν πέπων ἐστιν, si dein eadem et plenius inverso ordine 264 και σκοπετ τῶ -Lτῶν,σδε ἐστὶν αμνοκων, καὶ ἐάν τιν' αντων γνως απράγμονα ἐνεκολήβασας. Illi vero argumento nos nihil tribuimus, quo Zacherus sibi visus os transponendi conamen consutasse 'sed si bis idem, inquit, do iisdem diceret Aristophanes τρέμον τὰ πράγματα - ἀπραγμον' . Nam qui huius orationis naturam penitus perspexerit, quam traiectis versibus restituimus non infitiabitur sine ulla offensione bis idem de iisdem dici potuisse, in hac scilicet sententia quae vel hanc conformationem serebat, σκοπεῖς τῶν ποδεμ οστις πλουσιος καὶ πέριων τὰ πράγματα, κἄν τιν' αντων γνῶ τοιουτον οντα. Sed ne sunt quidem plane

eadem utroquo loco, quae ille eadem dixit, et scitius etiam Aristophanes orationem sermavit, ut ita diceret, circumspicis civium qui sit πλουσιος καὶ ι πονηρος καὶ τρέμων τὰ πράγματα, et si quem horum offenderis secure desidem necopinantem oppressisti' nam qui τρέμει τἀ πράγματα non est idcirco ἀπράγμων ) et huius vim nominis adiectum κεχηνυk cf. 75b; Ran. 990 patefacit, quae duo coniuncta plenissimam incogitantis socordiam designant. In hos igitur cives Cleon sycophantarum more suis technis usus esse insimulatur; qui quibus modis et quibus calumniis privatos homines vexare solitus sit, ipse de se profitetur . 774ος πρωτα μέν, νίκ' ἐβουλευον, σοὶ χρ μιατα πλεωρ ἀπέδειξα

Nunc vero quod civem, si quis idoneus obvenerit quem fallaciis suis et insimulationibus perdat, a Cherroneso abduxisse et Athenis artibus suis irretitum pessum dedisso dieitur, apparet exempli causa aliquid proprii in sententia universa afferri; quod quais fuerit vix potest sugero eum, si quis, quo Cherrones mentio facta ducit, Atheniensium κDνρουχω fortunam et condicionem meminerit, qui cum cives essent Athenienses in Cherrones Thracia aut in insulis vitam degebant et saope divites ex pauperibus facti

Non saepe usus est hoe noinino Aristophanes, quod suapte natura aliquid ambigui habet; quo magis hae duorum vocabulorum iunctura attendenda est. Ut mittamus Av. 44 τοπον ἀπραγμονα, in Vesp. 040 ἐπ τοῖσιν πραγμοσιν μῶν αντωμοσίας και προσκλήσεις και μαρτνριας συνεκοώιων, ii diei videntur ni litium rudes et causarum agendarum imperiti sunt; sed quae in Nub. 1007 laudatur .nραγμοσυνη otiosam vitam potius designat ne negligendum est quo su hneydides hoe nomen posuerit velut II 40 Οὐκ-πραγμονα-ώ πρε- Classen interprete aut G ταυτα- ριῶν ἀπραγ- μων μέμφαμ αν, ὁ δε Φαν- συχοριενος.

25쪽

sycophantarum invidiam movere poterant, ut cum eorum res diiudicari nisi Athenis non possent, ex agris suis Athenas adducti et iniquis litibus circumventi in exitium raperentur. Hoc igitur erat quod Cleon, quam sibi victimam elegisset, eam ex Cherro nes adduxisse diceretur; qui in hoo genus hominum qualia machinari potuerit, vel eorum similitudo docet quae in Avibus sycophanta induetus de se liquido et nullo pudore exponit, ex quibus pauca seligimus.1421 - μδν εὐθώ Πελὼ νης--- διανοετ;- μα - ἀλλα κλητήρ εἰμι νησιω-ὸς

κατ- πέτωμαι πάλιν ἐκεχε. - μνανθάνω.

ἐνθάδε πρὶν κειν ὁ ξένος. - πάνυ μι-νθάνεις. - κἄπειθ' ὁ μὲν πλε δειρο - ἐκεχ' αὐ-έτει 1460 αρπα μενος τὰ χρηματ αντον. T. πάντ ἔχεις. Ut mittamus alia quae eius generis complura sunt apud Aristophanem. Nobis satis est ostendisse ne ab hac quidem re restituto ordini versuum ullam oriri dissicultatem. Postremo ne quid praetermittamus quo nostra corroboretur opinio, quod librarii

oscitantia a καὶ σκοπε 264had κἄν κῆν τιν' 261yaberrantis duos versus inter scribendum omissos, dein suppletos non suam pristinam sedem occupasse statuimus, quid in ea re est quod vel sevorissimo iudicanti inerodibile videatur aut cum illorum audacia conferatur qui litterulis liberrime mutatis sibi visi sunt quod probabilo sit assecuti esse. Ceterum in propatulo est, et hac et illa via emendandi posse peccari, et omnia penderea moderatrice harum rerum ratione. Itaquo ut illa quae adhuc disceptavimus transpositis versibus sanari confidimus, ita in contrarium transponendo quid noceri possit statim altero exemplo ex quitibus petito declarare conabimur. Inde a v. 80 sermo duorum famulorum ita procedit. 80 NI. ράπιστον υ νων ἀποθανετν - ἀλλὰ σκοπιιο- αν ἀποθάνωμεν ἀνδρικωτατα. - πως δῆτα πως γένοις, ἀνδρικωτατα; βέλωττον μιμ-h- ταυρειον μευ. ὁ Θειώστοκλέους γὰρ θάνατος αἱρετωτερος.

26쪽

πως δ' αν μεθυων χρηστόν, βουλευωωτ αν ρ. Quorum versus quattuor extremi, si scripti in libris nam ad roυν particulam putamus redire quae in ea voce vario exarata sunt), nihil suspicionis moverunt ante Meinphium, qui in Vindiciis Aristophaneis p. 51 primum ouν particulam addubitavit, ναρι ποτον νους vel sy scriptum fuisse suspicatus dein hos versus non suo ordine legi opinatus sic inter duas personas distribuit.

85 κ μ 3 αλ ακρατον οἶνον αγαθου δαιμ νος. 87 NI. ἰδου γ' ακρατον περι-οgo νους ἐστι σοι; 86 AH λως γαρ α χρηστον, βουλευσαιμεθ' ἄν.88 NI. πῶς δ' αν μεθωων χρηστόν, βουλευσαιτ αν ρ. eamque coniecturam, qua no ipse quidem usus est edito Aristophane, cum Ochio Velfenus et Zacherus arripuerunt suisque libris tamquam rem certam propΜRrunt. Quo magis utile erit, haec quae nos non possumus non temeraria plane et salsa iudicare, argumentando convincere. Quamquam difficile est convincere, quorum causas nullas

adlatas videas, ut nil nisi arbitrium critici cognoscatur. Sed einehium quidem sibi constare intelligitur, quod in eo ordino sermonis quem restitui iussit, ov particulam non toleravit sed eius loco vel νον vel νυν scribendum esse consuit. Ceteri qui a Meinehio

probatam seriem versuum accipiunt, cum ou retineant, nec hoc explicare poterunt,

neque quidquam, putamus, efficiunt, quod ' ou exarantes ei nescio quam propriam significationem attribuunt. Itaque hoc indicium non negligendum est, tum quaeritur sermocinantium vices quae sunt in libris tuendaene sint an abiiciendae. Sed vide mus cursum sermonis. Ad ea quae Nicias proponit 83 βελωττον ἐπ ἄν αἷμα ταυρειον mεis, scit. πως ν ἀποθάνωρον ἀνδρικώτατα 81 Demosthenes ita respondet 85), ut in eandem orationis formam sententiam fundat contrariam, μὰ σι ἀλλ' ἄκρατον οἶνον, hoc est, O ταυρεων αἱμα sed ἄκρατον οἶνον μιτν βέλτιστον πιεῖν quod quo consilio

iubeat, quoniam non mortis obeundae causa, quod ille agitabat, subindicatur quidem iam verbis additis hacto δαιμονος, . o. in honorem sausti numinis, sed nihil aptius erat in hac diversitate consilii, quam statim addi et aperte dici, ipse quid exspectet

a suo consilio, quo merum vinum non tauri sanguinem potandum proponit: κρατον

οἶνον ἀγαθου δαιμονος ημώ βέλπιστον πμῖν ἴσως γαρ ἄν χρ μὴ τι βουλευσαιμεθα:faciamus hoc quod suadeo sortasso enim continget ut probi quid consilii inveniamus..θι δὴ κάιε- ' ἔσως γὰρ ἀναπεισεις ἐμέ, inquit Mereurius in Paee 4053. Quam, quae-

Sumus, propiorem esse posas coniunctionem putes quam quae est inter versus' et 86.

Sed versus alter eorum 86 λως γαλαν χρημον, βουλευσαιμεθα, qui priori tam bene adnectebatur, si Niciae verbis Mo ἄκρατον περὶ ποτον ον ἐστι σοι postponitur, ilico ex sua nativa iunctura solutus pendere incipit nam si quis Demosthenem ad ea respondere velit, ut affirmet sane est mihi me nomῖ' addita causa I ος γὰρ ἄν χρηστόν βουλευσαίμεθα, nisi ei praesumpta opinio officiat, intelligat necesse est, non hoc illi,

27쪽

sed contrarium respondendum suisse, non mihi de potando agitur, sed id cum ut aliquid quod nos iuvet comminiscamur. At vero illis duobus versibus, qui nisi cum detrimento sententiae dirimi non possunt, si Niciae item duo subiiciuntur 7 88Moν γ πικρατον ' me nomν ουν ἐστι σοι. πως δ' αν μεθυων χρηστοι - βovaἀνσαιτ ανήρ. primum intelligitur me noτου ros ἐστι - non interrogationem, quod olim crediderunt, sed Maeverationem esse, in eaque oratione sev particulam suum proprium et vulgarem significatum habere. Cum enim Demosthenea duo posuerit, vinum potare, sed eo consilio ut salutare aliquid Excogitent, ad duo respondet Nicias, ut potandi quidem cupidine eum duci se videre dicat, alterum autem quod voluerit qui potando

effici possit dubitara Vslut Stropsiades in Nubibus d filio 884

οπως δ' ἐκεινο - Loγω μαθησεται, - κρείων οστις ἐστι καὶ τὸν κροτονα, ἐα ει ι , - ros αδικον ἡσI 0 νη. Ita Nicias rae noto roῶν ἐστι σοι, εἰ μὴ αλλον τι- h. e. -υ χρηστον, βουλευσασθαι. Quodsi vero huius particula ratio nisi hoc modo constar non potest, necessario hoc indicio colligitur, duo praecessisse, quorum conceditur alterum, alterum negatur, et verum osse quem libri ostendunt versiculorum ordinem. Nam ipsam sententiam περὶ ποτον γον ἐστι σοι nomen non desiderare, velut Meinehius me no- νοῖς ἐστι σοι maluit, satis constat multisque exemplis laydesii eruditio ad h. l. probavit. Unum restat, quod etsi nemo interpretum verbo tetigit, tamen credibile est unam ex causis traiecti versus fuisse Etenim si Meinehium sequimur et versus ita ordinamus, ὰκ ιι Λ αλλ' ακρατον οἶνον ἀγαθου δαίμονος. m. 4δου γ πικρατον περὶ ποτos of ἐστι σοι. R. ἰσως γαρ α χρηστόν τε βουλευσαιμεθα. m. πῶς δἰ μεθυων χρηστόν τι βουλευσαι τ' ανηρ; non solum χρηστον τι βουλευσαίμεθα versu proximo iisdem verbis excipitur, sed quod gravius est, Mon ' ακρα- quo resertur, id nullo intervallo antecessit. Et est hoc

sane de more Aristophanis, velut hesmoph. 20b. 206 κυναειν φαρπάγιν τε . . t Monγε λέ-ιν Nub. 1468 1469 πατρώον δια. ludos cinα πατρωον Lysistr. 440 441ἐπιχεσε πα-νμενος. ἰδου γ ἐπιχεσε et saepe similiter. Sed tamen cavendum est, ne nimis angustis finibus Aristophanis libidinem et libertatem circumscribamus, qui saepe ne interiecta quidem inter parilia refugit. Volui hoc ipso loco 3 8b et 160 162

ὶ περι-ore v. 87, -- nor v. 97 seribunt da ookii et Meineri coniectura nam Zachemin, qui ad 87 adnotat notoriis nore WV P Η, ad 97 nono A non reliqui, non intelligimns si his testimoniis plus tribui putat quam einerii ochiive nominibus. Sed vulgabatur utroque loeonore, nomen, non noroc, et si in Vesp. dicitur 1392 πραγματ' αἶ δεῖ και ειας ερον δα - -ν ινον, non aeta dici putamus , ποθ' ἡμας ἔργα noτε; aut si lato seribit uotiuin IV 438a οὐδεὶς ποτοῖ - με α α χρηστου ποτον, redimus falso scribi me noro ἔστι σοι

28쪽

et idos quod attinet, quae leguntur in Nubibus 87M

as ἰδοὐ κρέμαι γ', ὁ ἴδιον ἐφθέγξατο satis esse argumenti arbitramur, ne hac quidem ratione mutatum ordinem versuum Metra posci aut probari posse. Imo subsistimus inviti telamque quam porro texere cupiebamus temporum angustiis negotiorumque copia et varietate pressi abrumpimus, nescii ecquando ad eas res reverti liceat. Scr. m. Decembri a MDCCCXCVII.

Ad v. 88 πως δ' ἄν μεθυων χρημον, βουλεύσαιτ' ἄκηρ quod adnectitur H 'χληθες οἶτος; προννοχυτρολήραιος εἷ, plane compar est iter sermonis in Avibus 172