Commentarii de rebus pertinentibus ad Ang. Mar. S.R.E. cardinalem Quirinum pars prima secunda liber secundus ..

291쪽

li quererentur , nunquant semen ego exper tus sum, eundetm ab Osruit, &. honesti rea , mite deflexisse, dum mςntem meam .ipsi P cteiacerem. Corsinus quoque haud mediocriter hortatiόnibus uis mei pressit, ut iter l-'lud maturarem, ob oculos mihi ponens non Christianae tantum Reip. utilitates, sed eam.Iquam Reip. Patriae meae debebam, observan-.tiam. Ita enim ille in literis suis, Tengo per infamibis la sua seuecita eniνata in Comiarae, periti H lo doquio risesso alla moderadione, e religiosea delia Sereni a Rep. Hensta inone ge da H. E. 'ppur nn momestio is vitardo ad '

Eleetione , e se. altro non fosse, aue oro giarnassere orationi per eo eguire un suon ripa, ἐιIritardo ἡ di veran giovamento alia Patria, come non parmi Aa segno verum di DAP έμε- quio, di eu Eua gli ha dato tame, e tante ri. inove . Ex iisdem Collegis naeis Passioneus unice me deterruit 'b ingressu illo celerando, .

dum de se ipso scripsit, Eleueret pia tino di

starmene neva mia Talenna Paehomiana di i mandosi, e quando sara qua Q. E. conoscera hiae quem mis desiderio e sen fondato.' , , Π Mirabuntur absque dubio tantam mihi licuisse procrastinationem ii omnes, quibus per , suasum sit , unum esse ex praecipuis quorum avis Cardinalium muneribus coram eniti, . ut

is ad vacantem Petri Cathedram evehatusi qui

292쪽

qui maxime ista sit dignus 3 AC munus hoc dumtaxat attinere ad Caesinalest Romae de gentes, quam validis a me rationibds adstrua tur, testem prae caeteris habeo Cardinalem Dori arrerum . Hὰ dum inter' Romanae Curiae Praesules ab aliquo anfiis constitutus Vicarium Basilicae S. Perri ageret , me per illos dies, quibus domi substiti', antequam Conclavis te sta subirem , officiosissime conveniens, plures mecum sermones habuit, iiisque occasionem mihi praebuerunt eidem dea' clarandi, quidnam ego sentirem 'de Cardinaistium longe ab Urbe Roma 'commorantium ad Pontificia Comitia accessu. Ostendi itaque ipsi , eosdem nitito pacto' ad illum en ossicio suo'teneri, quippe qui nulla leg , Ec-ci astica praescribatur, nullaque ex iis Conis stitutionibus Romanorum Pontificum,qua rum Collectio eκhibetur in libello, cujus fiecopia Cardinalibus singulis Conclave ingressuris, injungatur, dum contra iisdeni Con-'stitutionibus iniunctum legitur,ut elapse post mortem Pontificis Novemdialium intervallo, Cardinales, quotquot Romae adsunt, absque mora in Conclave se abdant rurentque statim,

aliorum Cardinalium adventu minime exispectato, Electionein Pontificis suffragiis suis. perficere,vel primo ipso die sid aliquando contigit qui eosdem septis istis conclusisset.Quis autem non videt,ajebain firmiter ego,ux adactis

293쪽

166 COMMENTAR. 1 Is T. Otis per eas Constitutiones Cardinalibus Romae praesentibus ad negotium, cui vacant,quo celerius fieri potest, expediendum, necessario consequi, ut Cardinales, qui Roma absunt, quiete valeant seu in Dioecesibus,quas regunt, seu in aliis stationibus sitis residere, quin ulla ratione adstringantur ad Romanum iter ineundum , eoque magis quod postquam ad Almam Urbem advenerint , petantque in Conclave admitti,ad id obtinendum gratiosis ita loqui licet)Fratrum suorum calculis, iisque secreto tradendis, indigeant 3 Addidi tandem in Urbani VIII. Constitutione, qua agitur de Residentia Episcopali, a Cardinalibus

etiam, reliquorum Episcoporum instar, servanda, accessum quidem ad Conclave Cardinalibus iisdem ceu solitum concedi, non tamen mandari, nam haec Constitutionis illius sunt verba, Cardinalibus vero nune, ct pro tempore existentibus , qui in casu vacationis Sedis Apostolica ad Electionem Romani Ponti cir Iaciendam accedere solent ad locum conelaois ad

hoc designati , concedimus Ileentiam discedendi ab Ereissis praefatis sibi commissis . Haec omnia

de eo argumento meminit adhuc Pori arre-

rus sibi a me explanata diserte fuisse, nam id nuper ipse mihi testatus est hisce verbis, ανicονδε beni fimo a vermi Ella fatio sura elonon un discorso, ma una Dissertabone praesens autem novo communire possem praesidio

294쪽

PAR.II. LIB.II.CA P.DUODECI MUM. . , frsententiam meam allata scilicet in medium BENEDICTI XIV. seliciter Regnantis Cohstia tutione de eodem onere Palloralis Resideria tiae. In ea enim. etsi ille diligentissime more tuo recenseat causas omnes; ex quibus ias est Episcopis, ultra trimestre intervallunt iisdenta Concilio Tridentino indultum, abesse a sua Dioecesi, reticet tamen Comitia Pontificia; ad quae Cardinales Sede Episcopali relicta proficisci posse Urbanus VIII., ut dixi, concedit; ex quo silentio arguere forte quis posset, parem licentiam iisdem a BENEDICTO XIV.

minime concessam stiisse. Utinam vero colloquium cum Portocarrem habitum concludere vaticinando valuissem, me sat cito Romana

adventasse,quod meo quoque suffragio eligendus Pontifex foret, qui Sacra Purpura Po locarrerum honestaret. Hunc dignissimum ista suisse quam juste ego jamdiu, absque ulla hariolatione, existimaverim, luculentum testimonium perhibet Epistola mea Dedicatoria,Tomo alteri Collectionis literarumCa

dinalis Poli praefixa. Die 8. Maii recepi me in Pontificium Con-

clave, eum ipsum animum gerens, quo ante

annos decem in septa illa fueram ingressius,' negotii scilicet, quod ibidem pertractandum

seret, tantum dumtaxat attingendi, quan- tum recusare non possem,& praeterea vacuas horas literariae alicui lucubrationi im

295쪽

x68 COMMENTAR. HIS T. pertiendi. Mea illa abstinentia effecit, ut nullarum partium studiosus, lasagio meo iis omnibus proclivius severem, ad quos inclinare bene multos ex Collegis perspicerem, indeque inter ipsos,&quidem rictionis principes, non deruit, qui mihi nimiam eam indulgentiam aliquando hisce verbis per i

cum palam exprobraverit, evedere , che

ia voto anche a Meliemet, moxque postremum verbum istud correxit, ejusque loco substituit aIPretegiani. Literariis autem occupationibus argumentum Narbuerunt Pauli II.

Pontificis Maximi Gesta, quae illustrare, & vindicare suscepi. Studii hujusce mei ratio. 'nem exponet Praefatio ei operi aprisita , 'quam illico recitabor ' . . is Oniam ex verbisM.Τ.Ciceronis,quae fieriquenter usurpare soleo, nihil prosecto jucum odius contingere mihi potest, quam si litera-

,,rum studia mecum pernoetent, peregrineno,itur,&ruiticentur, quin etiam, ut addere in ',,more habeO,mecumEpiscopentur,nil mirum, ',,hoc pariter tempore, quo Pontificia Comi. ',,tia peraguntur, me eorum contubernio vel. 'isin arcto Vaticanae Cellae ambitu delectari. ,,Negotii siquidem , de quo hic agitur , gra- ,,Vitas utique facit, ut cuique nostrum 1ol, ,,citudinum aculei minime desint, quarum .,perfugium,atque solatium siquidem aliteris -'

296쪽

PAR.II.LIBII.CAP.DUODECIMUM.. 2,,petamus, tranquillam stationem, via ut ex ,,alto in portum inve sti, tenere jure arbitrerimur. Lioellum De utilitate ex Conclavi e ,,pienda conscripsisse fertur doctrina, aeque acrisanctimonia clarissimus Card. Augustinus,, Valerius, Veronae Episcopus, quem nec ma- ,,nu exaratum,nec typis editum nancisci,quod ,,Vehementer optabam, adhuc mihi contigit. ASi tamen divinationi locus est, adducerer ad . eredenὸum, utilitatem illam sapientissimum .isillum virum ad ea ipsa literarum studia prae- ,,sertim retillisse, quibus nimirum modo imis: Arnotapdo otium illud consumo,quod per plu- . ,, a temporIs. intervalla Comitialis actio mihi istin pertitiis. Itaque consilium cepi, quo-riniam literariis occupationibus,quibus, ante isquam Romam accederem, distinebar,vacare Ahaudquaquam nunc datur nec enim manuistiscriptos Codices ad easdem prorsus necessa- ,,r Os mecum aVexi) tenuem quidem laborem ,,iisdem subrogandi; at ejus indolis,quam ne-isino a comitiali illa actione alienam existi ..timet, quum contra eidem conducere, atqueriinservire posse dignoscatur. Vitam Pauli II.

isPont. MaX. quam Olim ex manuscripto C

isdice Angelicae Augustinensium Bibliothecae

nexscribendam curaveram, in manus resuminissi, eamque evulgare constitui. Edita quidem .isea fuit a Sociis Palatinis Mediolanensibus,,Par.II. T.III. Scriptor. Rer. Italicar. at quam

Disit iroo by Cooste

297쪽

,,impersecta, Sc manca, facile cuivis patebit

,,eandem cum nostra comparanti. Diligenaritiam a me adhibitam 'in eo AtigustinensumisCodice consulendo compertam iam habens, ir Clarissimus Ludovicus Muratorius, ac, raro more suo humanissime commendans in iurevi Praefatione ibidem Pauli Gestis prae-rifixa, eam literatis Viris expectationem Com..,,movir, cui ut pro modulo meo satisfacerem,

libentius adhuc suscepto labori me addixi. Quid autem praecipue in causa fuerit, curia Pauli II. Gestis illustrandis manum admo- ,,vere ab aliquot jam annis meditarer, illicoriquivis intelliget, qui ad ejus Pontificis Pa- ,,triam, ad Titulum, qnem diu gessit, Basi-rilicae S. Marci, ad beneficia, qaibus eam ridem affecit, ac demum ad amplum Pal ,,tium prope eaudem ab ipso construct um,

mentem advertat. Haec enim omnia ejus

timodi sunt, ut a me, cui cum Paulo II. e tirum omnium, Patriae scilicet, Tituli, ac do-rimicilii divino munere obtigit communio, rigrati animi vices deposcant. Has ut magis, timagisque exhibeam , eidem Vitae praemitritendas censui Vindicias quasdam ad propu-mgnandam , defendendamque adversus Plati-rinam,aliosque obtrectatores,Sanetissimi Pon-ο,tificis memoriam. DPariter ego a Lectore aequi, ac benevoli,ianimi officium erga laborem hunc meum

298쪽

PAR.II.LIB.II.CAp. DUODE IMuM. 27 I,,tam in ea Vita evulganda , quam in Vin- ,,diciis contexendis impensum deposco. Ηa- ,,rum landum mihi suppeditarunt , praeteris ipsam Vitam , ea quae de ejusdem Pontifi-iscis Gestis ςx duobus Vaticanis Codicibus,,excerpsi. Inter editos vero libros , eidem ,,argumento magnopere inservierunt Iacobi ACardinalis papiensis Epistolae, & Commenestarii. Hisce diurna, noeturnaque manu, ut ,,ita dicam, versandis incumbens, non aliam Mopportuniorem huic tempori , nec utili

,,rem lectionem eligi a me posse intellige-ribam . Fuit enim his Vir sui Iovii verbis,, utar inter sacrati ordinis senatores pari

rivirtutis , atque fortuna munere lecti imas. ,,Erat enim cum optimarum ueterarum stu-

, is , ct vigilantis ingenii fertilitate , eum,Hnimi judicio , Ibisque, ct perspicuis moribus,, Pio II. persimilis, a quo adoptatus in familia ,,nomen , ct ad Purpura decus eoe ius est. De De us autem scriptis ita Jovius stibdit, commentarii gravis arum aetionum , atque,AEpistola, quibus Senatoria prudentia potius , ,,ct Christiana severitatis nomen, quam perfe- ,,cta ora tionis Iaudem petiisse videri potest. ,,Horum igitur operum lectione quum ani Dinus noster in praesentia delectetur, pro vi- . Dribus curavimus, ut inde quoque Vindiciis ,,nostris fundus pararetur; nam, ut Augusti-

.rinti soldoinus seribit in Nova Additad Pau-

299쪽

s a CO M M E N TAR. Η I S T. isti II. Vii. Papiensis Cardinalis iacet non pau- ,sar habuerit eausas de Paulo eonquerendi, ut ,,ut ex ejus diser is Epistolis eonstat, nunquam ,,tamen destitis ei obsequentissimus permanere, ,,atque etiam non semeI in seruendis ejus --,,mine majoris momenti DisisIis usui esse , ae,,laudare sapissime de multir υirtutibus , er de

,,cura Pontificatus.

Accipe igitur , humane Lector , tenue,,hoc opusculum per intermissionem Comi. otialis operae curatum, novumque ejusdem ,,otii fructum, si forte ipsorum Comitiorumis ratio, quae incertissima esse solet) ne tam ,,cito Brixiam revisam efficiet, expecta, ni- ,,mirum librum De priseis Melesta H innogra. ,,phis secundis curis recognitum. Ex Dei autem benignitate facitum est , ut eadem Comitia exitum haberent, antequam

opus de Pauli II Gestis absolverem,& quidem

eum exitum,quem opus illud concludens,hisce verbis celebravi ,, Atque haec pro tota Ap-ispendice ista jam satis. Totum autem Opus ni stud, quod maxima ex parte in Pontifici orum Comitiorum obscuritate , & tenebris riprocreatum fuerit, sorte liceret Vaticanas

DNoistes s verbo , Atticas Auli Gellii N rictes in mentem revocanti, abste invidia ),,appellare. Absolutum tandem fuit in m, Mibus meis Sancti Marci quadragesimo die, quem numerum sacra. Antiquitas auspi

300쪽

PAR.Π. LIB.IIcn P. DU EcIMuM. 273 caltim magnopere habuit) post Comitia iuisla fausto prorsus. Exitii peracta, nimirum BE NEDICΤo XIV ad tu ordinum Eccletiae Thro- ,,nam evecto. Ar, Deus bones quam mirum Min modum quam illi per Milem,quo Paurili II.contigit electio,ieite Philelpho in Epist.

,,ad eundem Ex tim vero a ministrationibus,,tuis ait ille in integerrimisque operrbus, eam,ies, laudem rudium uberrimum consecutur ,-,,quod ex tanto , ct tam gravi , tamque prael ,,vo, ct prapotenti, ac vario , Cardinalium coe- ista, isbe unux cum imaximo omnium , di au- ,,cνi admodum eo ensu, declaratus et dignus , ,,Pt : -- tantisi rerum omnium turbationisus,rit, perieutis, universam Christi vetigionem, qua radicitur pene corruit, erigas, conserυes, ,,ala', augeas, s istineas, ct incolumen reddas. Magna his, & salutifera hodie sperat Ec- lestia a BENEDICTO XIV. quem omnes in- ,,telligunt ex illis ipsis administrationibus , isqvas per quadraginta circiter annos in Ro- mana Curia sapientissime, atque integerri- ,,me gessit, eum esse fluctum conlecuturum, ,,ut doctos quidem, atque peritos Viros pro Drerum natura, vel magnitudine in consiliit m,,adhibens s ut Romanorum Pontificum mosnest in nemini tamen 1e addicere necesse ha-

,,beat, quod ipsum de Paulo II. idem Phi-olelphus scribebat. Ad hae num se is cuiquam ,,debebat tanquam addicere , QUI BONORUMPI Iib.IL S DOM-