Commentarii de rebus pertinentibus ad Ang. Mar. S.R.E. cardinalem Quirinum pars prima secunda liber secundus ..

71쪽

COMMENTA R. HIS T. la dedit, ac tandem mihi mandavit, ut illa

statim typis committeretur, iis tamen literis conjuncta, quas ad Noallium, tabulam, seia imaginem, de qua agitur, transmittendo,scripsissem. Curandum mihi propterea fuit, ut eaedem inter schedas meas Brixiae perquis,

rentur. Inventae re vera fuerunt; at meas ad

manus dumtaxat post Benedicti XIII. mortem perlatae sunt; indeque jussae ab isto impressionis cogitatio evanuit ob consueta gravissima

negotia, quae ex morte illa supervenerunt. Non ita vero evanuit documenti illius meis moria ex animo Cardinalium quotquot in documenti ejusdem cognitionem venerant, ris

radini praesertim, qui reliquo vitae suae tem pore subinde illud memorare non omittebat, ac praedicare, ceu insignem Catholicae veritatis triumphum. Testes sui hujusce sensus binas ille ad me literas exaravit,quas recitabo, nullus dubitans tanti Cardinalis judicium in hoc praesertim negotio, cujus pro bono Religionis, & pro Apostolicae Sed is dignitate gerendi magna ipse pars fuerat, mascimum pondus apud omnes habiturum . Epistola scrip.ra die T. Januar. an. 1737. haec habet , Laisttera, delia quale C. E. mi ha favor ito part Leotarmente circosian et fata data historia, the nen

72쪽

luon uso di istia lettera,ed in tanto rendo umt- Iissime grabe a T. E. delis sonta che ha avulo didarmi preventivamente questa consolabone,e c. In alia autem scripta die a. Mart. e iisdem anni haec continentur et Ho avulo gran piac re di risevere I' oectasa lettera, ebe C. E. si com

place aeeennarmi neua sua gentilissima, esaniaeh' aletini di quelli , e,' a sproposito eensuranoaneora it Mandamento det Caraedi Noa fias,hanno sparso ebe la prima Relaetione da TE. inυiatami e sampata in Venetja, e non in Francia, aiaue quali is rispondo sempre,e rispondero in aυvenire, che per eonoscere se ii Cardinale fa restatonet suo proposito eoerente al Mandamento suo, e se ii suo Mandamento D stato opportuno, stlsono, basia oedere che 6 Giansensi non solo non is nominano piu , ma lo stimans hora in Francia, eome un inimico loro,ctun traditore, ese BENE DEΤΥo non avesse fatio altro neI suo

Ponti cata, questo solo di aver impedito, eh' ilfaraedi Noailles fosseda Giansensi adorata su

73쪽

s COMMENTAR. HIS T. si Altari, eome H Diacono Paris, e potesse acereditar il Dro errore, lasareue per far conoscera tulti it gran lene,ehe hasatio alia Religione. Mors Benedicti XIII. quam unice obstiti Lse dixi, ne eo superstite in vulgus ederetur monumentum illud adeo illustre constantis ad obitum usque voluntatis, qua Cardinalis Noailius Constitutioni Unigenitus, Pontificiis mandatis obtemperans, sese submiserat, obstitit etiam quam plurimis aliis emolumen iis, quae diuturnior eius Pontificatus Cath licae Religionis bono absque dubio procura Lset. Eam igitur mortem amarissimis . lacrymis defleverunt quotquot bonum illud sincero corde peroptarent. Quam multae vero adfuerint mihi causae, praeter publicam illam,de eadem calamitate dolendi, is solum intelliger,quem de ejus Pontificis prolixissima erga

me beneficentia edocuerint narrationes tam

postrema superioris Voluminis Parte, quam prima Voluminis hujusce, quam hucusque dedit xi,comprehensae. At ii pariter, qui eas omnes simul collectas perlegerint, sibi, quaeso,

persuadeant,multum abeue, ut illae vel leviter adumbratam eiusdem beneficentiae imaginem repraesentent. Eosdem haud minus precor, uxoculos conjicientes in descriptionem , quam statim affero, ea quoque contineri adumbra.

tionem dumtaxat grati mei erga Benedictum XIII. animi, arbitrentur. Transinissa mihi

74쪽

PAR.II. LIB. II. CAP. TERTIUM. ex Alma Urbe fuit descriptio illa , dumqtie ejus, qui ma dono hoc affecit, nomen suppriamo, istud tamen facile cuivis se certo prodet ex modestiae singularis lineamentis pluribus , quae in eadem enitescunt. I Deposito deua S. M. di Beneritio XIILavendo avula parte principalmente la generosa munificenυι deI Sig. Card. Dirini, ch' eceito gr animi e deI SQ. Card. Lereari, e deI Sig. Card. Fini, tuite creatare deI suddetto Sommo Pontesce a contribuire alia spesa dei let D posito fabbricato nella Cappella di S. DomeniconeVachissa di Santa Maria sopraminerva , eo. 3ἱ ehismata , non puὸ ehe attribuissi tutia Iagloria, e H merito di siletropera , che alis siesso Sig. Card. Dirini, ehe 'ece fare la Statua principale det sudistio Sommo Pontesce tuita a sue spese da uno de' pia braυi Scultovi di Roma. II Card. AIessandro psi mus non meno da unoempto eoii bello deI sudistio Sig. Card. uiaxini , ehe dalla gratitudine, eri mal perdera, alia memoria di s/ grande, e Santo Ponte sice , ii quale non si saetὸ mai di senescare, e di viis

75쪽

COMMENTAR. HI ST. ii mede simo Sepostro con quattro Colonne ditaris de antico intere, e massiceie, e di donare tuitii marmi Orientali, e stanebi, ehe per iI mede fimo Sepostro abbiIognavano, con a vere a Funto

ancora sopra se tutia la spesa di due gran modetii fatii alia grandeata dein originale per

haud minus quam mea, aliorum etiam, quorum nomina in allata Descriptione recitan .

tur, Benedicti XIII. tumulo superaddi carmen optassem, ex elogio decerptum, quo Cardinalem Ursinum, Beneventanum Archiepiscopum, a Clemente XI. Sc unirersa Romana Curia decoratum fuisse in proxime su-

76쪽

PAR. II. LIA. II. CAP. TERTIuM: ην riori Volumine retuli, carmen, inquam, seu epigraphem hujusmodi, DOCTRINA, PIE

QUAM INUENIENT PAREM Z Epigraphe ista Benedicti XIII. sepulcro apposita Clementem ipsum XI. ornasset, nam ea ostendisset,

eundem Clementem ad extollendam, celebrandamque virtutem natum, suam vere gloriam putasse, qua Romani Pontificis fratres, Sedisque Apostolicae filii, illustrarentur. Ego vero, dum haec scribo, gloriae meae magnopere duco, Romanum Concilium ad basin Statuae Benedicti XIII. in ejus Sepulchro caelatum mentem mihi indidisse Collegii aedificium prope Brixianae hujus Urbis muros in praesens construendi , ubi Clerici Dioeceiani, quotquot Sacros Ordines appetent, per

integrum annum morentur , eo temporis

spatio indubia praebituri documenta, se nota humano consilio, sed instinci u vere coelesti ad capessendam Ecclesiasticam vitam excitari. Quod novis, novisque in dies argumentis eluceat mihi instituti huius utilitas, de Canone, quo istud a Benedicto XIII. statutum fuit, id ipsum dicam, quod de Cardinali

Noallio Ecclesiae Romanae reconciliato tradidit paulo ante Corradinus Cardinalis, Se Beneritio XIII. non aissse fatio altro neI suo Pon

77쪽

C A P U T I v. De vestibus , quas gestare debent Cardinales Beis ne diei ini , de comitiis Ponti iis post Benedi-e i XIII. Obitum , erebrisque in eorum Deo has iis sermonibus de nουο Brixiano Templo, de Usumpto in Rom. Pontis Clemente XII. de fa,cta per ipsum Bibliothecarii S. R. E. electione, de Presbyteris saer. Mi sonum ad exeolendam. Brixianam vineam adhibitis , de Pastorali Canis Camuniea Visitatione,de Sale fani Cae-

. nosti in ea ne institutione. Contigerunt hae omnia a sne Febr. an. CC XXX. usque ad em Octob. an. MDCCXXXII.

BInis post obitum Benedicti XIII. diebus,

ac proinde prius quam seu solemnes eis jus inseriae, seu Congregationes Cardinalium ante Comitia Pontincta haberi solitae inchoa- Tentur, certiorem me fecit Cardinalis Por-Σia , in animum induxisse , statim ac eorum munerum causa in publicum prodiret, vestium, quae, ut Benedicto XIII. morigeraremur, suscepta a nobis fuerat, novitatem submovere, Scapulare scilicet Monachorum, laxasque, ut horum moris est, tunicae mani cas, quin novitatem etiam famulorum nostrorum Deeano, ut vocamus, ea ipsa insignia aptandi, quibus iidem utuntur, quum tamen nigra vestis istum vere deceat ex pristina consuetudine . Itaque idem Cardinalis per

Monachum sibi familiarem ita ad me scripsit,

. D.

78쪽

PAR.II. LIB. II. CAP. QUARTUM. FrD.Bartolomeo de Fantelli non potendo seve in persona , perche non si trουa ben vimesso in salute, si da conore di umilmente signiscar a TE. da parte deti' Emo Poratia, qualmente sareue eglia'opinione di far vestire di nero ii suo Decano, di lemars si scayolare, e di metiere te manichealia sottana ati' usode'Preti s e tutio quem farsi per Iasonatione di domani,quando per altro TE. sa di questo mede fimo sentimento, altrimenti it deito Emo Porba intende vafgnars in tutio, e per tutio a quanto νθολera fave I 'E. T. Lasupplico divolamente ae un verso di vispina , per-ehὰ P angustia deI tempo non ammette dilarione per fare quelis, che TE. visomera, e eon profon.

4ssimo sequio μ ν Qua cte. Epistolio isti

respondens , eo pronius acquievi Cardinalis illius sententiae, quo magis haerebant mem

riae meae rationum momenta , quibus Nicolaus Maria Tedeschi, Archiepiscopus Apamenus, invicte probari posse contendebat, Scapulare Monasticum neque Episcopis , neque Cardinalibus ex Monachatu assumptis con- venire , quandoquidem ex Regula S. Benedi sti habemus, illud nil aliud esse quam bre- veni Cucullam propter laborem manuum quoniam vero ex Pontificiis Constitutionibus loco Cucullae ab Monachis ad dignitates illas evect is Pallium , quod Mantelutta appellatur, gestari debet, absonum esse dicebat

idem Tedeschus, Pallio illi supponi Scapulare,

79쪽

sx COMMENTAR. ΗIs Enam id agere idem prorsus foret, ac binam Cucullam gestare, ipsa adversante Monastica

consuetudine, quae minime pati solet, indutos Cuculla Scapulare subtus eandem deserre. Quidnam sit quod huic rationi reponi valeat, alii viderint, ego certe invictam eandem putavi, ut primo ipsam a Tedescho accepi, praeter quam quod maximum apud me pondus 'habitura erat ejusdem Praesulis authoritas , quem scilicet omnes norunt altissimum virtutis gradum in Monastica etiam disciplina servanda obtinuisse. Scapulare autem, quod a Coenobilis seu ad Episcopatum, seu ad Carindinalatum promotis Restandum foret, ut fasisus sum eidem Tedescho, multo magis mihi arridere posset,si juxta consuetudinem a Cardinali Ursino,aliisque Dominicanis, imo aliorum etiam Ordinum Praesulibus retentam , propalam gestetur, supra brevem tunicam scilicet, cuculloque, qui Capuceio dicitur, jungatur; nam Scapulare sago, cujusmodi a Pres-hyteris saecularibus adhibetur,subjectum, istoque maxima ex parte adopertum, ac insupera cucullo illo dissociatum, Benedietinae Regulae potius Violationi,quam observationi intervire, si quid ego intelligo, videtur.

Conclave Vaticanum die F. Mart. intravis

quodque statim propositum mihi fuerit negotii in loco illo pertractandi tantum dumtaxat attingere, quant9m rec9sare non possem, fre.

80쪽

DAR.II. LIB. II. CAP. QUARTUM.quentissime de Brixiana mea Cathedrali cum Cardinalibus sermocinabar.Ηujus decora adeo ad sydera provehere subinde non dubitabam,

ut vix, aut ne vix quidem sacram ullam dem Romae reperiri contenderem , quae nostrae posset aequiparari. Iactat Brixiana mea, aiebam ego, solidum marmor, totaque ex isto construitur 3 parietes marmorei intus & e tra; marmoreum lacunar, hocque anaglypto opere ad brachii unius mensuram prominente exornatum, marmoreae columnae, quibus

concameratus Τempli supremus apex innitatur. Subdebam deinde, insigniores Romanas Basilieas solo lapide, cui nomen avertino , hocque in minutas partes conciso , gloriaris istud autem nimis quam distare a Brixiani amplitudine, soliditate, ac nitore. Mirabantur vehementer quotquot ista me dicentem audirent 3 vehementissime autem intellecta columnarum mole. Harum exactas omnino dimensiones ut clarius eorundem oculis sub licere valerem , opportune illis ipsis diebus meas ad manus advenit Epistola, quam Brixia mihi dedit Ludovicus Catinus, tunc C thedralis meae Ecclesiae Canonicus, nunc Vero Cremensis Urbis Episcopus. Haec itaque legenda ex ea Epistola iisdem dedi, Le nostraeolonne sono di diametro, meno pero unoncia σ