Commentarii de rebus pertinentibus ad Ang. Mar. S.R.E. cardinalem Quirinum pars prima secunda liber secundus ..

81쪽

ebis di chi Ia eonfidera. II pese dei primo perio asscende a pes num. tremitar, e gia altri clascheduno a pes num. duemita . Le eoonne secondar ordine Corintio fi devono stannellare. Non sipuo negare , che la spesa non fa grande nevosavare quessi perti, avendone gia apparecebiati

otio per Ia condotta di due eoonne , ma mi ereis da P Em. H. ehe Dranno una bella comparsa , esar anno colonne stimatissime s tanto pia vilevo,

ebe sara eosi, duo ebe sono stato a Tenezia adesaminare is eoianne deua Deciata deua Chiosa de'Gesu ti, is cruali sono inferiori aue nostre Adiametro , e sono falle di nove peetei, se non Anglis . La maniore spesa, e di colla sar a

ρηο Antane riua Citta sei miglia in eirea, edevono passare per i trade malageooli non ostante se viesce, come spero, un Carro fatio Iavorare a posta eou ordegno apyromato da tutiῶώPeriti, is eredo averemo superato grandi sp se, e gramdi d colla. - ὰ eonvenuto eo eis vare molli animali Bovini, ehe serviranno alelmone di questo Carro, ed ora servono di coriis dotia eon grande vantauio delia fabbrisa per

82쪽

, eoAnne di pistre antiche , ma come queste iniserostatuve sono di poea durata, come appunio m. disse ancora ii Sig. v. Filippo Architetto, eois si sono stato eo gliato prima di procurare a furis secondo ii duegno di quattro pegei. Quois niam vero ex hac ipsa Catini narratione conis stabat, nondum factum esse initium ullum columnas illas comparandi s hinc non defuit, qui earundem adeptionem referret inter celeia bres apologos Alcinoi Phaeacum Regis, cujus insulam Corcyram paulo ante reliqueram. At Deus effecit, ut Poema Homericum, cujus minimam tantum partem Apologi illi componunt, confecisse tui ita dicam) mihi videar, dum hac tempestate affabre politae quatuo decim magnae molis Columnae in Brixiano hoc templo locatae conspiciuntur, de quo proinde jure, ac merito praedicari possit, Templum augustum, ingens , varis sublime columnis. Eadem divina bonitas escit, ut lacunar quoque integrum, Templi ejusdem ambitum p

rerrans, complementum iam acceperit. R cordor audiisse me ante quatuor annos Equitem , & D. Marci Procuratorem Marcum Fusis carenum, qui post Taurinensem Legationem splendide gestam ad Patriam remeabat, quo dammodo damnantem his verbis, Ut perditio hae psumptus profusos in caelandis ejuLdem laquearis marmoreis ornamentis, quum

tamen vel ipsi Romanorum Templorum d

83쪽

3s COMM xNT AR. His T. cori ad id operis calx tantum,&gypsus, auro ad summum hisce illito , ut oculis suis ipse conspexerat, adhiberi consueverit. Concordibus Comitiorum, de quibus agitur, suffragiis Petri Cathedram die Ia. Iulii conscendit Laurentius Corsinus, Florentinus, ea utique dignissimus . Hujuscemodi utique se probavit vel eo cordatissimo,& sanctissimo dicto , quo, ut primo motus est sermo de Τiara illi deserenda, in hunc modum quotquot aderamus lacrymando fuit alloquutus, 'ritati mea nia optandum superest , nisi ut illa tranquillo sine absolvatur , finite , quaeso, ut in posterum unice vacem sono si assequendo. Lacrymis pariter totum madere eundem vidi mus , dum suffragiis nostris in Pontificatum allegeretur. Inter prima sui illius Pontificatus , quem egregie per decem annos Clementis XII. nomine assumpto administravit, gesta locum obtinere voluit Vaticanae Bibliothecae Praefecturam, quae Comitiorum eorundem tempore ex morte Cardinalis Benedicti Pamphilii vacaverat, mihi com- missain . Tam insignem erga me beneficentiam exercendi causam praebuit fortasse studiorum, quae in patria sua Vrbe peregeram, fama, cui mirum in modum obstetricatus olim fuerat civium suoru in favor, praeter modum a me omni Ioco, & tempore in animi grati argumentum celebrandus. Itaque

84쪽

ΡΑR.IL Lia. Il. CAp. γλ id M. literas hasce die A. Septemb. an. MDct XXX. publicari jussit, Comens ML Dilecte Fili M. ser Salutem , ct Apostolicam Benedictionem. Circumspectionis tua in gravissimis Nostris, ct

hujus Sancta Sedis negotiis peragendis prudentia, Hes , doriirina,=integritar promoen tur , ut pracipua, ct qua maxime nobis' cordi sunt , ejusdem Sedis munera tibi eommittamus. Cum itaque Orficiam S. R. E. Bibliothecarii , seu Protectoris Bistiotheca Nostra Vaticanae , quod

Io.mem.Benedi Ius ejusdem S.R.E.Diaconas Carindinalis Pamphilius nuncupatus, dum viveret,

ostinebat , per obitum ipsius Benedicti Cardinauer , qui nuper apud Sedem Apostolieam debitum natura persolvit , vaeaverit , ct vacet de prae senti , Nos de praediatis, ct aliis eximiis virtu-νum . donis, quibus iliarum largitor Altissimo personam tuam multiplieiter insignivit , plurimum in Domino eo si, Motu propris, ct ex certa scientia , ae matura deliberatione Nostris , deque Apostolica patestatis plenitudine , O ium

S. R. E. Bibliothecarii ere. tenore praesentium ad 1ui vitam concedimus , ct eonferimus--ndantes diles iis Filiis Custodibus , Seriptoribur , o Ministris dicta Bibliotheea , caterisque, ad quos speritat, ut te ad pradictum Bibliotheearii Ooicium ea , qua decet , veυerentia recipiant, ct admittant, tuisque 1 bus, monitis , ct mandatis ;n his , qua ad bonam ipsius Bibliotheea inrectionem, ei prosperum statum pertinebunt,

85쪽

68 COMMENTAR. HI s pareant , ct obediant. Nos enim tibi quoscum que in pramissis non obtemperantes , censuris, ct poenis ad id opportunis eompescendi cte. plenam, ct Iiberam tribuimus facultatem Anis tequam tamen Apostolicae hae literae emanais rent, perstrepuit in Aula Pontificia quorundam rumor captam a Pontifice de conserenis do mihi munere illo deliberationem parum probantium, perinde ac si timendum foret, ne Venetus Cardinalis, pro sua erga Patriam pietate , studiosius aliquando quam oporteret, in Vaticanos Codices inquireret, & ex iis expiscari satageret, quae parum Romanae Curiae r tionibus faverent. Nec defuit inter eosdem, qui obloquendo memoraret susceptos a me labores in Chartarum primo Farsensium, deinde in Graecorum ossiciorum Editione. At maleficam hujuscemodi voluntatem cito reis

pressit Pontificis ipsius sapientia,Cardinalibus

Salviato, & Corsino ad eam rem benevole tribuentibus operam in proxime superiori libro indicatam . Hujus vero dum nullum extare vestigium in Schedarum suarum colis lectione nuperrime Corsinus veluti mirabundus ad me scripsit , laetatus magnopere sum, inde ipsi exhibitum fuisse documentum , beneficia, quibus toto Sanctissimi Avi sui tempore me humanissime affecit, etsi e mem ria sua excidisse contingat, meae jugiter inhaerere. Praeter Salviati Epistolium , quod

86쪽

PAR. II. LIB. II. CAP.QUARTUM ibidem recitatum fuit, inter Schedas meas servo traditum eidem a Corsino responsum, quo praestitum mihi ex Salviati voto apud Pontificem favorem ipse testatur. , Qua autem ratione respondere ipse cirr verim eximiae illi Clementis XII. munificentiae, Lectores edocebunt ejusdem literae, quae

statim sequuntur, Comens XILDia die pii cte. Cum te eo pi uo isto , tuisque eruditionis , δε-ctrinaque Iaudibus aptissimo, Apostoliei BAIA-theearii munere auximus , Praefecturam, ope-vamque tuam ad publicam Satrorum Studiorum titilitatem, ae Vaticana Bibliotheca ornamenis

tum cessuram esse minime dubitabamur. Atquousniani Te quidem Nostra cumulati me respondere ,suscepta jam a Te operam Sancti Ephram Sννi ex MSS. Vaticani; Codicibus Graecis, e Driaeis Editio eonfrmabat. Das tamen ad Nos dedisti literas, expectationem Te Nostram

etiam viseere eomprobaυerunt. Te enim irreis

measili , quam inter Vivos dicunt , donatione Billiothecam tuam copiosis, ae selectis impressis Odisibus refertam, una cum accessionibus, quas in posterum , etiam novis Libris afectis ,suscep- rura sit , eidem Vaticana Bibliotheca dono δε- disse Agni carunt , reservato tamen Tisi eois Tumdem usu, quoad vixeris. Viam profecto ad

bonarum artium, o doctrinarum cultum, ae Bibliotheca Tui commendata incrementum ,

naclaram voluntatem , largitatemque paterna

87쪽

Audatrone prosequimur , tuaque virtvt; g=atia Iamur , quod perennis extabit tua Iiberalitatis memoria inter monumenta insignium Hirorum, qui de Vaticana Oricum supelvetiae , deque unia

Nersa re Iilevaria egregie meruerunt. Ut autem

proseexcipiendis Libris tuis ejusdem BiHlotheea spatia laxarentur , Praefecto Apostolici Nostri Pagatii sedulo mandavimus . Grati interea sistique animi Nostri sensibus Apostolisam Bene-dietionem adJungimus, quam Tibi, Dilecte FLIi Noster , ad Coelestis remunerationis auspiacium, ct pignus , peramanter impertimur. Datum Roma apud Sanctam Mariam Majorem sub AnnuloPiscatoris dieXX LMaii CCXXXI. Ponti catus Nostri Anno Primo. Vaticanae Biabliothecae pro excipiendis libris meis amplificatio, quam se jam jussisse Pontifex hisce literis profitetur, cito ad esse stum perducta fuit , indeque eidem Bibliothecae tantum Miscessit magnificentiae, ut in Epistola , quae quarta est Decadis primae literarum mearum Latinarum , postquam recitassem Romani Praesulis in funere Clementis XII disertissima

verba ista, Io profecto , flab Inferis excitati,

veteVes tui Romani ad lucem reυocarentur, eum hae repente viderent noυa tecta, novam insisfaciem, Fora, Porticus , Ham, Capitolium , Dirinale , Hatieanum , Lateranense, statuat, monumenta, pulchritudines fontium , aquarumperennitatem, adsciorum immensitates , alti

88쪽

PAR. II. LIB. II. CAP.QUARTUM. 6studine; impendentium saxorum , in itamque

vim marmorum , er Iatirum , admirarentur profecto tantum Romana magni centia 'in uno

homine potuisse reperiri ι haec, inquam, quia narecitassem, statilia mea subdidi, quae significarent, aliorum oculis huc,& illuc vagantibus ad contemplandas quam plurimas Urbis partes, Clementis XII. magnificentia nobilitatas, meos immotos consistere in faeta Vaticanae Bibliothecae aedibus ab eo Pontifice novae Aulae accessione, quod ea seret, quae me percuteret multo magis, quam reliquae omnes partes illae . Eadem in praesens laurigero eoisdem oestro praecordia mea percellit, quo a-etus Martialis Poeta cecinit', Unum pro cunis ctis fama loquatur opus Antequam Brixiam , nictus Bibliothecarii Apostolici munere, reviserem, certiores fa isti jam fuerant ejus urbis cives honoris illius in me collati , indequs aegre ferentes des rendam cito ea de causa a me sere Brixia nam Ecclesiam, suum illum moerorem pluribus datis ad me literis amantissime declararunt . Earundem loco sat erit hic recitare

Francisci Bargnani, Brixiani Poetae insignis querulum Epigramma,

Hactenus egregium mirata es, Brixia, Templum Crescere , o ad culmen Iam properare Iuum. Hac cui debentur tanta incrementa t si iniurio,

cui potuisse Deus, cui voluisse dedit.

89쪽

hsa COMMENTAR. IIIS T.

Fendere at posthac opera interrupta videbis; Et minimum Dei vix superesse tua. Quid Juvat, excelsas fulcrum statuisse columnas Carasse ct solido ut marmore staret opus lSi tibi magnifica eolamen subducitur AEdis, Brixia, quid speres, noxa l .ram S abit.

Quod ob teneras hujuscemodi querimonias

filiorum meorum commota vehementer suerint viscera mea, non antea Romam reliqui,

quam Pontifex benigne mihi induliisset, quae ad eosdem solandos aliquantulum saltem coninducere posse viderentur,quaeque publicare operae pretium censui, statim ac mense Martio ingressus sui caros Brixiae Penates. Quare Pastoralem Epistolam vulgavi, in qua inter caetera haec habentur incoetendo in volper ore, che ci portate , una premura particolare diessere informati deI tempo , in cui avra dasa redere la Nostra separadione da questa Chissa ,seddi acti amo alia vostra amovevole euriosita

riamo dunque sapere , effers Noi dichiarati r

resce, che quantunque D in Mi ardentissimo iade deris di rest tuiret a Roma az Uerelatio del. Ia carica dalia sua Clementa conferis ac i, pure non saremo giammai per vassegnareque Chie-sa, se non quando Ia Divina Providenea eίπνira H mori di Iaseiar aI Pastore , ehe et avrada succedere, quella baona parte di lana , che

90쪽

nolivi ver sentimenti, de' quati Ia sincera comunieazione focome I' assiamo everito rivata in primo Logo at nostro Santo Padre , eosi non ab-biamo pol potulo negaria aua nostra amati Lma Sposa. Sara forse volonta deI Fignor udio is me aliquantulum temporis manere apud ,,VOS, vel etiam hiemabo,, per servirmi deI- is parole di S. Paolo neI cap. xli. deIT epist. I. αἴ Corintj . In questo tenso o breve , o Iungo,

ehe albia da essere, vi promettiamo di restare appresso di vot con ogni anaggiore assiduita , giacche rimosi di presente per la Dis graeianel pristino stato di perfelta salute, ei ὰ venuioa esare iI motiis di quene moltipites, e Iun-gbe assenae riua Disces, ehe attaeeati da male contumace ν putammo in passato necessarie per consilio de' Μ diei. Ut autem amoris mei erga Brixianos luculentius adhuc argumen.

tum iisdem praeberem, fidem meam de adiuvando , etiam post abdicatam Ecclesiam, novae Cathedralis aedificio hisce verbis o ligavi in eadem Epistola Pastorali, Mapoichὸ si tralia d' una materia , nelia qualeii Heseσυο ha da essere pia eloquente con i

con la lingua, percio , Ilacome ei fiamo Vornati