장음표시 사용
41쪽
moldus asserat, non stirrexisse similam ei inter omnes reges Danorum, qui tantam Aquilonis latitudinem ad fidem cognitionis ueri Dei traxerit,in omnem terram ecclesjs ministris Verbi fecerit esse insignem. Quare eu&inter Martyres Christi gloriosos numerat: quis da silio perfido&apostata, ob professionem ac propagationem nominis Christi, regno & uita priuatus sit. CANUTU Quartus, quem plerique Sanctum appellare soliti sunt, Episcopos,&cuiuscunque ordinis clericos, b nignissimis priuilegijs, decretisin honoribus adornare,.summis largitionibus demereri studebat cumque eos sibi maxime deuinctos, intimis consili j adhiberet,in plebem sacrorum rudem, frustra decimarum pensioni assuefacere uel-I et grauissimas tum magnatum, tum popularium offensas contraxit de partim Blacconis perfidia, partim manifestis suo rum, maXime Cimbrorum in si iij spetitus, anno regni sui decimo ante annos i, propter studium prouehendi&co Anno Chriseruandi ministerium uerbi Othoniae in sti odis. sede Albani trucidatus est, curialante aram
42쪽
pronus Deo sese commendaret ex cuius sanctissimis uulneribus, ut inquit Saxo Grammaticus, plus gloriae quam cruoris effluxit . quippe praesenti uitae exitu initium melioris accepit, hostili iudicio punitus, diuino seruatus. UVALDEΜARV Primus, pio quodam
zelo propagandae gloriae Dei, idolo manias Rugianorum ui prohibuit. Cum enim illi idolum Suanteuitum, ex similitudine nominis a Sancto Vito denominatu, ethnico ritu superstitiose pro Deo
uenerarentur, creaturam anteponentes
Creatori: cuiri praeter caeteras facrificiorum impensas, in peculium honoris an
nuatim horribile dictu hominem Chri
sticolam, quem sors acceptaret, litare consueuerunt: Rex ante annos 'o simulachrum illud maximum, quo non aliud profanius extitisse creditur, destructo fano eius, sustulit: per lixas in exigua frusta, aptosque foco stipites redigi &igni applicatum, concoquendis militum alimentis seruire fecit. Incolas autem Rugiet per Absolonem Roschil densium episcopum, de coelesti doctrina erudiri,&laua
cro regenerationis in consoxtium si deli
43쪽
fit Ilo pum Christianorum associari curauit, dartis a aedificia templorum sumptibus. Haec de si qua sunt similia, Christianorum regum facta, magna esse, insonia iterae pietatis indicia, quis no uideli quis non ita laudem suam tribueret M si rationem ineamus, in quae tempora gubernatio eorum inciderit no deerit in nonnullis, quod ut nulla laude diagnum', ita Christianum regem sanctissimum illis longe anteponat. Nam licet tempore Ansgarij monaste maluerint Scholae, in quibus iuuentus mediocriter in bonis literis instituebatur Episcopi adhuc suum fecerint officulata ut summis laboribus, cu maximo uitet periculo pura Dei doctrina inter gentes profanas, fortitervi fideliter praedicarent, lacramenta administrarent: tamen labascente paulatim puritate doctrinae, tyrannis Pontificiaco firmari, imb&adorari coepit exorta Monachorum agmina pene infinita, quibus, adeoque omnibus Pontificijs, ampliores quam dein cuit honores etiam a summis monarchis,
regibus principibus exhibiti sunt. Illi igitur Reges, quos diaimus, tam instetici
44쪽
in scelici seculo nati, etsi multa r clare ac pie gesserunt, uti ijssimis Imperatoribus Regibus conferri possint, tamen naeuis suis no caruerunt quod Romanensibus, qui columnae Ecclesie uidebantur, admodum addicti, nimium se ijs pr sertim Monachis, non sine Regio dignitatis ignominia subiecerint, moti fortassis honesta opinione de religione: ut non tam ipsi, quam Pontificiorum superbia sit accusanda. At CHRisTIANV ii I, cum Ueram
Deo doctrinam amplecteretur, & sciret sibi diuinitus commissam conseruandae doctrinae curam, non ociosos impiorum hominum coetus amauit sed remotis ab ossicio docendi Pontifici j omnibus in Academia sua Hassia iensi, hanc ipsam Euangeli j doctrinam, a probatae eruditionis pietatis doctoribus tradi, disci,&ad posteros propagari uoluit, ut inde semper ecclesijs scholis idonei gubernatores peti possent. Porrbut omnibus, etiam posteris, ad fontes doctrinae coelestis aditum patefaceret, magno impendit sumptus, ut Biblia sacra in Danicam linguam uerterentur:&
45쪽
typis excusa, in singulis Ecclesiis repo
nerentur secutus, ut apparet, exemplum
Constantini Magni, qui suis impensis sacra Biblia aliquoties describi, ex suo
mandato ad omnes nationes transmitti
Solitus est aute ipse uiros doctissimos, qui in ea uersione occupati erant, saepius admonere, cohortari, ut et iasi linguarum imperiti non essent, potissimum tamen, quoad fieri posset, uestigi j Lutheri insisterent, eius uersionem Germanicam, quantum lingua pateretur, sibi imitandam proponerent. Tanti fecit huius uiri iudicium4 diligentiam, cuius scripta legebat assidue. Huic de ecclesj sollicitudini accessit summa eius pietas in priuata domestica uita Mane experrectus, diem ab oratione ardet auspicabatur qua finita diebus incris, S alias saepissime, insignes quasdam e sacris literis sententias, additis commonefactionibus ijs, praelegere solitus est, astantibus cubiculariis, Miamiliae aulicae quae ad eum audiendum,nori secus ac ad publica cociones, magna discendi auiditate concurrebat. Ante
46쪽
Ante prandium, tempus aliquod causis cognoscendis impendit: ipse iusti
ciae amans diligenter cauit, ne Πλεψo gin se
σης fieret, ueti equid turpe in se admitteret per iniusticiam quin quod equum esset, ac bonum, tam plebeio quam patricio, tam pauper quam diuiti tribueret. In prandio adiunctos habuit doctostiiros, Consiliarios aut Theologos suos, cum quibus de historijs aut religionis reipub statu pie contulit moves interduqu stiones et disputationes de reb.arduis. Vt enim syncero amore doctos omnes complexus est, maximeque eos qui Euangeli doctrinam profiterentur, quos fauore, muneribus Schonore prosequi nunquam destitit: ita etiam praesentia dccolloquijs eorum summe delectabatur. A prandio, quoties publicis negocijs non occuparetur, stud ijs humanioribus, ac praeserti in mathematicis, aut lectione fabra sese oblectabat. A coena, non helluationibus, non alee deditus erat sed plerunque uel Psalmos can ere, uel historias elegantes legere solebat: donec peractis precibus suis, eqsese commendaret & suaui musicoruni
47쪽
concentu oblectatus, somnum caperet Theodosius Secundus scripsit sua nu libros Novi testam
quorum quam partem quotidie legit.
Fertur Alphonsus rex Neapolita innus, Biblia sacra, una cum Glossi, ut uocant ordinaria, quatuordecies diligenter perlegisse, a debui non modo historias praecipuas, sed etiam multas paginas, de uerbo ad uerbum, memoriter recitare potueriti tamen diem quo nihil legi iaset, sibi turpiter perijss edolebat. Tanta, si non maiori, diligentia erat
CHRI UT ANVS Tertius .Plurimum enim
temporis sacrae lectioni tribuebat quotidie. simul scripta Lutheri, ac aliorum piorum diligenter inspexit idque ea felicitate, ut magno paulatim in uera pietate progressus faceret. Et in aestu tentationum ac periculorum efficaciam Euangeli sentiens, frequenter dulcissimum coelestis doctrinae nectar appeteret, seque eo recrearet quod non, ut ille, putidis Scseculentis hominum commentis, glossis ιθλω εις, interpretationibus obscuris aut impi s turbatum, nec humanarum tradi
tionum uappa male dilutum sed ex fon- tibus
48쪽
4otibus limpidissimis, Lutheri interpreta tione pia, perspicua, analoga fidei, prustino nitori restitutis, affatim hauriebat. Non dicam quanta alacritate, nefastidio, quamplurima historicorum monumenta euoluerit unde factum est, ut ananalibus patriae etiam perlustratis, praeter caetera plerosque Danorum reges, ferro intestinis bellis absumptos didicerit, suamque uitam Deo ardentius commendauerit. Ac, ut breuiter quod res est dicam, tan tum crebra piorum S utiliu scriptorum Iectione profecit', ut mentem sacris uerbi diuini sentent ijs,in praeceptis uitae quam optime formatam haberet nec infeliciter regulam Nazianzeni sibi obseruandam proponeret, quam utina omnes
non modo principes, sed di singuli cuius cunq; loci atq; ordinis homines imis pectoribus infigerent,
Taceo continuum orandi studium, quo semper impendentes calamitates auertere nitebatur. Notum enim est, doctissimos homines in Germaniat alijs regnis, yen
49쪽
regnis sancta ieiunia et litanias publicas, per uniuersum regnii, singulis pene annis, ab hoc Rege institutas, summis en co-m ijs praedicare: costanter asseuerare, se nunquam tam pia, tam ueterum regum similia uidisse ieiunia, aut inuocationis exercitia quibus non secus ac olim Nini- uitarum, re C AkisTiANus ipse alios exemplo haud cotemnendo anteiret. Nec fuit inanis frustranea haec precandi assiduitas, quin &Regi' regni incolis corii moda afferret plurima: adeo ut paX diuturna, propagatio Ecclesiarum Scholarum, &florens diuinis benedictionibus regnii, uicinis aemulis inuidiam non leuem iniecerit cum caetera regna luxuries, uici)s odiisque superbia uerteret ita ut ea ob funestissima bella, ciertamina ambitionum, uastationes, tyrannides, persecutiones piorum, seruitutes morte grauiores, acerbissimis doloribus, luctibus is ceroribus premeretur,&ruinam interitumque minarentur. Adde quod uita Regi ualetudinario quide, sed oranti, miraculose prorogata sit. Cum enim ante annos aliquot, LUn
50쪽
Cimbrorum oppido, lethali morbo corariperetur, nec ita arte medica ullus esset praesidi locus reliquus, constat eum suis suorum precibus immediate a Deo uitam multorum annorum obtinuisse.
Quantum autem hic Rex alijs calcar ad similia pietatis officia addiderit, quanquaipsi uidetis, tamen a me in dicendo praetereundum non est.
Hoc enim sic fieri solere accepimus, ut cum homo mirationem intelligat, imitando discat, Regum probati mores facillime multorum animos alliciant adimitationem: maximeque eorum qui dolionestatem amant, cin regno uiuunt, aut domestica de familiari regis fruuntur co- suetudine, ut inquit Claudianus Stilico anem laudans: Scilicet in uulgus imanant exempti regentum: Vis ducum lituos, ic mores castra sequuntur. Et Cicero ad Lentulum scribens: Sunt haec, inquit, apud Platone nostrum scripta diuinitus, quales in Repub principes essent, tales reliquos solere esse ciues.
Quare factum est, ut pio Regi, pium fuerit satellitium: studio pietatis in uulgus optimis etaemplis propagato. In ciuile