장음표시 사용
51쪽
iau . In ciuile enim uidebatur, ministrum stertere, aut aliud agere, Rege summa cuattentione concionantem audientes: inciuile uidebatur, ministrum tacere, Rege canente: in ciuile&impium iudicabatur, sacram coenam negligere, qua ReX uteretur ae piis inae. Vidimus nobilest aulicos caeteros, cocionibus frequentes latietos una cuRege interesse uidimus cum gaudio Scadmiratione milites ueteranos, non modo armis et rebus fortiter gestis, sed et pie late claros, alta uoce psalmos Xeplo Regis canere uidimus eosdem, frequentissimo coenae Dominicae usu Regiam pietatem aemulari. Aesolet mihi de his cogitanti, in mentem uenire illius temporis, quo uitte-berget praeceptorem nostru clarissimum, D. PHILIPPUM Melanthonem, saepius audiui statum ecclesiarum nostrarum, non
sine laeta gratulatione praedicare & societati fideliu comparare, quq tempore Christi, uersantis in Palet stina, ac docentis, fuit
Quia ut illic iucundissimus erat pastoris Iairi,M Capitai rei centurionis cun
52쪽
ψ . Christo consensus: ita, in hoc Daniae regia o amoeno,claruit hactenus summa Regis pietas,in erga ueram religionem, Ecclesias Scholas amor intimus proceres &praestantissimi quique regem paci scum dilexerunt,4 eius exemplo adducti, nihil ea beneficentia antiquius ducebant, qua uerae religionis amorem summis charitatis officijs ostenderent. Doctores etiam uerbi, simplici ueritate contenti, utilissimam in Ecclesi)s concordiam retinuerunt: Regis autoritatem ueriti, nullas neque doctrinae puri oris corruptelas, neq; calumnias aut hy
perbolas Illyrica pice insectas, unquam
in uulgus spargere tentaverunt. Quod si in multis Germaniae locis, simili principum cura praecaueretur, non tantis conuiciorum plaustris immerito obruerentur praeceptores optimi nec tot
dolenda. perniciosae ecclesijs dissensiones, in summa impunitate med actorum excitarentur, a leuibus&petulatibus ingenijs, quibus usitatae fraudes sunt, panicis clamorib rumusculos ficticios spar
quaerere: ut summos ac clarissimos uiros, optime
53쪽
optime de ecclesij meritos, suspicionib. prae gauent, sibi as plausus populares ceruditionis opinionem concilient, &rudiores in dubitationes aut errores per
Audistis quaesit diuina atque incredibilis pietas Regis, qua non mod eoru hominum qui nunc sunt gloriam, sed etiam antiquitatis memoriam longe superauit.
Restant uirtutes c terae, quas paulo ante commemorare coeperam, quae magnae
multae sunt. Non enim sola pietas in summo Rege quaerenda est, sed multae sunt uirtutes eximiae huius effectus, comitesque uirtutis sedulitas, studium pacis, iusticia facilitas, liberalitas, fides in promissis, atque id genus praeclaraeo heroicae uirtutes quas omne enumerare,
nostri non est instituti. Ac primum quanta sedulitate fuerit, tu res eius praeclare gestae: tum etiam symbolum, quo admodum est delectatus, fatis commonstrat. Est enim oratio mentis character:&mos hic apud Magnates inoleuit, ut sua quis iapophthegmata sumbolum habeat uocale.
54쪽
Quemadmodum Iulius Caesar in or semper Graecos uersus Euripidis de Phoenissis habebat, Quod Cicero uertit in Officiis hoc pacto: Namsi uiolandum est ius, regnandi gratia Violandum est: ijs rebus pietatem colas. Antoninus Pius saepe dixisse fertur Malo unum ciuem conseruare, quam mille hostes occidere. Ab hoc adoptatus Anto/ninus Philosophus, fertur in ore habuisse Platonis dictum runc florent resplib. quado uel philosophus regit,uel ex philosophatur. Sapientissimus rex Neapolitanus Alphonsus, ad effigiem pelecani, rostro elicientis ex pectore anguinem, ad pullos fouendos, addidit inscriptionem: Pro lege&pro grege. R DE Rr Cus Austriacus, Maximiliani pater, assidue dixit: Dissimulare qui nescit, imperare nescit Maximilianus hoc symbolum, temperantiae&prudentiae praecepto compositum habuit: Tene modum, respice finem . . Eius filius Philippus, pater Carosi, dicitur hoc symbolo oblectatus Quicunque uolet. Carolus Q unius fre
55쪽
quenter symboli uice dixit: LTExivs. Qitorum quidem omnium grauissimum est,in modestissimum, Alphon si dictum. At modestius,&cum maiori pietate,sanctissimus ReXCΗRisTIANVS III,
duo symbola usurpauit, in muliis locis etiam ad aedificia ornanda asscribi corauit: Tugot mela rost allela, suustanderii hem. AE GO,sibali dein vitine is licet innumeris hinc curis, inde periclis cinctus, ut amplector te Deus altae fide. omnia tu solus, mihi tu solatia praestas: caetera nil profunt, nil peritura iuuant: cuncta meis cedant, quaestri tud christe uoluntas Vt tibi folliciti munera grata erant. Horum autem ut prius firmam regis in Deum fiduciam, ita posterius sedulitatem eius non uulgarem indicat qua non modb ipse recta facere nitebatur, meo placentia: sed pro officio suo urgebat strenue,&pijs uotis a Deo precabatur, ut inpolitia eccles j s&oeconomijs, bona, salutaria, dc Deo grata fierent ab omni b. Decet
56쪽
Decet aute, ut symbolum illustrissi ima'
strae clementissimae, laude dignissimum prioribus addatur. Ea enim, ut est eximia Pietate, uirtute, gratia, ita hoc dicto utitur assidue, 6mboli loco habet: Astes vori Got: A Deo omnia. Quae uox quot quanta uirtutes, omni prςconio maiores ei tribuat, singulsis cogitandum relinquo.
Qitant praeterea studio pacis fuerit, apparet ex bello mox post electionem corra grassatores quosdam suscepto quod ea animi moderatione confecit, ut nihil aliud nisi pax quaesita uideretur. Nec se bellis ullis ab eo tempore implicuit, sed idem sensit quod Martianus Imperator cuius symbolum fuisse fertur: Quando in pace uiuere possumus, non est opus indu
Novit tot&tata esse belli incomoda quot sunt pacis commodari nouit bella peries doctrinasi disciplinam delere: maluit ergo in pace, ecclesiis pol iiij sit holis consulere, quam bello i)s astitate
57쪽
attrahere: maluit truvo stior, quam rus λι-
ruor o Messeri appellari. Hoc pacis amore adductus Rex sapietissimus, filio suo RiDERICO Secundo,
in regni sic ssionem legitime electo, homagium a subditis praestari uoluit, anno a nato Christo r ut est in Disticho, quod simul aetat Principis & annum
Domini complectitur. En ut rex Danis lectus Uxima Raeti uocaris, Non anni plures octo fuere tibi. Vidit enim optimus patriae pater, ea re concordiam firmari,&nouis motibus occasiones denegari. Habuit ante oculos
summorum regum exemplum, quo sibi id faciendum, quod illi fecerunt, iudicauit. Meminit idem ab auo patruo suo factitatum memini Dauidem Valetitinianum Primum, Theodosium, Carolu Magnum, Henricum Aucupem, eius filium Othonem primum, Frideri cum Austria cum aliosque nonnullos Reges Imperatotes, hoc pacto subditis non modo successorem cestum, sed plerunq; etiam pacem tranquillitatem, ab intestinis dissensionibus alienam reliquisse. Non autem in pace diutina, inaniri id gnavo
58쪽
Ognavo ocio deditus erat: sed sui reuera
φιλοσυχosuo ι ατθrior, quales fuisse Lacedaemonios ait Thucydides Multa loca aedilici j ornauit, arces permultas tuo 1umptu a fundamentis extrui fecit Inar,
ce Haisniensi bibliotheca nobilissimam instituit & quoties per aduersam ualetudinem non impediebatur, singulas regni oras ad ijt ipse Fouit ecclesia si scholas, ijsque reditus liberaliter attribuit: iusticiam indisciplina tuenda, politica iurisdictione exercuit diligentissime. Nihil enim turpius, aut se indignius iudicabat, quam in numero eorum esse iudicum, qui ut inquit Comicus noster)saepe propter inuidiam adimunt diuiti,
aut propter misericordiam addunt patia peri. Et quia eam esse laudem in animuinduxit maximam, quam maxime seruire suorum commodis, remque ad salutem S dignitatem populi administrare: cura legum honestarumi utilium ino modo non recusauit, sed etiam cum pleraeque leges a ualde maro Secundo, ante anno scias latae, correctionem quanda postularent, propter circumst alitias perso
59쪽
it allia inarum negociorum docorum hoc teri pore a prioribus diuersas ipse aliquoties post ulceptam horum regnorum uber nationem, ac praesertim ultimo uitae®ni mele tuas quasdam leges positi uas, non sine consensu Senatus tulit, decertis actorum icenarum circumstantiis quaecum iusticiae seruandet ad modii pro lint, legi diuinae non repugnetar, magni faciendae sunt:&partim propter auroritatem regiam, partim propter probabilena honestatis Mutilitatis rationem, neces latio a subditis obseruandae. Potissimum autem in js commemoratione dignum est decretum, graui consilio recens editum, deii otia periuri poena, qua semel periurus, aut falsus testis,lion amplius ad praestandi iuramentum, uel testimonium dicendum admittitur: 1ed perpetua notatur infamia,&priuatus bonis omnibus, duobus truncatur digitis, quos in altum erexit, cum Deum perium testem inuocaret ac uindicem. Voluit enim bonus princeps, hac poenae sesteritate frenare uulgata in peierando leuitatem, ne quis temere periurio sese
60쪽
uitate insuper tanta fuit, ut ei uert,
usqtiam Pompeio Ciceronis illud conueniat clubd ita faciles aditus ad eum priuatorum, ita liberae querimoniae de aliorum iniuiij fuerint, ut is qui dignitate principibus excellit, facilitate par infimis esse uideat Ur. C qterum que suerit Regis nostri sapie-tia, multarum artium peritia, & memo-yia uere datina quae heroica S in uictaa-Dimi fortitudo in bellis gerendis,& ferendis uulgi erratis: quae patientia in morbo annoru octodecim, quae clementia, quae humanitas, quae comitas, quae munificentia in suo si peregrinos, maxime e-Nules ob Euageli professione, qui amor sudiosorum, quae deniq; in consilijs Rei pub utilibus constantia, in foederibus seruandis fidelitas eius fuerit, omnibus non solum huius regni, sed totius pene Europae incolis noti 1simum est.
In hunc enim unum Regem, tanquam uerae pietatis omnium uirtutum exemplar praestantissimum omnium oculi coiecti erant hunc uelut ecclesiae columen, miserorum asylum, regumque omnium qui nunciunt decus praecipuum, uenerabantur ta