장음표시 사용
2쪽
QUAM SCRIPSIT ET PUBLICE DEFENDET
ΙΝ ΑCADEMIA FRIDERICIANA HALENSI CUM VITENBERGENSI CONSOCIATA
3쪽
Quid sentiant de val0ris n0ti0ne h0mines arctissime
miae Statu, cum omni civili liumanoque cultu. Quae valoris notio paullatim, neque pariter, Sed magna cum e0nStantia atque perpetuitate exc0litur. In ea alicuius gentis aetate qua oecon0mia in hominum 0pera agro ejuS-que fructibus fundata est, qu0d 1108 dicimus ἡNatural- Virth-Schait valoris n0tio magna in fluctuatione atque inconstantia versatur; atque ad h0minis cuiuSque desideria Se acc0m-m0dat. Exsistit pecunia; in pecuniae nomine et pecuniarum rati0ne excolenda val0ris n0tio ac natura excolitur, ad illam quasi accedit, p0Stremo eiusdem fit p0testatis. Tunc omnes
oec0nomicae rationes conditae Sunt in pecunia, quae sit ner-VUS tamquam rerum gerendarum. P0Stea val0ris notio ab ea pecuniae recedit, a c0nsuetudine oculorum et a Sensibus S imgitiiu, magis fit universalis, pecunia tantum rerum Va-l0rem metitur. Existit fides: ἡCreditWirthsehait . Pecunia igitur primum est unus e Valoribus see0n0micis, deinde val0r ipse, tum m0duS Val0riS.
4쪽
4 Quibus apparet in perquirenda val0ris n0tione maximimmienti esse quaerere de pecuniae nomine ac natura.
Elegimus quidem e disquisiti0ne historica de pecuniaen ti0ne eam partem qua ita ad Valoris 110tionem - quod Did dem0BStraturum eSSe Spero - accedit, ut eiusdem fiat p testatis, una fiat eademque quam illa; partem rerum Romanarum a legibus duodecim tabularum usque ad finem Secundi imperat0rum B 0man0rum Saeculi, iureconSult 0rum
NUSquam autem gentium accuratius perSequi licet qu0n do pecuniae 110men ac rati0 paullatim Sit eXculta, quam allud R0mali 0S. Tamen, praecipue quoil attinet ad c0gno- Ss endaS Oecon0micaS noti0neS, d0ctrina n0n tam eXplanatae Sint eae atque eXcultae, ut omnino Sint apertae et manifestae. Quid Senserint de 0ec0nomia politica R0mani ut in- te iligatur iureconsult0rum libri maximunt praebent auXilium, ei in iuris instituta ac rati0nes in iis oec0n0miae politicae tendata sint et esse debeant.
lini Pauli saepissime iam relatum atque uSurpatum L 1 pr. D. de contr. enit. 18, 1 seolim unuSquiSque Secundum neces Sitatem temp0rum au rerm utilibus inutilia permutabat, quand0 plerumquee enit ut qu0d alteri Superest alteri desit. Sed quia 11011 Semper nec facile 0ccurrebat, ut cum tu haberes qu0d ego desi-d rarem iuVidem haberem qu0d tu accipere velleS, electa
materia est cuius publica ac perpetua aestimatio difficultatibus permutati0num aequalitate quantitatis Subveniret, eaque materia larma publica pereuSSa... Quamvis praeclarissim0 hoc l0c0 omnino recta dicuntur, tamen inter statum in principio sententiae c0mmemoratum atque inter illam sepublicam materiae i. e. metalli formam multa interesse videntur, illum dico Statum qu0 pec0ra, agri, metallum 110n Signatum ut praecipui val0res 0economici
Census Servianos iugeribus agri fuisse aestimatos Satis conStat'). Eodem m0do haud dubium esse videtur 90enaS apud RomanoS uSque ad duodecim tabularum tempus pe00ribus esse s0lutas. Plinius IIN. 33, 13. Lex Aternia 300 a. C. c.)in Dionys. X, 50: extremum multae definiebatur du0bus bu-
) Vide Th. Mommson, Gesehiclite des Rom. Mungwesens. Berlin 1860, quo in libro quod attinet ad res gestas iuprimis DiSus Sum; nee non eiusdem auctoris: Rdmischo Gesehielito. Gibbon, Deeline and tali os the Roman empire in 1 vol. London 1830. H. IIildebrand Natural-, Geld- und Credit-Wirth- sellast in IIildobrands Jahrb. s. Nat.-oec. unu Statist. Jena 1864. Endemann, Volkswirthsehasilielie Begrisse des Corpus iuris Canoniel in Hildebranus Jahrb. Jena 1863. Tydeman, de oeeonomiae politicae notionibus in Corporo Iuris Civilis. Lugduni Batav. 1838. G. Hermanu, Sententiae Roman. ad Dec. pol. Diss. Erlangen 1833. Dureau de la Mallo, Economie politique des Romaius. Paris 1840. Th. MommSen, Das Geld, Vortrag gelialten gu Berlin 7. Febr. 1863. Journal: Grengboten 1863. No. 10.
5쪽
b is et triginta pec0ribus. Cic. Rep. II g. 60. Duodecim tabulae omnia val0re aeris librarum finivisse videntur sibi injuriam faxit alteri viginti aeris p 0enae sunto VII)e, primi nummi cum cuderentur libra aeris m0duS c0n-Situta eSt. Αere autem rudi iamdudum in permutati0nibusi mines u80S e8Se nemo dubitat, nummos etiam et Cartha-g iliensium et ex Italia inferi0re in R0man0rum usu dilat0se:;Se Verisimile est. Apud Plinium H X. 33, 13 legimus: S TVi0 rege primum aes esse signatum. Qu0d videlicet deis teribus est intelligendum; anno autem 324 a. U. c. leViS Re- Slimati0 pecudum facta est. Et iuris instituta Roman0rum quanta essent tenacitate cum sciamus, licet proponere in uSuconmerci0que iamdudum homines primum aere rudi, deindeas re gravi ad solutiones perficiendas us0s fuisSe eo tempore q 0 sub decemvir0rum imperi0 primi nummi cudebantur. II c0mponendis enim rebus publicis fieri n0n p0tuit quin etiam rationes oecon0micae c0nstituerentur et imprimis id Ps :teretur, ut merx eligeretur quaedam pi'aedita aestimatione et larma legitima, cui ceterae merces c0nferri 908Sent. Resin dies crescentes, c0mmercium cum finitimis gentibus magis magiSque excultum et amplificatum, praeSertim cum Ιt ilia inferi0re, effecerunt, ut h0minum animi in illam rem couVerterentur. Aes tam grave Signabatur quam utilitate erat concessum. R0mani enim in pecunia L0n m0do instrum, lutum quasi ad merceS permutandaS concupiscebant, Sed is aui mercem aestimati0ne praeditam cuius p0ndus et men-
sura facili essent intellectu. Pretium autem pecuniae aeque ac illud ceterarum mercium ab iis qui rem publicam administrabant c0nstituebatur. Qu0d haud mirum c0gn0Scenti quomodo antiqua res publica totam hominis perS0nam priVataS-que etiam rati0nes amplexa est atque c0nStrinXit, nec non id testantur permultae leges, iureconSultorum Scripta, COI-pus iuris civilis. Inde a quint0 Saeculo multa exempla licet asterre c0mmercium et pecuniaS magnopere aucta eSSe; teSteS Sunt
Appii Claudi et ali0rum praeclara opera publica.
lor ad permutandas merces constitueretur, itaque oppidis Italiae inferi0ris, quae praecipue commercio Studebant, EX- pugnatiS qu0rum in numero marimi m0menti celeberrimum
illud Tarentum, anno 486, Plini0 teste 485, nummi argentei denarii) legitima pecunia fiunt. Plinius HN. 33, 3: seargentum signatum anno Urbis CCCCLXXXV et placuit denarium
pro decem libris aeris valere. E0dem temp0re aSSis gravis pretium diminutum est, ita ut in p0Sterum aes tantum ad viliores c0mmercii permutati0nes perficiendaS adhiberetur. Praeter argentum tunc aur0 qu0que ad meΙceS peI-
6쪽
nntandas h0mines utebantur, ut antea praeter aeS argento. Itillae autem leges de re nummaria, multae de auri argentiae 'is rationibus constituuntur. Nummi quibus rationes legitimae perficiebantur Semper eudebantur pr0bi. PerSuaSiSSimi m enim erat ΓL0maniS, qu0d antea iam almotaVi, pecunt m non eSSe ValoriS effigiem Sed ipsum val0rem, et eam ra ionem Secuti Sunt, quam praeclarissimus ille de oeconomi tis rebus script 0r Graecus Xen0phon de redit. III 2 ex-ΡruSSit: sedenique mereatura aratione pecuniae pendet, nam b0 108 nummOS quivis mercator libenter sumit et ubique itave idit ut vel lucrum inde redundet. Ubi vero mali et adul- telini nummi sunt 110 nisi mercium commutatio erit quaem reaturae effloreScenti magno erit impellimento'). Qu0dprneceptum Graeci minus Secuti Sunt quam Romani. Et R0man0s a principi0 aliter quam Graec0S de re pecu itaria SenSiSSe apparet c0mparando leges Licinias 387 a. U. e. 367 9. Chr. n.) cum iiS S0lonis a 594 a. Chr. n. squae lege s temp0re quidem valde distant, Sed cultus humani civilis lue disserentiam, cum apud R0manos Licinii, apud Grae-c0li S0lonis leges ferebantur, magnam iuisse haud veriSimi e). Uterque magnum ae8 alienum dissolvere studuit.
80 0n nominibus nullo modo mutatis Statim auxit numm0rul n pretium. Licinius vero n0n ita commercii usuSque ratio-
) eis. B. Hildebrandi Diss. de Xenophontis et Aristotelis de Oee. pubi. doc rina I Marburg. 1845. p. 28.
nes pserturbans singulis debit0ribuS partem pecuniarum debitarum remiSit. I iv. 17, 35 -De aere alieno, ut deducto eoide capite), quod usuris pernumeratum eSSet, id quod Superesset triennio aequis portionibus persolVeretUr. Sunt quidem belli Punici temp0ribus nummi leves dispen Sati, eodemque mod0 90Stea cum res publica in angustiis fuit, quae Vero res Γ0manorum rationibus adeo erant alienae ut, quamquam piet)iscitis legibusque c0nstitutae erant et acceptae, tamen eas Se ip80S celare quasi ut ita dicam e0narentur leves cum gravibus nummis miscentes; se ipsos tamquam decipientes. Quamobrem haud dubium esse Videtur, B0man0s in his adulterinis nummis pecuniam quandam ad fidem acquirendam in publicum prolatam, hodiernam quaSichartaceam pecuniam, noluiSSe cognOScere; Sed Vi et necessitate c0aeti ali0 m0do ex angustiis Se 110n fugere 90SSe credebant. Quibus nummis videlicet infinitae in re nummarialierturbationes eXStiterunt, atque adeo certabant hae res cum 00 qu0d Romani de pecuniae natura Sentiebant, ut Marius,
cum rem nummariam explicare atque emendare conaretur
atque explicaret, per omnem Italiam statuis divinisque honoribus celebraretur. Plin. IIX. 33, 46. Mala in pecuniarum rati0nibus Sullae instituta Caesar e0nfestim Sustulit atque expediVit.
Ita Romanorum res nummaria Satis conStanter et naturaliter exculta QSt. Una cum poteState in exteras nationes
amplificata vires qu0que pecuniariae Valde angebantur cum
7쪽
rei )ublicae tum singulomni civium. SeXt0 a. U. C. Saeculo infinitae in aerario pecuniae erant conditae, ita ut non mod0 viribus in bellis ceteras nationes Verum etiam magna pecuniarum copia aliaS omnes gentes R0mani Supe
Pecuniae autem agriculturae Studia paullatim depre88erunt atque e0nSumSerunt. Qu0modo oecon0mia in hominum opera, agriS, agr0rum fruc ibus fundata in pecuniarum oeconomiam commutata Sit, pari m certe a rerum Scriptoribus p0Steritatis mem0riae traditu vi est. In pr0vinciis quidem tributa aliqua ex parte pecuniis soluta esse constat. In HiSpania, exempli gratia, R0n ani ea ratione quam a Carthaginiensibus acceperant usi Sure. Mirum autem eSt, quomodo mutaretur Oeconomiae rati, i in capite omnium neg0tiorum, in Urbe ipsa. Omnia paulatim magis magiSque in pecunia ponebantur, agriculturί, 0mnino deSerebatur, tamen Romani nec industria nec c0u merciis liceat uti verb0): pr0ductivis studebant; sed ad pecuatae neg0tiationeS, pecuniarias OpeS acquirendas Omnium studia conversa erant. Vectigalium l0cationibus, argentariorum neg0tiati0nibus cives Romani tunc maxim0pere operam dabant. Illae autem quae congerebantur amplissimae divitiae pec aniariae non lab0re, opera, induStria c0mparatae erant, Sed expugnatae quaSi, c0ngeStae eX exteriS nati0nibuS, ra-
ptae e provinciis. Et mira est G i illa Sententia: simaxime Sua eSse credebant quae ex hostibus cepissent '). Fieri itaque n0n p0terat, quin Romani maxima aeStimati0ne praeditam haberent pecuniam, quin etiam unicum Valorem oec0nomicum sui ita dicam) eam esse crederent; Va-loriS et pecuniae notionem unam eandemque eXiStimarent;
nam agricultura erat deSerta, industria neglecta, commercium Sterile, ad pecuniam omnia converSa, Vis seproductiVa minuta largiti0nibus frumentariis, remiSsionibus tribut0rum, opera Servili. OpeS pecuniariae partim in tributi forma e gentibus Subjectis acquisitae, partim rapina undique collectae cre- Scunt augenturque. Pecuniae praep0nderantem potentiam etiam in Drum intrasse testatur lex Sempr0nii judiciaria a 631 a. U. c., quae in equiteS i. e. publicanoS et h0mineS pecuni0sos iudicia transtulit; iam penes ill0S erat imperium; nam iudices iudicia illi regebant, publicani provincias; illi administrabant, tum perdebant rem publicam. Orbe terrarum Sub R0man0rum potestatem redacto, pretiis metallorum depre8Sis ampliatur quaSi iterum val0ris nomen, et aurum fit nummuS legitimus, argento in vili 0ribus tantum commercii rati0nibus homines utuntur; atque n0nnunquam argento aes immiscetur. Plin. ΗΝ. 33, 13: -Αureus nummus p0St annum LXII percuSSus est quam argenteuS. Auro aliud metallum n0n immiScetur.
8쪽
Nec fieri p0tuit, quin, cum rati0nes pecuniariae auge- 'entur magis magi Sque excolerentur: magna pars tribut0rum NnSuurn vectigalium pecunia Solveretur, quod Trajani tem-30re praecipue in Α8ia, HiSpania, Gallia factum esse constat. Perti0 Saecul0 pecuniis anguSti0ribuS re nummaria corrupta 'ursus major pars tributorum in fructibus qu08 natura gignit soluta es Se videtur'). Hic tamen in perlustrandis R0manorum rebus SubsiStinus exeunte fere Secundo quo R0mani imperatorum imperio: ubjecti erant Saeculo. Eo temp0re uSuS c0mmerciumque maXune in pecuniat iumerata fundata e SSe videntur, negotiorum rationes maXime DXcultae atque exp0litae, tamen non ita institutam iuvenimuS Oee0nomiam, ut c0mparari possit ei urbium illarum uae h0die Sunt capita mercaturae per orbem terrarum
Pecunia chartaeea, eambia cautiones in quemvis instrumenti p0SSeSS0rem e0nceptae non inVeniuntur. Quod attii et ad nummos leViores, qui interdum in publicum promittet antur, iam Vidimu8, id factum esse c0gente necessitate in an-ι iistiis rei publicae et remedium quam celerrime introductum; 1 ullo autem m0d0 qua Si chartaceam pecuniam in iis esse intelligendani. Parv0S D ultim0S temperat Os esse nil differt, cum
id qu0d dicimus Scheidemiinge in Strictam pecuniae 110ti0
ci0que fuisse n0nnulli putant, laudantque ill0s notissimos Cicer0nis locos in ad Atticum XII 24, 27. XV 5; ad famil.
II 17 et ceteros. Tamen accuratius rem perScrutanteS enm-bia, si verbum quid h0 die valeat videmus, 1 uisse credere non Ρ0SSumuS. PermutationeS, perScripti0nes, Similia, praesertim in argentariorum uSu inveniuntur, cambiiS eOS USOSe8Se probari non p0test'). Principia quasi cauti0num in quemvis instrumenti p08SeSS0rem conceptarum in teSSeris fortasse Spe etentur 49 g. 1Dig. de leg. et 1id. 31 -Si Titi0 tessera frumentaria legata Sit - nam cui tessera legata sit vel militia ei aestimati0 videtur legata. 87. pr. D. lit. si Sej0 teSSeram frumentariam e0mparari voluit, aliis multis locis. Militiis autem atque tesseris annua aSSignabantur alimenta, quae emi p0terant atque vendi et cautiones illae ab alio in alium p0SSeS80rem tranSferri 90terant, Sed eniti0neS
venditi0nesque mercium te S Seris periectaS QSSe, eaS secuniae vim ac virtutem habuisse neque e0nStat neque eX teSSerarum natura verisimile est. Homines iis Simili m0d0 us0s esse videntur ac in medio aevo pecuniaS SuaS praedi0rum 90880880ribus h0mines tribuebant ut certa quaedam annua alimenta acciperent.
) Kraui, De argentariis et nummulariis Gotting. 1826. H. Hildebrandi Nat. Geld u. Credit. Jena 1864. I . 6.
9쪽
Item partes societatum publican0ram Similiumque non ei ιm Vim habebant quam n0Strae cauti0nes quae ἡΑetiense V0em ttu'. e. g. 6 D. de publicare et vect. 39, 4:-Si multi publicani sunt qui illicit i quid exegerunt -0J unes parteS praeStabunt. - uultis apud Ciceronem locis: e. g., magnaS parteS habuit publicorum separtes illo temporeci riSSimae etc. N0tissimum quidem est apud societates publicanorum 80cios fuisse qui a rebus gerendis Se abstii rent et pecuniae tantum Summam in societatem ita inferri iit ut et damni et lucri participeS essent, tamen ex e0 qu0dS eii in solidum 0bligati erant cognoscimus in illis partibus tu illo m0do eas cauti0nes intelligendas esse') quas Actientis die v0camus. Cedi p0terant partes, Sed in quemvis instrumenti p0SSeSS0rem conceptae non erant, pretia partiumpi o negoti0rum rati0nibus, pr0 eorum qui eas petebant frequentia jactabantur, Sed non erant partes id qu0d siSpecula ti0nspapiere in nostro c0mmercio et USu.
Tydeman quidem De n0tionibus p. 32 dicit: ἡSed saepius qui pecuniam debebat creditori dabat instrumentum inargentarium suum, credit0r autem hoc alteri cuidam in s0lu tum dabat - adeo ut ea instrumenta numeratae pecuniae
plane locum haberent nec re vera aliud e88ent, quam quod ni is billeis de batique, im0 etiam interdum id qu0d billeis sti porteur dicimus; se et qu0 probetur assertio illa laudat l0-
Salhowski, De iure publicanorum. Diss. Regiin. 1860.
, cum Codicis Iustinianei: 11 C. de paci. conv. 5, 14: ἡSi mulier marito Suo nomina t. e. Deneraticias cauti0nes dederit A quo l0co non agitur nisi de nominibus Deneraticiis i. e. e quibus credit0r fenus accipiebat, quae mulier dat conServanda et administranda marito. Nos Ver0 nullo m0do intelligimusqu0modo hac lege uti p08Set vir doctissimus Tydeman, ut in R0man0rum usu billeis au porteur fuisse pr0bet, Sed vera Sit illa asserti0 vel 110n sit, n08 de Iustiniani temp0re plane
Proxime c0niunctas hodiernae oeconomiae rationi litterarum obligationes fuiSSe quis putet, praecipue n0mina tranSScripticia a re in personam. Inst. III 21 de liti. obligat. Gajus III 128 sq. N0tissimum est, valde fluctuare de illis obligati0nibus d0etorum opini0nes; tamen de iis, si id conStare nobis videatur, qu0d iam Kraut in de argentariis et nummulariis c0mmentati0ne, jam citata dicit: siqu0d attinet ad litterarum obligationis materiam, praem0nendum est, nullas nisi quae pecunia numerata c0nstabant obligationes c0dici accepti et expensi inscribi potuisse inraut l. c. pag. 91), exiStimemus, litterarum 0bligati0nes ad eam quam Credit irthsellast v0camus oec0110miae rationem non pertinere.
Iam disquisiti0nis Summam rurSus perluStrantes cogno-ScimuS, in Sola numerata pecunia R0man0rum oeconomiam esse fundatam, ad illam omnes usus c0mmerciique rationes referri, ita ut c0ntemta operae et induStriae Vi sipr0-
10쪽
lultiva , Iiil nisi pecuniae possessi0nem peterent; qu0 fieri n0 i 90terat quin Valoris 110tionem in ipsiuS pecuniae no- mi id intelligeretit. Id qu0d d0ct0rum Scripta perquirentes etiam in Romatio pum d0ctrina iuveniri iam n ibis probandum est. In fontibus iuris civilis, iurec0nsuli 0rum libris et Cor-p0pe Iuris IuStinianeo, e quibus Oee0110mieaS Itomanorum notiones praecipue cogn0ScimuS, illa Roman0rum rati0,
quam SequenteS Omne commercium ad pecuniam reserebati, eo e0gn0Scitur qu0d multi, Si cum ceteris comparamus, l0ci de ipSa pecunia Scripti Sunt, nec 110n pluribus locis eius noti0nis definiti0nes inveniuntur. Haud aliud no nen iurec0nSult0rum Sagacitatem ita eXcitavit quam pe
Revertamur ad celeberrimum illum jam Supra laudatum Ps uti l0cum L. 1 pr. Dig. de contr. emt. 18, 1 quo Iuree0BSultus, eXplanata pecuniae 0rigine, pergit: heaque materia sol ma publica pereuSSa uSum d0miniumque n0n tam eX Substantia praebet quam eX quantitate. Vulgata lectio est si ibialitate ' quae Verior mihi Videtur; nam Verba: n0n tam ex Substantia quam eX quantitate numm0s utilitatem praebere non ita pei Spicua atque vera milii videntur, quam illa: no li tam eX SUbStantia quam ex qualitate, quibus Paulus si uiscat iam materiam illam eo quod numm0rum qualitatem acceperit n0Vum ac praecipuum usum praebere cum
PauluS ΡeIgit. senec ultra merx utrumque Sed alterum pretium V0eatur. g. 1. Sed an Sine nummis venditio diei hodie li0ssit dubitatur; veluti si ego t0gam dedi ut tunicam
acciperem. Sabinus et CaSSius esse emtionem et venditionem putant. Nerva et Proculus permutationem, non emti0nem. Sed veri0r est Nervae et Pr0culi Sententia. Quocum c0mparanda Pauli Sententia L. 1 pr. D. de rer. permul. 19, 4:-Sicut aliud est vendere aliud emere, alius emtor alius eradit0i, ita pretium aliud, aliud merX. At in permutatiorie discerni 11011 90teSt, uter emtor, uter Venditor Sit Iii permutatione Si utrumque pretium eSt, utriuSque rem fieri op0rtet, Si merX neutrius. Sed eum debeat et res et
piettulit eSSe non p0teSi inveniri quid e0rum merx et quid pietium Sit. Nec ratio patitur, ut una eademque reS et veneat et pretium Sit eniti0nis. Paulus igitur emti0nis naturam p0nit in danda pecuniae numelatae quantitate pr0 re quam aequirere V0lumuS, et
pietium esse dicit: quantitatem pecuniae quam quis dat ut rem mercem) acquirat. Atque vir celeberrimus Say, Traited Ee0110mie p0litique I, 3 R0man0rum rationem sequitur uesiniens. la quantite de molinate que t 0n c011Sent a d0nner