P. Rogerii Josephi Boschowich ...: Dissertatio de turbine, quo nocte ...

11쪽

Frequentiam accensionis, biectionis Ammarum accepi quasi ab omnibus, qui tempore praetergressi turbinis per domos suas en stram aliquam eam in partem , qua hic processe , habebant. Quibus-quibus loqui de re itacuit, certum me esse jusserunt, visum a se ea per apertas fenestras, seu per earundem clausa. rum fissuras ingentem fulgorem Plura insuis per testimonia collegi a gente potissimum rustia ea rem avide spectante, quae docuere et per mras restinctum phoenomenon hoc in nigramelliginem abivisseri ad haec inicola quidam in vinea prope S. Mariam Maiorem quae est domus; in qua Patres nostri ex domicilio prosecsorum exercitia sacra tradunt, retulit filium suum cum ad rinsolitum strepitum e lecto se proripuisset fenestram turbinis viae directo oppositam accessisse , idisseque ingentem lucem. repercussam ab aedificiis e regione sitis, quaestis

bito vehementer obscurata sit. 6. Cum igne notabatur etiam in quibus. clam locis vehemens odor sulphureus , de qu paulo inferius, T. Dubium porro non est turbinem hune

vicino mari huc progressum fuisse. ortus est inter undecimam, duodecimam Junii pe Ara iis

12쪽

tigitque ad Ostia, quae respectu Romae proxima

sunt Africo Ibi, quantum constat, evertit te. cta, inguria, multaque per iam Romam uisque damna intulit; verum: quonisin in d;s-ctam, exutamque eorum notitiam devenire non licuitu insuper in iis . quae hic loci commode examini subiae potuerunt, occurrunt ii eventus, qui

Difficiens iumen praestant addis vrrpoduni de re proposita, agam solum de iis, quae accidere, u- i dictus turbo Romana attigit moenia. Huc nempe delatus est dinea ad fensum rectata ibique plane initium sumpsi , ubi inter porta E. Sebastiani, G. Pauli moenia haec angulum internum formant , circumdantque ea ex parte

praedium D. D. Marchionum Cavalieri egros sus vero est ad angulum septemtrionalem illius velut quadrati , quod exporrigitur inter duas portas Piam . de S. Laurenti . ubi olim erat

castrum praetorium , nunc autem vinea est nostri ad S. Andreae Novitiatus. Inter hos duos terminos per lineam semper ad sensum rectam magi, a partem Romae minus habitatae evertie. 8. Eodem tractu attigit praedium supradi-aum D. D. Marchionum Cavalieri, unde descendit ad vallem , in qua rudera thermarum Antonianarum visuntur; quam supergressus, uti vineas aliquot, quarum unam. D. Boccampinis

14쪽

iiugalia a turbine accepere, ut paulo inserius exponetur. Sed si inter hos extremos moenia um Romanorum limites ducatur recta in mappa, quam exactissimani edidit his annis celeberis rimus Nolli , invenientur sub eadem plane linea loca haec omnia . apparebuntque accurata situs particulares locorum, quae turbo pervasit, &Domus, de Palatia, quae corripuit, prout ipse non injucunde adverti Duo sunt, quae hie ob servo. Primum est Turbinem dictum intra Romam servasse viam nunquam non ad sensum rectam, nec huc, vel illuc, ni forte perparuis oscillando deflexisse , iterum: mappam olliariam mirae accurationis esse. Si enim turbo hic a via recta deflexisset; aut contra mappa, minus exacta esset, dissicillimum foret, ut error unus altero corrigeretur stante Tegulari cursu turbinis. Sed haec duplexabservatio etiam ex aliis firmatur principiis prima quidem: ex communi procedendi modo, quem haec tur binum species sequitur in cursu ad multa ac situm millia nihil quod sensu percipi posth, deflectendo altera ex applicatione instrumentorum mathematicorum, per ea facta dimensione . distantiarum inter varia Romanae urbis loca quas semoer exactissimas in eadem mappa deprehendi.

15쪽

Io Linea haec in praedicta mappa prole

si extra muros urbis dabit eadem cum accur tione residuum tractus, quem turbo decurrit cque ad praedium Eminentissimi Cardinalis ALberoni, tabim vinea D. D. de Silva uilla Cobiqgii Maronitarum Eminentissimi Cardinalis Bolognetti , Marchionum Massimi, Principis Pansili , Marchionum Abbati, D. Abbatis Crispi, quo loco dicta mappa terminatur Ultra vineam aemsinentissimi Alberoni alias quoque

plures corripit it non sine ingenti damno, vide-jicet vineam D. Mattonita D. Abbatis Battagii- D. Jacquet, locum item , quem Romanis La Mercantina vocitare placet, ac inde a Tiberi per Redioicosi procurrit.rr. Ubi proprie desierit, quantumcunque inquirendo laborassem, minime comperita exbstimo proinde eadem fere regione dissolutum fuisse. linea qua decurrit ab Ostiis ad Redi eicoli vita ost omnis prope Africum Graecum versus, declinando nonnihil a Graeco ad Aquilonem, Protenditurque ultra roooo milliaria italica Sed illa qua inter Romam decurrit, de-elina a 3eridiano proxime ad gradus 3s.la. ara gentis porro celeritatis eursus turbia

diis orae inolis fuit quam exacte inteIligere lice.

16쪽

ret, si certa hora, qua ab Ostiis decurrit, statui posset; sed actum hic agitur, ubi omnis minima intiam disserentia horologiorum non modicam dif-

ferentiam quaesitae celeritatis generat. Certe intra Romam in eodem plane situ alii dixere sitalica tempus metiendi ratione spectatas septimam omnino lapsam, cum alii assererent vix quadrantem ultra sextam lapsum sed securiorem rei notitialis accepi ab uno aliquo, cujus commoratio erat prope S. Clementem, qui cum metera de horologii sui accuratione certus esset, hac nocte istud attentius consideravit, asseruitque: non nisi pauca minuta ad tertium a sexta quadrantem defuisse. De reliquor quiqui turbinem hunc circum, aut supradortus suas discurrentem adverterunt, testati sunt omnes: transitum ejus non nisi paucis momentis

durasse. Erat qui pressius exponeret: notasse se impetum eius prope Palatium Ducis de Caserta . qui vix ultra , quam dimidium moria Patri recitari possit, duraverit. Alio quodam loco, ubi plures letus successivi advertebantur, testati sunt quidam Durasse illum spatio , quo ve Maria decurratur; sed de hoc paulo inferius. ig. Ubi demum turbo hic Romam usque

pertigit, tempestas ingens mare versus non sine frequentibus coruscationibus , tonitruis itatum comitata est Flabat tum Africus , qui

17쪽

iDngior: tempote hic velut sedem figere visus est oscindo saepius violentissimo cum impetu, para Cis Praecedentibus,3 subsequis diebus secumtulit aempestates grandibus tonitruis, fulmianibris in ripitam urbem illapsis horridas simul

cum gram didici pluviisque adeo excessivis, uir cte Noadam Manalibus non suffcientibus aquae caPiem dae repletis iam subterraneis meatibus , Plateae plores inundarentur Paulo autem ante ingrcisi tam turbinis , observata est tenuis pluvia , Noam in primis notarunt accolae viciniae S. Clemeritissim s. Mariae Maioris , e Suo pysterior loco accepi praeterea pluviae iv modiscam graodio em immotam fuiss.. xo SQ Vno fere ante turbinem momento notat in fini: gravis impetus ventita cum sonorauco o idem, sed vehemente contremuere linviso istos ortu domus tum illae, per quas imae-diatori amia vitta tum vicinae velut si terrae motae eo incoinae fuissent L qua venti succussione .siaccede olet 'o turbine cum ingenti fragore domos rimis exagitata est plus alibi, alibi minus,

tanta vine mori aeris quies subsecuta , ut ne ventus 'o id om tallos Notaretur Has ego circumstantias comeDWoi omnium eruditorum virorum iuxta. ac imcta toriam agrestiumq; hominum narratione

accepi Porro fluctuatio aedium is extendebat

18쪽

quibusdam in locis ad non modicam distantiam quandoquidem in statione aestiva praedii Emitanentissimi Cardinalis Secretarii status versus an- Iulum inter duas portas iatri QSalaram, observabatur distinctius, etsi a directione turbinis hac ad bis mille septingentos palmos distet.is. Effectus , quos ut plurimum produxit

in aedibus, erant fere eversio tectorum, caminorum , portarum, fenestrarum , Wintra ipsas domos excussio pavimentorum, tabulatorum in villis, hortisque Quineis, e uisio , concussi que arborum , compressio vitium , segetum , carundinum , ubi vero vehementior eius locScuipiam incubuit impetus, non raro & tectorum

trabes disiecit muros diffregit,in solo aequavit, ruinasque subinde integrorum tectorum, DO,' morumque fecit. Rarius accidite ut muri transversis roborati fulcris caderent, frequentius: ut qui forma bant latera diruerentur; nec istud minnus frequens, ut moles etiam grandiores ad maiorem distantiam jacerentur, vicinisque aedificiis piliderentur. Sed quoniam effectus eiusmodi non eadem ubique ratione secuti sunt, quo plenior rei idea formari possit, jurat curatius seriem effectuum quorundam particulari in uno alterove loco notatorum adferre, quos quidem, mentoratu digniores existimavi, ut ita de rebus

19쪽

hum ne sine debito digestis ordine distinctius

agam

36. Prope S. Clementem in via inter ancyhitheatrum vespasiani, S. Joannem in Laterano , quae ad sensum perpendiculariter objicitur directioni turbinis , occurrit aedes aestiva in D. Ferrari sequuntur variae domus, quarum una , cui turbo perpendiculariter incubuit, humilior, elatior altera. Post has spectare licet earundem hortos situ oblongos , unum ab ali ro muris parallelis inter se de respectu directi . ni turbinis seiunctos. E regione aedis Ferrari nae , aut potius e regione domus illi proximae surgit aedes in Marci Antonii occiuoli quem adhuc adolefientem meae disciplinae commissum hic loci in scholis habui. Huic porro adsitus est versus dictum Amphitheatrum hortulus quadratus Euronorum versus aedificio terminatus, Corum versus domo in Nicolai Globbe paulo ante defuncti , rursum Africum ., Graecum versus duobus muris, qui surgunt in gemina via oppositi perpendiculariter directioni turbinis. Habet Primus eorum portam grandem sub ipsam domum quae aperta, per ostium praestat liberam

communicationem aurae tum viam, tum hortulum Permeantis. Quae tamen porta solido vecte fere

reo, insuperis pertica obserat filio Munc vici

20쪽

ei situm adi otare necessarium erat ini'rdine cldiscutiendum quosdam effectus, quorum re Mem est ratio. iv. Eadem nocte supra dictus in Nocciuoli moribundo seni Patri suo octoginta quinque annos supergresso, qui mane sequente diem supremum obiit, assistebat; cum forte in cymitatu quorundam amicorum in vicino cubili morabatur, cuius scilicet fenestra ex opposita hortu.lo parte Euronotum respiciebat, men i ea ex parte is qua moribundus iacebat in media contignatione , di qua parte subtus diEa grandis porta assurgebat, aedes a turbine domum, hortulumque transeunte impetita est. Sensit ille non

multo ante temporis spavo gravem quendam senitum , inpaucis ante turbinis ingressum mota mentis vehementem impetum venti, contendit

proinde quam cyssime vessem fenestrae firmare

amplius, cum interim irruitsurbo. sensit hic pressionem ingentem Ienestrae In manum , qua hanc firmare intendit , iubitoque raucum sonu audiit, commotionem , atque adeo fluctuatiq-nem totius domus advertit, quo impetu mali rum compluri*m fenestrarum vitra confra stasunt, dirutum tectum trabes duae concuta , -- ulis parte una in tabulatum deciquis, parte adia in aer jactis, quarum ingens vis in domos e regi