장음표시 사용
11쪽
Errata operis huius sunt ista.
a. facie. i. facie. I. facie. 2. facie. a. facie. a. facie. Fol. II 4. I. facio uers omne omnes. vers I s. secto, sectinuers 8.in margine primo de artecu. primo de articinuers 3o.in margine. cap.6O. cap.6. vers a6. 3.meth. .metho. uers a. causa. causas. vers I. animale animalem
12쪽
NEAPOLITANI. Quod utero gerentibus propriseruatione aborsus, venae sectio non competat: ex Hipp. & Galeni sententia.
NIAI non ulli nostri temporis Medici empia
rici potius quam rationales, adpauca res icientes, cum primum ad utero gerentes
gnita causa Aorsus, a qua Νolent alias Aorsium pati, velquapo et esse insutumno, nusia halia
ta indicatione, a totius temperamento, nec a
temperamento genitalium partium, at habitu, aetate, consuetudine, amni tempore, s denique te a vita, utim ad anguinis missionem ac
13쪽
cedunt, e quefieri iubent, si a Uangu
nis uor ex uteri vasis,quamsi non adsit. quo non patrua noxa pauperculis mulieribus, verum etiamfortui comparatur. Visumsuit mih cum
tu, arisi e Marce Antoni, spe,'alty qu
dam amici me nunc hortentur adhoc ,paucisi mis quantum potero verbis disserere,qua eo ca-
se mihi videantur simul ludens s tibi gratio
cini, sposterospro viribus iuuare. Sed,ut clarius veritas elucescat ; hunc struabo ordinem. Primosuccinctam uteri constitutione eiusque fimpathiam,sive naturalem consensimo descriabam: Secundo conlitutionem ormationem,ac alligationem fetus cum ipse utero, s qualiter,s quo sanguine nutriatur ostendi . Tertio quot, quaeuesint in uniuersum cause aborsus di- numerabo. Q rto veritatem quaesiti diluciam . Ummo,s etltimo obiectiones in contrairium
14쪽
A N T v M ad primum animaduertendum eΠ, quὸd licet homo inter omnia anim ilia sit persectismur, ct in eo ipso rursus vir muliere pers mor est cuius perfectionis causa νt dicebat Aristo. primo deteneratione
animalium Cr Gal. 14. aesu partium,est caloris muri Cale. i . de uia
berantia, tamen Omnes partes quae uiris insunt in mulieribus reperiuntur. In νno tantum poti sint circa genitales partes discrepant, eo quod in mulieribus hae partes intus conditae sunt, in uiris aritem textra. imirum ergos mulie tanto est mare imperfectior quanto rigidior, non siolum siecunὸum genitales partes, cd etiam secundum totum: Quae imperfectio utilitatem non aspernandam toti humano generi praenitit; fetus enim dum utero gerunt, non modo pro fui prima constiturione, materiam postulabat copiosam, verumetiam ad eius incrementum. Alsi calidissima fuisset foemina, tale alimentum praeflare non potuisset: ne vero stigidior cum sit, ne concoquere quidem exact8 potest, nec ual de discutere ac digerere :sequitur νt propter earum frigidam inte e. Hem benigni alimenti superfluum aliquod colligant. suod alimentum dum in aetate florenti fiunt tanquam superstuum secernendo ab omnibus uenis per earum quasdam transmissum ad yterum ,singulis mensibus cum
praegnantes non fuerint,expellitur: Tempore uero impraegnationis ea excrementa ad foetus educationem sunt accommodata: cum primae farturae constitutio humidior ac frigidior extiterit,H dicebat Ga libro secundo de de semine . Nec mirum s redundans se sanguis,antequam concipiant adgenitales partes ab omnibus earum partibus expellatur, cum hae omnium sint imberi Pimae, ac infirmissimae, ut inquit idem Gaticitato lib. 1. de simi. α ς eodLne: Mittuntur nanque menses in eas uenas, quae in utero committuntur nihil conferente ad eorum delationem ipsio utero, ut liquet s. de simplicium s.de simpl. mea medicamentorum facultatibus. Hac ergo de causa concipiendi instrumcn es 'ta in mulieribus intus formata sunt . est enim uterus instrumentum commodum, tum ad ipsius mulieris, tum ad uiri siemen recipiendum, cum sit eius familiarissimus succus,ut ait idem Gal. 14 de usu partium: ipsumque M usii pin. ex duabus tunicis compositum. Quarum eaterior neruosa cIl, interior he 'ia ueno a ut est distendi , eontrahi facile possit. exterior simplex atque
γna,interior uero duplex, ut patet lib. de disiectione uteri, satisque aspera Lib. ditie. psa interior Crpraecipue ad eiusfundum, nultisque ramis uenarum ac ur ' Ρ- 'A a terrarum
15쪽
uriarum intercepta , a lateribus processiss quosdam mammillares habens
ad utraque ilia. Quos quidam cornua nuncupant , testesque feminarior meatus agnatos habEt adiacentes adsundum eius in utroque latere utrinque asterum infla cornua . Ad quam a caua uena, oe i sebi adiuncta arteria magna paulo infra eas, quae ad renes tendunt,duae uenae,et totidcm arteriae deseruntur: quarum altera a dextris ad dexteram, altera asini tris adsitisram uteri partem eommittitur: , priusquam in ipsam ingrediantur; mulum quendam ad testes porrigunt, deinde corpori ipsius uterintraque unita ioum intexunt nonnullis ramis venarum,oe arteriaram ab ipsis ortis cνtsupra diximus θ Eius autem uteri ceruix musculose cum sit; came dura,ct cartilaginea constat, quo medio mulier messes expurgat, 's maris genituram recipit foetus in lucem egred tur cvt dicebat Gal. a 4. de Hupartium, et lis de disiectione uteriIn qua ceruice uni alia qusdam uena, arteriae,qxa ipsam e texunt, ac nutritur eo sanguine,qui per G-ctas uenas per ipsam trahitur : discissae squidem dictae uenae ab eis,quae ad sedem tendunt apud os sacr&m,cum quibus simul quoddam neruorumi gum extenditur, ae diuiditur, ex eodem loco proficiscens, ac per eandemniam simul ductum. Quorum neruorum crepetes pro eorum usu mensiurata vi: euiasque cervicis extremitate uterus eunno committitur mediis
quibusdam tenuibus fibris, recto intestino, or vesicae annectitur, sacro ita os alligatur, firmis quibusdam uinculis,o lumborum vertebris. Verum
haec vincula laxa sunt omnia, ut late moueri, edi transformari positi. Et quoniam non solum intra eum uterum ipsium Amen in coitibus attrahere oportebat, veram etiam retinere eo tempore,quo mulier utero gerit ,arecvon excernere,cum foetus fuerit perfectus:ob eam causam genus omne mbrarum natura ipsi molita G, fibris quidem rectis ad bese attrahesuros RG p nersis excernens, omnibusq; simul retinens,tit dicebat Gal. lib. a 4. de Uupartium circa finem. Haec quantum ad uteri constitutionem, eius naturalem cum uicinis partibus eoia sensium. Eum autem,luem habet cum tars remotis, tum principalibus membris, breuitatis caula resinquo.
a .lib.degeneratione animalium quas tasse ab aliquibus fuit mald intellecta quia nunc cum medicis uerba facimus ; conabimur eo ram te tentiam prodiequi, potissimum Hippocratis t Galent. Qua de re suci dum est,et 'odicum sana a conceptura est, id uero eo tempore seri conse
16쪽
rens laneum en ,quo vel incipiunt,uel cessint mensis: ram ramo totat ore,quo mensis expurgantur, concipere nullo modo sitir siuomam semen nequeat in uulua remanere erid copia influentis Ianguinis ejcitur. Dico ergo, quod eo tempore, scilicet eum menstruum non multum, sed paucum eluit;uasi uteri,quae interiorem eius partE penetrant,ex ovibus menses expurgantur ora aperta habent.Et cu eo Ue semen a uiro, semulset ab ipsa foemina in uterv mittatur, ob eius uteri asteritatem ipsi utero adhaeret: atisq; alimenti ex paucitate confluentis sanguinis habet.dra de re, anteq menses ueniant coceptus fieri non ualet tu quia semen uiri alimento caret rem quia adhaerentia nullam inuenit. immo cum lenis inueniatur uterus: de it simen ipsiumraspera Ruide magis idonea sunt ad coalescendum quam lenia ut dicebat Gal.li.de dissectione uteri. Continuo igitur sibi permanente semine tempore, quo ab utero trahitur, eum ab omnibus eius partibus tanquam familiarsimas succus simili modo appetatvrc ut idem fatetur Gal. xiiij. de usu partiumis tib. primo de femine extenditur L mum, ae dilatatur, post modum in lenticia, ac crinitia,calidorum; comporum adhaestione facili assequitur, ut statim tota eius exterior pars, quae uterum attingit in membranam concrescat. membrana ab ipso utero uelut si usulam quodam a ferreo iestrumento separata est. O tantam ea in parte,quae maximὰ asperata est uteri tunica hoc verὸ in in uasiorum ο ν esse connexa consticitur , non secus quam uidere est adulatari spillaribus, qui eum supra quoddam instrumentum ealidum, de latum liquidam aliquantulum pultem proiciunt; efficiunt Placentas,seu crustulas: ita ratura ex semine intra uterum proiecto, exten δ membranam obducit aqualem dulciarius pistor extra ex pulte crustulam, uetulamis perficit, ut volebat Gaiaib. a. de semine. 22 odcunq; igitu. hmbi visiorum orificiis si meu attigerit,statim alimentam per illa adsiste trahit membranaea in parte cui puta quae recens, ac tenera adhuc sit patefacto eius foramine aditum praebente. Q d quidem foramen postea temporis processu uas efficiatur uteri uenis coalitum e similes anc membranamgraeci ehorion appe lant , latini verὸ secvndas: per quam membranam arteri Cruenae pense trantes materias ex utero ad fartum transimittunt. Reliquum autem semia 'nis omne facultates, ac uires naturales insitas habet , attrahentem unam qua sibi accommodata,ac familiaria trahit,retentisamae mutatiuam qua sibi cibum praeparat: alteram uero expauricem, qua aliena, -- peruacua excernit,materias autem proprias, quas attrahit ab utero hisbet sanguinem uidelicet, est spiritum per orificia supradicta, quibus consexum est. Simul etenim O e quae ab utero mandant per uasa aurabum
17쪽
tur , ct membrana ipsa magis, ac magis indurescit, donee ad perfectam, riciem uenerit, continuaturq; tota circum circa, imum siemen co mprehendens: Sola tamen ut dictum est Pilia partes perforatae relisiquun-rur, per quas materierum sit transmissio. reliquus clinil sinus interiorem partem uteri substernit,ac tangit solummodo, sine uIa coniunctioane. inde ergo ut dixrmusPorta ipsius choris vasa chorium ipsum intexuntae intersie emi centur,ct coalescunt quadam tenui membrana connexi cuius coalescentiae modus est, velut se considerabis multas, ac tenues arboris radices, binas,s ternas inter sese uuiri,ac coniungi,ut ex his aliae qumdam maiores magnitudine, sed numero pauciores oriantur: atque haelius: er hoc tantister fieri, quoad in unum coniunctae omnes ad summam' superfici E terrae eam in partem arboris desinant,quae truncus uocatur: itatae uasa chorii uelut radices multa, atque exiles inter se coalescunt,
ita maiores,quam prius erant,evadunt,numero tamen pauciores,demu Vis ' seMaiores esse , uniuersae in duos quasi truncos in uenas uidelicet us , in arterias arteriae terminantur, ex utraque parte tam dextera,quam
snsru circa umbilicum foetum ingredientes: Nihil enim aliud est umbia ficus rus haec quatuor uasa,duae scilicet uena, totidem arteriae, in medio urinaculum habentia. Qui meatus in fundum uesica infantis exortus a medicis urinaculum nuncupatur et per quem latium in tunicam aliam inte-siualem dictum derivat vi infra dicemus. 9 Ex quibus patet partem nullam ipsus foetus prius posse existere, quam ea, quae in chorio sunt vasa, inquatuor antedicta capita coluerint: cum sngula fretus membra tum ad eorum generationem, tum ad reliquam omnem distensationem idoneo egeat . . alimento. Quod alimentum nullum aliud magis pro fretu reperitur idoneum quam quod a fretante suppeditatur, angisis fidelicet ex quatuor hus de me.Πῖpp. Moribus conitam. Mamuis a dominio sc appelletur ut testatur GaI lib. M. Puti octauo de Hippocratis est Platonis decretis. linquitur ergo, qu)d nul
la pacto fieri potestini aliquod membrum in ipso foetu absiq; substantia san
Lib.des et sor. guinea gratur : ut idem Gal. inquit lib. 'tuum formatione, libros. primo de natura humana. a generatis ut idem Gal.dicebat primo dei de nati Q it naturalibus facultatibus non esi simplex uua quaedam naturae operatio et sed ex alteratione constat, o formatione. cum primum autem incipit ipsum animal gigni medis alteratione,ct formatione, id, quod primo semen ,,.de mi. facul. erat, natura iscitur: ut dicebat Gal. x.de naturalibus facultatibus nam Θρ i beet huiusmodi facultates sint in i omet semine, tamen propter materiae defectum erant octo e. Verum cum primum mrteriam attingit: circa ipsum operatur: non ab ipsa materia operationem sumens, sed circa ipsam manis
18쪽
manifestans operationem eius: Et quaendia ipsa materia sndigeret, eius si minis facultates essent ocio ae . propter quod Gal. in praecitato lib. secundo. Lib.&ea. eodε de naturalibus facultatibus si men ipsum Phidiae artifici assimilauit: Sanguinem autem cerae; quamvis huiusmodi operationes sicut omnes aliae ab ipsi natura perficiatitur absque ratione, intellectu,nt uolebat ipsemet Gul.de intentione Hippocratis libro stato de locis assectis, libro de fi lociast e. c. foetuum formatione circa . supradicta ergo quatuor vasa, duae sciliacet uenae, duae arteriae, non tamen inter se commixtae, sed uenis siemper cum uenis, atque arteriis cum arteri coeutibus, per solum umbilicum,et per nullam alium partem fatui inseruntur: uenae quidem,statim cum umbilicum superarunt.' n se mutuo coeunt, unaque escitur, quae sic progrediens ad hepatissimam in eritur, demum illinc laquam a uenarum principio ad omnes partes distribuitur: ipse uero arteria in partem magna a teriae,quae est ad lumbos, perfundum uesicae adhaerescens, ac per totam psam uelut per descensum quendam, quo que ad arteriam perueniat magnam,quae ad lumbos ut diximus : ibique insieruntur. Cur ucta uena Ila- .M, in umbilico in unum sint redacta, arteriae uer) longo itinere perma 'neant duae Gai. x s.ctu partium optimὰ declarate Ego autem brevit a x s. de usu partitu causa relinquo. Protinus ergo natura utrunque uasorum iugum loco
opportuno collocauit, per quae uelut per quosdam trucos, fatus ex matriace materias trabit sanguinem uidelicet, spiritum mediis tamen uelut ducibus nam, quae chorion,seu secundas interant. Ex quibus sequitur oe generatis,quae es citur cui dictum esu media alteratione, formatione,
nutritio, augmentatio fatus: m quo que feminis species in foetu φαρ apparet, ea animalis constitutio non foetus ab Hippocrate appellatur scd genitura: νbi uer)sanguine fuerit repletum,corque,cerebrum,cr i c vir indistinctam quidem adhuc, is informem quandam tamen coagulationem, magnitudinem alicuius momenti praese tulerint; hoc secutam tempns fabrica, surtum appellat. sicque um substantia fatus carnea iam esso non amplius seminalis apparet; ueta foetum tunc appestat Hippocrates . mq; tertium tempus fabricae, cum tria supradicta principia uidere o. ,eaquisiud possumus,er reliquorum omnium membrorum descriptioAc d lineatio apparet. Quartum tempus ueτὸ, extremum est, cumfrachia. Vesr crura,ac omnia membra distinctὸ absoluta cernuntur: est tunc non am , ipsiui secum ,sed insantem appellat Hippocrates id, quod in utero gesta- i P. turpeo quia ut perfectum animal palpitat, O mouetur. Sed id uidet dilcet quatenus animal est. non habet a semine, sed omnem generationem, ac
formatione quam a femine, habet ut planta, O non ut animal. princia
19쪽
pium autem motiosi, ut animal habet I progerminationibus trium prin
cipiorum eius, mediss neruis,arteriis,o uenis: quia cerebro, corde, pate oriuntur,us volebat GA. primo lib. desemine. Qua de re,quousq; si pradicta tria membra fuerint exactὰ formata, ab oluta; semen ipsum. habet opificis rationem. ipsis uerb exam absolutis, proprias bunctiones exercere incipiunt nullo alterius auxilio indigentes, ad propriam eorum functionem eaercendam. Quo circa GaLLib. primo de je neposivisa tuum duplex principium, quorum unum habent uelut plantae ab ipsone: reliquum uero uelut animal habent a tribus principalibus membris eum iam persem formata sunt, Cr absoluta. Sequitur modo uideamussermonis astra late ducti, quod forum trium principiorum in satu primo formetur: In quo digladiantur Philosephi: tumctoici in inter eos Crisippus: tum peripatetici, er praecipud Aristotelis, cum ipsis medicis . Ego mero cum medicus sim; eorum sequar opinionem. Et quoniam cui dictu est fieri nullo pacto potestini aliquod membrum in fato ipsio gignatur abseque ubstantia sanguineaAt uolebat Gal. lib. 'tua formatione,videtur Od id membrum, quod sub lantia habet ipsi sanguini qua millimam uod inud membrum ex eo promptissimi cocrescat ..Cum ergo ipsam h par non sit aliud,quam quodam parcmchima ut graeci escunt Latine uero us quaedam asusioint inquit Gal. lib.sexto de Hippocratis, o Plat vis decretis, lib. decimo methodi medendi, m habeat similitudinem in Abstantia, colore cum ipso sanguine, eiusq; caro sit sanguinis concretio quaedam; eqQtur necessaria, quod ipsium prim) inter haec tria principia gignatur.Secundo cum dictum sit, de intentione Galani satum ipsum usq; ad eius expressam, ae ab olutam formationem issemine ipso uelut plantam distensari ; sequitur,quod eo tempore,quo taliter istensatur,nullast corius ipsius necessitas, ex consequenti sequitur cor ipsum post iecur formari. Tertiὸ cum ad ipsius cordis generationem sanguine onus esset, eν iste singuis missa conuenientiori ura potuisset ad ipsum diBribui ruam mediis ramis uena caua,cuius ortus, et principis manifenu in ipsius hepatis gibata apparet, prout nonnullis rationibus dissula a Gal. probatur sexto de Hippocratis, Platonis decretis; Sequitur necessariori a iecur ipsum p :cor ecunia, ritimὸ cerebrum in 'tibus gignatur:prout quamdiabui se determinat Galib. de fatuum formatione,ibiqi corrigit ea, qua ipsemet dixerat de cordis generatione in commentari s de semine, cuius ἶtiam opinionis uoluit Gal. citato lib. de foetuum formatione,quod fuerat Hippocratis libro de natura Infantium,sive ipse fuerit, qui eum scripsit ,
siue Polibui ei tu discipuliui taliter quod per illud rubrum,quod in al-
20쪽
triae ancilla geritura excussa, post sex dies, naruit,bepar intelligat Hippocrates, o non cor,ut aliqui interpretantur. Cur autem cerebrum ultimὐ post iecur,et cor constitutum fuit; dicebat Galilib. Detuum formatio lib. 4e.eodem. ne:quia fatui cerebro non erat opus, cum neque uidere,nequegustare,neaque olfacere, neque ulla alia functione ipsius uti ipsium oporteret: nulla sensus tangendi, nulla imaginationis, nullaque cogitationis, nec memoriae
ipsi necessitas es. Formatis denique hoc ordine tribus supradictis mem bris principibus, alijsque partibus, tum uentris,tum brachiorum, cruriam ,siquitur quartum tempus post primam conccptionem, ut Hippocrates dicebat, In quo non amplius foetus, sed infans appellatur. Formato itaque,atque absoluto Infante in utero eo modo quo diectum est: Quoniam necessum erat in ino aliqua gigni excrementa, cum statim ab eo foetu exhalet, quoddam vaporosium excrementum,quod sudori perfecti animalis conrespondet, necesse fuit huic excremento membranam siquam, in qua reponeretur,fabricari,totum undequaque fatrem ipsum seu Infantem iam cum plectentem: sicque fabricata fuit ad hunc cum membrana quaedam, quae Amniosgraece appellatur: Latini Amiculum nominant: Lata quiadem et crassa,ut non solum sudoris receptaculum ess ceretur,uertimetiam futuris motionibus membrorum foetus posset perseuere, cuius udoris non parua existit utilitas ipsi foetui rut fatetur Gal. 1 f. de usu partiam, ut po- usu par. te quia saetus in eo quas innatans sursium tollitur,ac uelatur, ut minus ut grauis his uinculis, per quae matrici cohaerescit, O hac de causa,ut ipse eodem loco dicebat, ut plurimum praeseruat ab abor*. Qui fortasse utero gerentibus omnibus eueniret,nisi fatus in huiusmodi humore innatans Isuior fieret . Et quia auctoritate Gai. li. 3 4. de usu partium, primo O usu parie. secundo lib. Iemine, Mulieres ipse semen habent, idque cum concepturae sunt, eodem tempore cum mare ex seminari suam, O testibus eornibo, ipsius uteri mediis in eius cauitatem, emittunt; ex hoc semine licet aquo-
Io, imperfecto, non pauca siquitur ipsi fatui utilitas :2 am cum priamum semen viri in uterum ejcitur,ex huismodi seminarum si mine tanis
quam tura ma in ipsi familiare quam sanguis Ilatim dico,ex huiusmodi freminam emi te nutritur: Tum vero ex eo quaedam alia tunica .ilanthoidesI cd dicta,utine intestinalisgignitur ex figura ei nomen impositum, haec membrana prius tamen subricata quam supradicta Amnios escta,tenuis ac imbecillis, propterea quod ex seriosiori semine fuit essem, Angustior tamen quam supradicta. Quia foemineum Acmen multὰ minoris quantitatis est, quam maris, longa ut utrisque uteri cornibus appendatur: formati iam Animalis urinam excipit medio eo meatu,qui in fundo