장음표시 사용
481쪽
I. a. Varia annes competunt eorum nomine qui inpotestate sunt. 3- 4, Inpotestate ese quomodo accipiamus ' f. b.7 I. q. Pectilium quomoro accipiamus fIO. N. Ia. Dominus debitum suum de peculio deducit. 13. I4. Is. Actio de peculio quomodo exerceatur e
I. e Mnino autem id egerunt Romani le- gumlatorcs, ut qui contraxit cum eo, qui in aliena potestate est , etiamsi deficiant superiores Actiones, Excrcitoria, Institoria, Tributoriaue, nihilominus tamen, in quantum ex bono &aequo res patitur, suum conse A a. m. Euod cum eo qui in alis. pol. es. nego ges esse
sit, negocium gestum fuerit, in solidum eo nomine iudicium pollicetur Legislator, siue non iussu , sed tamen in rem eius versum fuerit ,e tenus introducit actionem, quatenus in rem eius versum fuerit, siue neutrum eorum sit,De. peculio actionem constituit b. ita cum eo quia II. Potestatis verbum, etiam in actione de peculio, communiter accipiendum est, tam inflio,quam in seruo, nec magis dominium spectandum , quam facultas habendi eos: non ni in solum seruorum propriorum nomine contaeniemur, item communium, verum eorumq uoq; , qui bona fide nobis scruiunt, suc libe- ..ri sint, siue alieni serui ς: imo etiamsi usumfru-
II. Sive enim iussu eius, cuius in potestate
482쪽
s ἡ.' M. b sit. e. OsrNoPSIS THES. AD PAND. LIB. XVctum tantum vel usum in ijs habeamus, quat nus tamen per eos acquirimus, & obligamurq. IIII. Parui resert etiam , semus quis masculie uti In an mulieris fuerit: nam de peculio & mulier conuenietur, & impuberes quoq; domini def. d I. . in prin. b. sit. peculio obligantur : imo de eo etiam, depe - πι culto adito competit, quod cuseruo haereditario contractu est,ante haereditatem aditam f. V. Peculium est, non id cuius seruus seorsim a Domino rationem habuerit, sed quod Dominus ipse separauerit, summa singulari serui rationem, a suis rationibus discernens: nam cum serui peculium totum adimere, vel augere, Vel minuere Dominus possit, animaduertendum est, non quid seruus, sed quid D t. I. peculium es iηpri minus,constituendi seruilis peculij gratia, feceor S.I. l. s. deposii S s'- μ fiti su cy l psept My - β V L Si aere alieno dominico exhauriatur peculium scrui, res tamen in causa peculiari manent: nam & sit aut seruo donassct debitum D
u ν ,-ς si minus, aut nomine serui, alius Domino intu-
'/ Iiiset, peculium suppletur, nec est noua coi
cessione Domini opus i . & scire utiq; non res . . A Ogulas peculiares, Dominus debet, sedi. l. 7. quam mulamus S. scire autem b tit.
VII. In peculio autem res esse possunt c nanes,& mobiles, & soli: vicarios quoque seruos, seruus potest in peculio habere, di vicari orum peculia: hoc amplius & nomina Dcti
torum: sed & id quod Dominus sibi debet, iri peculio habebit, ii sorte in Domini rationem impendit, di Dominus ei Debitor manere voluit,
483쪽
NT. I. DE PECVLII luit, aut si debitorem citis Dominus conuess
VIII. Consistit etiam peculium ex eo, quod parsimonia sua quis parauit, vel officio meruerit a quolibet sibi donari, idq; velut proprium ι- lyρ peculi . π ex eo. patrimonium, seruum habere quis voluerit i :& in summa peculium nascitur, moritur, cre- scit, decrescit, acquisito aliquo, vel alienato m MI sitsin
aut perdito M: attamen quoties Dominus a - quid in peculium concedit, naturalem datio-n. IJ.ηmsatim. biit. ne in ea res desiderati . I X. Peculii etiam id vestimentum esse incipit, quod ita dederit Dominus , ut eo vestitu seruum perpetuo uti vellet,eoq; nomine citra- . derct, ut quis alius eo uteretur, idq; ab eo eius usus gratia custodiretur: sed quod vestimentum seruo Dominus ita dedit utendum, ut non semper, sed ad certum usum, certis temporibus eo uteretur, veluti cum sequeretur eum, siue camanti ministrabit, id vestimentum non o. Irtium inmensa m.bari
X. Peculium autem deducto eo, quod Domino debetur,computandum est: quia pramenisse Dominus, & cum seruo suo egisse credi tur t ipsi ante omnia soluatur: imo deducen- dum etiam hoc est, si quid his personis debetur, qudriunt in potestate Domini: praeterea id eli p ι-4-ημ' ἔ p
am deducetur, quod his personis debetur,quq d
sunt in tutela vel cura Diaini, vel Patris quorum negocia administrant, dummodo do-5 sqq.b.tit.
XI. Sive autem ex contractu quid Domino
484쪽
o STNOPSIS THES. AD PAND. LIR XV mino debeat, siue ex rationum reliquis, d ducit Dominus: sed etsi ex delicto ei debeat, utputa obfurtum quod fecit, aeque deduce- disedsi damn m Ss' tur, attamen ipsa tantum furti aestimatio, idue autem l. a 7 ei anci umm es , solum , quod Domino abest, deduci de- s.constat biit bet cit item deducetur de peculio, si quid D r i i se s minus serui nomine obligatus est, aut praest,
δ rupins lib. tui. tit Obligatus XII. Quod tamen Dominus semel deduxit,
oh h i , lit , non debet amplius deducere, sit vero ean-ς 'bj dem positionem peculij reliquit, deducere de- f. dis noxalis quod au- bebit : sed &deductio locum non habet, si rem d.duci. liunde Dominus, id quod sibi a seruo debetur, consequi potest x, vel si dolo malo fecit, quo
XIII. Datur autem in Dominum de peculio actio, ctiamsi prohibuerit dominus contra-x. Iag.s qui ermm, S hi cum seruo η: neq; tantum filiorum familias snb iit, vel seruorum nomine, Pater vel Dominus tenentur y, sed citam filiarum familias & ancili rex elegans in pri tit, rum nomine, puta si qua sarcinatrix aut te
I. quod cum eoqμυμ q. trix erit , aut aliud artificium vulgare exerccre in aerum. in G, VCl si apud b sce PQrsonas deponatur quip- XIIII. Tenebit etiam de peculio actio,etiam ua. L 3o. quorum, in pris nihil, cum ea intenditur, sit in peculio, si m baii. do sit rei iudicatae tempore : Sed si cum eo depeculio agatur, qui ex parte haeres cst Domi- b. d i quoim Ss μ' , Vel Patris, de eo duntaxat condemnandus erit, quod apud eum haeredem sit b.
485쪽
TIT IL EVANDO DE PECUL A CT ANNAL. EST. 17X V. Si semel actum sit de peculio, quamuis minus inueniatur rei iudicatae tempore, inς - Asm L
peculis, quam debetur, tamen cautionibus ut locum esse non placuit, de suturo incremento peculii: hoc enim in Pro socio actione locum habet, quia socius uniuersum debet Disputat. II. Respond. De bus Ritter, Bo eruitetenses.
Quando de peculio actio annalis est: Tit. r.
EST autem de peculio actio perpetua . , quidem, quam diu filius vel seruus in potestate est , sed post mortem Patris vel D mini, vel postquam filius emancipatus, aliosiumodo patria potestate liberatus, ux istruxi in a. I. i in pris et g r. eum finumissus alienatusve fuerit, temporaria e:se alienatio.h.ru.ιar . σε anti incipit, id est, annalis '. larum .f.sservus. s. de pe-II. In alienatione venditionem & caeterasculis l. 7.ei qui servo. in pr. transferendi domini j causas comprehendi- Gqμω meo, qui in alte. mus ,: imo usu fructu quoq; extincto, intra an gras esse dicitur. num tantum, aduersus Vsu fructuarium, actio de peculio competit . e III. Annus autem utilis computabitur, &ideo si conditionalis sit obligatio, non ex eo computandus erit annus, quo obligatus est,
sed ex quo peti potuit, conditione existente dised si errore deceptus, quasi annus praeteri I rat
486쪽
rat, exceptione repulsus sis , comperto err re, rursus agere tibi permittetur e .
IIII. Non alia tamen, post mortem filij, annua cst aduersus patrem actio, quam quς vivo filio perpetua futura fuisset: ideoq; si ex causa redhibitoria erat de peculio actio, sex mensium crit post mortem filii: & rursus si seruus vel filius, cui creditum est, apud hostes sit, de peculio actio anno non finitur, quamdiu captiuus postliminio reuerti potest . V. Definitione autem peculii etiam post mortem filii serui utenduin est, cum actio depeculio intra annum datur: nam & tunc & accesso & decesso quasi peculii recipienda erit, quamquam morte filii vel serui iam des jt elle peculium, ut possit ei accedere ut peculio, fructibus vel pecorum foetu , ancillarumq; partubus, & decedere, veluti si mortuum sit animal , vel alio quolibet modo periem . -
De in rem verso: Tit. 3. . .ii
i. Actio de in rem urso quo easu competat fai 4 f. Versem quomodo intelligatur, cr quidsi prius in peculium persum sit, res is p eulio tantumst. b. 7. Meesario rersum quomodo intestigatur 'δρ Io, Si non necesario ursum sit fΠ- α- an partis non ressae, res ourarum nomine, ut ps solutionem quis teneatur e
I. CI hi qui in potestate aliena sunt , nihil. O in peculio habent, vel habeant, non insolidum tamen, tenemur qui coo babent iri
487쪽
- NT IIR DE IN REM VERSO i Dpotestate, si in rem eorum, quod acceptum est, conuersum sit, quasi cum ipsis potius con- tractum videatur: atq; haec actio De in rem verso multis casibus utilior est quam illa de Pe- Obiit
II. In rem autem versum videtur, siue id ipsum, quod seruus accepit, in rem Domini conuertit, veluti si triticum acceperit, & idipsum in familiam Domini, cibariorum nomine consumpserit, sitic vero prius in peculium es . . Ivertit, mox in rem Domini, ut negocium Domini gereret siue admini liraret, puta si mutuatus sit pecuniam,vt frumentum compararet ad 3 A familiam alendam, vel vestiendam b. x III. Placuit autem toties pecuniam in rem Domini versam vidcu, quae prius fuit in peculio , quoties seruus rem Domini gerens, locupletiorem cum facit nummis peculiaribus: alioqui si seruo peculium Dominus adimat, Vel . t . si vendat eum cum peculio, vel rem elus peculiarem , & precium exigat, non videtur in rem
IIII. Sed nec eo ipso,quod seruus in peculio rem habeat, locupletior Dominus cxisti-d. ιι mims Me. b. iis
matur, aut in rem eius versum intelligitur didi si donauerit seruus Domino rem peculia i . - . . .
actio de in rem verso cessabite: Plane si mutuu 'σUm in in. O.M. seruus acceperit,& donandi animo soluit,dum non vult cum debitorem facere peculiarem, des ει cricto. S Lin rem verso actio est f.
488쪽
sτNops IS THEL AD PAND. LIR TRV. Pecunia etiam, quam seruus in hoc mutuatus fuerit, ut creditori suo solueret, non intelligitur in rem Domini versa, quamuis acti- g. tu quo seruui biit. one de peculio, liberatus sit Dominus g. VI. In rem itaq; Patris vel Domini versum existimatur, quod necessario vel utiliter, &quasi ex voluntate eorum, in negocijs eorum gestum, vel rebus corum impensum est: putasi seruus odores & unguenta emerit, & ad su- b. d. I. et ideo illud plane, nus erogauerit, quod ad Dominum suum pertinebat ii.
i. d. I c ideo. S. . eum alus, pro filia sua vel nepte, aut sorore, in do-aaseqq b. ut tem dederit,in rem versum patris Videtur, quatenus auus daturus fuit, dummodo sic dediti Vt patris negocium gereos 3: idem est,si uxori
suae filiaefamilias, quae ipta se, aut quam pater alere debebat, credidit maritus, silm ad ea id
. Ipeir. iuprinσIsm. creditum erogatum, sine quibus aut se tueri, b iit. aut seruos paternos exhibere non posset . l. d. L s.s res domino. S. subiit. m. d.l. 3. S se scace
emerit , quasi necessarias, hactenus videbuntur in rem eius versae, quatenus rerum Carum precium facit i: Si mutuam pecuniam sic accepit , quasi in rem Domini verteret, nec Vertit, & decepit Creditorem, non videtur Versum, nec tenetur Dominus, ne credulitas Creditoris Domino obsit, vel calliditas serui noc at . Creditor igitur curiosus csse debet, quo
489쪽
TIT. III. DE IN R EM VERSO. I X. Si seruus mutua pecunia acccpta domum dominicam exornauit tectoriis, & quibus da alijs,quae magis ad voluptate pertinent, quam ad utilitatem, non videtur versum, nisi forte mandatum Domini, aut voluntatem habuit: non enim debet ex eo onerari Dominus, quod ipse facturus non esset, attamen pati debet Dominus, Creditorem haec auferre, sine domus suae videlicet iniurian. π dij s mutua.eum X. Et regulariter dicimus, toties de in rem verso esse actionem, quoties Procurator mandati , vel qui negocia gessit, negociorum gest rum haberet actionem, quoties ii aliquid consumpsit seruus,ut meliorem rem Dominus ha- .. - ν .beret , aut non deteriorem o . λ r regulanter cu Hi XI. In rem autem versum videtur, prout
aliquid versum est: proinde si pars versa cst, de parte erit actio: non promisis tamen usurae, non debebuntur: sed si contemplatione Domi ani pecuniam dedi, non gerenti seruo negocia Domini, sed ipse gerens, negociorum gesto S. inrum actIone, potero etiam de usuris experiri P. XII. Versum etiam accipimus,ut duret ver- tium :&ita demum de in rem verso competit actio, si non sit a Domino seruo solutu,vel filio: si tamen in necem Creditoris, perdituro seruo, vel filio solutum sit, desinit quidem versum, /-s proporte. S- re' aequissimum autem est, de dolo malo aduer- s--μum sus Patrem vel Dominum compet re actionem q.
490쪽
1 a. 3. diuo iussu actione tenentur Pater cr Dominus, cr quomodo iussum acus piamus r .s b I.δ. q. tauando eximatur quis ab hae actione fro. II. diuatenus liceat filio rei seruo alienare res peculiares e
I. M ' Erito autem ex iussu Domini ves P, . tris, insolidum aduersus eum iudia' ιιι pro σμψ'S k ei uni datur, quia quodammodo cum con b g si fur. I. Quod eis, trabitur, qui iubet , cum fident cius sequar qui in alte. potii. nego. tur , qui ita contrahit b. us, este dicitar. II. Iussum autem accipiendum est, siue testato quis, siue per epistolam siue verbis , aut per nuncium, siue specialiter in uno contra Ruiusserit , siue generaliter: & ideo is etiam , qui sic contestatus est, quod voles, cum seruo meo 1ι , S ies m Vel filio negocium gere periculo meo, Vide'd di i. g. sedes manD. xvr ad omnia iugiis nisi certa lex aliquid pro is pii Guo si mandator. h l x ' . . C. quod cum eo, qui in alte. III. Sed etsi mandauerat Pater, Dominul-pot s. ue, videtur iussisse & si subscripserit chir e. d.Lr f sed etsiserui, grapho tenetur Quod iussu ς: item si ratum has a l. ,s rq -- buerit si idem i. est, si Tutor iusserit g, vel Cu-g rator b, vel si Pupillus Tutore authore iusse- .riti ,si verus Procurator tulserit x, si fructu di. 1 9 sin et i pen b. ti. Dus Vel is, cui bona lide qlusi eruit, iusterit ι-
IIII. Si unus ex servi Dominis, iussit contrahi cum eo, is solus tenebitur: sed si duo ius scrint , cum quouis in solidum agi potest, quia similes sunt duobus mandantibus m.