장음표시 사용
151쪽
i33 PARSI. EX LIBRO I. DECREΤALIUM
In hac inere tali statuitur, ut si duo ex tritius ele- tes iuris civilia g. eod. ιit. a. si is tres . - . iri 6 ctis arbitris, dissentiente tertio . sententiam tulerint. q. D. L. Item si unas . declaraia e1l a Bonifacio vili h e valeat. Quia vero indistincte loquitur . an scilicet uui. derogand eidem iuri civili, definivit , sent a lite tertius dissentiena debeat ese praesens . vel ab lens tiam serri 'le a duobus reliquis, etiam absente tertio. in examine , ae distussione ea ulae . I interpretes eum ut ex sequenti Decretali, relaxa in cap.ll. Si quasi ai Glossa hie, sentiant. requiri , ut si praetens ad trami- .us hue eod. iit. i. m.
Ut quaestionitas qudi plerum ue propter arbitrorum voluntariam, seu malitiosam absen. tiam remanent indecisae 3 snis celerius imponatur , fatuimus. ut s ex tribus arbitris a partibu electis, eorum aliquis ab aliis legitime requis tus ad examinandum , vel definiendum una cum eis negotium , super quo in ipsis extitit compromisiim , non cura erit cessante impedimento legitimo convenire: duo praesentes . penes quos licet lex civili; aliud innuere videatur totalem, eo casu remanere decernimus potestatem . possint malitiosa. seu voluntaria illiu a sentia non obstante) dictum examinare negotium, di libere definire, scut possent . illo praese te , nec volente, cum eis in unam sententiam concordarer ut se ipsius absentia . praesentia re pleta divina , eum reputari faciat propnesente. Circa iudices velo antiqua jura nolumus i
CaνBT II. Nou siua , ex cretati Allexandri III. T rarans Areti infra scripto. N On sine multa necessitate A. Presbyter nobis proposuit, quod eum in Ecelesia S. Alphridi
per manum R. Archidi ic. de Suella personae illi ux Ecclenae, capellanus institutus fuisset, eo em R. mortuo . M. nepos eius, qui sbi in Ecclesia iam dicta saecessit, eumdem Pressiyierum capellanum ibidem iterum ordina, it s& infra. Cum autem idem Presbyter extra provinciam exulans, de suo beneficio non posset iustitiam obtinere, nee suam ulterius inopiam sustine re , per dolum, & fraudem ipsus M. ab eo est sacramentum extortum, ut arbitrium Clericoram duorum exinde sustiperet, di seri aret e qui jam dicto M. faventes, Presbytero praeceperunt, ut quinque marchas ab eodem sustiperet, de toti cederet quaestioni. Quoniam igitur non decet. te aliquatenus sustinere . ut quod perperam arbitrati sint . debeat incorrectum relinqui: mandamus, quatenus. s se cognoverint praefati Clerici tam nequiter albitratos fuisse. Teium Presbyterum ab observantia auramenti auctoritate nostra prorsus absolvas a vel si arbitrium ipsiam noveris aequitate subnixum, ad observantiam ipsius utramque partem , appellatione remota , compellas.
Hule ineretali, non improbanti Reeessonem Im- flatis , deroratum est, ut supra notavi ad eap. Xrt a Mediatiun collateralium , seu transversalium in bene- parie d. o M. EP potest. deles. SQ.cLVI l.
Finii Deeretalium ex Libro I. excerptarum 4
152쪽
ιν uet 1. Da monvu Lxtiro . Iranferismis ex Conritis A risono . a Iesitano scilieri, laxeta Gorarier , celebraIs an. 4 2. o. DI. Sepumbri semporibtis Arcadia , ct Hrii. DE Quodvultdeo Centuriensi Episcopo , quem eum ad υersariu ipsus eum petiisset ad Concilium introduci. interrogatus, an cum eo vellet experiri. primo id promiserat.& altera die respondit, hoe sibi non placere, atque discessit. placuit . ut nullus eidem communicet, donec , satisfactione praemissa. fuerit absis lutus: nam adimi sibi Episcopatui ante canta ejus exitum nulli potest de jure videri.
Hie tribuitur Cocitatio pro laetati ne ultas cogno. Pontaeei reseruara a Cone. Tr dent. tum eo.VII Lirifiscendi causas criminales Episcoporum . etiam de si- XIll. de νσω. tum es. v. Idy. xxiv. huius textum alicae , aut privatione dignas I prout idem statuebatur leges infra pari. Is . cum de hoc eod. cap. iussituetur a. V. Mee salus eum quatuor 1 eqq. eos DL A. sermo . veram hodie luee saeuitas sublata est . & Summu
caruet IV. Exsa , ex mererati Aexandri III. Aelivisa SNe iram rejeripta. IETsi Clerici eoram judice saeculari mavicti fuerint, vel eonsem de crimine . non mi pro pter Me a suo Episcopo aliquatenua eondemnandi: sicut enim sententia non a suo Judbce sata. non tenet. ita de facta confessio coram ipso . Si vero coram Episcopo de eriminibus in iure consess sint, seu legitima probati e convicti. dum modo sint talia crimina . propter quae suspendi debeant, vel deponi. non immerito suspendendi sunt a suis ordinibus, vel ab ALtaris ministerio perpetuo removendi. De adulteriis vero . S aliis criminibus , quae sunt minora, potest Epismpus eum Clericis post peractam poenitetitiam dispensere: sed non debet quemlibet depostum pro suis excessibus c eum suo si iunctus officio , nec duplici debeat ipsum contritione conterere a judici tradere saeculari.
Hie irrita dumtaxat de latitue sententia , latia, pae reiaruata In Bulla , die Comae Domitii leai stilita . contra Cleficos a iudiis laeularia nulla tamen in hunc ut ostendam in notis ad eap. XVII. Stialitεν , Sectione insigitur poena. quae quidem est exeommunicatio , Pa- CCXX ll.
Ca uet X. Cuti No. Ea vovi Ma . Deerat i Cries ini III. μααδυμου Athiepisevo reseripsa. CUM non ab homine & infra. Α nobis fuit ex parta tua quaesitum. utrum liceat Regi, vel alicui saeculari personae iudicare Clericos cujuscumque ordinis . sive in furto , sive in homicidio, vel periurio, seu quibuscumque luerint criminibus deprehensi . Consultationitum taliter respondemus: quod si Clericus in quocumque ordine constitutus cin furto, vel hos a
153쪽
micidio . vel periurio. seu alio erimine suerit deprehensiis legitime . atque comactus .abee etesiastico judice deponendux est i qui si depositus, incorrigibilis fuerit, excommunicari de
bet ; deinde . contumacia crestente, anathematis mucrone teriri. Postmodum vero s in pro iandum malorum veniens . contempserit, cum Ecclesa non habeat ultra , quid faciat, ne
possit esse ultra perditio plurimorum , per secularem comprimendus est potestatem ; ita quod ei deputetur exilium. vel alia legitima poena inseratur .
In hae mere tali statuitu e , ut si praeedendum si , , ab spite potoixtinens. Id agendum foret de Cle' contra Clerieum , reum delicti, depositione digni, ser- ,, escis in latrocinii . aliisque magnis scelerious depra
ventur quatuor sequentes gradus , I. ut deponatur. lI. hesis . eos deponendos quidem , seu verbaliter ta ut s non se corrigit, & delictum iteret . nec depositim , , tum degradandos . non tamen curiae saeculari tranem servet. aut deteriora crimina perpetret, excom- ,, dendos , restrim' n eap. Taa s. de poenis πα-i Inimicetur , ill. ut, erestente eo tumaeia . anathema- ,, i M. ι qtiod a stibis totis requi ii, qualiter cleris Itiretur, quae anathematiratio. licet nori habeat maio- - in latuentis. vel aliis malais steteribas deprehensirem excium, quam excommoricatio, eum eadem , ,, puniri debeant; respondemus, quod a suis ordinibus si ae anathema, fit tamen publiee , Et cum eertis sci- is degradati, derra Is deleant in omν monassetis Mlemnitatibus. adilantibus seisieet xl l . Sacerdotibus eum , , penitearia- peragendam vi . Et Boniticius VII .in candelis accentis . quas pol l sentetitiam prolatam extim is ea p. Felicis hae eod. ticia κ . etsi holliti ter inseetiti gunt,& projuctas conculcant . quieth m dus , di Dr- ,, tes , aut pereditiestes s. R. E. Cardinalem. reos dema publicae excommunieationis Caa. m. Debent caus is claret criminis lx e maiestatis . & veluti tales inti. XL. q.III. m. Demum s non respuerit, quin pol f ,, mes . atque intestabiles pronunciet. variisque pinnis in profundum malorum devenerit, ne si perditio , Sc. M addieat , non tamen , si fuerint Clerici , actuali do damnigeatio plurimorum , tricitur Curis se laria di- ., gradatione plectendos statuit. gna mina plectendis . ,, Instar igitur regulae sit. nem,em Clericorum. Hic tamen quartis gradus rem l um habere de- quantumuis flagitiosum, , se ab Episcopo actu degi bet, quando Ecelesa . non propter deffectum aliarum ., dari. & Curiae sis lari tradi nisi po i ei insicli, aius poenarum . vel potestatis . sed propter potentiam eius , . pimas in citi cap. c.m us his ne praescriptas, de eisdem Ceriei erini incis imo poset illum Gercere r quo hensus fuerit inemendabilis. aut nisi si reus alicveatu ve fifieatur quod eadem Meses et M. M o iaιν--ka. - . mera/is criminibus a iure communi . vel quid facere . , , a pontificiis sanctionibus nominatim expressis: que- Non ob:lante autem gradatione hie pMescriptara , ,, madmodum doeent Flo sis is cap. I. nam. 1. de b mn desunt plures Doctores, qui iuria animadὐersa a , , mieid. Reν ut is cap. At si ci/νki , ωα isi de ja
, ne Clericus parricidii, humie dii insidios . aut sa- ,, uam. 6. Pigna euas ram. . eo usali. 3 3. num. as. ,, erilegi , vel alterius atroci ili mi eriminis reus , prae- , , seq. aliique apud Riθηaldum ad Banaimen ιa Maon. ,, dictis poenarum gradibus non serva is , satim tradi , , c. p. V. q. I. a . m. is . Ab hae regula . communi ,, possit Curiae saeulari. ita ad praed. eas. docuere , , , usit recepta . nuvi recedat Episcopus e neque ad comis
,, dea Mo dis 4i t. muleari I l. s. Iaa. - si , , Clericis sorte perpetrantur . fas sibi esse putet ire is, , quaras, quid juliei iterat, aliique relat; a Farinac- , , sua Synodo Esemesis, & actualis degradationis pre-
, , clo Prax. erim. quass. s. num g i. Α, nam in illorum sontes docernere i id quippe eum se,. Verum communis Doctorum sententia indubi- contra Canones , unice pertinet ad Romanum diari , tanter affirmat. ad actualetu Cleri ei. euiuieumque is liseem , cuius cene supremam iurisdictionem inva
is criminis res , degradationem , praeter enumeratas , , dit, qui sua auctaritate maleficis Clericis eamdcinis catus . a iure speciatim exprens, non m se proe ἱέ ,, porciam irrogare praesuinit . Quod si alicubi tanta δε nisi ille si incorrig4bilis, hoe est . tili , CoelestIno , , si alietisus enormis criminis frequentia, de expe- .. audivimus . nisi Ecciesiti monita . sibique gradatim is mentia compertum iam sit, alias poenas haud suffi- , inflictas eanonicas dupositionis . α ercommuniea. ,, eientes e se ad Curicos ab illo deterretidus , poterit ,, tionis poenas, per .icaciter eontempserit e superfluis , , Epἰ opus summum pontificem rogare . ut in Clo,, una quippe suist, in quaed1in peetiliaeIa Ceriem , , ricos , vel semel illud dei eps perpetrantes. M- , , rum tragitia degradationis poeitam nominatim desera ,, cernat actualis degradationis sententiam . eamque ais Gre . si haec potui set eoicumque Cle leo flagitioso , , summo pontifice latam in sua synodo . ad omnium s,, statim irrogari . Neque ad rem ne it Immaniua seea , . teemrem promulgare i seuti iaciendum monent
,, es parricidium . quam sorte sit aliquod ex ii, , , Farina eius eis. quaest g. γ Paaimi. deeis. a . af, , ex ptis. Ob quod Clerieus . nulla praemisa canoni- , , not. i. num, a s. m .a, carum p rarum gradatione . permittitur tutim tria Cirea staturam proeedens firmam e tra CloK- di Curia saeculari: etenim leges poenales noti eouia eum. reum eriminis depositione digni, notat ad hane Plς ruratur delicta . quae non exprimum, etiamsi sint eamdem Decretalem Fagnanus nam 3 s. locum habere 3. Oxprussio graviora: QMd argumen o es. In paea Iι α inanda proceditur propter erimen: tune enim Cle- de νuar. Iar. in P I. probant castra de lego p nati rieus criminosus peimo deponitur, secundo ex m- , , lib. . cap. . cura. O suadier libr. 6. de lego. , , municitur, terito anathematiratur . et quarto loco ,, eap. 3. N m. s. ouare In nucentius ill qui statim post , , per Curiam secularem comprimitur , ut dictume: .., c Hessae M lil. Ponti a mn tenuit, iri estogam, is secus vero . s pinna incipiat a conti racia . quia
154쪽
, tune pro flendum ess de ordine inverso e nam pri- communieatur , tertIo deponitur, quarto, & ulti , , mo Clemcus contumax stupenditur , secundia era mo traditur Curiae saeculari m .
Hanc Decretalem , cum nimis prolixa st, tran, pelleret. Ex quo facto haec firmatur regula, quod scribere omitto a casus autem in ea contentus , is est, quando ag tur de eausa reali , quaecumque illa st , &quod fracto paeis qdere a Rege Galliae,iuramento fieti mastumque respiciat personas , cui adiectum sit iura-rnato tam ab ipso . quam a Rege Angliae . hie ob ψiolaia metitum, illius eoqn illo privative spectet ad iudicem tam fibi fidem iurisiurandi religione interposta , ad Im eeelesassieum . s de ejusdem iuramenti fractime aga- nocentium-, tamquam ad competentem iudieem eauia tur , ut in praesenti eas u . quemadmodum Elare patet tam detulit, ut ilium ad iuratam fid*m servatidam rem. ex sequentibus innoeentii verbia , in cit cap. 2 ovis.
Postremo cum inter Reges ipsos Galliae. & Analiae 3 reformata suerint pacIs kedera, ct
uirinque praestito proprio juramento firmata. quae tamen usque ad tempus praetaxatum serUata . non tuerint ; numquid non poterimus de tueamenti relistione cognostere , quod ad iudicium , Ecclesiae non est dubium pertinere , ut rupta pacis foedera reformentur rHanc eandem regulam tamquam certam statuit ales assim, pro quo fideiusserit , in ramento ab huc Bonifacius VI l . In Decretali , relata in Op. m. clavi interposito , se dictum clericum servaturum indem c. Iaicus de fori eonpeti iam ubi aperte Melarat, nem, ibi. potuiae Clericum convenire laicum ςoram iudice e
Cum C. laicus. π quo solvisti certam peeuniae quantitatem . Inoua pro eo te fideiussin rio nomine obligaveras, te strvare recuset indemnem, contra iuramentum a se praestitum te me re veniendor ipsum coram eeelesiasti eo iudice . ad cujus forum ratione iuramenti causae h Iusnodi cognitio nostitue pertinet e . de iure poteris convenire : ut ipsum , monitione praemissa, Per censuram ecclesiasticam, quod te super praelictis , ut tenetur, servet indemnem , praevia ratione compellat,
verum quid de hodierna praxi laudatae regilla in ,, has leges irritas eontendit. In Gallia tamen , s ve aliquibus Regnis scripserit Betiedictis xlv. ιι,. Ix , , m rintvat sep .s eiratus laserea da Meses lini tricap. IX. de Duod. Diae . num 8. de his iisdem mereta lib. VI. eop. X. non solum interdictum fuit. ne deii libus sermonem habens , hie transeri . , , ceps iuramentum apponeretur eonfrudimus, sed s-' Hoc Porro titulo omnes sene quaest ocies super ei. .. mul sanestum . ut contra legum prohibitionem ar, , vilibus contractibus ad itid*cem ieelesasti m olis . , positum . vires amplius non haberet causam pertra- , , devolvebantur et quoniam , inquit Monare ius ad fer hendi ad forum ecclesasticum liin tanta erat, , , de episcosaei istidiratia , α numquam sere , - s seribit Alte serra ,) iuris uraedi religio ut Iustu- , , omittebant tabelliores adi ere praestitum a contra- - tandum omnibus contractibus apponeretur , quo fit, hentibus saeramentum de servandis . quae pepigis- , , des contractus religione iurasiurandi tutior esset. , , seni Et nihilominus tam sancte haee dileiplina Hu- Hae oecasione usu evenit, si gles secutiribus, ut M Ibu ieeulis rerenta est , ut Principes litet non aes Epitari eo Oseerent de contracti a. & de fiffise, , rant l. lam infringere ἔ nee alium sibi modum ilippe. ri dis . proster iurameneti vinculum in his interpositum, , , tere extitimaveri it imprisiendi , ne hac ratione ., eap. , de Iudicite. Hae de eausa vetitum, ne,, omne, causa a suis foris ablegareestir aquam probi. iusiurandum contractibus apponeretur, neve ullax, . ne deinceps contracitis . pacta , aliaque n. ,, eius ratio in iudies is haberetur, ne hoe obtentu s , , firmarentur Iuramento a quos in Lusitania . s. cularis iuriseictio evae retur , quoniam iusiuranis, , aliisque in laeis, legibus eatitum, referet Felieis ι , , dum non debet esse vinculum iniquitatu . , , de stilo θν. Eceti par. I. quas. XXX. ubi s muli
155쪽
CayuT XVI. Cura vapor ara, ex Deeretali Innocentii LII. scripta Magistra. fratribus ordinis militaris Temptariorum. CUM deputati & insta. Acoepimus, quod quidam tam taculares. quam ecclesiastici
iudices illos, quos habetis in domibus vestris Praeceptores, in causis ad prosequendam suam iustitiam non admittunt, tanquam licitum non sit eis super litigiosis negotiis curam agere , qui pacificis decreverunt studiis inhaerere . illud at Iegantes in repulsione ipsorum , quod eorum ipsis oeneratio non est nota: qui undecunque venerint gratia da vina vocati, dum la dabiliter er equantur ossicium sui Ordinis ex superabundati requiritur suae natio nationis . N quis io itur in pmsecutione causarum Praeceptores eosdem ab agendo. vel respondendo occasi ne huJusmodi repellat, auctoritate Apostol. iubibemus.
Haec ineretalis , in qua Inooeen ius prohibuit, quam plurima bona ec ieega, de unita fuerunt Ordinine Praeceptores Templariorum repellerentur ab agen- Hospitalis L loianis Hiem lolymitana, ut ex ejusdem do vel respondendo in iudieio, hodie locum amplius Ponti seis Mollit. - providam, promius in prius in non habet, eum hic ordo extinctus fuerit a Cleme, eodem Conc. dictae extincti ovis Ieatentia. te V. in Coneilio Viennensi io. Maii is ii . illiusque
ualiter, de quando ct infra. Praecipiatis ex parte nostra Praelatis. ut laicis, de sricis coaquerentibus plenaem faciacit justitiam exhiberi . Non obstantibus appellati bus seu stratoriis . quas in eorum eras a mine Clerici frequenter opponunt, pctu justitiae Clerici trahantur a latet, ad judicium saeculare , quod omnino feri pr
liaee Decretalis innovata est a Concit. Tridentia. eapN. IV.xx N. de refuν. q. c ιιν. . Ampliata insu- 'per est a Bulla in die Coena Domini legi solita. quam vide in fine hujus operis i quae quidem hic prohibetur dumtaxat . ne Clerici trahantur ad serum iaculare, nulla adjecta poena , ibi autem q. XIV. XV. α xv I. instigitur excommunicatio latae sententiae . ra
CAPur XX. Varia axatos . ex meretrii ranisti HL ad Magismis nancredi Azbidiaconum Somniensem. I Enerabilis frater noster Arehiepiseopus Ravennat. propositi coram is div cisio caus e. quae inter ipsum. & Communitatem Cerva ensem , tr avi tis Cerviae . & quibusdam aliis articulis vertitur. M per subterfugia. & caudi rumper triennium prorogata . dicti Cervienses λει ς' ς' 'DRUM' 3 nisi .hu, . ex
triennii periisse, respondere sub tuo examine recusaverunt dc insta. ceptione hujusmodi non ubstante, in negotio isto procedas Iuxta traditam tibi Brinam. In hac meretali statuit Honorius, instantiam I min. o e. lieri in ei villa tmennitan indulserit L. Pr dieii noti petite per lapsum triennii. Verum huic san' μνώ p 'q/zaiai, 4is Est . Gregor. etioni derogatum est a Concilio Tridentino ses XXIV. Vφ'M R. ά . viii. Uue
say.XX. Prorm. praecipiente . causas omnes , tam XIlI. , Se rei inve ampIiata lemm ti .iles , quam criminales , ad forum ecclesiastici nux ostend να-u, cum dς-ς- δι cina. Pertinentes, terminandas esse intra biennium , c adi In sero attamen non obstante tiac illari 'mi r juris civilis, quod in mulis eriminalibus praefixit timo, invaluit opimo, in , 8.e aurium L. Forma c. eu inua eri- perpetua , ut respondit Rara in ocer. P νεμ εμ
156쪽
a tentaria a g. Maνrii a 37. eorum elar mem. IUM .Haee vero perpetuitas non excedit triginta annos,
quod eateroquin in iure novum haud est . Duobus vero casibus ante lapsum triginta annorum instantia perbnitur . Unus ea, s accesserit sententia . litem deletiam declarans . δlter est, s elapsuri si decennium. smii Nque indubie consset de malo iure eius, qui litem ius i. tuit , ut firmavit Rota in μνυνua. capellania It . MartiI i 17. q. mero tori lon. mem. crispolia . ia Fampitia . s..e liti de Hiluctaaeh. ais 'anuarii a rao. h. Q eum ita se haseant cori euroeem.
Effectus autem huius opinionis est, quod gratiae ,
quae a S. sede concedunttir oo litia pendentiam, ut iti rogatio gratiosa in iuribus de uncii collitieantis,& tratia derogatoria iurispatronatus in tutuin iustineantur, si a litis introductione et si non sint triginta anni, nneutra concurrat modo dis a limitatio . Fundamentum huius opinionis hoc aliquibus videtur esse , quod lieet Concilium statuerit, quod causaera sal em infra hietinium a die mora litis termi ea-tar in casu tamen eontrario neutiquam disposuit ,
ut instantia petimeretue, ted pHi id batium c dixit aliberam sit pamribas , viet alteri Illarum iudices superio es. alios tamen comperentes, adire . qui eausam iaea flata , qωo faeνie. abjamarat, in quamprimam te mlaudii cujent etet . Sibi igitur imputari debent partes, quin non curarunt . ut eausae a judieibus superioribus , prout pr leripsit Concilium . non fuerint terminatae.
CApur II. Mutiastas Decretati Soni orii VIII. MUlieres, quas vagari non convenit, nec virorum ea tibus immisce i, auelaritate liter rum Sedis Apostol. . vel Legatorum ipsius . aut alia quacumque, ad iudicium persenaa iter evocari, vel trahi invitas, causa serendi testimonium , aut alia qualibet, quae in iure non exprimitur, prohibemus. Sed cum necessarium suerit testimonium earumdem, judex in e pensis partis producentis eastem tabellionem, aut aliam persenam idoneam , ad eas transmittat: -Is Arte talis casus occurrerit, quo . iure prohibente , receptio temum alieti committi non possit, Juder tunc propter hoc missinaliter ad illas accedat: aut si talis sit persenae judicantis conditio, quod id per ipsum non deceat fieri , vel non possit, mittat ad eas: provi- R. quod ea sus hujuse di, videlicet ut judex vadat permnaliter non fingatur , nec fiau, imae meniat in hac parte. Alioquin fictor hujusmodi . vel Daudator, ipso iacto sententiam excommunicationis incurrat. Caeterum foeminae. religiosae praesertim . quae debent sub Hausera morari. extra suum moliasterium. vel clausuram non vocentur ad iudicium, uel trahantur ex quavis causi possinaliter. etiamsi aἡ hoc voluntas accederet earumdem . Decernimus quoque,
ut ipse jure sit irritum , di inane . si quid contra praenusia contigerit attentari.
Hane mere talem tranteri non quia aliqua ei idquid autem sit de hae eontroversa , certum. Meesserit variatio , sed ut in medium proseratur, qua est. excommunicationem , hie inflictam absolvi posse ast invitum controversa eirea illitis praxim . Gemi- quolibet consessario . cum non sit reservata . neque nianus , dc Francus hie . inuiri opinioni reeeptae a itidem eam a Iudio ineurri ob fictionem eausae, nisi i Glor in Clementina II. Dupeadiosum . ver, lusuris, vera sequatur aeee sus ad domum mulieris ἰ incurrere hoc tit, sehtiunt, eam procedere de iudicibus tam cle- tue tamen , etiamsi , hoc hab io , non sequeretur exa' ricis, quam latos in terris Melesa dumtaxat . quia , mea . Neque insuper ineurreretur, si per alium, i inquiunt, jura cet nonici poenalia . vel a iure comuni cis lodice , ficta tuisset eausa , uva r. Man I. c ex bitantia, si seirer loquentia de iudieiticis ei levi, I g. eap. 27. num xx s. praxim Iudiciorum regulandam. esse intelligenda situm Notat denique hie Franeus num. i. eum Glosside Iudicibus , eidem Ecelesiae sublectis . Thesaurus veti, ExprimDaν. prohibitionem de non trahendis veru de menis verb. risimoaiam eap. I. e.m Sudrasa, mulieribus invitis ad iudieium , esse latelligendam de s
157쪽
x 4 PARS L EX LIBRO II. DECRETALI UΜ.
Dispendiosam prorogationem litium , quam interdum ex subtili ordinis iudiciarii chserva
tione causarum docet experientia provenire , restringere in subscriptis casbus cupientes ; statuimus, ut in causis super electionibus. postulationi hus, vel prouisonibus . aut super dignitatibus . personatibus, ossietis . canonicatibus . vel praebendis . seu quibusvis heneficiis ecclesiasticis , aut super decimis, ad quarum etiam praestationem possunt . qui tenentur ad dias. praemoniti, censura ecclesiastica coerceri, necnon super matrimoniis, vel ussiris, de eas quoquomodo tangentibus ventilandi . procedi valeat, de caetero simpliciter . S de plano, ac sine astrepitu iudicii, S figura . Volentes non solum ad sutura negotia, sed ad praesentia, & adhuc etiam per appellationem pendentia Me extendi.
In dec gendis eatas hie emineiatis statuitClemens. eosem ia eapII. Sape eoaticlis,de πινο. sitare. ut se ut procidatur : Impiiciter , in de plano . ae sine 'a- quitur. pila iudieii, o Dara ι verba haec declarata sunt ab
Saepe contingit, quod causas comm Ittimus. & in earum aliquibus simpliciter. & de plano . ae sine strepitu , di figura judicii procedi mandamus: de quorum significatione verbo.
rum a multis contenditur. & qualiter procedi debeat. dubitatur . - autem dubitationem hujusmodi, quantum nobis est possibile. decidere cupientes. hac in perpetuum valitura constitutione sancimus, ut iudex. cui taliter causam committimus, necessario libellum non exigat, sitis contestationem non postulet. in tempore etiam seclarum ob necessitates hominum indultantina iure, procedere valeat. Amputet dilationum materiam, lite mcluantum poterit, iaciat brevi, rem , exceptiones. appellationes dilatorias, de frustatorias repellendo, partium, advocatorum, ct procuratorum contentiones .&jurgia. testiumque superfluam multitudinem refraenando. Non se tamen iudex litem abbreviet, quin probationes necessariae . & defensiones legitimae admittantur . Citationem vero, ac praestationem juramenti de calumnia , vel malitia. sive de veritate dicenda , ne veritas occultetur . per commissonem huiusmodi intelligimus non excludi. Verum, quia juxta petitionis Brmam pronuntiatio senui debet pro parte agentis , di etiam
rei , si quid petere voluerit, est in ipse litis exordio petitio facienda . sive in scriptis , si e
verbo . actis tamen continuo , ut super quibus positione . S arti euli formari debeant, possit haberi plenior certitudo. & ut fiat definitio clario inserenda . Et quia positiones ad faciliorem expeditionem litium propter partium consessiones. & articulos ad Hariorem probati nem usus longaevus in causs admist: No usum huiusnodi observari volentes, statuimus, ut judex sic deputatus a nobis, nisi aliud de partium uoluntate procedat) ad dandum simul utrosque terminum dare possit, ct ad exhibendum omnia acta. S munimenta, quibus partes uti volunt in causa post dationem articulorum diem certum, quandocunque sibi videbitur. valeatas sanare: eo salvo . quod ubi remissionem fieri contingeret . pro testibus producendis, possint etiam instrumenta produci, assignatione hujusmodi non obstante . Interrogabit etiam partes sive ad earum instantiam , sive ex ossicio, ubicunque hoc aequitas siladebit r sententiam vero demnitivam citatis ad id, licet non peremptorie partibus in scriptis , & prout magis sibi placuerit, stans , vel sedens proferat; etiam si ei videbitur 3 conclusione non facta, prout ex petitione , &probatione, & aliis actitatis in causa fuerit faciendum . Quae omnia etiam in illis casibus, in quibus per aliam constitutionem nostram, vel alias procedi potest simpliciter. & de plano, ac sne strepitu, di figura iudieii, volumus obsereari. Si tamen in praemissis casibus solemnis ordo
judiciarius in toto, vel in parte. non contradicentibus partibus, servetur, non erit processus prinpter hoc irritus , nee etiam irritandus . Data Avinione a 3. Kalen. Decembris, Pontificatus no stri anno secundo.
Hac eadem norma praestHpta perie endum est inter eooemuses eap. unleo, Fνeqaeates . hae ela tit. Se
la causas inter ordines Mendieantium . & Eeelesarian in metetali Bonifac.UIll. 'eν eathedram . ad ipsoax latos, enumeratia in Extra vaganti Joannis xXIl. Mendiciates pertinente . inserta in Clementii, D.
158쪽
C νυT I. Dunuu . ex meretrii cie-ntis R. qua moderatur Decretalis Esntfueri VIII. Deipiem Rem non novam, tumea nee in libro VI. Deerraritum reperior infero . M pode emana pos editioneme Itiredinis is eodem ttilaviae, Me in Stilioris Gerasinia ideo sane eodem ciere mis Geraiotim his Iranscribo, is inrestigiis, est, ranis Decreratis Bonitaeianae, in λα mori, arioris cie memine . D Udum Boni iaci ut Papa Vri . PMdcessost noster. constituit , ut citationes auelaritate Apin stol. de per linis quibuscunque, ae etiam undecunque. ad instar edictorum in Albo Prat toris propos torum. etiam extra dies solemne . in quibus Romani Pontisces processus consum erunt tacere generale . ipso Papa specialiter. & ex certa scientia id mandante, adhe in Apin stolicarum audientia publica literarum. vel in papali palatici publice, postmodum maioris Emclusae loci , in quo Romanu; Pontifex cum sua curia residebit, januis affigendae. sic valeant .
atque arctent citatot post lapsum terminum , quem, considerata distantia locorum , citationibus aptis apponi convenit competentem.ae si ad eos personaliter devenissent. Quia vero statutum ipsaxationabiliter editum propter malitiam tempori, tune instanti ,nonnullis ti imis rigorosum vid stur z nos rigorem ipsum mansuetudine temperantes, idem statutum & praefatum modum citandi restringimux ad illos tantum .& in illis locum volumuη sibi .endicare, qui faciunt , imp diunt , vel procurant per se . vel per alios quoquo modo , ne ad eos citati , possit pervenire. vel quorum domicilia, sive loca non possint tute, libere ke adi ei. Porro ei. quod circa citationes absentium tam diebus solemnibus, quam alii, Ecclesia Romana diuersis ex causis interdum facere consuevit, per praesentem Constitutionem, seu moderationem in nullo volumus derogari. nitatis II. De Fora compelori.
C Fur I. Siquis, frae seri tim ex Coritis Gaicedinens. Si quis Cleriora ad versius Clericum negocium habeat, non deserat Epistopum proprium . sed
prius apud ipsum acti, ventiletur . vel certe consilio ejusdem apud alius, quos utraque pars voluerit, judicium obtinebunt.
Verus intellectus huius textus est ut Clericus,eati. ., eeat aecusare In Cone autem legitur Can.TI XII. sam habens, seu litigans eum alici Clerim. de consensu ,.m Neque laico. ineonsulto sacerdate . Clericum is
proprii Episcopi prorogare possit suricdictio in in alios . . seculare Iudicium lictat exhibere edi quae lectionia
ludices ecclesiasticos . quos utraqtie pars elegerit, noci is varietas evidenter diversum s sum Cau i affingit. laicos . ut perperam addidit Culaeius contra fidem is meatque eit. Florens , quod uerba . prout a Gratia- omnium canonicorum Cod eum, motus fortalla ex Can. ., no exhibemur m repugnant plane disciplinae eeele - 1 l. clerieme, desumpto a Gratiano ex talia epistola ll. ., saltieae illorum temporum , de Cati mus generali-Mareellini Papae. & relato eatis. I l. qu. l. Circa falsi- - bus Cone illorum . ipsique eat; i. uti etiam a Gra. tatem huius Canonis haee habet vanesp .in Commen- .. tiano exhibentur. fgnifieatur, quod laicus, ut a lariturici ad II. partem Gratiani, eadem causam M Non res. .. nequeat Clericum, ineonsulto Episcopo. ad iudicem , laris est ponderis Can. ali desumptus ex falsa Deero . , publicum , seu civilem vocare , quod disciplinae eo- ,, tali Marcellini Papae, quem reperiri in Cone. Aure- . , rum temporum contrarium esse recte notavit citi a vi liane tisi lil. notant Correctores Romani, sed clausu - ctor, at prout legitur in Concilio.evἰdenter agitur de M la posteriori non nihil mutata; hie enim apud Gra- Clerico actore , qui saleum coram stidiee eivili conia sanum legitur edi nec laico queml4bet Claricum li- .i v. nire vult, quod, in altilio Epistopo, fieri veta- Τοπ.l. T ,, tur
159쪽
-o PARS L EX LIBRO II. DECRETALIUM .
- tur iamAmiter ad aetatis illius disciplimmcludi tam , , sulto spiscopo . ad publicta sudices suos deditore... viis non permittebat pro rebus temporalibus, in , , , trahere
NUllu, iudicum, neque Presbyterum , neque Diaconum, aut Clericum ullum , aut iuni re, Ecclessae. in aliquibus Codicibus legitur misiser, non juniores sine permisi, Pomtiscis per se distringere, aut condemnare praesumat. Quod si secerit. ab Eeclesa. cui injuriam
irrogare dignoscitur, tamdiu sit sequestratus, quousque reatum suum cognoscens emendet.
Hie instititur exeommun alio in sudieea secula- ut apud Fagnis. hie num a 3. Muratura . quousque se rea . iudieare. & condemnare praesumentes sine li- emendent. seu iudieaium retractent. Verum hodie ex eentia Papae quoseumque Clericos in causis, tana civi- Constit. Martini v Ad repνimearia , Kal. Feb. ι εχ g. libus. quam criminalibus . ti quidem serendae sentem ineveritur ipse facto . di est Papae reseruata . extenditiae c Iuxta magis recipiam Cancnissarum sententiam , turque ad sequentes enune latas personas , ibi . IV.
Et nihilominus omnes .& sngulos iudices, de executores . communitates , dominia, Iai- eos . & laicales persenas, postquam exceptum fuerit de non iurisdictione eorum . aut evidenter appareat , huiusmodi cognitionem ad eos de iure non spectare. talia praesumentes , & ea fieri mandantes , seu eorum nomine, de mandato iam . rata habentes. vel eis faciendis dantes a xilium , consitum . vel favorem , cujuscunque praeminentiae . dignitatis. gradus. Ordinis . vel conditionis existant, seculares persbnas. eorum videlicet sngulos officiales, quocunque ninmine censeantur, de consiliarios ,& privatas persinas . quae praemissorum principales perpetratores existerent, excommunicationis sententiam incurrere volumua ipso facto, nullusque ab eisdem sententiis , per alium . quam per Romanum Pontificem , praeterquam in mortis articula constitutus. absolvi valeat . sve possit; de praemissa omnia . non tantum ad futura , sed etiam ad praesentia, & pendentia extendimus auctoritate memorata.
Hae iidem exeomm Ieatio reperitur In Rulli .
die cienae Domini leti selita TV. xvi I. SI lx.
quos vide in gne hriusOperis. De hac eadem excommuis nicatione luculentissime tractati Thesearia de Pasia e .loas. verti. Iurisdictis eapum IX. oe X. Mea I. Ex ean. crerie. XXI. dist. O eaa. Dtia sol xll. 4 l. ac postremo ex deela ratione Cone. Trid. p. V l. Iris XXlIl. de ν fori sub nomine Clericorum venire etiam prima dumtaxat Tonsura initiariam, utpote fori privilegio gaurantem . servatis conditionibus ibidem praeseriptis. Nota 1 s. nomine ia4Ioram, seu ista ον in , de quibus in textu , quosque sori privilegio g videre ibidem latuitur. venire eos , qui seruitio scelesae perpetuos idt adstricti, non uero servis conductitica . ut probat Fagnati. ad hoe idem eaput, nam. i g. Hi in Regno Nea politano vocabantur Dia ni C.atiei. qui eum nimio numero exere verint in totidem sori latealia , ex deer to sae. Cantinalium Cong. nee iis eluciem Regni praepostorum . edito Io. Lai. Julii is 1 . de mandato Gre- solii XV. in eathedralibus , seu superioribu, Ecclesis restrἱctus fuit ad quatuor pro earumdem servitior ad duos in eollegiatis . Si pari italibus, in aliis vere Eca desiis , ubi divina ealetitantur, ad unum e qui tamen vivere debebant proprii, sumptibus, Ac per se ipsos se vitia praestate . Cuod integrum decretum refert idem
Fagnan. I. c. lia. nam is Sed hodie ex Cone datis inis
et S. sedem , A Carolum Regem Neapori tub die is .
ro. expresse exeluduntur ab hoc privilegio . Noti l IL Ex iisdem Coneordatis , eitat. cap. III. haee statui. Num. I Quod gaudere debeant immunitate personali Clerici, dumtaxat reψera tales. habentes requisita a saeris Canonibus praescripta r & Religios utriusque sexus, qui habitum religios in testantes collegialiter vivant sub obedientia leg timorum superiorum; vel ab iIsdem deputati sint pro gererusia neces ita nego
Num Il. in xl eadem gaudere debeant Cleriei coniugati s non veria eorum uetares . & filii tam durante, quam soluto matrimonis dummodo haveant quali tates a Tridemino praeseriptas si is xxiv. ι . vl. de resor. . de quibus quotannia a suis ordinariis attesta.
tionem .gratis dandam, obtinere debent nee e Ierceant
artes . dc negocia, esericali statui indecora , in causis mere eriminalibus, criminaliter motis . non autem iniiciem eati sis respieientibus paritum iura, quae agilan tue ad formam iudieii eivilis, pro quibus, allitque oranuhus civilibus eausis lateo subjiciati tur quoad exeeuti nem super bonia dumtaxat,quibus deficientibus. etiamsearceri manetpandi essent . prius petendum erit Exe inquatur a Iudice ecclesia meo, de ab hoe non negandum. Num. Ill. Quod Clericua . aut quilibet alius ecclesiastieus retia agallinii .retineri possit in careere laica
li nomine Eeelesiae . si ad ii ius capturam iudex late
160쪽
ΤIT II. DE FORO COMPETENTI SECT. CCXXVIII. & CCXXIX. τέ
praevenerit . qui etiam conficere poterit proeeclusi sed antequam ad sententiam , eiusque executionem deveniat, expe lare debeat declaraetoriam, faciendam, servatis servandis , ct auditis rei defensionibus. a tribunali mixto super qualitate ad amnii, ad quem eclium
Intra quatuor mentes pracessum eidem tradere te ea
Num.IV.ouod quIuis ecclesasticus repertus albial vectigalium defraudator . nue camprehend; , nec is , carcerem trudi possit a tribunali lateo. Num. v. Quod licitum sit Eoii pis . aliisqu- Oe.dinariis . quasi i piscopalem iurisdictionem habentibus eurioribtis uti r hae tamen limitatione r duobus , vel tribua, si eorum dioecess parva sit a quatuor. ves sex.s mediocris, s .ero maior triplo numero iuxta ilice eesum desineaticinem.vuleo plantam eonfie ea uam, Duo decim A rehiepiseopus Neapolis, ct totidem Nuneius Apostolicus. Num.VI. Quod dicti cursores actu exercentes murus suum , deferre possint arma a Regia pragmattea prohibita r dummodo poel eorum deputati nem olfen. dant authenticum documentum de eadem de patulorietassbi facti, di quod nullatenus inquisti fuerint. Reia genti magnae Citriae Vicariae Neapolis , in terra vero. vulgadi l avoro , Commissario Campaniae , di in aliis Regni provinciis illarum respective Praesidi. Num. Mai. Quod iidem in hue munere perdurantes . exempti sint a foro laicali quoad peridnalem comprehensionem . seu carcerationem pro ea ulis eivilibua , in laetis, de criminalibus, in iis sci ieet . quae ne que mortis, neque triremium poenam merentur; in his enim procedent, aut Gubernatores regii viciniores ,
aut alii regii luesees, S ministri, ut magis Regi pla-
euerit, non vero Baronum curiae, quious dumtaxat permillam erit dictas delinquentes cursores comprehemdere de interim certiores reddere iudices , aut ministros, ad quos pertinebit huius di causas cognosce
Num. VIII. Quod in causis appellationis a sententia Episeopi, aut alterius ordinarii in quaeunque eae dictis causis ad euricires spectantibus; sicut di in easti e
curius , aut cuiuslibet alterius legalis remedii. saeienda erit appellatio . aut recursus ad Metropolitanum . sive ad tribunal m xtum . Hoc autem ne partibus gravamen afferat , deputabit duo iudices in partibua pro decidenda causa , unum e lesiasticum, eligendum a miniit ei, eeelesast ici mixti tribunalis . alterum e lite dum a miti iuris Lleia eiusdem trib tinalis. Cuod s hi iaIudicando fuerint dis edes . tune es usa deeidenda erita dies, tribunali. omni appellatione remota. ln ca sis vero euribrum Metropolitani. aut alteritis praesili ι, s se3i immediate seriecti , in prima illantia eoram hia motis , appellario . aut recursus fiet itidem ad donunciatum lesbunal, quod iudicium proferet, ut supra. m. ix. au Q ordinarii locorum ad minora dum numerum exemptarum . pro Ossicio eaneellariae, uti debeant Clerieis ; quodsi uti voluerint lateis . tune . cancelli ritis dumtaxat, alias actarum magi ter, exemis plus erit a soro laico , eo tamen modo pro curioribus supra statuto. Num. X. Qi,od praeter hos omnes enunciatos mJnistros, nullus alius latera. quocumque nomine , aut titulo patenta libus literis inunitus . seut nee Eremitae , aut Cleriet , vulg i si ψatiei quorum naturam supra is explieavi ) exemptus sit a fora lateali . Num. xl. Quos interdictum sit Episeopis adm tte re ad pecuniariam. compositionem Clericios , aut meles ille ba quascunque , ad ilium sorum spectistes, quoa prius ipsinet pro homie idio , aut alio gravi , S eapita si delicto damnauerint ad pae lana, sive triremium . sve earcerit in perpetuum , aut ad septennium, qua compo stlane non obstante , reus se absolutus , debeat nihil minus a Metropa ita ni s in carcerem tradi, S eadem ametra multari . Quod idem se si possit ab Episcopo ει- ciniori. ii huiuimodi eumpositio admisa fuerit a Metropolitano . Fpi1copus autem tenebitur compenare da maum illatum parti laesae.
SI Clericus laicum de rebus sui . .el Eeelesiae impetierit. Ae laicus res ipsas, non Ecelesiae esse, aut Clerici , sed stas propriat asseuerat, debet de rigore iuris ad serensem iudicem trahi; cum actor serum rei sequi debeat. Licet in plerisque partibus aliter de consuetudine
habeatur . Haec eo suetudo , ut Clericus. etiam in causa mere civili , S per nati lateum conveniat eoram iudice Mesesiastico . teste Benedicto XIV. de Syaodo Diaee.
dioeees Bononiens , quam etiam conssina t. di serva ri praecepit Gregorius xv Constit cum nos, 28. Apri Isaa. relata ab eodem Benedicto Iastiti eeeles. . XI. Eadem ab antiquo tempore introducta reperitur in He tria ia . ut ex synodia . R Conei liis provinetalibus illius ditionis . habitis a n. i scis. is 7. 1363. I 666. II ,' I a a. relati s a laudato Benedicto εἱt. nam. I. ubi subdit. α Dhi ergo haee , aut smilis con1uetudo imr, valuit, ea utique erit sarta testa eustodienda . neque., conqueri Doterunt latet , quod Episcopus , hoe ieeuis , laria iurisdictionis minimum frustilum consuetudine .. acqui si tuni sibi vindieet et eum ipsi , scuti a Gusliel -- mo Durando supra audivimus, sola consuetudine , se quae ab initio diei potuit abusus. at eorruptela . sereia integram devoraverint iuri clictionem e eelesiasti.