장음표시 사용
3쪽
semper fuit ingenuitas, atque is animi candor Clarissimi ac doctissimi viri CAROLI CLvs II, felicisis mem: ut per quoseunque aliquid prosecisset, aut in Rei herbariae praesertim cognitionα adiutus tuisset; eorum ille saepenumer,in operibus suis honorificentissimam mentionem secerit, ac incommuni colloquio gratissimam memoriam tenuerit quamdiutissimc Idem illi tecum quin usu venisse, Vir Illustris, ipsi testari nos possumus iacidem confirmabunt plurimi, qui eum paucis hilce annis viderunt atque allocuti fuerunc Nam ab illo tempore quo tuam honoratissimam ac suauissimam notitiam per humanissimas tuas ac creberrimas literas nancilci potuit; non desiit grati dimi ac candidissimi animi ille lenex summsi illud gaudium ac suauissimum gustum quem extiteris tuis percipiebat, passim apud omnes, Sc praelertim apud nos aliosque familiares suos amicos profiterit illasque heibas quas plurimas ad illis mirariores pro liberalitate tua ultimis hisce vitae ipsius annis transmittere consileuilla quamdiligentissime in horto suo fouereri colere, & quamaccuratissime in musco suo delcribere, ac posteris communes facere conari perseuerauit, idcit. paene ad ultimum vique vitae suae halitum: quod literae ad te, Vir ulustris, atque ad alios aliquot amicos, vix ossiduo ante mortis ipsius diem scriptae, testari oc declarare luculentiss1me possunt ob eandem. etiam causam ultimo vitae suae mense, cum iam labascentis senectae grauitas viriumque deficientium imbecillitas ipsi scribendi ossiciunia ademiz, cursumque istum diligentiae interrupit, ac fatali vi propemodum ablcidit, non destitit nos identidem monere, ut Cinx hasPos TERIOR Es in ordinem redigere non tergiversaremur, easqu prima occasione oblata in lucem emitteremus. Qu9d ipsiam ut morienti amico nostro promisimus, sancteque arrirmauimus, curae nobis fore; ita etiam quamprimum ab inchoatis typographiae nostrae operibus reipirare, occasionemque accommodam adiplici potuimus, praelo halce vRA Pos TE Rio REs sine mora commisimus: idque sub tutela nominis tui, Vir Illustris ob varias causas Is enim tu vires, cuius studium c amor rei Herbariae augendae tantus est,Vt merit,apud omii, candidos ac recti iudicii animosa gratiae tibi de-
4쪽
beantur, & praeconium industriae tuae immortale &ira terea is tu es, qui has ultimas Curas maximam praecipua mole auxisti herbis quam rarissimis ad Clarissimum viruin CAROLvM Lusi v xi felicisis mem identidem indefessis studio, ac immenso sumptu transmissis , ita ut ex parte tuum hoc opus iure quodam dici mercatur ac demum is tu es, cui nigrauiter fallor, Clarissimus ille vir tale quid aut maius fortaste aliquod opus dedicare cogitauerat, & dedicassec proculdubio, si fata illum superstitem reliquissenσ. Illius igitur voluntatis tamquam heredes, hoc opus illustri tuo nomini dedicatu nuconsecratum imus, Clarisis. ac Nobiliss. MATTHAE E CACCINi; sperantes illud ipsum tibiaequc gratum sere ac si ipsta Lusius amplius quidpiam & persectius ac elimatius opus tibi viuus ac superstes obtulisieci. Huic autem operi siquid desit, id fatali necessitati, quae
tantum virum nobis etsi in grandissima aetate, tamen nimis praepropere ademit summorum enim virorum acerbalemper&immatura
sunt funera ac nostrae imperitiae attributa quodcunque ver laudandum in eo erici, id partim tuae diligentiae,&munificentiae, pecquam illud, ut diximus, praecipuum augmentum cepit, partim verbindefessae Clusianae industriae asscribC. Nostram autem propensi erga Illustrem tuam magnificentiam animi promptitudinem benevolo animo interpretari ne dedigneris. Ita te Deus Opt. Max quam diutissime incolumem seruet, ad rei herbariae incrementum, dot psius gloriam immortaleta Lug. Bat. Kal. Maii, Isii.
5쪽
os TH via vitam clarissimi ac filicisi mim miriCARota CL sufetum diutius alu nosfouere noluim sed quantumuis immaturum propemodum ac vix lirdictum ab auctore nobis tactum in lucem emittimus; partim mi itura expectationi, partim o nostro promisso abibito
erga defunctum oscio,s rivi aestimo desideriosatisfaciamu3. In hos
quid erimus, monitos te volumus, antequam ad lectionem eius Lleriorempergas. Loca omnia tam in H4sTORIA RARIORvM PLANTARVM,num APPENDICIBVSH mm EXOTICORVM libris,acis
GARCIA A COSTA, BE LONIO,alii ab eodem Clusio mersis operibu ab ipso mendata aut auctasecundum edulam, quampauculas 'timanas ante obitu uum nobis commiserat, reposuimus aut auximus ideos titulos variarum plantarum maiustulis characteribus
sticari quis possit quoivs SV quo capite, aut qua sina de beratur,
aut quomodo eius ictus desicriptio emeritisseritos idtois p L effore ab Appendier Prima a Alteram, ερο inde ad penditis AB-rim Auctarium religamus sim aliquot interdum nouasperiodosa tmimus; ut ita,iuxtanormam dicta ultim hiauti, lut aliquot integre sicundum Clusii moluntatem concinnaremus: quem taborem sedulus atra herbaria amans subire non grauabitur, siquando me Arsuum quam emendatissimum haberi obi ne si 'riis opus hoc Clusianumsemelintegrum rectantur,queripsi suum exemplar mila in re Usi nouiter excusio impersimus aut minus emendatu esst, id o bos sibi sumptus cssificiendos in emendamia editione. Notamen quu exissime CVRAsIU POSTERIOREs nihilalla quam Farragine quandam es, Erratorum prioris editionis Catalosum fur emendationem,si s Benevole Lector, hisplurima integras atque absolutas nouarum ac incognitarustirpium scriptiones reperiri quo mill uiter intuenti flatim apparabit Has igitu lummodo trigere, eis solumfripoterunt ii quibus aut non macat aut non lubet metus suum exempti cum hor molumine constrrι, 3 ad hoι proriptum
emendare)nfine etiam huius operis quadam ADDITAMENTA Lia nobissunt, quapos mortem Clarisi CLusii ad manus notara dramumpervenerunt, quamuis ad ipsium desctinat, ideoά non temere
medio operi inseri debriant, nι Crisianum opus non CAsianis merbis
6쪽
Sambae Arabum . seu lilnia num Arabicum aut sylin. ga Arabici. Quamoclit aut limochlit seu las. minum Americanum 4 sHit lusor, ceu . Dottaranni, qui Chamaecisti genus. ἐεRosa flava plenoscite. 6. Clematis altera plenosiore. Mariagon Pomponii.e Lilii montanisti ut varieta noua a
Lilium montanum albo puto ore. 1 ripa Persi ea praecox. 'riuillatiae varitos ut alba. Pur Oxa. ac Lusitanica,flaua.non ante delati. p . ro Naiciis oblongo ealie varietat it
Nitelia Indici rubio fore ima accura. trior i Nareislat tune iselius pleno stote. cia Pseudonarcissi pleno fore varietas.D. Pseudoli ircissi flore albo varietat. 1 Pseudonat ei li iunceis solii varisto. Leueriam bulbosum vernum mini.
Hyacinthus stellatus Baeticus. Is Hyacinthus stellatus. I)orreto. o Hyacinthus Hispanie stellato fiote.1 ornit galum Ethiopicum at Croci vom latis lii varietas ια
Croci verni salici eapillari semineis a. mpunt x. 3Ilidi, bulbos lati soli vatietat. 13, 4 Iris bulbosa purpurasceare tubi odore.
Ranunculus Asiaticus priamosa radiee. auo rubii venia distincto ore. Caecini. s. sAnem miti soli simplici flore variae species. 16 2IAnemones tenui solita fio te simplici a.
sede atro purpurascente flore, Cae ei mi de ariet tenui soli pleuo stote sua verubente, eiuldc Caccini. 13
Cyelaminas vernus albo flore. ἈνPhalangi Allobrogico cingener, seu Phalangiam montanum. Lili ago a. leti Cordi. '. o Auricula visi varietas nempe paludo fore de Auricula visi septima. 3o Autic ut ursi octava, deluae similis. xi viola montana pumila. st Platmicae Austriam species. 31
Convra mino Baetica 3 Patietati montana. 33Valetiana Alpina. 33 Limonium peregrinum, eum Hol-
Plantago angusti sella matteans de alia Plantagiuis angusti foli species 34Lunatiae pecies noua seu phris 3 CAho itum siluestorumidum, seu He
Cinata sit uestris Baetica 3 sCallina siluestris aba species. 33 Echi varietas. achium Rauolore. Pyramidalis illosa sexudis, uilfolia Gregorii de Regio. 36 Caucaus pumiu. 3IGraminis Am rette dicat varietas.32 Cypetua rotundus pumilo. 33Gtamen hordeaceum. 3s
Astragili Battici pleti oldescriptis is talium Fragiletum Friscum. 3r. 33,
Gladiolus iacularis, aut stagnalis,Dor manni. o Mam in Lusitanorum I. scemina demas. 4
Exotici evirictam stuticis aut arboristamus. eum suis stlobilis aut tructibus squamosis. IFrucius squamosi praedicti accuratioticon. 44Nue uis Indicae ecundae alia leon. 4s Phalangium seu Aranei quoddam genus Americanum.
Quercu triari a cum sua bas a D. Petro Pa uisio. 47
Fungus lapideus forma bubula lia. ILocusta marina peregrina, seu squilla
versicolor. 4s Molle arboris adultae ramus eum suo fluctu sori per Americanum. de eius varie. tate traciatus R. P. Gregoti id RG
uti nempe Piper rotandum manusurrectum de Pipet oblongum erectum malis pyramidale sari per erecaum minus pyramidatricte Pipet oblongum iguum erectum pyiamidale. a. Pipeteordatum.
α piper eum siliquaestuaris ibid. Pipe eum siliqua rotunda mala rum modo de Pipereum siliqua lita ac rugosa; venique Pipet obloneum tuumn siliqui ci 3. Piretton. rum minus si quis iecimiis si Pipe bifurcata hii qtia, piper siliqua
flava, Pipet Americanum vulgatissimum. 34. P petriastianum. 11. Desii quastris inpenei 11. Me parandi modus. facultates, deviendi modus. t Ciuellae seu selis musciserae vera ico Horocoquomacla Indica stup . si Tragacantha altera, seu Tragacanthaei Gilui nouincia nariati veta
Narcissi albi mediolute varietas. ει Nateustius albus luteo longiore calice. serotinus de praecox eorumque a. rietates aliae. t Narcissus Attica uastauus polyanthea..i Narcissi pallidi medio .aurei varietas, nempe Narcissus sulfurei eoloris mi- noti e Narcussius saliure cooris maiusculus. EN reis ius angustisolius totus luteus semper florem, Caecini or Anemone tenu folia fiate suad rumbente Caccim. ε Heliochrysoa Creticum. 61,63Αlo quaedam quae Auenione eleuit. D. Iacobo Fontan descripta. 63, 6 Iuncus Indicus potvias. Excerpta ex cicriptione Naei ui . num Stephani Vande Hagen . s. vinum de Palma Arah. Betule. Funes ea corti ibat Nucum indica rum, olei e Coco in medicinari tu . Millo, α panis exeo Pinia millo. cf. sagu. Canes muti in Guinea. Aligali seu Ciueti a Malagurita, Angues immanes in sabin Angues immensi in Ambona Anguesumi.
tami, seu tar in latini Piscium Peregrinorum incognitotum magna copia Uermes aquae innatantes. 7. Ave in nauem deeidentes Lam uel uiae Arundo Indica L eustae Luxupet ficiem mari illustrans Caeci istas seu nyctalopia subitanea uuae sne vinaceis Mare albescens. 4 cum myristi eatum, Muis messiti
non ea haut sed untaxat conectiores se locupotiores qsarundum Stirtium, vel Animalium se pva in Rarumae Plantarum binoris, au Exoticorum libris mems. raratur, iscriptiones.
7쪽
8쪽
raro lecit in aliis plantis aliquot tamen illius notas dat plerisque Historiae suae Plantarum locis, E quibus Celadii arbores notitiim adquirere possumus ut non sit dubitandum,
qui in illam adhuc in rerum natura extare,demonstrari possiit. Primum enim Celastri quod modo neutro genemen cri το κηυς ρον modo semini laesi' Da- , Inemina lib. I. I st. Planta cap. xv tque inter arbores purenni solio prinditas recenset nonnullarum no na dumtaxat subiiciam non enim omnium necesse est
τερητὼ κηλάς κ. Et cap. VI M. eiusdem sibii Κη ας id βακτηρ M. Mi sunt loci apud Theophrastum de Plantarum hi Notia, in quibus Celastri arboris fit mentio rive quibus colligere licet perpetuo virere summis frigidisque montibus prouenire,transferri tamen in plana mitioraque loca posse tarde admodum foteret, fructum propter iam m-gruentem hiemem perlicere non pol se adeoque inutilem esse, praeterquam ad baculos pro senibus. Dispiciamus nunc, an pronunciare non liceat, illam arborem perpetud virentem, quae in Academico horto apud Lugdunum Batauorum colitur, Celastrum esse. Tinus certe, proqtra iactenus habita est,elle neqint disserunt enim inter se floris forma coloreque&ctu, atque etiam foliis, licet utrique plantae ea sint perennia. Quoniam autem a Neotericis, qui libros de Plantis ediderunt, nec eius historiam descriptam , nec illius conem propositam inuenio, in rei herbariae studiosorum gratiam, illius arboris ramum cum floris rudimento in tabella adposita ex ptiuu curauimus,cui ipsius arboris historiam subiecimus.
AAzo igitur illa Academici horti,quae
mea opinione Theophrasti Celasitus nuncupari potest humanam superat altitudinem firmoque, duro caudice constat,atque in frequentes ramos diuiso, qui dum nouelli
sunt, viridi cortice integuntur, annotmi vero
fusco numerosa habet folia, ex aduerso lem per nascentia densaque serie congesta, pina parte satura viriditate praedita, prona autem dilutiora, pcrennia, hoc est, quae non defluunt, nisi nouisa recentibus iam natis, ut in arboribus perpetuo virentibus ferunque acculere soget: ppendent vero prae laevore ea solia, nec Alaterni foliorum magnitudinem superant, imo pleraque sunt illis minora, pr ic Ilii an, tina, quae ramulorum infimam partem occupant liue vestiunt, nec in ambitu sunt crenata, praeterquam nouella, quaecre narrem qualidam formam extrema parte ira bore videntur, attamen vere renata dici ne queunt amariusiculi sunt saporis in nouellorum ramulorum extima parte inter solianaicuntur uncialis longitudinis petioli, sustinentes quinque aut sex paruo fiolculos,quatuor plerunque aut quinque soliolis ex flauo virescentibus constantes, suauiter odoratos,
racematim Lentisci flosculorum modo dispositos, non ut Tini aut Sambuci umbellae instar expansos, qui sero admodum aperiuntur, de nisi extremo Autumno, aut hiemis initio, imis etiam quando mitior aula veris
9쪽
CvR E pos TtRIOREM 3 initio, ut anno Christi so9. ex ramis florentibus a C. V. D. P. PQvWio, mense Martio ad me missis obseruare potui eam ob caussam fructus maturari non potest: imori: aemia: humida, frigida fuerit qualis hoc anno Christi millesimo sexcentesimo septimo,vix flores aperientur: etenim stoiculorum gemmas dumtaxat ostendebat Octobri mense Qva. Iem autem fructum proserat, dicere nequeo, quia nullum unquam obseruare potui, imo
ne fructus quidem rudimentum. Facile porru ramis pangi posse, certum est. Po set mortem Clari s si idem G. V. D. P. Dan wstruct risimentum insorio Medico Hsem it, imo se structum fumi sualem si uenti bi re qua addenda eo iussi in
Anni cito mense Iunio fructus rudimentum oItendere coepit, producens breuem pe--.diculum cui adhaerebat bacca myrti baccis magnitudine similis. Haec quamdiu in accre ratione erat viridem iustam adepta magnitudinem rubrumexhibebat colorem qui paula istim expuniceo corallinus reddebatur, adeo ut asparagi maruram baccam de minoribus
loquor te videre dixisses Atridebat gratissimo hoc colore ad Augusti vi initium bacca ritunc etenim paulatim corrugati inccpit cutis siue exterior superficies, simulque colorem , mutare tulcgdinem namque contrahctaui landemque adustam nigredinem. Simul et , , iam ipse fructus figuram tuam mutare, ac ex rotundo oblongus feri coepit. Postquam decidisset, repertum intus semen unicum,oblongum, quodammodo triangulare,vuarum is vinaceis admodum simile cuius cortices durior is erat, quodammodo osseus diffiacto, is prodiit granum quoq unicum, tectum membranula crocei coloris eaque ablata medulla , 1iue caro durior, albicans, ei similis quam nux a uesiana ostendere soleti mei Pauci iis a
masu, no ritu ei affria nil sit Caput xxxi Libri I. Rariorum QAtarum. PRospER Alpinus lib. aeriantis Egypti cap. xl x. Sambae Arabum, siue Iasininum a Arabicum describit his verbis Cayri est frutex sarmentosus, qui sarmentis serpendo. i' '.
mis flores albos proferens octonis foliis praeditos, omnino similes vulgaris Iasinini florI-hus: quibus disserunt numerosioribus soliis,
magnitudine, odoreque praeualidiore ac suaviore. Eius etiam iconem exhibet tofoli rum floribus onustam Tametsi vero extae illius descriptione, tum plantae quam pro 'mi icone, comicere liceat, ipsium plantam eam innuere velle, cuius iconum coloribus
expressam Illustris Vir Matthaeus Caccini anno Christi millesimo sexcentesimo sexto Florentia Hetruriae urbe ad me mittebat, hac appellatione S ringa rabica, siue Iaminum
men est dii serentia inter utriusque flores quod Iasmini Prosperiam flores octo foliis simplici serie dispositis constenti iconis vetouam accipiebam flores dena soli habebat,uplici serie disposita duplicemque seriem soliorum esse debere, deprehendi e ramulo suis foliis de floribus onusto, quem insequc te anno ad me mittebat hanc ob causam illum in tabella adposita exprimendum curabam, ut ex eius cum Alpiniana collatione,disserentia facilius obseruari possit. v porro huius fruticis pleniorem cognit idnem habere queant Lectores, praestat ut ipsius Caecini verba subiiciam, quae ad me scribebat, cum iconem mitteret Accipies r. rami
10쪽
ii rami cuiui dam plantae ex Alexandri: AEgypti allatae iconem, quam nonnulli Iasminum eui, ineam liant quidam Syringam Arabicam alii Iasininum Arabicum. Cr scit potiti eari planta, quantum hactenus obseruari potui, ad duorum cubitorum, vel quatuor pedum, altitudinem eius sirpes intima parte pollic.iri est crassitudine, lida materie constans, a quae inficultet scindi possit is duobus digitis supra terram, aut paullo amplius, iri tenues,, longiusculos ramos diui litur, instar Iasinini Catalonici, siue Hispanici floresque pro 1 serre incipiens Aprili, delinit exorem Octobri: sic ut quinque aut sex mensibus integris di planta floribus onusta conspiciat tir flores eius albi sunt, ut Narcis pleni By antini primi ab te dei cripti, nunc decem modo duodecim soliis constantes;&quando minimum,nouem., dupliciterie disposinis, odoratissimi, Iasimini Hispanici odorem etiam superantes,vel quasi , sorum mali aurat, ii&ssorum lasim in Hispanaci simul permistorum odorem reserentes: is defluunt autem a planta flores eodem modo quo aliorum Iasininorum florcs habentque, rubum lium pertusum quo suis petiolis adhaerent, ut reliquorum Iasim morum flores. Inis, semulsi pta ui gare Iasminum primoque vel eodem etiam anno flores proieri melio , rescive progressus tacit no anno planta tali insitione hic adquisita, quam ex AEgypto al- , lata in tribus quia quae inde adseruntur duobus aut tribus annis languent,ri dii ficultetis comprehendum quae vero sit pone adquisitae, facili me crescunt valde tamen frigora
Caeterum curii nullam in ca epistola soliorum ipsius plant mentionem faciat, quia exi me quam mittebat, qualia essent fatis apparere putabat ex ramulo quem insequente anno accipiebam, eo rum formam,&qua ratione in planta sint disposita. adiicere volui a autem quod ad formam attinet non dissimilia mihi videntur foliis eius fruticis, quem Syringam albo store vulgo appellant, teneriora tamen vi in ambitu non renata, scin per exaduerso nascentia, alternis, modo in uno rami latere, modo in alio, via labro tabella ostendit, quam ad ramuli missi normam exprimendam curaui florum etiam umbilicum intubi ambitu auescere obseruabam. Quid metrodestorum Sambac Arabum usu tradat Prosper Alpinus hic subiiciendum putaui. Vsus, inquit, forum est magis ad orna
tum corporis, quam ad sanitatem nil ulominus parant oleum, quo utuntur mulieresim balners, ad uterum calefaciendum 4 laxandum eius Enim scirrosis tumoribus maxime conserre, expertae sunt ut partum etiam faciliorem reddant, oleum hoc&bibunt calidum, Miplis liniunt extrinsecas uteri partes utuntur etiam eo,exterius inungentes thoracis regionem: tum per os ipsum calidum inger es ad iussam anhelitusque Uifficultatem, Nileuritim lethalem, in qua sputum maxima cum dissicultate educitur Lad peripneu moniam, atque ad dolores vehementes stomachia, intestinorum Muteri.
iis ab in is aura saltem interno sie, queat. Descriptionem autem esin puniorem, rcfer hoc picturam, i clarisi CL a facta non remperimis. Et qua nuti in litoris asu si Matthaeo Cacciri Iaal aut mortem Crusti adem misti, mentionem factam inuenim cuiusdam descrutienti missp ta facta . Reuer P. Geg ris de Regem ramenei ni tali inter eius scheaa tepe reposemin, pr urbane conem, quam Ultimis Duae sua mensibus siculo curauerat huic desicriptionem qualem mouila Clari et Dachim Camerariis in sua Horro in dissico dedit scutis icon isti mara non dis imi s)adiungere decreueramus praeserat cum eam in Indis Tuamocli vperiri se ibat in ed. ante Mucas
' I no in jecinuo lum renaifolium Durari. Sed cum eadem herestirps ante quadriennium icta risi
c...il..tis Fri mna accuratius descripeta se desineatasit tmis Coa uti pennati exotici rarioris erus et iram vivi. la hoc loco pem curauimvi: qua sunt haec:
, NON aptius poterat ad aliud genus planta haec exotica reserri,quam Conuoluulo- rum familiae adscribi Natura totoque habitu sere similis vidctur, praeter foliorum pennatorum efiigiem Lacte quidem turget dilutiore Floribus oblongis,. rubulosis, scd quinque partitis in summo, & roseo colore hilari, lineis siue plicisis striatis, longo petiolo duobus vel singulis insidentibus alternato situ ex geniculisis Viticuloru: apicibus quinis pallidis Fructu deinde oblongo,ex squam mos calice, in apicem desinente,cat taligineo cottice obdai. to. ut vulgarta conuolituli, sed angustiore