장음표시 사용
242쪽
LIBER SEPTIM Vs. Ediolanensis Prouinciae terminos Insubria deis ct situm, ct munera naturae collata in eam terram , quaeue ibi varietate temporum S bellorum casibus , laeta siue tristia euene runt, tradidere 1criptores alij. Repetamque ego pauca ct praecipua de his, non in artis ingenitue comparationem , sed , qud clarius subiecta oculis sint consilia ct itinera huius Gallicae irruptionis, qua incessere hostes, q s in x. qua repulsi sunt, quave etiam intrauere post centesimum sere annum ab eo tempore , quo Carolus Caesar, ct Rex Franciscus duo maximigentium aetatumque Omnium Reges inter se ...de terrae huius imperio dimicarant. Continet 'num rursus da Prouincia nomen finesque Insubrum , ct origo nominis ex pago, unde antiquitus etiam Vene- Oritorant irruperantque Galli , tunc stilicet, cum ipatria vocabula terris alienis indidere , quas occupauerunt . Habet ab Oriente SoIe t arti. o Ra Lacus
243쪽
vina clades, quia eum Μetropolitvsa re es ausa.
Lacus partem , ct flumen Abduam , Bergo.
imatumque fines. Qua versit in Meridiem, contermina Genuensium i nibus est; alluitur que Pa do. Ticinus ab occidente, magna mole rapidas Undas Vchit: eaque regione , bubalpina terra
vicinum assignat Sab udiae Ducem . Septentrionalia Rhaeti Helvetitque attingunt. Haec
in uniuersum confinia regionis , praetereaque vicinitatos aliae sunt partium singularum, prout, tenor ipse casuum S rerum , historia deinceps procedente, monstrabit. Namque in Orienteni Principes propinquant Mantuanus , ct Parmen. si , ct Mutinensis, ut sortuna , ct opibus, sic &pacis bellorumue cause , ct conditione animorum erga imperium hoc inter se diuersi Prouin Cia, partim Opportuna di aperta hosti exercitibusque transmittendis , propter exspatiantes late campos, partim clausa S septa est. niontium, fluminum arciumque obiectu , quae inexsupe
rabilia munimenta facile quilibet diceret, nisi
bellicae artos, ct audaciae mortalium spernere iampridem atque eludere haec naturae pariter β artis opera assuessent . Urbes , ct aequiparanda urbibus municipia sue Oppida subiecta
complura numerantur , E quibus , Laus Pompeia colonia antiqua Romanorum , Vicina Metropoli est, au sa giu olim exercere cum hac domina inimicitiai, dirutaque in poenam, S odio Mediolanensum instaurata ab Aenobarbo .
Habet haec inclytae sertilitatis afrum, qui Atae duae
244쪽
duae ripam attingit. Venetorum Vrbem Cre, naana ab una pane ex proximo adspectat. Ab altero latere, trans Padum longius sita Placentia obiicitur ei, nunc amicum , nuper hostile nomen, tunc scilicet, cum Gallia Farnesium implicasset foedere , quod postea foedus ille reliquit'. Papia , Laudens coloniae par olim 2 2:.'contumacia , nunc obsequio , pari sere etiam interuallo distat ab Metropoli: atque, ut illa Paνiae fixus in Abduae, lic ipsa Ticino appotata est , Unde dc ' antiquum Nobile nomen indidem Latini. Fuerat diu Regum sedcs , retinetque adhuc arcis k.om di. mole pristinae magnitudinis faciem, ac lubiecta
suetur arua, quae Mediolanense horreum nun- rein sinacupata semper fuere. Ea Eumellina est, nobilis eadem ob vina, sed multo magis ob arces passim ad loca opportuna excitatas : cstque Valentia in hoc Ticinens tractu iuxta Padum, illa sci. licet, unde Galli, Magnum capiendae Prouinciae Opus incipiendum este censuerunt Eloria Ab v lo tis ne-
angenti, si taccellinet, nec minore Verecundia, posteaquam, frustra id incoeptum sult . AleXam Ai,Mndria,&N
dria porrh ct Nouaria, illa Genuensibus, haec vicina Sabaudo, antiquitus etiam Insubricarum Vrbium haud ultimae fuerant: sed nouissime ob pericula factae validiores. Vigleuanum arce v ι'.uanum, di Regali quondam firmauere Duces, libenter illic oue. Mhainiani Commorari soliti propter nemora plena sera π '' rum, ct natas venationi syluas , vallesque Ticini . Comum, arctis faucibus, ct lacu lario ad instar
245쪽
instar aequoris, Alpiumque Rhaeticarum praci
v tura firmauit. sidio natura firmauit. Bobium & Derthona,
ui spatio, sic munimento minores lunt. Hir Cremona mon IDOna , post Metropolim . & magnitudine sua, e Prouinciae ct robore Virorum. facile Princeps Prouinciae
habita est : auxeratque famam , postea- quam, de ea Vitellius S Otho dimicauere , &rη posteaquam huius vicinae cladibus vastatam 3ο-n pii ia sibi patriam Nobilis ob carmina Mantuanus
'si ς φη-- lugere apud gentes & Iecula omnia coepit,
fietque noto Versu adhuc. Haec sic proposita raptim, S in conspectum data facies Prouinciae
Miun menti. quae CR. Caeterum, Ut dixi, munimenta, quae na
em 'u i φηim tura dedit, quaeue manu ponuntur . alibi Ma
h si μεν-i gis , illinus pollent. Montemserratum Alexandrinus ager attingit, quave Nouariae pio. ρ ii, fineS in terram , quae subalpiaa djcitur , ver gunt, siunt omnia campi. Septemtrionalia haec ab Helvetiis S I laaetis montoso tractu dister- minantur. Iractus Alexandrini frontem, qua finibus Genuensum , agroque Placentino &. Duaru, F νιου , Parmensi contermina est, Tanarus tegit, flumen patiens navium, S haud ignobile fama. Sed nobilior violentiorque Padus, Veluti sep tum est naturale Ticinensium, Laudensumque terris, S Cremonensis agri parti. Et mirum
natu a is usti tua, sane, quantiam illustrium fortiumque Undarum s utili pie. dispensaverit natura per Prouinciam , sue ve
si iv, arceret inde hostes, silue , ut tantummodo irri
saret, siue demum, Ut transitus atquς itinera
246쪽
claudenda monstraret. Alluit Sessia Nouarien 1em agrum : isque amnis torrenti similior quam i istisis. flumini statis temporibus certisque locis nudat da, siccato propemodum gurgite transi' o tu, taminis tum praebet. Effunditur ab Verbano Lacu, quem iam memoraui Ticinus, celebrata etiam apud antiquos eluvie aquarum in modum comtinuae arcis quacunque transit, donec infra sui nominis Vrbem ad tertium sere milliare, Padi undis addidit si as: ingressuque hoc, non tantummodo auget, sed nobilitat quoque Eridanum. Et nobilitate nominis aemulus Ticino, quem item memoraui Abdua ab Lario egres 'sus , emensusque ab septemtrione Prouinciae Partem, munit hanc, inserturque demum etiam ipse Pado, quo latius crescat rex ille fluminum inter fabulas haud falso nuncupatus Et Regia flumina quidem haec. Illa veth 'mina a nomine, sed magnitudine aluei passim ac dissicultate transitus haud inutilia Prouinciae claustris, Ob Ossma, 3 sha,.lius, S Belbus . ct Bori Scriuiaque , ct
aliaquς complura, quae omnia recensiuili elon, gum suerit. Atq; alienae sere originis hi amnes intermeant Prouinciae partes , siue distinguunt, velut effusa ab Isaeo Lacu aqua Olii Crema Diij a
nentem agrum ab agro Venetorum . in quo Lacus ipse Belbus S Bormia per Alexandrinos fines nunc maiore nunc minore impetu pergunt
247쪽
Fontaneriim Gabiis lugubre Totra iij easu. Bremum illustrins biecisti minoaca victoria. Angleris, Are 1. vit ilian. littora
Scriuiam,&Staseram,atqueCoironem Derint, nenses terrae,prout accepere transmittunt. Sunt Terdubius 2 inuniaNouariensium,partemque Laumellinae rigant scutiMediolanensem agrum Olona dc Lamber qui siccatur passim, S ab se ipso destitutus squallet. Sed, ne arces quidem αcastella facile recensuerim , quas nobilitauere clades aut victoriae olim , quasiue cura recens posuit praesidia aduersus hostem, tum apposta ripis, tum recedentia inde , prout pericula dc
artes casiusque bellorum monstrauere. Ad praesentis instituti causas, haec praecipue pertinuere quae memorabo. Hannonum S Felicianum,
Arasiusque, S Redebos opposta castella Su bab pinis S Montiferrator Sando lumque insti-per , ct iam nominata Valentia . ct Torratis casti, nobis illustre, Gallis lugubre Fontanetum: sed S illustrius ab recenti Catholica Vicitoria & Gallica deditione Bremum qua recepta arce, Philippaeus , non de hostibus modd, sed de spe etiam eorum , consiliisque triumphauit Angleria . ct Arona , ct Vitalliana antiquitus etiam frustra tentatae Gallis arces , Littora Verbani proluuiemque illam Mari simillimam tuentur. Leucum , & Mussum, S conditoris nomen hodie serens,Fontana moles, Triciumq;ct Carauagium,& Cassanum , ab altera parte, praesidio sunt, imminentque in Abduam , ct in parentem Abduae Larium, qui maris etiam ipse
i pecie , loose latςque restasnat. Haec fuera
248쪽
propugnacula, quae semper spectauere hostes Η - 're νη nostrique pari cura, quotiescunque de Prouinciae Imperio, ac deMetropoli ipsa dimicatum. Rc nouissime, hoc Gallico bello, sicut a Bremo Crycquius, ita Rhotomagensis ab leuco , ille consilia ore. Padi, hic Abduae victor si destinata successissent, irrumpere, ct Urbem Mediolanum, vel capere impetu repentino, Vel in capiendi spem, quamuis diuturna obsidione premere cogitauerunt. Urbs Mediolanum in plano sua excipit purissimi solis radios : quodque rarum alibi, nec ab irriguo solo contaminatur illic, inficiturque vaporibus Coelum : nec Cocli salubritas ea est,
quae munera telluris negata compens et . Ita, ε M polehritudo
Coelo syderibusque fauentibus, ct respondente Vbere aῖro, neque in alimenta, neque in dinlicias vitae mortalium qu cquam deest : nec longior alibi feliciorue durat Vita , si intempe- Non alibi Ione is rantia aduersius haec ipsa munera naturae absit. - πεώ:: zEuehitur large frumentum in Helvetios &Rhaetos, aliasue cinctas patris seli angustiis gentes: ct aut vinculo hoc in foedera trahuntur, obliganturque fidei pignoribus, ne fauces, in quibus ipsis natura collocauit, hosti pro cant: aut facultates Scompendia euectionum, 'pro magnis meritis diuidero S dare praemiorum loco Rex consileuit. Tanta foecunditas agro Mediolanens , exuberantque illic adebseliciter fruges. Euehendi porr5 inuehendique acilitatem praestant Ticinus Abdua , de
249쪽
quibus memoraui. Totam agri Mediolanensis latitudi nem amplexi hi amnes confluunt diuer-Tieinu .di Ahd so itinere in Padum , qui Mare Hadriaticum in evnituunt in P trans admouet quodammodo Oceanum Vrbi, Hie - rq Mxi Urbem ipsam Gades usque deseri, qua terra
rum Orbem antiquitas finiuit. Nam quicquid
modo octioue petendum ab Mari est, pelagoue tradendum, inseri atque exportat nauigabilis sossa. amni ab Vtroque circumducta moenibus, atque, hinc Abduae. hinc Ticini undis amplexa Metropo-t .d.ndum. lim. Ipia in medio sita, Viris,armis, ingen isque ' ' ' P. finitimorum tantummoda popu η μ' '' ' domina, sed alienorum quoque Duxri hoc ipso magnitudinem sivi nominis auget.. Discesserat Urbe Sereniis. Card. Infans,' ' ingentisque moeroris plena Metropolis , ac veluti facies in victa Vrbe suit. Habuit non
n1od Insubriae lacrymas,rara summi Principis modestia , candor in floren . tissima iuuenta,ad eum modum ut Perdinandum abeuntem, alterum Germanicum Hispaniarum boni ac ivali iuxta deflerent. Veterem stipen diis militem eduxerat, cui Leganesium inclytae. Virtutis Virum praefecerat. Sed claram eius adeo ix - Norlinglien victoriam, qua foederati strati iacuere , ct Catholicus orbis ab ingenti- metu respirauit, separato Volumine exequemur. Quietae interea res Insiubricae erant, sed insidiosa tranquillitas ea erat,& quibus altior intellectus,
suturam ex propinquo tempestatem haud leui. bus
250쪽
LIBER SEI TVS.bus ex inditiis ominabantur Continuerat i, ossitio Infans finitimos Principes siue ob metum,
sue alia ob arcana Imperj, quae in tempore deinde resserarunt. Vetus malum, ct ab orbe condito inceptum, Usque ad praesentes propagatum, duraturum usique ad illum seculorum ambitum, quo cuncta mortalia diuino incendio deflagrabunt, scilicet alieni cupiditas . Ita sibi . it.'quis'; ex finitimis Imperii Insubrici portionem ''U' 'aliquem quasi despondisse viderentur cepere veterano deducto ac serme inermi Prouincia paulatim Catholici Maiestatem abhcere , illos in anos motus ac f luctus cientes, queis tot per annos, ct nondum finis, pulcherrima orbis ProuinciaInsubria turbatur, magnis acceptis S illatis cladibus. Insita principum animiS augendae ,.s , potentiae libidine infringi ac violari sanguinis .esta. ct amicitiae iura: ct propter spem glebae fortasse unius , Quae Catholico Imperio auulsa ac. i Rivilis, ' ami-.
cedere ipsis posset, fas omne contemni. Sed 'haud desuere, qui , in tanta imminente rerum perturbatione philosophantes, dicerent, nulla o mortalium culpa, sed occulta lege fati fieri hoc, 24. 'ut subinde inquietaretur humanum genus. I.' currere semper quasdam temporum bellorum. que vices : ct qualia olim mala , Prouincias,&- α MuRegna, Regesque pestumdedissenti talia nunc
etiam oririan iurgereque rursus. Ut corporum,
ita dominationum esse commutationeS: ct Pro Impetiolum edea a . . commutationet.