장음표시 사용
41쪽
u nitus Dii deditan Tanta enim integritate, iustitia, ac vigilantia, nequicquam ingemiscentibus annonae flagellatoribus curam hanc longe grauissimam administras, ut vix cladem haec Metropolis sentiat, nec subiecta humanis fraudibus vita Populi Mediolanensis sit, exteri, qui huc commigrant tantae rei miraculo iuremerito obstupescant. Spernis aurum gloriae verae auidus, & in altitudinem tuarum cogitationum conditus, ob patriae bonum imperterritus, multiplicem ciuicam coronam adeptus, qui tot ciuium
millia quotidie seruas . Et tanti momenti negotium est hoc, ut tibi ac lx. Decurionibus huius Prouinciae incolumitas secundum Numen ,& opes Austriacas sine fuco debeatur. Quod reliquum est ii diutissime viuite magnae urbis animae
42쪽
MANTVAE, ac Mantuani belli otigo. Uariae dramatis personae , ac profunda Primcipum consilia, quae huic bello prolusere, Sabaudi Ducis indoles , Albae Urbis, & Montiscales. ac Trini Montisferrati expugnatio facta Caroli Emmanuellis Sabaudiae Ducis armis hoc libro
44쪽
LIBER PRIMUS. A NT v. A N A contentio , quae Propositioin nostris temporibus finita, vel intercisa Ducum illorum successone exorta est, magnos rerum, S animorum motus, principio non ita magno concivit. Nec .em: ' sertasse tale certamen antea inciderat . ex quin mortales inter se de terrae glebis dimicare, coeperunt. Nam Italica Vna domus extinti, p.ri,Mua D,-ct relictus in medio paruulus dominatus,pa uaque fortuna, imperitantium omnium serhstudia miscere , atque accendere potuit spe , cupidine, metu, aemulatione, vel necessitate, causisque incertis, acrius etiam, atque Violentius , quam quomodo pectora illa Qlito suo di. vari. . more concitantur. Prosectum istud ex Italiae angulo, ct ex domus unius interitu certamen, atque discrimen, peruast, ac pertinuit quacumque regnandi nonnullae artes, sue momenta.
45쪽
HISTORIAE PATRIAE Gub. x, tur: ac tractantur. Caeserisque Mathstas, &τ--ὸuorum Regum ab tali principio, vel inchoa.
ferme liatim vel renouata dissidia, dominationes alias,hunx, liberolue populos, itatim, aut postea, palam, occultiusve implicauere secum vinculis, ct consecutione causarum, quae maiora imperia minoribus alligant; ac diueri cuncta nexu GaIC . E . t bis, Hispanusue comprehenderunt . Quae ingeniis Pon- sane varietas, ct magnitudo factionum, S principum in hanc , illamve partem inclinationes, spectacula grata ciuilibus ingenijs esse potucio... s. ridia runt. dum agi, mouerique ista viderent. Sedissentibu spectaculum in legendo gratius, ampliustu erunt consilia ipsa, ct causae , quas quique secuti, voluerunt in ea sede retinere nouum Ducem, aut detrahi inde eum, remouerique cupierunt, aut etiam, hoc illudue simulauere. cum per occultum aliud malent, starentque in parte altera. Nudauit enim profecto scena ista intra breue tempus necessitates , ct artes.
OmEhis ditheii ct meditamenta cuncta dominantium , quae ιimo coi R R ' caetera magnae λrtunae ludibria prinstant tunc maxime in aperto, cum ea Reges
. in profundum maxime abdidere. Et pleraque
tamen affinxit vulgus , politicaue temeritas uuieu, .u/is hominum, qui obseuritatem suam immiscere publicis rebus, atque interpretari cuncta amquid o --. Mixtaque sic vera falsis increbuere; S
inducta talibus interpretamentis in famae The trum Regna Regesque, neesimplici, nec Vero. habitu,
46쪽
habitu, prout curiositas, sue licentia haec tulit Hispania suspicionibus atrox ob Galliarumis alumnum: obstinata Gallia pro alumno suo, ct Ciue. Illa palam irata tamquam spreto Caesaris iure, ct patefacto Hugonotis in Italiam aditu, ct deiecto herede, qui potior haberetur : occultior , interiorque cura ob confinia terrarum, atque Urbem Insubriae Metropolim toties olimGalfo frustra appetitam, ct nunc tam vicino hoste periclitantem. Apud Gallos item in aperto speciosum Regiae tutelae nomen , obstricta Nivernio fides, ct fama nationis : inter secreta Veteres irae, tot irriti conatus, captiuitas antiqui Regis; &recenti adhuc memoria, in tantarum rerum limine casus atrocior, tandemque occasio patefacta . Caput quoque belli Caesar, apud multos in ambiguo fuit, repeteretne Vere sua iura componeretque discordes, ct Imperii Maiestatem tueretur, an parti tantum alteri inseruiret.
Nec simpliciora Fud alios, qui his iuncti, alie,
nive, aut interiecti, duos Reges capita rerum ex proximo, vel ex longinquo, fouent, siue adulanturi, sue oderunt. Veneti prudentia rituque suo, pro parte infirmiore aduersus suspeetas in vicino opes soliciti, ct intenti cum illa pecuniae fama , turbandarumque rerum artificio, ac si desperatione opus foret, veluti loro tenentes canem, arbitratuque suo Tu M un immissuri. Nec tamen opibus, viribusque
eonfinia terratum Nivernii. Galli per specie Alumni Nivemni3 veteres irasit, Hispanun animo volvunt. Mens Caesaris apud multos in hisce motibus ambigua. Curi
venetorsi auia tum ingenium, quid in summa aesperatione .
47쪽
Rhaeti venales nulli obnoxij. Germania cum Hispano. Lmherani tria parte Mantuani belli , qui forte nec fando
Mantumn Rudierant Mantuani m tus triennio aequatviI Reiagnorum aetaritumque varie rates a
Motus hi non statim, sed senis sm erupere. Futuras calamitates in hae mmo , longE
xime floreret praesagiueto mortales. Causae.
hispanis ita insensi, ut non & Gallum odisse parati essent, si firmato Nivernio ultra quicquam tentaret. Nihilo dispar Sabaudo ani. mus necessiasque, nec ei Duci apud partem
utramque maior etiam fides. Caeteri per Italiam Bincipes ex rerum inclinatione aliqua sumpturi animos i consiliaque sua relaturi ad fortunam,ct interea soliciti,ne proximis occupatis in sita iretur. Helvetis, Rhaetique Venales in eam partem unde stipis, ct pabuli plus ostenderetur . Integra pari Germaniae cum Hispano: Caluiniani siue Lutherani longo per te ras omnes tractu, cum sui similibus consociauere animos; mirumque dictu ; in parte Mamtuani belli fuere , qui Mantuam alicubi hanc esse Urbem antea fortasse nesciebant. Ingens
materia turbandis in secula rebus, ct humani animi perturbationum par moles aequatura motu rerum isto, ac triennii sere casibus Regnorum , aetatumque Varietates , s , quemadmo
dum inclusa sensibus, atque consiliis haec fuere, ita litteris persequi ea qui sipiam possit. Initia huius Italici motus, non Vt plerique
fortasse existimant, statim, nec tempore Vno erupere, finita Mantuae Gonaagarum domo; sed causarum, & consiliorum antea secretis apud regnantium animos eliciebantur semina haec, paulatimque prodibant. Nam, Vt rcicentiora Frius, dein antiqua repetam, stirps,
ct succolio Ducum ipsa per triginta sere annoΘ
48쪽
iaminde ab iuuenum liberorum parente Uim
centio, integraque aetate ipsius , aduerterat, intenderatque curas omnium : nec fine tam tum , ctu interitu sivo, Verum etiam robore,
ac flore denuntiauerat ea quae secuta sunt, tanquam Vergens ,&desectura olim. Ac licet essent in domo treis filis, S habili adhuc cor. POre pater, Omnia tamen, ct principio prona atque inclinata , ct postea magis, magisque labentia, ac denique praecipitia ad finem ex diuerso spectabantur. Franciscus . ct Ferdinandus, ct Uincentius nomina principibus Vincenti, filiis fuere. Horum pueritia, deinde ad ultior aetas imbuebatur quidem omnibus magnae fortunae disiciplinis ad splendorem . ct gloriam : sed dc constabat, inter disciplinas, ac rudimenta illa permitti luxum epularumque lasciuiam adolescentibus, quos paterna insuper imitatio corrumpebat, atque inutile illud ex proximo exemplum. Simul iuuenum ipsorum ingenia effusa ultro ad cuncta, queis prodiguntur exhauriunturque vires . S. Vieta corpora paulatim fiebant. Interim Vero etiam Vergere Patris aetas, ct erudite contemplantibus adspiei consumptum illud intemperantia robur. Talia iumentes quibus ea cura, ere rant animos, ct rerum sitarum quisque solici tudine, qua nihil potest este siubtiliussita philoiphabantur. Posse inter tam . mollia codipora, stactosque artus , orbam, ab e liborum
Luxus epulam que lascivia , ω Venereae arte perdidere hanς domum..Tristes essectus immodicae V
Ciuilia ingenia intuentia hanc domum, qua Philosephare H
49쪽
Suiis huius Re. xiinnis.&maniamenta praeeupuε, intendunt curas hominu . Mantua & arx Caulis ingentia ponderis. Vincentio mortuo, & Francis eo unica relicta insante, maior solicitudo indi
cuncta tuebaut. virique Principes ferme vale rudinarii certa
rerum inclinationem portenduma
tium successione domum relinqui: infida. Sinimica procreationi adipem illum sestinatas
voluptates : posse sterili, vel infoecundo matrimonio casum incidere , qui locum certa minibus aperiret. Et acrior quam pro dom, natus illius magnitudine, cura haec incesserat, ob situm regionis,& loca, quae natura , Vel operibus ad potentiorum quoque terrorem munita, minitari alijs quidem, alijs Vero prae sidium ad res nouas, opemque polliceri viderentur . Hinc Mantua circumflua stagno, hinc moles arcis ad Casalem Velut externis armis
parata, atque ostentata receptacula materies
creberrima solicitudinibus, sermonibusue erant. At ubi mortuo patre, Dux quoque Franciscus unica relicta Infante decessit tanto magis circumspici haec timerique, aut sperari prout consilia, ct meditamenta, necessitatesque dominantium animis. Coepit deinde . non spesiam, aut timor, sed certa expectatio esse, po
steaquam superstites duo Ferdinandus, ct Uincentius , post alterum alter, non purpura, non VX ore contenti, miscendo matrimonia diuortia
que, ct sacros honores, damnandoque prolem susceptam simul, ct speratam , velut pereundi, perdendique libidine cuncti turbarant. Alter elumbis, tabidusque cum ab Roma redijsset,
alter multa carne graue corpus gerens, Veluti non Vltra suturi parentes adspiciebantur,etiamsi non connubiorum inconstantia illa adiecta esset. i Ita
50쪽
Ita Mantuana res . multo anteaquam domina trici semiliae finis venisset ab manifesta illa re rum inclinatione, seges , ct causa bello G
destinata erat; funeraque Gonrigarum, α proxima vita suneribus fuerant vere partibus hortamenta , ct monita , ne cunctarentur in propinquum disciimen disponere consilia, Suires. Sed S primordia Urbis, atque versatas in ca Varietates, Ordinemque rerum paulo altius repeti haud alienum reor. Mantuam Urbem ante Romana initia conditam litterarum, ct hominum fama consentit. Condidere Etrusti, qua tempestate αLydia prosecta ea gens per totam Italiae longitudinem, imperium sibi licentia temporum fecerat. Tuscos postea Galli, & post aliquot secula Romani Gallos eiecerunt. Rursus Imperio quoque Romano senestente , Gothoerum arma , dein praepotuere Longobardi,
quibus pulsis strua diu haec, ct obnoxia barabaris. Usurpavere libertatem. atque sub prist, ni fastigii tutelam rediere Urbes aliis aliae legibus , exituque etiam diueri. Mantuam Otho II. Tedaldo Cannusii Comiti, ob merita parentis in Romanum Imperium beneficiario iure concessit. Inde peruenit Urta ad Matti idem. Haec ab Henrico III. pulsa reparat Vires. ru susq; potitur. Ab Mattilde Sordelius Uicecomes tenet. Non domus huic, non liberi, nec post eum etiam sorma sanae Gustatis. Creati
et Mantuae thia Piimordia. Etrusci mad
vicissitudo D minantium. Barbaries elee
Mantua ab Othone II. T. dxido Cannus3 Comiti benem elatio iure conteeditur.