Dominici Arumaei ... De mora commentarius methodicus nunc denuo sublatis mendis editus. Cui propter similitudinem argumenti accessit Johannis Saportae doctoris Tholosani Compendium morae ; indices verborum & rerum memorabilium additi sunt

361쪽

AR UM AE II. Non tecte dixisset, eam pupilli obligationem inutilem, d nullam esse quoniam ex constitutionem. Pii utilis esset, Messicamisi sertineteplicavaint, Justinianum ilhad te pus respicere, quod fuit antro P, um,quo nulla adhuc efficax erat co-t: pupillum actio: Sed nihil essicient,quonia non Blet Justinia in primis elementis vetastum jus, russi adudito etiam eo,s posteriori tempore introductia est,exponere. Et qtuena ratio ipsum excustae pollat, qui traditurus hira populi Romani, illud

inuraeit, omitteret, exoletum vero

proponere ξ ratione non dissimili, siquis hodie nosti uintei rogaretur, utrum fidejulibrante reum plincia palem conveniri possit ZResponderet, non posse,&postea se excusare volens subderei,de eo se jure loqui, quod in usu fuit ante tempora Ju- inis

362쪽

e Ap. I. DE MORA.Itiniant,an non eum irrisione dignueristimaretis' Progredior adi cum ii das. s. Iss. quandAis legator.Spericies haec est, Testator Titio legavit,

quod ipsi ejus pupillus debebat:

Pupillus autem nummos sine tutoris autoritate accepit, nec locupletior factus est, quaestio oritur an utile sit legatum i Et distinguit Papinianus,aut testator legans retulit vomba ad praesens debitum,& non valet legatum , aut cogitavit naturalena obligationem suturam solutionem, quam facere pupillus potest, xvalebit legatum: licet interim nihil petere possit Titius. Habetur enim hoc legatum ei inde quas tacite sub hac conditione factum sit:

Titio dato, quod pupilliis sol

363쪽

maturalem obligationem, tum ram solutionem, utile legatum est. Huic legi quod respondet Cujacinihil aliud habet, quam pro particula NEC, quae in P. florentinis duobus semicirculis inclusa,&circumscripta est, a substitui debere. Probat

aesegi. 6. qua posita correctione, videamus, ne maxime illud incur irantaquod vitare plurimum studetiNam pupillum locupletiorem ctum non solum obligari,verum e iam conveniri, ex rescripto D Pii

ne eorun in jecla. d. t cum illud. La. pupillus locupletior fistus inve diutur, ira ut non ex futuro, sed in senti tempote utile ligatum illud,

Heres meus Titio dato, Uod mihi

364쪽

c Ap. I. DE MORA. adi

mihi Eius pupillus debet,

haberi debeat. Respondet Sorcholae inde non essici pupillum locupletis Orem factum non esse. Datur quidein pupillum locupletiorem faetiam ex rescripto D PH actio, verum ad hoc rescriptum D. Pii JCti non semper attenderunt, sed quandoq; rescriptum illud netereunt, Masso-Jam naturam obligationis naturalis respiciunt. Posset illud responsi praeteriri eadem confidentia, qua .adseritur, sed mecum rogo per u dite a m cros mile magis su P pinianum jus illud, quod suo tempore sequentabatur, considerasse,

quam illud, quod ex usu moribusq; Populi Romani abierat, proposui Gse. Quod cum animadverteret 'oh..Gedd. d...n.a se maluit particulam Sc retenta aliumPapiniani sensum

adferre Papinianum scilicet fateri.

365쪽

que naturaliter neque civiliter obligatu esse si vero opinionem testato- 'xis intueamur vi fac tiam naturale , subesse, vel le qui potest, esse instar

legati spei, quod nihil in petitione

habet,quam si revcra id quod perabatur, eveniat. Quoe respontio non videtur menti Papinianeae congrUa. Quod enim Papinianum fateri dicat, pupillum naturaliter obligatum mota esse apertissime verbis ejusde Tefellitur, quoiatam proponit utile legatum esse,s sator τιχbo deliri

naturalis obligatio dici non potest. ex testatoris opinione, sed ex jure, quod vel obligarionem civilem, et naturalem facit Deinde Scopus JCti ostendit, obligatio iem natu- academ subesse,qui in eo versatur, Itostenda

366쪽

ο ostendat,quando dies lcgati ejus cedat, reti mem Titio dato quod mihi Sejmpupisius debet, quod inutilitor fere cisi debitum nullum proponas, quonia ut non entis nullae sunt qualitates, sic non debui dies, quando

cedat, supervacane quaereretur :3mnimo addit JCtus', quod si contingat, ut pecuniam pupit m exolvat, therta legatariipetitionem hab&.Si pupillus dicatur solvere, necessarium est ut bivat id, quod vel naturaliter vel ciriliter deber, quoniam solutio est ejus quod debetur teste Iustianiano inpr. t. ab. mod toli. ob Pon Ις deravit porro pro hac sententia. m. go Don.ad L a st . d. V. Ota StichuM. s. additio. olut in qua proponitu

quod creditor adierit hereditatem pupilli eiusdemque studebitoris,&in ponenda ratione legis Falcidia', 'quod pupillo sine tutoris autoria

lata

367쪽

itate muta dedit, solidum ex haea editate deducit Aditio enim pro solutione cωk.Soliam, inquatison quanto locupletior fis est pupilis .retinet &deducit. Unde plus quam manifestis apparet, etiam pupillum in plus quam ex contractu consecu tus est, obligari Respondent comitrarit,multa retineri posse, quaealias acquiri nequeunt: atque ilafacilius

in proposita faehi specie creditorre tinet id, quod jam habet, quam ut .consequatur quodno habet. Qu'dii creditor haereditatem non aditu set,non plus quam quo pupillus ex

mutui datione factus erat locuples tir, actione consecuturus fidisset; Cum autem haereditatem adiisse p-sipponatur,atque ita selidum teneaticur non etiam olidum retineat 3

. m., . Sed dico retentionem ejus

368쪽

CAP. T. DE MORA. Drantum esse,quod debetur, nam alias si retineret,non jure retineret, at iii classe Lys. I.aditio.dselut ei rete- tio conceditur. Ergo tantum ejus ιν debetur.Deinde ex illis verbis legis.

Sed in solidum creditum suis

ex haereditate retineret, sic a

gu mentor, non est creditum, nisi u- bi sit debitum. Creditum autem selidum consequitur in speci creditor Ergo tantumvidebitum, Et sic pcr consequens non iviti ei quicquam per aditionem,nisi quod de etur. 'Atque ita verba illa legis,

Aditio aliquando pro solutio

ne cedit, interpretor, ut quide aditio instar semtionis sit, perinde esse,ac si pupillus,cui creditat cunia est, creditori qui adit haered, ratem,pecuniam silvisset. Sed tame inde non comequitur, aliquid pro sol

369쪽

selutione cedere, quod non debitsi sit.Imo hoc tantum JCt in dia viri aditionem illud praestare creditori, ut quod alias non consequi,Verret, nere non possit,quatenus enim non factus est locupletior pupillus nihil ab illo peti potest. t s. d. auis. tutor. idcirco tamen deducere, quia heres,&simes creditor est. Confirmatur etiam opinio nostra, superior di 'stinguens evidenter rejicitur peris punias. a J.d. V. O in cujus specie

pupillus promisit, sic locupletior

tactus non est, nihilominiis conc&dit JCtus ejus promissioni recte fi- dejustarc in accedere qui non a cederet,si obligatus non esset,vel civiliter,uel naturaliter.I. I. fideissi. . a st. GLRespondet Joh. Goedd.st, putatione ut plurimum aliacausanu& obligationem praesepponetia, Ob conta suturi; i p. d. V. O.

370쪽

CAp. VI DE MORA. 287 quo fit ut in . ipvit . rao aliam stipuimiolus causam per se firma ex qua locupletior pupillus apparet

aut novatam, aut iteratam per hanσstipulationem,quastichum promittebat, fidejussorem dabat,p supponamus. Non recte, .quoniam de stipulatio recte perse subsistit,nullius auxilii indigae, ut maximam contineat divinationem, dicere inci l vi aliam fuisse eausam. a.Non, utiq; negaret Scaevola , si pupillud cupletiore faetum esse dixerimus, adversus pupillum efficax sit actio

oblig. Uact. Pupillusi inquit) sine

mtoris autoritate non obligatur

re civili Ergo a contrario obligabiturjure naturae'. alias enim non sistisco derate Ctus additasset, jure