장음표시 사용
11쪽
es plenam Germania historiam pestic eripotest, antequam omnium pro vinciarumsuppellex eritissa fuerit MI enim Imperium noserum humano corpori missimum, myuae structuram oe conditionem nemo a Curate inspicere potest, qui non in omnium membrorum naturam dii genter inquirite ita cremania nostra provincia re ditiones tam arcte coharent re in publicis nego ius concurrunt. ut imperfecta omnisAt cor
poris contemptatio, qua non particulantermanicarum provinciarum notitia inmtitur.
Ex hoc prolixitas hujus disciplina ejusque discultas omnium oculos incurrit, cum Germania historia cire velle dem sit, ac omnium ditisonum fata mutationes re periodos, quam illis frequenti e accide'
Agnoverunt idHri docti mi, qui duabus adhincseculis Scriptorum
Germanicorum exercitum traduxerunt, quι nobis particularium pro vinciarum, episcopatuum, familiarum, civitatum hisorias dederunt, quorum nominaria cognita oe celebrat aseunt, insupervacaneum foret
Ela impraesentiarum repetere. Rem fecerunt germant nominIs gloria aenam, quaeque aliis calcar addereposset, uisuccessu temporis inpubi cum prodire pariantur, quisepulti hactenusIacuerunt Scriptores, aut quos invidia re timiditas superioris ami inclusos tenuit. Igitur non longa praefarione opus erit, ut vel excusem vel commendem eorum Institutum, qui LUSAT AE Nostra, elegantissima regionis monumenta er Scriptores non ulterius in bisliothecis errare aut m manuscriptis delitescere voluerunt,sed coactos inpraesens volumen publica luci exposuerunt. Vua de ipsis Scriptoribus monenda sunt insequentibus plagulis annotabo. Hupietatis oe reverentiaca a nominaniumihisunt, quorum conflio re auctoritate praesens collectio Instituta sprelo submissa fuit. Scias igitur L. R. eam deberi amplissimi Senatus Zittaviensis Bibliotheca, qua in nobili a hac agri hexapolitani civistate, sub lauspiciis virorum consultissimorum di doctis limorum non parvis humptibus magno librorum thesauro ornat afui te adhuc hodie dirigente Viro Magnifico atque Consilitissimo m. Carolo Philippo
Mouis, I. U. D. Conile huius civitatis meritissimo, Patrono atque Affine meo aeternum colendo indies numero π pretio crescit. Huyue enim Viri doctissmisingulara erga rem literariam, imprimis patrian stra historiam amori acceptum ferimus quod praesens volumen Script rum Lusticorum fuerat collectum, notisque historicis illustratum,
ita ut sub praesentitabimin publicum prodire potuerit. Quid autem in haccollection uerit praestitum, quid descriptis notandum, qua huic volumni inserta sunt pluribus Iam
12쪽
RUM LUSATICARUM, QUI HOC VOLUMINE CONTINENTUR. ΡRiinus praesentis collectionis Tomus exhibet Historicos,
qui fata utriusque Luculae scriptis consignarunt. l n duas dividitur partes, quarum prima Scriptorcs recenset, qui universam Lusatiam attigerunt, altera autem ad speciales materias& particularem civitatum quarundam cclebrium hi storiam sipectat. De singulis videndum. Inveniuntur igitur sequentes in
VITA VIPERTI COMITIS GROICENSIS EN LUSA.2IAE MARCHIONIS. ATIORE MONAECHO PEGAVI SL.
TIpertus non ultimus cst inter Germaniae mediae Heroes. . V obscura eius origo, quod prolixe docet REINERUS REIN CIUS in brevibus notationibus ad hanc histori im, cui multis dubiis laborare videntur, quae de legio huius Comitis genere memorantur. Sed raro certiora in genealogia hujus arvi deprehendimus. Si Chronico fides habenda, inter majores ejus fuerunt Teutoniae Reges, Principes Pomeranorum& Bran-denburgii Marchiones. Certum est, Vipcrtum ex illustri Daniae vel Cimbriae familia oriundum parentem habuisse V PEM IUM . cui paterna haereditate Balsamorum regio obtigerat.
Quaerunt illam nonnulli & inter alios ELIAS REUS RUS BROIUFFIUS, in Holsatia, qui in versione germanica huius chronici his verbis utitur: Dicfer Stoni ' molitiis nudidcinsgham instreittit imas, erobert trinit istraten bas gaiab imois die Scit Terra Balsamorum gluttit. Melius REINE IUS, Marchiam veterem das Tal inlcriaild oder Taifamir Dcidit,ild viρι o.
a fluvio Balsamo qui in agris collectus in alterum fluvium L Ich- '' tam infra Stcndaliam se exmonerat, nominatam fitisse auimat
iuvam hanc conjecturam HELMOLDUS & ENGELHUSI
IS. Prior in Chronico Stavorum c)confinem huic region i Ur-La, ι.ε. gr. bem Salevelisu narrat, quae absque dubio civitas est veteris ' Marchiae, hodie Soliindet vel Salpiridet dicta. d Posterior in Maν. Mibvit. Chronico expresse ponit terram quondam Balsa tam , nunc , L. dici Mare manniam & ejus portionem Pomeramam fuisse. 6M. ν ioos.
13쪽
Sed nostri instituti non est terminos hujus provinciae examinare: nihil enim geographia medii aevi incertius est, cum regionum dominia turbulentis his temporibus inconstantissima &modo ad hanc, modo ad aliam familiam devoluta fuerint. Vi- pertus, de quo loquimur,& consilio & armis promptus in matrimmonium duxit Goset ini Comitis de Lerie filiam, qua S gena nominabatur: ex ea filium genuit GPERTIM II. quem πάζ2 epitome Chronici Pegaviensis e longe praestantiorem paternis
p. 39. Virtutibus appellat. Non enim solum magnam nominis sui famam cgregiis facinoribus impetravit, verum etiam amplissimas ditiones patrimonio suo adjecit. Terram Goscensem titulo permutationis ab Udone Marchione Stadensi, cui tractum Balsamorum cesserat, obtinuit; v. Hic Vip. c. I. si eam paulo Phri 0 post deserere coactus, v. cat. II. s.ff. denuo recuperavit f)c.Vι' ' duasque turres in urbe Gro ista construxit. Non incelebris haec erlandiae olim urbs fuit g quae comitatui nomen dedit. Hinundia. die vix ejus rudera supersiunt, ex quo insidiis Abbatis regaviensis&armis Philippi Nas Iovii castellum Io fuit aequatum. h) De
praemiis, quae Vipertus ab expeditione Italica redux a Caesare tu lit, loquitur noster Chronographus. cap. IV. s. s. inter quae civibnuit castellum Disiuia, quod ipsi datum & eius posteris proprium fuit. Habuit enim Vipertus filium Henricum I. Mar.' chionem Lusitiae & Burggravium Leisnicensem, illustris hujus ti η, stirpis propagatorem, quod refert ALBINUS i ex antiquissimo inri,' ' Codice monasterii Bucha a Burggraviis Leisnicensibus fundati. k Extincta haec linea cum Burggravio Hugonea. MDXXXVIII.
Floret adhuc Rangoviana domuS, quae ex otione, Henrici II. Burggravit Leisnicensis filio minore natu originem traxit,ut plu-
,.ilia V ribus docent B ANGERIUS in Notis ad Hel modum l)&m Notlt. in Celeberrimus IMHO FIUS m) Redeamus ad VIPER 7 IUM qui sibi Bohemiae Principem Urati flaum multis meritis devinxerat & proinde meruerat ut plurimis beneficiis ornaretur, quorum maximum erat, quod Iuditham filiam Ui-perto in matrimonium & simul duos pagos NTSEMe BG ὶν L DES IN dotis loco daret, vid. V t. m. cap. IV. s. XXVIII. n Orta sunt Viris doctis de his Viperti nuptiis varia dubia.. in .m s. s. MANLIUS O) quamvis Vipertum πratistat generum fuis se, communi Scriptorum consensu commotus, fateatur, Viper ii uxorem nomen Judithae habuisse negat, cum COL
MAS, CRO MERUS, DUB RAVIUS aliique uno ore
tradant, Iuditham Wratistat filiam Uladislao Polono Ducinupsisse. Ast si perpendimus VVrat ista iam diversas uxores duxisse, dc foeminis principibus apud Bohemos ludithae nomen admodum frequentatum fuisse, non videmus, cur in dubi biam vocare velimus Viperti uxorem appellatam fuisseJuditham, quod
14쪽
IN COLLECTIONEM SCRIPTORUM Lu SATICO RUM. a
quod Scriptores non minoris fidei reserunt, & doctis argumen
rum Nisin&Budesin situ, inqua decidenda diversas scquuntur p. is. Viri doctissimi sententias. pagos enim nominatos in UOiginlandia sitos fui illa nonnulli existimant inter quos B RO IUI FLUS qὶ qui in versione germanica memorati loci in Chronico Q Ηu . G. .
LIO, r) qui Budis sinensem&Nysinensem praesectitras in Volin λkih m ς landia ad Elistrum ponit, quibus rationibuS commoturu non video. Nec enim in hunc sensum verba P EG AVIENSIS trahi possunt, qui situm horum pagorum non describit: addit modo, Vipertum, siusceptis illis pagis, urbem Si variZ aedificast e, quam interpretantur Brotussius & Rei neccius Geram: non dicit, in ii is pagis urbem illam extructam fuisse, ut ita quis ex illius vicinitate colligere possit, hos pagos urbi Gerae assitos fuisse, Graviore errore labuntur illi, qui Budissen cum Budse-tia confundunt, vico Anhaltino duobus milliaribus ab urbe UVettin distante, unde nonnulli originem V Uittet indeam Comitum Mettinensium deducunt, quod non ita clarum & vero simile videtur CELLARIO. s) Est igi rur pagus ille Bude- , Decimi sin Lus aliae nostrae BuditIa in amoenissima regione situs, qui in
monumentis aevi posterioris etiamMarchi natus nomine venit,
quod constat excessione Henrici Ducis Silesiae Jauraviae &Fur stenbergi facta Regi Bohemiae Johanni, & data in Castris prope obnitet, decimo Calendas Octobris. In illa mentio fit Mar-
NENSIS uti refert BECL ERUS in Historia Havorea. t I Ubii . De pago Budisen nullum superest dubium , qui hodie adhuc 'ρ 'λμ isto nomine gaudet. Sed quid de NI SANO pago dicendum qui alteram partem dotis Viperto datae constituit ΤNon incognita est Nisani agri appellatio medi i arvi docin
mentis. In diplomate, quo Otto Magnus Ecclesiam Misnensem anno 948. fundavit, nec non in confirmatione huius fundationis de donationis a Iohanne Pontifice concessa, termini re. gionis Nisenen clare describuntur. Merentur haec diplomata,ut hic inserantur:
15쪽
IN nomine sanctae&individuae Trinitatis, OTTO divina favente hiementia Romanorum Imperator Augustus. Quia Nos, qui quottidie multorum venerabilium vir rum, Episcoporum Abbatum, caeterorumque 1adelium Christi Canonicorum & Mona- Chorum, ad omne honum praeceptis instruimur. exemplis informamur. libenter ex abundanti rerum Nostrarum copia. ad aeternam beati lucinis vitam obtinendam, & ad temperalem seliciter transgendam, Divina auxiliante gratia quod nostrae selieitati aptissimum credimus, incipere S in Domino perficere constanter elahoramus. Ergo manifestareae notificare omnibus. tam suturis quam praesentibus, quam maxime desde- Iamus, qualiter nos pro remedio. & perpetua omnium fidelium destinctorum animarum redemtione nec non pro Nostra sempiterna salute, ac sulcissimae collateralis Nostrae, charissimaeques holis nostrae. perenni selicitate, ecclesiam in Miseia Civitate collocari & construi praecepimus. ubi etiam rogatu & consilio uniuersorum Principum Nostrorum in honorem Sancti Johannis Evangelistae, sedem Episcopalem fieri decrevimus; Cui quendam Nostrae dilectionis intimum, nomine Euνι haνdiam, electum. N ad Praesulatus clignitatem in Christo consecratum, a Sanctae Moguntinensis Ecclesiae Ven rabili Archiepiscopo, nomine Diu is in laudem Omnipotentis Domini, gloriose praefecimus. Huic etiam episcopatui, more antiquorum Imperatorum ti Regum Nostra Imperiali potestate terminum posuimus, ubi oritur fluvius. qui dicitur Orientalis Mitiis; inde usque quo idem fluvius intrat in Algeam, & sic sursum ti ultra provinciam N ei, ad eundem terminum sine dubio; nec non in altera parte Ltieiri& Mooci, illaeti videlicet infra eundem terminum. & inde in aquam, quae dicitur O. a. Et sic Oδε- ira sui sum usque ad caput ejus. Inde quasi recta via ad caput Au/ . Inde deorsum in Cecidentalem partem, ubi diviso confinium duarum regionum eIt B.lem & Nisenen, ibidem ultra ADE . & per silvam in occidentalem partem. usque ad caput praedicti stu- lminis Orientalis M, M. Homines vero, qui infra praedictum terminum habitant. in omni fertilitate teri ae, frugum & pecudum, in argento, vestimento, nec non, quod Teutonici dicunt Osaναν ea&C tangis familiarum; Insuper tota utilitate. & in omnibus rebus, quibus mortales utuntur diversis modis; Decimationes, quas Deo, cuncta gubernanti debent. ad Misnensem Ecclesiam primo Deo, deinde Sancto Johanni Evangelistae, universa duhietate procul remota, pleniter persolvant, reserant & reddant. Eis quis hoc Nostri imperialis praecepti constitutuin transgredi vel disrumpere praesumat, cum Anania&Saphira nec non cum Juda traditore, infernalis incendii tormentum patiatur, nec inde, nisi resipiscat, in perpetuum absolvatur. Et ut haec Nostra concesso. in reinunei alionein Dei omnipotentis, firma stabilisque pedinaneat. hoc praeceptum inde conscriptum, annulique Nostri impressione signatum, manu propria firmamus. Datum l. Idus Januarii, Anno Incarnationis Domini Noningentesmo quadragesimo octavo, Indictione 3. Anno vero Magni Ottonis Imperatoris, in Dominoseliciter regnantis, tertio. Λctunt Moguntiae feliciter. Amen.
CONFIRMATIO IOHANNIS PAPAE SUPER FUNDATIONE ET DONATIONE MONASTERII S. IOHANNES MISNAE per OTTONES
mativa seripi rat in dorso li. belli membranaeel.
Johannes Episcopus servus servorum Dei. Si semper sunt concedenda, quae piis de' usideriis congruunt, quanto potissmum, quae divini cultus praerogativa noscuntur, ctiotiri in aso non sunt omnino abroganda; quae sunt a largitoribus non solum poscenda . sed vi cari-Ns adsidi ratis procul dubio exigenda. Habita igitur nodo.& multorum venerabilium patrum, mn C Episcoporumque nostrorum conventu, Romae in Ecclesia B. petri. principis Aposto
lorum, assdentibus augustissimis Impp. Ottonibus utrisque; anno stilicet Imperii ma toris sexto, minoris primo, iidem gloriosissmi Impp postularunt, a nobis, quatenus
16쪽
monasterium, quod pro remedio animarum suarum primitus construi. 3e in honore B. Johannis Evangelistae consecrari secerunt. super ripam fluminis . cui nomen est Albia, M;ω, dein civitate Misina, a) sta videlicet in provincia. quae dicitur Talemcncc. bl cui etiam sis Hime . monasterio virum venerabilem, nomine Burcha d. m. honorifice praefecerunt, privilu- h Dalerii aetasiis Apostolicae sedis decoraretur; ut subiuitia iliones metae Ecclesiae nostrae, cui Deo auctore praesidemus. constitutum, nullius alterius ecclesiae ditionibus summittatur. Pro qua re piis desideriis saventes, hac nostra auctoritate. id, quod expost tur essectui mancipamus: interponentes tamen ea, quae de ipsi Principes nostri e) innumeris privilegiis Q in nostris cupiunt exponi. 3c cunctis in Christo fidelibus manifesta fieri. More antiquorum Impp. hi iluo Imperatores. pater 3 filius. nobis assidentes, Misinensi Episcopatui terminum imposuerunt, nominando fines S determinationes locorum. sicut insea u) tenetur: Ubi d) Comina ur.
caput& sons est aquae dicitur Odera, inde quasi recta via usque ad eaput Albiae; e) inde Aldi η - deorsum in Occidentalem partem, ubi divisio duarum regionum est Behem di s)Nisi- m n. Ibidem ultra Albiam. de per silvam in Occidentalem partem. usque ad caput Mil. dae. de sic deorsum per ambas plagas ejusdem fluminis, usque dum Milda intrat in Albiam, g Nec non ob hoc diximus in Occidentali plaga, quia multae villae pertinent ad ν Deiani bicorientales urbes intra eundein terminum, de se lursum 3c ultra provinciam Ni i i. ad ipsum terminum sine dubior nec non in altera parte Luetici, δ Sespoli . & sic usque ad 'civitatem Sulpiae illam videlicet infra eundem terminum. 5c inde in aquam . quae ilicitur Odera, de sic Odera sursum. usque ad caput ejus. h) Omnes vero, quemadmodum filii Hominia praesentes Imperatores. statuiste satentur, qui infra istum terminum habitant. in omni fertilitate terra. frugum 8c pecudum, in argento de vestimento, nec non quod Teutonici dicunt i) Ubercota de Taliga, familiarum insuper tota utilitate. 3e in omnibus reis hin, qui hus mortale utuntur, in diversis modis decimationes. quas Deo cuncta guber- iis, nanti debent, ad k Misnensein Ecclesiam primo Deo. icindes.Johanni Evangelistae,uni- vi M. is usini. versa dubietate procul remota. pei solvant, reserunt &reddant restantur etiam iidem praesentes nobilissmi imperatores, quasdam res siti iuris ae proprietatis eidem sanctae Desinis Mimensi Melesae, cui venerabilis Episcopus Burchardus praeesse dinoscitur . pro reme dici animarum suarum in proprium dedisset hoc est.trihutorum suorum in quinque re' usti, Titio. gionibus partes decimas, in Talemenee, in Nis in Mil sane. in Luetice. in Diedesar ut antea, quam Comes earundem regionum partem s hi ab ipsis concessam auserat atque distribuat, decimas per totum ac per integrum, jam dictae sanciae DEI Eeclesiae persolvat. id est, in melle, crusinu, solutione argenti. mancipiis, vestimentis, porcis. sumento; δc in omnibus rebus. quae adsistum praedictorum Impp. pertinere videntur sanctae Misinens Ecclesiae. nec non S Johanni Evangelistae, sui juris theloneum, a civitate, quae dicitur BV ora, usque ad ejusdem Misrunsis Ecclesiae portum. sursum: indeque denuo per ambas plagas praefati fluminis Albiae deorsum, sicque infra praefinitum terminum, ubicunque inanus negotiatorum ultra Albiam huc illucque sese diverterit, ex inte gro di absque ulla contradictione, eidem praenominatae sedi Misinens, persolvi fle tradiperenniter constituisse.) Et ideo in Christo sanximus, ficiniterque concessimus, ut nullus Metropolitanus, nullus Episeopus, nulla etiam magna vel parva alterius ordinisti gradus persona. praeter sedis Apostolicae antistitem. infra terminos Misinens s Eccle- si . cui venerabilis Episcopus pulchardus praeesse dinoscitur, quenquam ordinare. dijudicare, excommunicare, vel aliquid temere exercere, ullo modo praesumat. Statuisantes etiam Apostolica censura, sub divini judicii obtestatione , 3e validis atque atrocibus anathematis interdictionibus, ut nullus Imperator posthac, aut rex nussus, sive quispiam alius, cujuscunque si dignitatis potestate praeditus. eiusdem ecclesiae causis praesumat incumbere, vel minimum quiddam ex his. quae ad illud Monas crium S.Iohan. nis pertinere videntur, cui Burchaidus Episcopus praesidet, aut sibi temere vindicare, aut alicui inagnae parvaeque personae pro beneficio dare. aut quolibet modo inde auferre, vel alienare audeat. promulgamus etiam, δι hoc auctor ita te B. Petri Apostolorum Principis, coram Deo. de terribili eius futuro examine per hujus nostri privilegii atque constituti vim interminamus. ne quis mortalium sibi licere existi,net, aliquid ex. possessionibus Misinenss Ecclesia. tam ex his, quae ante hac a gloriosi sinis Imperatoria bus Ottone, Ae eius aequivoco filio. vel a caeteris Christianis, eidem sancto loco oblata atque collata sunt, quaeque postinodum sunt conserenda, ut profecto iuxta id, quod subiectum est, idem venerahitis locus Apossolico hoc privilegio inconcuse donatus permaneat. Si quis autem, quod minime optamus. nefaria autoritate haec, quae a nobis ad laudem Dei pro stabilitate saepedicti monasterii statuta sunt, refragare praesumserit, nostrique praecepti transgressor extiterit, sciat se anathematis vinculo innodatum, de eum
diabolo atque Juda, traditore Domini nostri Jesu Christi, aeterni incendii supplicio
17쪽
deputatum. At vero qui pio intuitu hujus Apostolici constituti observator extiterit, heiledictionis gratiam a misericordissimo Domino Deo multipliciter consequatur. 2 vitae aeternae particeps essici mereatur. Scriptum per manus 1lephani, Scriniarii sanctae Romanae Ecclesae, in mense Decembri, inmitione undecima. Signum Domini Οα nig Magni, imperatoris Augusti. Signum Domini Ottonis minoris, Imp. Augusti Petru Ravennensis Ecclesiae Archiepiscopus subseripsit. Rodaldus Patriarcha Aquileiens, subscripsti Sigolsus Episcopus S. placentinae Ecclesiae consensi &subscripsi. Udatricus Episcis.Pergamensis Ecesesiae consensi & subseripsi. Siggo I sedensis Eccle-sae Episeopus, consensi & subscripsi. Benedictus Episcopus S. Fulinensis E esae conia sensi & Ss. Johannes Episcopus S. Normiensis Ecclesiae subscripsit. Johannes Episcopus S. Galliensis Ecclesiae subscripsit. Johannes Episcopus S Λrinensis Echlesiae inter. fuit& suhse ipsit. Humbertus Episcopus s. Laviens; Ecclesiae consensi &isuhsci ipsi. Gerhardus Episcopus Faventinae Ecclesae consensi S subscripsi. Ausredus Episcopus Vet decensis Ecclesiae consensi & subscripsi. Zenobius Episcopus se lanae Ecclesiae. consensi & subscripsi. Gaidolsus Episeopus Firminae Ecclesiae, consens & subserips. Ego Petrus.Episcopus Κ unerinae Ecclesiae, ibi sui & subscrips. Eberhardus Episeopus Aretinet Ecclesiae, consensi S subscripsi. Stephantis Episcopus Narniens; Eeciesiae. eonsens ti subserips. Gisibertus Episcopus Casti enensis Ecelesiae, eonsensi εe sub scripsi. Alberinus Episcopus Ausculanus subscripsi. Antonius. Brixinensis Ecclesiae Epistopus. subscripsi. Diodericus Metensis Ecclesiae Episcopus. suhscripsi. Lan 'ar-dti, Mindensis Episcopus subscripsi. Hucbertus Episcopus subserips. Luro Episcopus Cremonensis subscripsi. Johannes Episcopus Turdonenss subscripsi. Adelbe tus Episcopus subscripsi. inger Episcopus subscripsi. Sichelinus Florentinus Episcopus subscripsi. Albericus Episcopus subscrips. Artingo Ausinianae Episcopus sub. scrips. insinno Laucanensis Ecclesiae Episcopus subscripsi. Ertemarius Antias Episco- us subscripsi. Julianus Episcopus Nucerinus subscripsi. Stephanus Cerviae Ecclesaepiscopus subscripsi. Atto, Senegaliae Ecclesiae Episcopus subscripsi. Lupus spolirinus Episcopus subscripsi. Lundo Clusianae Ecclesiae Episcopus sint,scripsit. Datam. Non. Januarii, per manus Widonis Episcopi Sanctae Silvae Candidae Ecclesiae. &Biblio. theorii Sanctae sedis Apostolicae. Anno Deo propitio. Pontificatus Domini Johannis suinmi Pontificis. & universalis tertii decimi Papae. in sacratissima fide B petri Apostoli tertio, Imperantibus Dominis piissimis Augustis Otione & eius aequivoco filio, a Deo coronatis niagnis Imperatoribus. Anno Majoris imperii stato & Minoris primo, in mense Januario, Indictione supra dicta undecima.
In Literis ab Henrico IV.Caesare prosectis, reserenteGRAUNIO in Dalemincia, But SNardus quidam nominatur in Provincla seni qui cebui pagum habuit,quem Costehaudam esse
constat. Meminit Nisani agri DI MARUS a his verbis: Pos-
hac Henricus Botalauum Ducem BoIemorum in cunctIsset met
necessitatibus semperparatum, cum s adiit honor ceque ab eos ceptus, cum exercitu Uusdem a m ssuis per Niseni erDelemincipagos usque ad Mogelim ducitur. Ex si is patet, pa- sum hunc in vicinia Bohemiae situm, ad Daleminciam & Budis sin terminos sitos porrexisse. Nomen sorte debuit Nisso Luct-tiae fluvio.Oritur ille,referente DN.FRENCELlo b in montanis Boi emicis penes Prosevitium pagum supra Cragium oppidum&bittaviam, Hirschfeldam &Oltricium praeterveetiis, Vitim
que auctus Gortitium, Roten burgum, Muscoviam& Forstum, Lusiatiae urbes, ubi in treS funditur alveos, alluit, ac tandem infra
Gubenam ad pagum inal dors Viadrum ingreditur. c) Varia nomina locorum, quae in Nisano pago sta fuerunt Scri plores de pagis Germaniae doctissimi. collegerunt. MET IUS O reie
18쪽
IM COLLECTIONEM SCRIPTORUM LM SATICORUM.
item Scarpenberi P taeterea villa Brocho acheria. STRUNLIUS c) singulari disseitatione, de Nisani antiquo Saxonum pago, uagens, loca hujus agri ex diversis autoribus conquisivit: unde ' β' constat, Nisanum pagum partem aliquam Lusatiae superioris, majorem autem Misniae continuisse. Sane inquit, qui faciem
ritius regionis, parti m ex ipsemet oculam conspectu, partim ex
tabulis stem geographicis notam sibi reddidit , mulque illius
η discriminis quo a Behem ac Budissim accurate ab autoribus gra-
vomis distinguitur, memor est. is facile assequitur Iudicando, praterquam angustam eam regionem, qua inter Budiisnam &Behei acet quamque Fus induem ortuserimum in fatia rigat, oc Zittavia in primis illustrem hodie reddit, nihil fere illum pagum insuperiori L alia comprehendisse. Nam Goertigium ad illum vix pertinuisse et idetur, quae urbs ad interiorem Lufa tiam velipso intuituprimo refertur spost pagum Budistin δε-
mumstas. Inter loca, quae ex Misma, ad agrum Nisanum pertinuerunt, laudatus autor insequenti aphorismo cum JUN-ΚERO D numerat Scarpenberae, Scharisenhergumleon, Veis - G rapiasqium castella inter Misenam, Dresenamque sita, Gocebude B ustri i Costibaudiam&Bistemigium , villas haud Ionge Dresena remotas, plures ex VECKIO g) indicat, nempe Mese-ninium, Luebiduuam, Pisennium-Loravinium, hodie Pristi igium, Liebedam, Peltervigium & Loschvigium. Rcfert
huc quoque Maria bergam in Sudelibus sitam STRU NZiUS. Pervenerunt igitur pagi Budesn&Ni in Viperti po
testatem ex concessione soliciniae principis Uratistat. Pertineabant ad Bohemos, qui illos ex beneficio Imperatorum, & forte Henrici IV. Principis Uratisiao multis nominibus ohstricti pa Io ante acceperant. Boliemus Viperto illos tradit, qui, vivente Socero Urati flao illis bene fruitur, post ejus mortem vero, variis turbis in Bohemia Saxonia ortis adversam siepius fortunam
habuit, quae omnia recenset MONACHUS PEGAVIENSi S in Chronico. Refert enim Viperti junioris captivitatem ii quem p. s. v. Pater renunciando suo juri in urbem Leisnice&pagos Nisen&Budessen redemit. ij Eandem Qrtem paulo post ipse pater Ui pertus senior est expertus, qui Henrico V. inimicus Hogeri Mansset di ii asidiis captus , demum post memorabilem illamazud UelfesholtZ pugnam virtute filii Uiperti, in pristinam libertatem restitutus est, atque omnes regiones suas recuperavit,&ab imperatore Marchiam Lugensem promissis duobus millibus talentorum, in comitiis VVormatiensibus obtinuit. k Ex quo αν. tempore, ni fallor, primum his terris Marchiae appellatio com =m. municata fuit, quae antea tractui, qui ad inferiorem Lusatiam hodie refertur, propria erat. Sane nomen pagi Nisani ab hoc
19쪽
tempore in desuetudinem abiit, & nullibi occurrit, excepto, quod ALBINUS I) literasEpistopi Brunonis de a. ia 27.& V Ubiichii I. de a. I 269. citet, inquibus territorii Nisen mentio fili Sed videndum esset, an non allegata documenta de praeterlap tempore loquantur. Verosimile enim est, novum huncMarchionis titulum in singularem praerogativam Viperto concesssum
ab rbuisse appellationem Domini Budistinensis &Nisani in
primis cum paulo post Viperti mortem aliqua horum agrorum pars ad Bohemiam reverteretur, altera autem, quae ad Albim&Muidam fluvios erat, a Conrado Uetinensi Comite vindicare tur&Misniae ac Dalcminciae jungeretur, & ita, terminis horum pagorum turbatiS, Vetus appellatio cXspiraret , quae t men modo de pago Nisen dicta esse volo, cum Budistinensis Marchiae nomen apud Scriptorcs juniori S aetatis non raro in
Haec de V P ER TO,egregio Lusatiae nostrae superioris decore, quem ABBAS URSPERGENSIS illustrissimum &
prudentissimumVirum appellat, qui advena in has terras virtu te sua sibi principatum atque marchi natum erexit.Tanti Herois memoriam conservavit nobis PEGAVIENSIS MONACHUS, cujus historiam scriptoribuS rerum Lusati carum lungendam es le credidimus. Dcbemus huic monacho notitiam, quam de Viperto habemuS,cum alia S Pauca de eo apud antiquos Scriptores inveniamus, qui tapius praestantissimorum Virorum memoriam interire passi sunt. Excitavit forte monachum aderigendum huic Principi immortale monumentum gratitudo, quam Vipertus fundator monasterii Pegaviensis meruerat. De
hac fundatione prolixe loquitur Chronicon m & Calendarium monasterii Pegaviensis, quod in Bibliotheca Academiae Lipsiena sis asservatur,&mihi a Viro Magnifico Dn. D. BOER NERO
doctissimo & celeberrimo Theologo, benevole communica tum fuit. In hoc Calendario, in quo varia de Pegaviensi monasterio notatu digna deprehenduntur, dies emortualis Viperti, qui XI, Kal. accidit, indicatur.Sed quod ad prauentem de vi perti vita historiam attinet, ea quidem non a coaevis conscripta suit, interim ab homine elaborata, qui ab aetate hujus Hero is parum remotus fuit.Inpraffatione enim ad relationem eorum provocat,
qui ipsis Viperti actis in te fuerant, quorum plerosque superstites viderat. Sedulus sane fuit in annotandis factis & fatis Viperti:
Vitia autem quae istius aevi Scriptoribus communia fuerunt, credulitatem ncmpe, uiperstitionem&ncgligentiam in illo etiam animadvertimus, di, lam jam notavit vir doctissimus, RE INE RUS REI NEC IUS Editor hujus Chronici, qui illud cum aliis historiae germanicae scriptoribus Francofurti a. iss . publici juri S
20쪽
rN COLLECTIONEM SCRI TORIIM LUS AT ICO RUM. v
secit. Dederat ante illum hujus libelli versionem germanicam diligentissimus patriae historiae indagator BROTUFFlUS Martis burgensis: Edita illa fuit a. Is S 6. informa quarta. Vidi tamen antiquiorem Lipsiae a. isa o. per Mol stadium Suc elium impressam cui titulus: die iustoria bis iliturin und thod bel
de burg suulgaubegraben. Magna in versione usus est liberi
te , multa enim omisit, multa addidit, multa mutavit, usus λrte aliis quoque monumentis, an semper aut henucis, dubito, cum
isto aevo Historici non semper attenti essent ad id, quod scriberent, si modo aliquid scriberent. Aliam versionem REI NEC-Clo debemus, qui illam cum Garraonis vita Riderici imprimi curavit&Saxoniae Ducibus inscripsit. Impressa fuit a. Is 83. Francos & GEO R Gli H A H NIl cura a. I 6o6. Listo recusa ejusque collectioni inserta, quam de Historia Saxonica subcitu Io instituerat: Hisoria Martisburgica, dari niten Chronica Dit- mari dis ostes tu iNarbburg &c. Hae versiones ac editiones sae
pius inter se dirierunt. Reineccius in multis Brotussium siequitur, vin non paucis locis majorem curam versionΤ impendit, addidit&emendavit quaedam Hahnius. Haec est diversitatis exemplarium causa,& cur saepius cum Monacho Pegaviens non conveniant. lnvenerunt igitur Viri docti, quod in iis notarent Ita
BROTUFFIUM male scribere vipertum Cygneae dominum fuisse eumque alios in errorem duxisse, observat Hir clarissimus CHRIST SCHLEGELIinde Nummis aut fuis Gothanis ., iis ,
Cygneis m. n Caeterum forte non omnia Viperti lata hoc Pe ' ' ga ensi Chronico continentur: Hinc non simpliciter fidest de neganda erit rebus, quae de Viperto ex aliis sine dubio fontibus recensentur. In compendio ex diversis Scriptoribus vitam inclyti hujus Herois exhibuit doctissimus B ANGERTUS in notis ad Chronicon es vorum o) HELMOLDI, qua praecipuam
nostri Herois fata eleganti csennexione recensentur.
II. IOANNIS GARZONIS BONONIENSIS DE BELLIS FRI
derici Admorsi, seu de rebus Saxoniae, Thuringiae, Libonotriae, Mistiae & Lusatiae Libri II. p. 29. D Rincipis variis fortunae casibus obnoxii Vitam descripsit GARZο extraneus, Italus, Bononiae Medicinam docens, ut communis traditio est,quae&aliis testimoniis, inprimis Ueteris Manuscripti ex Coenobio Veterocellensi in bibliothecam Academiae Lipsiensis translati patet. Reperitur en im in amplissimo isto veterum Codicum apparatu, opus practicum, ut titulus