장음표시 사용
11쪽
Neque vero Vergilium semper Omine appellavit, Sed interdum etiam illis vocibus usus est: ut est in primo' 'nam legitur vel lectum est in tertio' etc. 'ut ipse in Bucolicis', ut ipse in sexto'. Praeterea Vergilii obiter tantum atque in universum meminit B. III, 1 ut eS in Aeneide' cf. III, 26. VIII. S. 22. G. II, 8 455. 486. III, 219. B. IIl, I ut est in tribus libris Georgicorum . Reliquorum operum Vergilianorum nullam fecit Servius mentionem nisi quod A. III 57 'secundum Aetnam Vergilii de Vesuvio auro Aetna montibus sulpur desudantibus disserit. Quae expositio etiam eam ob rem digna est. qucte notetur, quod Servius satis bono sermone exponens chiasmi quem dicimus figura in fine utitur 'nam effectum indicat supprimit cauSaS'. Praeter O loco exstant nonnulli loci, qui licet Vergilii libri laudentur, tamen ad Servii commentario pertinent: Sunt autem hi: B. II. 3 ut diximus in Aeneide S ut in Aeneide diximus. VI, 6 quod plenius in Aeneido leni libro memoravimus. VII, 26. IX, 38 sicut etiam in Aeneide diximus. 63 quod in Aeneide etiam Saepius indicatur. G. I. 404 de quo plenius in Bucolicis diximus. 488 ut docuimus in Aeneide . . T haec autem plenius in Sexto memoravimuS. 20 ut in Aeneide diximus. 48 ut etiam in Aeneide diximus. III, 20 ut in primo se Georgicon diximus cf. 304. 338 cuius fabulam in primo memoravimus. IV, 10 sicut in Bucolicis diximus. 25 ut etiam in tertio Aeneidis diximus. 286 contra in Aeneide Ex his quos contullimus locis, quo Ordine Servius tria Vergilii carmina interpretatus sit, disceptari facile poteSt saepius enim Servius in Bucolicon et Georgicon libri explanandis ad ea, quae in
Aeneide exposuit, lectorem delegans breviter tantum strictimque eandem rem tractat itent in Georgicon libris f. G. I, 404. IV. 0 - ad Bucolicon libros respicit contra nullo Aeneidis loco aut ad Bucolico aut ad Georgicon libros revocamur neque in Bucolicis est unu locus, qui commentariorum ad Georgicon libro explanandos Scriptorum mentionem iaciat. Quibus insuper hanc Servii adnotationem c G. I. 43 addo: Jllud quoque Sciendum est in his libris non esse obscuritatem in quaestionibus sicut in Aeneide, nisi in paucis admodum lociS', quam Servius nullo modo scribere potuit nisi Aeneidis libros iam antea commentatuS EO Butem loco qui contra O facere videatur: A. I, 43 'in quarto Georgicorum melius intellegitur'. non ad Servii commentarios, Sed ad Uergilii versu respicitur, ubi poeta de apibus cecinit. Quare luce clarius hoc nobis videtur effectum esse Servium primo Aeneidis deinde Bucolicon denique Georgicon libros commentariis instruxiSSe id quod ei, qui exiles atque pauca Bucolicon et Georgicon adnotatione cum densa confertaque silva observationum ad Aeneidem factarum contulerit, facile persuadebimus. Idem iam Burmannus SenSit, qui in adnotatione ad Serv. G. I, 20 facta Servium Aeneidis libros prius quam Georgicon libros enarravisSe dicit. - Accedamu ad interpolatoris rationem. Etiam hic saepius Uergilii testimonio utitur additis librorum numeris. Exempla autem ex
Vergilius 'in primo' A. l. 206 in primo libro . 699 in primo libro . III. TIT.lV. 88 90 in prim libro'. 200 in primo Aeneidis'. X, 8 bis. XII, 76. - Vergilius in Secundo' A. l. 82. 40 'in s. libro'. II, 330 IX, 109. X, IT. Buc. VIII, 2 in secundo Aeneidis . - Vergilius in tertio A. II, 202 456 in tertio libro . IV, 340. V P. XII, 18. Vergilius in quarto' A. I, 30S. 680. l. 202 in . libro . , T iS. T. VIII, 189. XII, I S. 4l3. Buc. VIII. 82 in quarto Aeneidis'. - Vergilius in quinto ' A. III, 302. 348 in libro quinto'. X, 8. Buc. VIII, 8 'in quinto Aeneidis'. G. I, 8. - Vergilius in Sexto' A. u. 256 3l0. II 68 V, 76. I. 23. - Vergilius in Septimo' A. I, 689. IV, 9. VIII. 52.56O XII, 36. Buc. VI, 2 'in septimo Aeneidis . - Uergilius in octavo' A. II 649. X,lTT. - Vergilius in nono' A. I, 2ll. XII. 38. - Vergilius in decimo' A XII. 8lo. Vergilius 'in undecimo' A. I. 83. UT 'quod plenius in XI. libro habes'. SI X, Sl8. XII, 28 I. 64l Buc. X, 68. G. I, 2. - Vergilius in duodecimo A. III. 246. Vergilius in Bucolicis' A. IV, 37. 08. I, 69. G. I, 20 8 scf. Thil adn. sit.j. Buz. VIII, S in Septimo'. Buc. IV, 9 in VIII ' - Vergilius in Georgicis : A. I, 70 l. II, 208. IV, 158 VllI S. XII, 89 A. I, 44 cetera in libro I. georgicorum plenius narrata Sunt'. IV. 03 in primo georgicorum'. VIII. T 'in tertio georgicorum'. IX, 2 lx pleniu in qu3rto georgicorum inVenieS'. nabe loco Septuaginta quinque, quos interpolator Servi intrusit. Quem numerum si cum locis Servii genuini comparaveris, licet plus duplo minor Sit, Sati Sit Agnum SSe cognOSceS. Mirum autem videtur, quod interp0lator cum in ipsi Aeneidis commentariis Vergilium laudaret uno loco 'Aeneidis vocem librorum numero adposuit
12쪽
ci ad Aen. IV, 200 in primo Aeneidis ), id quod a Servii ratione plane abhorrere supra monuimuS. - Etiam interpolator ad adnotationes ante Scripta Saeptu recurrit qua in re quam inepte ac Stolide egerit, ex eo colligas, quod in Bucolicon et Georgicon commentariis earum, qua in Aeneidis commentariis fecit, adnotationum recordatus, ex altera autem Parte in Aeneidis commentariis eas expositiones, quae in Bucolicon et Georgicon libris exstant, praeripit. Atque res hoc quidem Od videtur se habere interpolator interpretamentis, quae in Aeneidis Bucolicon Georgicon libris exstant, pellectis cum nonnulli loci eaSdem res vel personaS, de quibus Servius in Osterioribus exposuit, adnotationibu carere animadvenisset illa adnotatione ad priore locos paulo contracto tranStulit, cum vocibus illiStritissimis plenius dictum est'. plenius invenies usus lectorem ad posteriores OCOS delegaret cf. A. , T quod plenius in XI. libro habes' A. . 44 cetera in libro I. georgicorum invenieS' A. IX, 2l 'de inferis autem in quarto georgicorum invenies' l .
interdum factum est, ut rerum ante memoratarum memoriam in posterioribus libris interpolator repeteret. Utramque autem rationem a Servio abhorrere Supra docuimus. ulla in promptu sunt exempl3, quosum e numero nonnulla adferam. Ad versum Vergilianum i l. 20. in
quo Scyllae menti fit, Servius notissimas illas de Scylla atque Charybdi narratas fabulas profert Buc. VI, 4 ver Serviu de 'duabus Scylli fabulam narrat. Quam cum interpolator legisset, illi loco haec inseruit: 'Sane alia Scylla fuit de qua in Bucolici plenius dictum est l. Iterum ad eundem locum ab interpolatore revocamur A. VI 286 'harum Sc. Scyllarum sane fabulae in bucolicis plenius narratae sunt l. - A. IV, 46 interpolator haec addidit: 'quod plenius in primo initi georgicorum dictum est l. cum antea fabulam de Ascalaph et Proserpina, quam Servius a G. I, 30 tradidit, in brevius contractam narrasset. Praeter eo quo attuli loco legas quaeso hosce titulos A. V. 0S 'sane de Phaetonte fabulam in decimo plenius invenies'J ci. A X, 89 A XII, 402 quod in quarto plenius dictum esti agitur autem de flaminum veste et apice non hoc loco sed in Octavo libro Aeneidi ci A. VIII, 64. Unde interpolatorem errasse facile eisicitur. Ad G. I. interpolator haec addidit: Chaoniam . . . Epiroticam quae cur Chaonia dicta sit in tertio Aeneidis plenius habest: cf. ad A. II, 334, ubi interpolator ipSe cur Epiro cognomen Chaonia fuerit, X ponit. Restat, ut eo loco enumeremus, quibus Vergilii auctoritas et a Servio et ab interpolatore librorum numeris non adpositis laudatur et poeta ab utroque aut Vergilius aut 'ipse' vocibus in testimonium vocatur. Semel tantum, quod equidem meminerim, et Semius ci A. I, 26 et interpolator cf. A. V. 696 'cum dicat Vergilius haec sciens Maro inducit' . . Vergilium Maro nomine appellant. Ac primum quidem Servii genuini locos singulis Vergilii libris, ex quibus eos haustos esse numeri a Thilone adpositi indicant, distributos posui, quibu loco ab interpolatore commemorato Subieci. --a
13쪽
603. X. 6. 202. l. 32. XII, 79. Buc. l. l. Georg. I. 4. 20J. Grammatico autem iam Servii aetate, cum Vergiliuni significaturi essent. 'poeta vocem Solam adhibuisse Servius ad Aen. l. 56 hi verbis docet 'Pergama proprie Troianae arce Sunt unde Uzετυχηvasce omne 'Pergama' dicuntur, ut poetam dicimus et intellegimu Vergilium'. Denique ex Agno eorum locorum numero quibus de Vergilii Sta atque proprietate in univerSum iudicatur. OSce contuli A. l. 23. l. S. 00. 200. 23. 246. 343. 384 302 443. 468. 76 600. I, P. S. 326 68 l. Ill, 08. 330 430. 78. V. 4l3. l. 54. - A. , 44. l. 5T. lli. 286. St. V. d 3T. I 38l. ni fere Sunt loci, qui bii poeta Vergilius aut 'ipse' aut poeta' appellatur. Non nego fieri facile potuisse ut unum alterumve locum cum commentario legerem, non Videsem. Sescenti sunt loci quibus Servius nec non interpolator Vergilii auctoritate nituntur. cum PSum non nominent. Quo quominus Omnes conferrem temporum angustii impedituS sum. - Quod Si Servii lectionem Vergilianam uno oculorum obtutu complectimur, eum carminum Vergilianorum non ignarum neque imperitum fuisse videmu eumque non frustra oper3m dedisse, ut quid Vergilii proprium atque praecipuum SSet, patefaceret compar3retque cum reliquorum Scriptorum estimoniis. Sed etiam ex his quaeStionibus illud effectum est Servii et interpolatoris laudandorum scriptorum rationes multum inter Se jScre Pare. ReStat, ut pauco locos adieram qui nonnullorum Scriptosunt, in primi PoetBrum enuntiata exhibent cum ipsi non laudentur nae Sententiae Varii libri debentur. Di cauSa. cur Serviu Scriptorum nomina miserit si ipsa sententia perluSiraverimuS. manifeStisSima erit: nam aut facete vel OcOSe dicta sunt, quae apud Om3no proverbiorum locum obtinebAni. ut exempla grammatica, quae cum constanti Scholarum S ad idem praeceptum auctoritate firmandum adhiberentur vulgo recepta tritaque erant denique Sunt verSuS OetB sunt popularium noliSSimi, qui iam in puerorum Ore versabantur. Quod quemadmodum probem, non laboro exempla ipsa doceant. A. l. ici. I, 32. Buc. V. 0 Servius ex Terenti Andria lil. l. Si haec adieri ut Juno Lucina, fer opem serva me, obsecro'. Quae Verba duabus de cauSjS
notiSSim erctnt: OnStanti enim grammaticorum usu adferebantur quorum auctoritate Ops Vocem numeri Singulari eandem vim atque auxilium vocem habere comprobaretur deinde
verbis illis etiam mulieres gravidae velut carmine utebantur, quo Iunonem ObStetricem. ut 0Si auxiliaretur, implorabant. - . l. 686 Servius, cum Terentii memor Sset, hunc pOSuit Versum: Sine Cerere et Libero friget Venus . Quae sententia brevi in proverbium Venerat. Sicut etiam nostri in oribus dicta illa quae qui collegit uechmann egregie Geiluget te Orte appellavit versantur. Alterum talium dictorum exemplum S A. l. 4l Z. Servius de mes disserens haec dicit: figura est tmesis, quae iii cum Secto uno Sermone aliquid interponimus, ut alibi 'septem subjecta trioni' ci Georg. III 83 . Sed hoc tolerabileeS in Sermone composito ceterum in simplici nimis est Sperum quod tamen faciebat Antiquitas, ut 'Sax cere comminuit brum ' cf. Ennii annal rel. 8 ed. Vahi.). Jllud Ennii quasi inauditum quoddam atque horribile dictu posterioribus tradebatur, quemadmodum nOStrum illud: nans actis ar in Schuli macher und Poet agit iam puerorum Sermonibus fertur. - . I, 440 Servius ut dativum loco ablativi addita 'a' praepositioneuSurpari comprobet, noratii verba, cum ipsum non commemoret, ponit haec: Scriberis Vario ' ci nor carm. I, 6, l). Praeterquam quod locus grammaticu eSt, illa verba, quippe quae in initio des sextae primi libri posita essent, notissima erant. Oratium autem in eorum Poetarum numero iutSSe, qui imperatorum aetate in Scholi legerentur atque commentarii inStruerentur, non est quod moneam. Denique, ut disputationi finem faciamus, Servius A. III. 4 haec habet: 'Sirius stella est in ore canis posita, quae anni omnibuSOritur circa VIII. l. Julias, quae orta plerumque pestilentiam tot anno facit, plerumque
pauci diebus, interdum innoxia nascitur hinc est et in totum regnaret Sirius annum', 'sci. Stat Theb. I, 35). Quod nuntiatum ex fastis quibusdam, qui scriptorum dicta ad anni computationem pertinentia comprehendebant, haustum videtur SSe eiusmodi enim Sententiae de tempeState prolatae aut per sermonem aut per littera ab aliis tradi aliis
14쪽
plerumque Solent. Etiam agricolae Germani observationes de nubibu stellisque iactas atque versu inclusa ut futurae tempestatis praedictiones adhibent. Quare Servium in talibus exemplis, quae in proverbiorum OnSuetudinem Venerant, adferendi Scriptorum nomina consulto mi SiSSe dicimus. Et adnotandum est eius generis dicta compluribus poetis et scriptoribus deberi, ut Ennio Plauto, noratio, Lucretio, Lucano Statio Persio. plurima autem Terenti Ciceronique deberi. Quae res eo facile explicatur, quod Terentii CiceroniSque omnium omnino plurima apud Servium utriusque amanti SSimum exStant exempla. Atque quam nota et lecta quaedam Ciceronis Opera etiam Servii tempore fuerint. haec eiu indicant verba, quae ad A. I, 258 facit: ut si dicas 'legi oratorem nec addas quem intellego Ciceronem'. Cui loco alter est adiungenduS, qui quantum praevaluerit apud Servium Ciceroni auctoritas documento sit Buc V, 36. Ubi Servius haec praecipit
'Grandia hordea usurpative metri causa dixit: nam 'triticum'. hordeum . vinum , mel numeri tantum Singulari Sunt, unde plurali in prosa uti non possumus: vina tamen possumus dicere Ciceronis exemplo, qui ait in praetura: Vina ceteraque, quae in Asia facile comparantur'. Non paria iura vidi concessit, una de Sinaili argument ad G. l. T ita Xponeret 'mustum numero tantum singulari dicimus sicut vinum licet Ovidius abusive dixerit muSta'. - Quod de iis locis, qui duro etυτο - Sit Venia Verbo - Sunt aut videntur SSe, jSSerui, idem valet de exemplis ex nomeri carminibus allatis. Nam cum imperatorum aetate Omeri carmina popularia vulgariaque essent et ab hominibus eruditis lectitarentur, permulti singuli eorum verSu et a pueris et a viri memoria tenebantur. imprimis ii versus qui Romanis in proverbi erant itaque ratio illa qua interpolator SuS saepe tres vel quattuor nomeri versus addidit, a Servio plane abiudicanda est cum praeci seu quaedam atque egregia verba Obiter tantum tetigisse Servi satis fuerit unde quae inter Servium et nomerum Similitudo intercederet cognosceretur. At posterioriSimprimis mediae et infimae aetatis homines rudes litterarum, qui nomeri atque omnino Graecorum poetarum carmina haud ita intellegebant, cum Studia Graeca diu iacuisSent ex nomeri Theocriti aliorum libris pleno versu exscripto in Servii commentarios intulerunt. Liceat mihi quaestiunculam minutam ex ordine hic inserere quam ut inStituerem Thilo. Vir doctissimus et de me optime meritus, hortatus St. Nam cum SaepiuS Serviuna tractanti sibi accidisse per litteras mecum communicasset, ut Scriptorum verba a Servio diai ab Omni Odicum lectione discrepare animadverteret ut ipS de ea re anquirerem benigne monuit. Si forte Servium multa scriptorum testimonia ex memoria posuisse inde efficere possem. At id quod vir ille carissimus voluit iniquitate temporum iacere prohibitu Suni. Etiam nunc solius Terentii memoriam et a Servio et ab interpolatore Servatam cum varialectione codicum Terentianorum comparare potui. Atque rem ita absolvi ut conlatis iis lociS, qui cum Umpleribachis lectione prorsus consentiunt reliquo et cum Unipfenbachi recenSione et cum codicum lectione Varia, quam ille enOt3Vit compararem. Iam Sequuntur
1 P. Terenti comoediae, edidit et apparatu critico instruxit franeiscus Umpienbach Berolini l870.
15쪽
S. A. I, 686 V, 8, 23 Buc. VIII, 3. - ne auton Timorumenos I, 1, 1. 2 π S. A. II, 247 I, 2, S. A. V, 655 IV, 1, 12 S. A. III, 9S IV, S, ZM S Buc. X, 9 IV, 6, 21 S. A. I, 06 IV, 6, 24 S. G. I, 18T V, S. A. I, 10. Phormio: I, 2, 21. 22 S. A. , 69 I, 2 90. S. A. VIII, 27 III, 3. 30 S. A IV, 205. - necyra Prol. I, S. A. I, 267 Prol. II, 2. S. A. X, 06 I, S. A. I, 44. III, 3. 23 S. A. XI, 68T IV, S. A. I, 377. - Adelphoe I, 2, 46 S. A. Ι 80l I, 2, 5 - . . IV, 38T II, 1, 42 S. A. II, 463 IV, 90 VlI, 49 G. IV, 460 Ill 2 3 QS A. I, 208 llt 3 30 31 S. A. II, 8T IlI, 3, 5 S. A. V. 343: V, 2, 21. 22 π S. A. I, 52 V, 4, S. A. III, 278 V, 9, 9 S. A. I, 90 II. Adieruntur ii loci, qui varie mutati ab Umpientiachi recensione diScrepant. R. Voce quaed3m transmutatae vel transpositae sunt Andria II 6 2 hem illi est huic rei caput m S. A. l. 36 h. illic huic rei est caput IV, 3 1l ex ara hinc Sume verbena tibi m S. A. XII, 20 ex ara hinc verbena Sume. - ne auton Timorumenos i 1, 4 S vel virtus tua me vel vicinitas m S. Buc. III, 3 vel virtu metu V. U. II, , 6 nam nihil SSe mihi religiosi dicere S. A. II, Tl nam mihi nihiles Se religio e Si dicere. - Phormi O l. 3. 23. 24 ut neque mihi ius sit amittendi nec retinendi copia m . . l. 600 . n. m. amittendi neque retinendi Sit copia; V,
Senectu tu Sas morbu S. A. VIII, ST S. PS a morbus est U, I, 5 nam quae haec anu e S S. G. V. 444 n. quae est haec anu S. - necyra I, 2, 3 ut tacita mecum gaudeam S. A. , 502 ut mecum tacita gaudeam II, qui illum decrerunt dignum S. A. , 32 u. i. dignum decreverunt II, 2, 26 2 adiurat OnpOSS aput O Pamphilo Se pSente perdurare S. A. XII, 8l adiurat e non OSSeB. U. P. Bb Sente perdurctre. - Adelphoe III, 3. 23. 24 Gongrum Stum maximum in aqua sinii ludere antisper paulisper corr. rec cum reu cf. mpienbRch. d. p. 63 dn. crit. in . . VIII, 32 congrum . . Pauli Sper . . . l. IV, S, P ita Velim me Promerentem a me S, dum Vivas, mi pater S. A. IV, 33 ita me velim ames
promerentem pater V. 3, 3 tam excoctam reddam atque tr3m quam RrbOS . S. A. XI, 88 tam excoctam atque atram reddam quam carbo St. b. Singulae voce omiSSae ut mutatae Sunt.
Andria I, , T. 4 Primum haec pudice vitam parce ac duriter agebat Serv.A. VIII. l Primo haec vitam p. a. d. a II, 1, 30 ego, Charine, neutiquam ilicium liberi esse homini puto Cum is nihil mereat, postulare id gratiae apponi sibi, S. A. VI, 64 e. h. n. liberi poni Sibi II, 3. 20 cave te es Serari Stem Sentiat S. G. I, 9 cave ne te tristem sentiat: l. 6, 2 hem illic est huic rei caput m S. A. XI, 36 illic huic rei est e. IV, 2, 2 quo hinc te agis S. A. IX. 693 quo te agis IV, 3, 11 Sume verbenas tibi S. A. XII, 20 verbenas sume. - EunuchuS I, I 23 quam oculo terendo
misere ViX Vi expresserit S. A. I, 96 . . t. ViX expreSSerit III, 1, 5 par pro pari referto quod eam mordeat S. A. I, 26 par pari . . e. remordeat IV, S 3 neque eS neque men sati suom ilicium facit S. G. II, 9 n. p. n. m. Suum officium facit V. 8 S, accipit homo nemo meliu prorsus neque prolixiu S. A. III. 353 3 homo melius
nemo neque p. - ne auton Timorumenos I, I, 20 Enim dices quantum hic operistia paenitet S. A. I. 43. Buc. l. 34 At enim quantum paenitet I I, 36 at Stos rastros interea tamen adpone m S. G. I, 94 at . . interea depone. - Phormio I 3, 23.24 ut neque mihi ius sit amittendi nec retinendi copia' S. A. XI, 9 v. n. mihi amittendi n. r. Sit copia. - Adelphoe III, 2, 32 quid iam credas A. IV quid credas pc. Complure Voce vel Singulae Sententiae misSae aut mutatae Sunt. Andria III, 3, 6 P per te deos oro et O Stram amicitiam, Chreme S, quae incepta a parvi cum aetate adcrevi Simul S. A. XI, 3 per amicitiam, quae coepta incepta F Thil. a parvulis cum aetate ass. - eunuchuS II, 3, 6S. 66 illumne ObSecro inhoneStum hominem, quem mercatus est heri Senem mulierem S. A. VI, 49Tillumne . inhoneStum Senem, mulierem p - Phormio III, 3, 6 tum igitur, dum licet dumque ad Sum loquimini mecum, Antipho, S. A. IX, 484 quin igitur, dum licet, loquimini mecum, Antipho: V. nam quae haec anu eSt, exanimata a fratre quae egreSSRSi me G. IV, 44 n. q. est h. a. a fratre egressa meo: V, 3, 5 86 non hoc publicitus Scelus hinc asportarier in solas terras S. A. XI, 45 nonne hunc abici portet in solas terras necyra III. I, 40. 1 uxorem Philumenam pavitare
16쪽
nesci quid dixerunt, . A. Ι, Z uxorem tuam pavitare aiunt. - Adelphoe III, 4. 45 haec primum ut fiant deos quaeso ut vobis decet, S. A. VIII, 2 facite ut vobis
decet IV, 2 21. 22 non tu eum ru hinc modo produxe aibas S. A. I. IS non tu hunc rus produxisSe Biebas IV, , 64 quia tam mi Sere hoc esse cupio verum, O vereor magi - S. A. VII, 5 quia plus cupio, minus credo: IV, S, T ita velim me promerentem meS, dum Vivas, mi pater S. A. V. 33 i. me velim meSpromerentem sentes.
d. Singulae voce interpolantur. Andria I, 2, 28 verberibus caesum te in pistrinum Dave dedam S. A. I, 40 ego te in P. D. d. II, 3. 29 RV te SSerariStem sentiat, . G. I, 9 cave ne te iriStem sentiat. - unuchus: II, 3. 3 ni mirum homines rigent, . . l. 436 nimirum hich. f. Ill 2, 2 ita me di ament, honestuS - . A X, 33 ita me di bene ament, OneStus est Ili ego limis pecto S. A. ll. 20 Terentius limis oculis' dicit. ne aut On Timorumen OS I, enim dices 'quantum paenite S. A. I. 48. Buc. II, 33 At enim quantum paenitet sci. Phormio: V, 8. S. 6 non hoc publicitus scelu hinc asportarier in solas terras QS A. I. 45 nonne hunc abici oportet . . t. pe. Ormae vel voces in initio aut in fine mutatae Sunt. Andria: l. , T. 4 primum haec Hagebat S. A. Vill 4l primo haec agebat Il l. 30 3 ego Charine, postulare id gratiae apponi sibi, S. A. VI. 664egra Charine in poni sibi IlI, 3. 6. T amicitiam nostram ChremeR, quae incepta astar Vi etc. - . A XI, 3 3. Quae coepta a parvuli S U. 6. 6. I intu tranSigetur, siquid est quod reste S. A. VI, 890 intu re Stai. - EunuchuS ill l. 5 3s pro pari referto, quod eam mordeat, . . l. 26 par par remordeat ici. 3. ne aut On Timorumen Os I l. 36 At isto mStros interea lamen adpone, S. G. I, 43 - interea depone cf. li 3 60 ad domina qui adiectant viam A. II 670 ad dominam Viam. Phormio: l. l. 30 nam ni laaec ita essent Phaedria A. Vill. 653 nam ni Si h. i. e. - Phaedria. - necyra l. l. t qui illum decrerunt diuernum A. X. 32 . . . decreverunt. - Adelphoe: V. 3, 23, 24 GOngrum ludere tanti Spe S. A. Vill, 32 congrum paulisper: V. S. 34. 3 cum hanc Sibi videbit praeSen praesenti eripi S. A. V. 83 praesen Psae Sentem risei. i. Verborum Terentii genuinorum loco voces quae vel idem significant vel simile
Sonant, OSitae sunt denique quaedam voces prorSus libidinOSe commutatae Sunt. Eunuchus: l. video sentiam qualidum, . . ill 504 V. quend3 Sestum.
Phormio III, 3, 6 tum igitur dum licet dumque adsum loquimini mecum Antipho S. A. X. 484 quin igitur, Antipho: V, 8. S. 6 non hoc publicitus scelus hinc
a Sportarier in Sola terra S. A. l. 45 nonne hunc abici portet . . t. ne Cyrct II, , 8 me miseram, quae nunc quam ob rem accuSer neSci S. A. , lome UR Ob Ru Sam . n. III l. 40 41 uxorem Philumenam pavitare neScio quid dixerunt S. A. I, 92 uxorem tuam pavitare aiunt. - Adelpho III, 4 45 Recprimum ut iant deos quaeso, ut vobis decet, S. A. VIII. 2 facite ut vobis decet. Denique eo locos notavi, qui licet ab Umpseribach recenSione recedant tamen cum codicum quorundam lectionibus varii vel toti vel ex parte concinunt. Lectiones autem Variae X Umpienbachi apparatu critico depromptae Sunt Andria I, 2, 12 carnufex carnifex D corr. carnifex P - . A XI. 04 carnifex II, , 30 3l ego Charinese apponi Sibi poni s - . . UΙ. 664 e. h. - poni sibi II, 3, 20 cave te triStem SSe Sentiatine Sentia D G S. G. I, 6 cave ne . . . sentiat hem illi AES huic rei caput
hem inter tineas A XI, 36 illic'. rei est e. III S. 4 ego 'ergo in rasura pretium ob stultitiam iero S. A. IX, 230 ego Ara M. ergo retiqui coaed. P. O S. I. V, , T Siquid est quod restet restat o Era S. A. VI. 89 si quid est quod seStat. - Eunuchus I, 1. 23 quam oculos terendo miSere vix vi expresserit 'vi' i ras. S. A. I, I96 q. . . vix expresserit Il. 2. 3 ni mirum homines ingent
hic homines rigent III, 1, 5 par pro pari referto PARPROPARA A, R induxit
17쪽
SvBLlutSS EGI H, ore reo. S. A. H. 20 limi Oculis. - ne auton Timorumen OS: I. I, 20 enim dices quantum paenitet ABERiMA, at enim a s E at dices enim P . enim dices Flecheisenus at enim uretus S. A. I. 48. Buc. l. 34 at enim quantum paenitet. - Pli Ornii O l. l. I Suom defrudans genium SuvMA, defraudans
sa, defraudaris S s, corri si S. G. I, 30 Suum defraudans genium defrudans i) l. 3.
24 ut neque mihi ius sit amittendi nec retinendi copia Mixi Si H eius adae ora rec. - S. A. l. 690 ut . mihi amittendi neque r. Sit c. I l. ego deos penates hinc
salutatum domum devertar ATEgo A B si S. A. li. 25 at ego hinc deos
Salutatum pergam: V, Senectus ipsas morbus ipsa morbus est Mus P S. A. Vili.
meo est anus D s. quaegressam coνν. ' I S. G. IV 444 . . Si haec nus a fratre egreSSa meo: V, 8, 3 non hoc nonne hoc S. A. l. 45 nonne hunc. necyra II, , 5 qui illum decreruni dignum decreverunt S. A. X. 32 q. i. dignum decreverunt. - Adelpho es uti P. 32 quid clam credas' aut cui iredas p
I, 6 hinc iam scibo: V, 9. 28 subitas largitas S. A. III, 2IT AES Subita largitas.
18쪽
b. Singulae voce omiSSae Sunt. Andria IV, 1, 5 genu hominum pesSimum S. A. Il, 60 p. g. V, 2, etiam tu hoc reSponde S. A. XI, 373 etiam responde. - Eunuchus III S. 6. 57 nego occasionem mihi Stentam 3nt 3m, tam brevem S. G. l. 248 R. e. m. o. Stentam tam brevem ei. J V. 8, 4 unum etiam O VOS Or S. A. XI, S unum etiam OS Gro. ne auton Timorumen OS: I. 3, 24 quendam mi Sere offendi militem ' S. A. I.
457 quendam offendi ibi militem V l. 9 quid illic iam dudum gnatus cessat S. A. III.
430 . illic natu ceSSat. - Phormio V. 5, 2 curavi propria ut Phaedria poteretur S. Buc. VII, 3 c. p. ut poteretur. c. Singulae voces interpolatae Sunt. Eunuchus II, 2 3 ni mirum homine frigent S. G. IV. 04 n. m. hi homines . ne auton Timorumen OS II 3, 24 quendam mi Sere Offendi militem S. A. I. 65 q. Offendi ibi . - Phormio: I, 2, 2 hanc operam tibi dico S. A. , T iam hanc O. i. d. III, 2 40 4 non pudet vanitati S S. A. l. 302 .rae p. v. - Adelphoe: II, 8, 3 insanire occipiunt ex iniuri S. A. IV. 376 i. O homines ex . d. formae vel voce in initio aut in line immutatae sunt. Andria V, 2 8 etiam tu hoc re Sponde S. A. l. 373 etiam re Sponde:
S. S. 3 ego deum vitam propterea sempiternam Sse arbitror Buc VlI, 3 e. d. V. ea propter . e. R. - EunuchuS V, 4, 2, 3 quodsi capiet Parmen S. A. XII. 694 quodS - capit P. V, 8, 3l quae facta hic Sient S. A. I. 203 quae hic facta sunt. - ne auton Timorumenos miserum quem minu credere S Buc. X. 46 m. q. minus credere St II. I. 3 Suarum rerum at gitat ra. A XII, 89 at agit rerum Suarum: l, . . t 33 tu timet mirabere S. A. IV, 606iutem et . II, 3, 38 abea Si apta S. A. I, 354 abea si Sapis. - Phormio: prol. 20 benedictis si certasset S. A. I, 48 beneficiis Si c. I. 4 2 fortis fortuna adiuvat S. A. X. 284 fortes i. a. V ni mihi esSet spes Stent mm . . . 248 n. m. e. p. Stentata V S, 2 curavi propria ut Phaedri poteretur Buc Vll. 3 c. p. ut potiretur: V, 9, 25. 26 esse in hac re culpam meritum non nego. Sed ea
quin sit ignoscenda se S. G. IV. 488 c. commerit 3m non ego, S. e. qu Re . .
necyra I, 2 4 Si non quaeret S. O. l. 25 Si non quaerit. - Adelphoe Ill 4, 2 animam relinquam Otiu quam illas deseram A lli. 40 a. r. p. quam illuna deSeram. e. Verborum Terenti genuinorum loco voces, quae vel idem significant vel simile Sonant, positae Sunt denique quaedam voces prorSu libidinOSe commutatae Sunt. Andria IV, 1 S idnest verum immo S. A. ll. 604 idne St Verula modo Eunuchus: IV, 4. I nunc tibi videtur foedus S. A. IlI, 2l nunc heu Videtur foedus. - Adelphoe III. 3. P et eccum Syrum ire video iam hinc scibo ubi Siet S. A. I, 6 . . . incedere video hinc iam cibo quid i et V, 9. 28 quod prolubium quae istaec subitas largitas S. A. ill 2l quod proluvium, quae haec est subita largitas Restat ut eo loco enotem atque Ompctrem, qui licet ab Umpienbachi recensione discrepent tamen cum quorundam codicum lectionibu varii vel toti vel ex parte concinunt.
Andria V, 2 8 etiam tu hoc respondes responde P S. A. l. 373 etiam reSponde. - Eunuchus: IV, 4, 1 nunc tibi videtur foedus inunc eo tibi videtur in F s. nunc eo videtur B D P S. A, III, 2l nunc heu videtur foeduS V. 8, 3l quae facta hic sient sunt E S. A. I. 203 quae hic iacta sunt V, 8, 4 unum etiam hoc VOS Gro hoc om. MD EI P S. A. I, 352 u. etiam VOS Oro. ne auton Timo sumen OS
I, 2, 8 miserum quem minus crederes eREDEREST A cum cis P S. Buc. X. 46quem minu credere est II, 3. 24 nam quendam misere offendi militem Oilendi ibi militem si S. A. I. 657 quendam offendi cibi militem: Il. 3. 33 utina et mirabere TUTE ET A tim H. - . . IV. 60 tutemet mirabere II, 3. 38 abea Si RPiRS Sapis BD D'EF S. A. XI, 354 abeas si sapis. - Phormio III, 2 40 4 non pudet Vanitatis p TEUAηlTATlSA S. A I. 392 non te p. v. V S a curavi, propria ut Phaedriai
P0teretur poteretur s. potiretur B Da Buc VII, 3 l . . ut potiretur. Adelphoe:
19쪽
l. l. l0. ego quia non rediit illius quae cogito quibus nunc sollicitor rebus REDIT HETuul SUS A cum reu S. A. U. 379 e. q. non redit f. q. c. et quibuS . rebuS; II, 3, jam hinc scibo ubi siet hinc scibo iam et D E FI P - S. A. I, 6 hinc iam scibo III 4 52 animam relinquam potius quam illas deseram sillam a si S. A. III, 40 a. r. p. quBm illum deseram illum . illam MasDicitis primus): V. S. l. 32 quid illi tandem creditiS
iose Animi miSero. Qui illa consuevit prior i creditis F. eo r. ' cum illa BAE ME FAEAE,
S. A. V, 40 q. i. tandem credis Ore a. m. qui cum illa c. p. 8 V, 9, 28 quod prolubium i proluvium BAE; DAE S. A. ill 2IT quod proluvium. - Ouodsi omne locos legendo iterum percurrerimus apud cierviuna permulti lectionis Terentianae uestimonia
inlegs atque cum inplen bachi recensione quam ille a codice Benabino H ita pendere
Voluit ut ubi diSSenSti in varia lectione non esset indicatus is accuratiSSime repraesentareturi Cf. mPlen b. sct ei. P. V). congruentia exstare nobis apparebit. Oamquam non deSunt
complure loci qui nulla codicum lectione in nisi fultique a recensione Umpienbachianam Agnopere di Screpent. Nihil quidem me iudice ad rem videntur pertinere ii loci qui Vocibu Singuli transpositis mutati sunt aut ubi leviter errata deprehenduntur. Quae quominus librariorum incuriae atque neglegentiae tribuamus nihil est quod impediat. Quare illo versus aut ex Terentio ipso aut ex aliorum scriptorum libri a Servi deprompto eSSeu utamuS. Accedunt ii versus quibus scribarum manu aperitSSima menda intulisse ex corruptelctrum natur arguuntur ut primo pro 'primum'. 'poni' pro 'apponi'. 'restat' pro restet . depone pro 'adpone' 'nil' pro 'nihil', 'dominAm' pro 'dominas', 'suum defraudans pro Suom defrudanS'. nisi pro ni , quaerit pro 'quaeret'. 'decreverunt serra decrerunt . paulisper pro tantisper . 'praesentem' pro 'praeSenti' 'Sertum pro Sentum'. 'non em' pro non negra'. 'quin sit pro 'quae sit', 'nisi ego pro 'nis eo .lis igitur locis nihil inesse iudicamus cur eo a Servi memoriter dictio eSSe putemuS. ProsSu 3lj3 Si cauSa eorum locorum quos contractione vel interpolatione vel alia immutatione depravatos collegimus ici A I d. e. 1. B II c. d. e. Quos quoniam ab Omnicodicum lectione varia longe recedunt et plerumque pluribus mendi laborant, a Servio ex talem Oria positos SSe veri est simillimum. Quid enim mirum quod Servius aut verSuS contraXit cum ea tantum quibus ei Opus erat Verba Summatim etigisse Sati haberet, ut exempli gratia - illius versus Eun. II, 3. S. 66 Illumne ObSecro inhoneStum qi Ominem quena mercatu eSt heri Senem mulierem haec misit verba hominem quem mercatu eSt heri cf. S. A. VI. UT). cum ea adferre Servii nihil intereSSet aut quod, ut lectorum illius temporis haud ita eruditorum commodo consuleret, voce quaSdam interpolavit, sicut Terentianis illis Euia lil. 5. 3i: ego limi specto de suo oculis vocem, Plautini fallor apertissime memor, addidit sci. A XII. 203. aut denique quod in eorum Terentii Verborum locum quae in memoria non penitu haeserunt, alia quaedam SubStituit, quae idem jgnificarent ut pro 'quam ob reni' cf. nec II l. 8 Scripsit quam ob cauSam' cf. S. A. , 40 et pro uxorem Philumenam pavitare nescio quid dixerunt' ci nec Ill. l. 40 4l 'uxorem tuam pavitare aiunt ' cf. S. A. l. 23. Servii autem memoriam non Semper bonae id ei esse unus potissimum locus testari mihi videtur: S. A. X, 133, ubi Versum Terentianum ita nae di ament sci. Eun. III, 2. 2l ita immutavit ita me di bene ament'. Servius hic procul dubio Plautina pro Terentianis scripsit, cum Plautus huic dicto Semper bene addat Terentius semper detrahat. Itaque o loco a SerVi non XScriptOS, Sed ex temoria OSitOS Sse contenderim. Neque vero etiam haec quaeSti tota profligari poteSi priusquam de auctoribus quibu ServiuS SuS St, Omnibu Satis OnStet. Nam nult re etamur cogitare apud auctores, quo Seruiu compilaVit, Terentii verSu taleS, quales nunc in Servii commentariis legimus XStiti SSe. Ex eorum locorum numero, qui
hil. praei. d. p. XXX dicit Servium exempla quibus eaecepta sua coniirmarentur ab eis plerumque scriptoribus petivisse quorum libri tum in scholis legi solerent a Terentio oratio Lucano Statio Iuvenale ersio poetis, a Cicerone et Sallustio scriptoribus praeter eos Ennium Plautum Lucretium vidium saepius a Servi laudatos esse. Atque Ennianorum versuum notitiam videri superioribus grammaticis deberi. lautinas tabulas et Lucretianum carmen num ipse legisset dubitari posse. Ovidii metamorphoseon libros Servium legisse et ad fabulas enarrandas adhibuisse, sed ipsa poetae verba nisi paucis locis non commemoravisse. Parum diligenter autem in aliorum verbis laudandis Servium versatum esse, quippe qui libris non inspectis saepe e memoria citare soleret.
20쪽
13 ab inpienbachi editione discrepant, haud ita multi codicum Terentianorum lectione Varia nituntur. Omnia fere, quae huc pertinent, ab Umpienbachio disputata inveniS qui cum praefationis p. LXIV-LXVI de veterum studiorum in Terentio positorum reliquii apud
Servium Servati doctiSSime nec non accuratissime disseruisSet SerVium non magi Squam reliquo compilatore unam aliquam Terentii recensionem OnStanter ObServavisse
et eum proxime a D s abesse dixit. Quo nihil facilius potest explicari cum noster ex compluribus Auctoribus pendeat. Adnotandum autem est inpienbachium Serviana mi interpolatis non distinxisse. Quod impietabachius rici praei. p. LXIm Servium numquam cum H Solo, quem praef. p. U-IX describit facere observavit nisi in me omisso eaut Tim. I. , 20, O addimus Servium etiam Phorm. I, 2, 4 cum Solo 'ius' in isisse sci A. l. 600 et eum Phorm . . l l cum solo H 'suum' pro Suom 'scripsiSSe cf. . . l. 3023. Oncentui autem Servii atque codicis Victoriani Di et Decurtati s) quos inpienbachium ci praef. p. XVIII - Illi describit nihil tribuendum esse idem sci. praef. p. LXVlli me docuit, cum Victoriani et Decurtati exemplar correcturi et adnotamenti SreferitSSimum, a grammatico quod3m ortum Sse diceret qui Servii commenti Vergiliani
atque PriSciani haud ignaruS, Donati commentum, excerptum et transscriptum illud in codicem Terentianum ex Bdem ad quam Benabinus et tinet familia oriundum legit atque ex eo quae ipsi placebant in exemplar quoddam recenSioni Calliopianae iranstulit. Unde Summum errandi periculum St. ne Servium una Servi consentire dicamus. - Iam nihil relliaquilur. nisi ut nostrum Terenti si non Omnes fabulas, at saltem complures in manibu habuiSse moneamus. Legimus enim apud Servium ad A. l. 0 haec in Terenti postquam de domino dixit servus astute'. ille ratus ait carnifex quae loquitur 3' ci. Terent Andr. I. 2. 2 3Stute. I. Carnufex quae loquitur 3 ad A. I. 4l ut in Terenti pater ad filium quid me incusas Clitipho 3' cf. Ter ne aut Tim. V. 2. 7 h. quid me incuSAS Clitipho 'Θ): ad A. X. 32 nam 'liberos etiani unum dicimus filium adeo ut Terentius etiam filiam liberos' dixerit ut in ecyra qui illum dignum decreverunt, Suo cui liberOS committerent sci ne c. l. l. qui illum decrerunt dignum suos cui libero committerent ); cf. S. Huc Vlli Eun V, 8, 23. Serviu neque ea verb3, quae fecit, neque VesSuS Terentii, quos attulit, auctori ulli debere potest nam a nullo quod equidem meminerim Scriptore Iabularum VerSu ita laudantur ut singulae personae inter Se secernBntur neque ex ipS Verborum interpunctione Servius Sua eliicere potuit. At iam exeunte Septimo urbis conditae Saeculo Terentii aeque atque nostrorum poetarum exemplaria in hi Strionum usum comparata leuerebantur, in quibus singulae diverbii partes histrionibus notis adpositi adsignatae erant.' Ad tale vel Simile exemplar Servii adnotationes videntur SSe reVocandae. Etiam ex alter loco Andriae ilU ci. S. A. XII. 20 Servium Terentii tabularum plane. Indrum fuiSSe cognoscimuS. Ubi haec profert abusive tamen iam Verbena VOc3mus Omne fronde Sacratas, ut Si lauruS, Oliva vel myrtus Terentiu e Bra hinc Verbenas Sume' nam myrtum fuisse Menander testatur, de quo Terentius transtulit . T BRSeamu ad interpolatorem etiam hic licet plurimos versus a codicis Bembini ii de Ondi Screpantes exhibeat, tamen nonnullos versus habet, qui Verbis tranSmutatis ci.
II a et aliis levibus corruptelis librariorum culpa ortis depravati Sunt ici. e). ut
seSponde pro reSpondes'. 'ea propter . pro 'propterea . capit' pro 'capiet . sunt pro 'Sient', credere est pro 'crederes'. 'sat agit' pro sat agitat', 'tutemet pro 'tutinae , Sapi S pro 'Sapias', 'fortes' pro 'fortis', 'potiretur' pro 'poteretur 'commeritam non ego' pro meritum non nego , quae ' pro quin . quaerit' pro quaeret ' sci. B l . 3. Νeque tamen desunt quae interpolatorem ex momoria multos VerSuS OSutSSe Summam
SuSpicionem moveant nonnullas enim voceS, quae ei nullius momenti viderentur SSe et qucte in eiu animo non satis fixae essent, omisit sci. B II b aut ut melior sententia efficeretur VesSuum, qui Sermonis tenore interrupto non Sati dilucidi essent, addidit, ut versui illi insanire occipiunt ex iniuria ' ci Adelph. l. i. 43 subiectum' quod grammatici dicunt generale homines ' adiecit ci. S. A. IV. 376 et versui Phorm IlI, 2 40 41 non pudet Vanitatis ' obiectum quod dicitur te inseruit f. S. A. I, 9 n. te p. v. denique inter