De eo quod iustum est circa restitutionem mutui mutata monetae bonitate, dissertatio inauguralis iuridica quam ... praeside D. Henrico Melchiore Schüttenio, ... exponit Abrah. Gottlob Tzschirnerus, Lipsiensis, auctor et respondens. ... die 13. Ianuar

11쪽

illud ipsum necessario consequi, quod reuera debetur, fac. l. n. D. de serui.

Huic quidem opinioni obstare videtur, quod

in mutuo aestimatio solum credita censeatur, atque hoc modo non videri creditorem damnum pati, si ipsi nummi eiusdem valoris, in deteriori quamlibet materia restituantur. Vorum tamen in dubium vocari nequit, ipsius quoque materiae rationem habendam esse, quum illa constituat fundamentum & causam valoris: valor vero pro diuersitate materiae est diuersius, ac in republica probe constituta inter valorem & materiam iusta omnino debet esse proportio, adeo, ut materia tanti aestumanda sit, quanti alias valeret, publico signo non impressis, hinc etiam in L. I. C. de vetennumis pol. haec duo pro forma nummorum essentiali requiruntur, nempe proba materia, & debitum pondus, ex quo colligitur, Qtum. Valorem absque materiae bonitate & legitimoppndere pecuniae substantiam minime effice

12쪽

lluenda in ea bonitate extrinseca atque valore, qui fuit tempore contractus, ita, ut, si iste adcreuerit, debitor detrahere possit incrementum, quod aestimationi intra tempus Elutionis adcessit, sin quantitatis monetae decrementum faetum fuerit, debitor supplere tenetur illum valorem, qui tempore contractus in usii

erat, namque constat, in mutuo transferri dominium, atqui dominus omne periculum &emolumentum rei suae sentit, quae sententia,

in iudicio quoque camerali recepta est, Vid. G Ai L. OA a. ob m. s.' χii. Quum vero usurae sint accessio Ertiis &principalis debiti, eodemque iure censeantur, hinc non minus usurae ac ipsa sors solui debent secundum monetae bonitatem valorem, qui erat tempore contiactus. Equidem AN T. FABER in Coae lib. I. tit. . de . -. huic sententiae contradicit, propterea quod metuenda sit litium multiplis 3 catio,

13쪽

- - i catio, si in singula tempora & pene momenta, quibus incipiunt usiurae deberi, spectari oporteret. Enim vero ob multitudinem litium a le- im & iustitiae tramite non est recedendum, quamuis omni, qua fieri potest, dili gentia enitendum sit, ut lites legitimo modo componantur, id quod melius fieri non potest, quam

si respectus habetur ad bonitatem mon tae quae tempore contractus exstitit, secundum quam de valore & aestimatione mutatae monetae quouis tempore facili neginio iud, candum erit. Quod si vero tempus contractus in iluendis usuris non adtenderetur, facile contingeret, ut de semissibus useris aut quincuncibus, trientes fierent, quod tamen utique aequitati immo de legibus positivis foret contrarium si stipulatio aut pactum de certavstrarum quantitate praestandarum interve,

nerit.

f. XIII. Hactenus quantum instituti ratio permisit, probaui, diminuta & aucta moneta tempus contractus respici, ac debitorem ferre debere conmodum & incommodum e mutatione

14쪽

. monetae dimanans uelam erit quoque inquirendum, utrum debitor soluere possit pecuniam post tempus contractuS reprobatam, atque ita illius Elutione a debito liberetur Quum autem propemodum omnes consentiant, debitorem in moneta reprobata solutionem pra stare non posse, nihilominus tamen, qui Glos sae in L. F. Ω d. R. C. subscribunt, hoc sic restringunt, ut ilummodo tunc obtineat, quando peeunia ideo est reprobata, quod minoris ponderis facta, & innitas intrinseca etiam mutata sit, concedunt vero, debitorem reprobatam pecuniam soluentem liberari, si quidem ob aliam causam quae non ex bonitate pecuniae intrinseca prouenit, pecunia siereprobata. Sed hanc distinctionem defendi non posse, exinde adparet, quod creditor nunquam teneatur ad recipiendam solutionem in pecunia reprobata, sed ei Eluenda sit aestim, tio pecuniae reprobatae, quae tempore fuit contractus, quod euidenter innuit L a . I. D. M 'Porat. ae . cuius verba huc transcribi merentur: si siti reprobos nummos soluit 'ere ,, tori, an habeat pignoratiliam actionem , cq si

15쪽

.M i 6 M.,,soluta pec-ia, quaeritur' Et constat neque μ,,gnoratilia eum agere, neque liberari poster quia ,, reproba pecunia non liberat soluentem, repro- ,, bis videlicet nummis reddendis.

Aliud pro alio inuito creditori tui non

posse, probat l. a. g. I. D. d. C. ita ut pro pecunia in lutum creditor nolens nomen debitoris sui sitscipere non teneatur. l. Ici. C. d. 13-iat. sicuti vero nulla sere datur regula, quae exceptionem non admittat, ita & circa monetae restitutionem se res habet. Supra cuictum est, restitutionem esse faciendam in eadem bonitate hoc tamen temperamentum recipit in casia, quo species debita amplius non reper, tur, quae tempore erat contractus, ubi sussicit ab illo aestimationem creditori praestari, arx cI . g. vis. D. de legat. Nam ad impossibilia nemo obligatur, quodsi igitur in potestate . debitoris non est, rem eiusdem bonitatis restituere, cessare debet dispositio legum, quae ipsium adigat ad restitutionem faciendam se cundum tempus contractus, teste GAIL lib.

16쪽

Idem etiam statuendum est eo casia, quoimoneta antiqua quidem adhuc exstat, sed non nisi maximis & immensis silmtibus comparari potest, ubi creditor utique Logi : poterit ad aliam speciem, tametsi non eiusdem bonitatis sit, accipiendam, quoniam alias creditor plus acciperet, quam reuera debitori mutuo dediset. Compar. PRVc MANN. Via a. Consit Ita

Eo vero' casu, quo debitor accepit a croditore pecuniam reprobatam, atque hanc ut pr0bari expendit, Weχin re es ab schirer GAd Wieder an in Mann gehachi, debitor monetam probam restituere debet, namque tum non est spectandum tempus contractus, sed potius tempus selutionis, quam senten. tiam iuri nostro optime conuenire, dubio caret, quandoquidem debitor non habet, de

quo conqueratur, quum non possit cum detrimento creditoris lucrum capere, quod vero omnino fieret, si aempus contractus adtende

17쪽

pecuniam reprobam, pro bona expendisse, ad allud probandum adstringendus erit adfirmanisti enim incumbit probatio , aliud vero obt,nere, si satis notorium sit, debitorem reproubam pecuniam, ut bonam expendisse, inde luequet quod notoria ea non imiiseant, atque hoc modo responderunt Scabini Ienenses, apud RiCHTERvM decis Ia. num. U. his ver

Dasi Belia tur das libesne Capital do

ag aufer leget. V R. IV. g. XVII.

18쪽

os ' λ . . l. XViΙ- Pariter debitor neque lucrum neque dωmnum seri illo casu, quo quantitas siue sium. ma, non item certa ac determinata species monetae debetur. Namque si species quaedam nummorum inaestimatae non adiecto valore ut corpora in obligationem deducantur, i. e. τυam der Creditor dem Debitori eme I

vor Stilia Ierechnet, iste reum Mnahun vvo te, secundum hanc conuentiohem λluti' fiet debet, non adtento Vtrum illia coreora inci mentum vel decrementum ceperint. Lex enim contractus operatur. Vt eadem corpora in specie 'restituantur, siquidem tali mi, quo certa corpola mutuo fiunt data, nulla valoris auisti vel diminuti habetur ratio, quum satis certum iit ; paetis contrahentium de modo &qualitate faciendae solutionis omnino inhae- .rendum, & legem, quam quis diait, servamdam esse. . .

19쪽

Sed si summa & quantitas debetur, vel quando valor adiectus, & species aestimato data est, tunc itutio fieri debet in ea moneta , quae tempore Elutionis in usu est, & bonitas

intrinseca respectu temporis contractus non consideratur, M E N O C H. cons '. m m. I . add. TvSCΗ. tom. F. prati. conclus sit. m. conclus3 6. num. 6. quod e. E. contingit, uvann einer

Vennigen. Obiicere quidem hic quis posset, .

naturam mutui postulare, ut tantum reddatur, quant9m acceptum, facta reductione monetae deterioris ad meliorem, ac per consequens hanc conuentionem esse iniquam. Enimuero Vtut de natura mutui sit,ut res credita in eadem quantitate & qualitate restituatur, eXinde. Iamen non sequitur, ut in aestimatione pecuniae,

quae non in obligatione, sed in arbitrio soluentis est, tempus contractus inspiciendum sit, sed sufficit rem petitam, si exstet, vel ipsam aestima- tio-

20쪽

tionem secundum tempus sblutionis praestari, . neque iniqui quid continet haec conuentio, quum incertum sit, Vtrum lucrum vel incommodum debitor inde sit sensurus. Quanqum igitur alioqui mutato monetarum valore, tem- pus contractus considerandum est, attamen ob dicti pacti adiectionem secundum' valorent monetae currentis tempore solutionis nummo- rum debitorum tutionem praecise faciendam esse, ideo extra omnini controuersiana positum puto, quod fauori pro se introducto , in renunciare,& unicuique licitum sit contemne- re, quae pro se introducta sunt. Huc adcedit, quod etiam in contractu locationis conductionis conductor pelisionem non obligatus sit il- uere, nisi secundum Valorem temporis Blutionis. O Lus in LILC de ψί is.

g. XIX. . . '

Quando creditor debitorem vel interpel- 'lauit, vel in iudicio contra eum sententiam ad bseluendum & exsequutionem faciendam impetrauit, tunc licet tuum non in eadem bonitate monetae quae deinceps tempore ibi tionis est, restituatur, sed pecunia curreris C 3 vsua