Opusculum de sena, planta inter omnes, quotquot sunt, hominibus beneficentissima & saluberrima. Autore Antonio Mizaldo Monluciano, medico.

21쪽

Coniment. in cap. I s. Bb. t. de meae simpl. Nesine. pharmaco tororu quorumdam e ror elso-tιus neglgentia.

sequutus, Senae folliculos foliis an teponit. Cui Iacobus Sylvius sane quam libenter subscribit: viciaque

fuerit, nam unguem non verterim

qua solliculis uti volet, quales ante scriptum fuit sibi comparet : cui vero folia magis arridebui, recentia & ampla seligat, a quisquiliis,

paleaceis sordibus, & surculis, quibus scatet diligenter repurgata : in quo Pharmacopoeiptarique oscitanter, ne dicam turpiter, peccare mihi videntur, dum indiscrimi natim Omnia, vel coquendo, vel

macerando confundunt.

Senae bonitas, elefilio O praestantia

V o D attinet ad bonitatem excellentiam Sena ,eap - 1sare fertur quae ex Alexandria A -

22쪽

ante

opus CVLVM DE SENA . IL

gypti, vel Syria adfertur. Hanccnim summis laudibus tam Latiniquam Graeci medici iuniores csse runt. Iacobus Sylvius, Indicam Hi is& AEgyptiam valentiorem esse scris

bit parte media quam lit Appula dc Ligustica : & rursus postremam nostrate Colutea: quae, ut diximus, falso & perperam pro legitima Sena a multis usurpatur. Vtra vero praestantiora sint, folia an folliculi, paulo ante disputatum est. Quo pondere oe modo exhibeatur Se na, Arabibus, Graecis, ac Latinis Medicis. Capuae VI. SERAPIO Sen e trita: ceu pulti, M. Lueratae drachmam unam,coctae vero semunciam, vel drachmas quinque imperat. Me sues infun-

23쪽

dit ab aureis tribus, hoc est, a se mucia, vel drachmis quatuor cum semisse, ad unciam unam. EX Gl cis unus Actuarius, pulueris exhibet drachmam unam : in decocto

..iatis. ' litis dat pulueris ad drachmas duas, decocti a drachmis tribus ad drachmas sex: diluti vero ab uncia dimi

dia, ad unciam unam. Quae omnia ad sumentium naturam, & medicandorum Vires, aetatem, corporis habitum, sexum, & alios scopos, prudenter sunt referenda & coaptanda.

Facultates probata Senae praesidia,

ex Graecis medicis. CAPUT V I I I.

ACTUARIVS, qui solus in

ter Gracos medicos, quan

24쪽

OPVSCVLUM DE SENA . IJ

tum extat, Senae vires descripssit, memoriae madauit illam & bilem, i& pituitam, denarii pondusculo deiicere,absque ulla corporis de fa

cultatum eius no Xa & molestia: ω. Secundum hos humores, retorridam, atramque bilem, etiam mo

destissime purgat, & illarum sussu

siones ex gallinaceo iure clemen ter expellit. Insuper vetusto capi

tis dolori, scabiei, comitialibus, & impetigini succurrit, sed modice

feruefactae Sente iusculum, potiusquam tritae farina propinatur: internas etiam obstructiones reserat. Facultates oe auxilia Senae, ex Arabibus medicis C APUT I X. O A NN E S Mesu es Damasceta Libro t. pur

nus, de Sente facultatibus & prς - 1idiis ad hunc scribit modum

25쪽

Sena terget, expurgat & digerit: ob id melacholiam & bilem usta a ce rebro, sensoriis organis, pulmone, corde, hepate & liene deiicit. Proinde morbis dictaria partium ab hu

more huiusinodi proficiscentibus

succurrit, ut melancholicis febri bus δί antiquis. Gaudium gignit, sublato humore absque causa CX- terna tristante, & floridum corpusessicit, obstructionesque viscerum

aperit. Decoctum soliorum eius& ch a m ς m e t i, n er u O s a c c e r eb ru mi otione roborat. Eadem quoquc Sena, modo quovis Vsurpata, Vi' sum & auditum firmat. Cuius pur

gatio si tarda fuerit S imbecilla, mistis acribus celerabitur: ut Zin-Zibere, alege meo, ale Indo, & si milibus. Ne vero stomachum lae dat, cardiaca stomachica ei sunt

26쪽

miscenda,& largo pondere ex iure galli, gallinae, vel aliarum carnium coquenda, Ut citra molestiam purget : vel sero lactis infundetur cum spica, deinde parum diu fervebit. ax bona. aut puluis foliorum eius ex lacte dulci sumetur. Sunt qui decocto eius cum prunis, & spica foeliciter

CUS, haec, de facultatibus Senae

posteritatis memoriae reliquit. Se na mirisce prodest delirio, amen tiae, scissuris totius corporis, resolutioni neruorum, phthiriasi, ce

phalalgiae, scabiei, pustulis, pruri

tui & epilepssae. Cor et 1am roborat modo iis comisceatur medicame

27쪽

tis,quae ipsum maxime confirmat. Quibussuccurrat morbis Sena,m quae praestet auxilia hominibus,ex Latinis

medicis. CAPUT X.

eius auxilia his commendat Verbis: Sena me lacti Oliam retorridam,

nec non bilem,& crassam pituitam commodissime purgat non statime distantioribus locis, sed pr cipue e liene, deinde etiam ex aliis visceribus, ex hypochondrijs & mes etc-rio: in quibus es: omnis eluuissentina. Ex ijs enim sedibus vix aliud quidquam aeque valide corruptos humores prolicit, aut Obduratos tumores evacuat, aut in te nues venas subiens, VeterCS earum

obstructioncs expedit: neque tamen vicinas hydropicorum aquas

28쪽

OPVSCVLVM DE SENA . Ι

detrahere potest. Diuturnorum atque lentorum morborum, quos viscerum impuritas, aut Vet US Obstructio etenuit, singulare es f presi- Μira en

brium, melacholiae, epilepsiae, scabiri impetiginis,vitiliginis, elephatiasis,& omnis denique impurita tis. Sensius pariter eXacuit, cor eXhilarat, torsionibus Ope molesta:

non quod flatu leta sit, sed quod fir

miter haeretes humores, & plerunque acres, nequeat sine sensu dolo ris auelli. Nunqua tamen deprehesum est, vel intestina corradere, vel

sanguinem proritare: blande alio qui, sed tamen lente purgans: nulla qualitate infensa, nisi quod ventri

culo aliquantum grauis: pueris, a C

r . , - . . . . i Senam prae

aduersia. Permiscenda ei sunt quq

29쪽

ANTONII MIZAL DI

du ἡ- Vζntri Culum roborent, simulque

mn rei με tardiorem Vim extimulent: cuius

mum, aut spica: &quae leniendo, sine torsionibus, facile deducant. Qualia sunt iura pinguia, pruna, tu iubς, 'uς pastis, Viola, althea,po

Ab .i. ibisti. auxiliiSin hunc scribit modum: Se-

ψ- - lliculis latis, sed falcatis, & in his semine, utilior purgando humori melancholico morbis ab eo pendentibus & prodeuntibus. Multis torminosa es , ali)s clemes,

pro varia sumentium natura. TU

Ilus tamen est mastiche, vel caryophyllis, S alio sui cinnamomo, semine anili corrigere: folijs non est inefficax. Veteribus omnino

30쪽

opvs CVLVM DE SENA. Is

indicta est planta.

MANARDvs Ferrari en sis se ex pertum dicit, Senam prςter iam dicta, & contra Auerrhois sententiam, pituitam etiam purgare: ex Actuarij Graeci medici, Ut antea

monuimus, opinione & cxperi mento. Ad hoc, valere aduersus ' v

luem Hispanicam : Aquas etiam

purgare s penumero Vlia et t. AND REAs Matthiolus Dio scoridis interpres ad unguem factus, de Senali ex multis tradit: E nostrate Sena, inquit, adhuc in agro virete, & rosarum diluto, ego quotannis syrupum parare cosue ut, qui tuto & large Omnes purgat humores. Daturque como de pri-gnantibus, ac pueris, & cuiuscunque aetatis hominibus. Dilutum