Rosa gallica aggregatoris Lugdunensis domini Symphoriani Champerij omnibus sanitatem affectantibus vtilis & necessaria. Quae in se continet praecepta, auctoritates, atque sententias memoratu dignas, ex Hippocratis, Galeni, Erasistrati, Asclepiadis, D

81쪽

post i comededo lepus si mrei postreiarti numis aduentu rimu ia inco it dim: 8c nutrietis partes in dispercndo no assimilantiir. Aut ena.lis. i. doc.is.cap.vii. go oportet a cibis incipi leuioribus:& ad digeredii faciuhoribus. postea citidioribus & tardioribus distare:vim descedit subtilis,digeratur:& no ossiciadati& no sit a quo renneatur.Isaac de uniuersalibus octisop.ii. CVtile insciremm quae ad se umiricitant eduliorunt si posteriora quidem oportet minere quae sunt tardi seu cessus:omni aut prima quae permaneant quidem:celatiter corrumpenda aute si tardaverint in v .RMisas. Al

et blaminisse oportet huius:qd est comune in oles quscac pracodilina humida ct lubitari R facile subire potetia ,

ω comedere oportet ipsa priora aliis.sic enim ipsa celerister subcun illis via faciutivltimo aut sumpta simul corrumpunt.Idem in eodem lib. p.xviii.

e Cibi quommnanira vicinior sibstatis sanguinitam

sicut visivitioru vitelli,& aqua ramis:& panis etia& cato licet sint paruper logiora.Numelia vero medicialia sunt ab hoc longinquainuicenm.is.sdocii. p.XV.CInculpabilissima cibariorum stini'us si int iter subtilis mitia,R igrossantia:qualia sunt optimi panuΔ carnes gallaiamin phasianorii K perdiminc turtum, S meruloni εἰ paruarum auiu:adhuc aut R petanorum pisciti, & mari nonim:& cperoaxnulta foetore habentiu. Galenus in lib. de minimia & cacoclaimia.

Nullus cibus utilior est in laudabili sanguine generados qui plaste digeritur in stomacho. Si em cibus in si macro bene digeratur:& i aliis inebris similiter. quo nihil melius.Isaac in uniuersalibus distis. p.V.

tat oportet utinata sinasia similibus : γ semate vis

82쪽

corporis cram qualem ampit.GAnlls.ui.Τeclara. . daturale cinctaedui A cofirmandia. unde similia sunt seinp ei necessaria.Galenus.iil.de ingenio cap.us. Et cap. viii.eiusde ait. Naturalia custodire,& reῆere cum simili debem':sicut qive extra naturam cum couariis expellere. Etiti.Τlaera ulics G.vltimo idem ait. Si ergo horu pimmu aggredi volueriinus:temperata erunt danda temperatis, S intempcrata distrastatis. CTemperatis complexioni,cibatia temperaractetiam

omni mala qualitate caretia necesse est ut dentur. Si vero distemperatum fuerit corpus : vitantum contemperatias minui oportetnnquatum euciata corrupta fierit.Calidiuora enim danda cndioribus:frigidiora frigidiorib':S sieciora siccioribus imumidiora humidi brasaac cap.j. auersalium distarum.& Galenus in tertio Gelani. 4 Si velis permutare corpus si in calidum: no sunt administrandae calidae S liccae dipae:sed quae tantum emcratactasi sunt frigidiorcs Ritumidiores:quatum natura eius erat calidior. siccior.Galenus tertio Teclani. Q

σMelan molicus nutriente indigeti vesa pler

nusmunientibus indiget frigidis,& pauci nutrimcnt1.D . ille in quo sanguis generatur plalagmaticiis; nutrientibus fipauci nutrimenti indiget:in quibus caliditas sit:& subtilis. 1 tas.securior enim viat in corporibus distemperatis:vtir v Ut scilicet contrariis: si sibi similitiis. Avicenna.ubi.d iis, , . , -ιiscap.vii. o CPropter hoc calida cibaria calidis natura & ultimescctistibus in choleram promptis trusmutantur.calido enim caluum appropinquas in immoderatiore cras desistit.D: facilliit a similibus cibis in morbosam discresiam ecueniunt:il scilicet a iatrariis. Galenus ..ii de virtutibus natu

83쪽

DE CIBO DELE ABILI.

si Vnasiisse hominis coplatio cit,si I abre e mimG1 8c si ila:ad que mutandii si volutas ei affucrit: nocumentuci faciet:& impedimentum. Avicenna m.ul., Muidam carnein vaccinam S similia grossa ad dige dum tarda, ne digerunt: & citius si passim S gallinatu carnes & pullorum:seu laudabilium pisciumssit eunde cla in quibusda iniienimus contrarium: quibusdam vero non: libusdam stipticum:quibusdam solitui .Isaac in lib.di arum uniueisilium. .is. S eadem dicit Aristoteo ''PSAE GalenuS confirmat. accipiat:& toties edat quotlas consueuit: nisi consiletudo paucisa fuerit:a qua omnino gradatim pennulari debet: et illa non repente sed ordinate S paulatim traseudo ad

In hori' sunt aliqui singulares:q,cibaria ii qua sint

colaretia:& in maiori parti hom sunt nocentia: R noctua: os colariit.& no pol bia cognosci nisi p experietia. Rasis , xxv.cotinetiS.cap .auctoritate Galau in.is de epissimia. Ex multo tepore cometa: etsi fuerint deteriora imetis: minus molestare cosueuertit. Si aute pessima foret costi do. paulatim corrigatur:si aut no multu mala fuerit: potius obis tu subito permuteLdiccte eode Hippocrate hasecudo regiminis acutorii textu meti.xx.Facile qde

llam securior Mi intepore tueri sanitate:stea quae me ,hor si in ea mutatio subita fiat.' e Molis corrigi quide debent ex multo studio paulatim

nasserctos in induis:quoniam no sustinet natura repentiis . nas mutatim .Galmus.us.microtectani.

- Omnes laboriosi euchimo indiget obol iurinae:& propter refrigeriti caliditatis in corpore remane Lais vostpost exercitiumraestatis Morerpauca structuum quatis' ait porcut coueni aes concedi. Galatus docvimine

84쪽

sanitatis libiTt in libro de Euclaimia & cacoriaimia capi. vltimo est. Abstinendum est a cacochimismisi aliquando laborates hora solatis egeat sanare siccitat caliditate totius corporalis Adonea cnim sunt illo tempore poma Sptum De citrullo autem:& melone: ct melopepone non multiferardum est. olis illis qui vehemeter exercitatur: & viscera non habent male a natura facta:possibile est ut in pacluchimis Begissis cibariis conuersantes non dantur. Aliorum nullus.Proeterea si as voliterit fortiter laborEe: debet ,-

similiu manducare:sed res grossiorcs:&ad digerendu duutiores.Galenus in lib.de Euclaimia A cacomimia. dem autem & de regionibus,temporibus,& cosistentiis intestigere oportet:secundia vi quodi eduliu:par tem mesacholicis cibariis:& exiccane N , tibiis eduliis.In hieme aute victein calefacientibus. siculo I. Mecudum testatem humectantibus:&infrigidatibus. In

vere autem medic complexionis media virtutibus alime in offereda.Galenus in lib.de alimiatis cap.xiii. Et in lib. ololde dissolutione cotinua dixit.Et ouando sininus post ei b dibum multus fuerit:oporteti domnis cibos multos γα - ές sos:& hoc 'enit fieri hyeme:propter longitudinem γαctis:& multitudine somni. Et quado somn' est paucus Beleuis:subtilibus nutriar:sicut in aestate: aster briatate nactis & somni paucitatem. nem uia autumni temporis sgritudines mess sunt 8c pessis. Minas:ad ultimu ota interio sit in corporis humectati&. In hoc em tepore hoc plus existit necruarium et etia in aesta classi despicere.Rasis.ius. Alinansoris cap.xxvi. ad senisisse vid- Hippocrates in primo Fliotismoru aphoris

85쪽

M.Ηorum autem ratio est: quia in s in te smtuam 5c humari viae contrariuin:quonia calor in eo debilitatuita siccitas fit lanior. si ortaqu hors ad sume tum cibum sunt hori fri m n, si hors frigi' esse nopossunt:mansiones salta trigidae sint. Rasis .ius. Almalaris cap.iiij.Din.xxvaeoticapή.Melius tempus nutricationis erit frigiduRuia idum malum est. Et si nutrimentu non Q sumiui tempore lagidos umatur in loco aurors:quia caliditas circularem corpus nostrum,debilitat digestionem. LEt melior horam ha accipictio cibum,est hora frigiditatis:propter aggregatione Horis nati lis i interiori ycor

poris.

obi:quia caliditas aeris attrahit calore naturale ad exteno ra corporis:& euacuatur ab interiorib': 8c debilitatur calor in interiori, corporis ad digestione. Et propter hoc antiis qui pr erebat coemptadio:Iscipientes in phis sumeram menarpter aggregationem caloris in interiora corint T ris frigiditate noctis.Galenus i lib.de desciuissie estu

ea:ut nonnulli faciunita enim Alemani taeo Smotus pessit coueniens:appetitiua quoippvalet: l R tune melius iudices. Rasis.ius. Almasoris in princ io.... . Et propterea dixit He in.xxv.ffuneus. linter prid tui Rcomam Hobptes Q. A piadioloecdecim horo Massi erit cum omnes digestiore fuerint celebraue tar. Averrois.vi.cinget.Et ide i mo colliget dixit..uadore A inhiabitur ad calore&siccitatem lan Sinducetstomaclauin,& hepar ad eandem complexionem. I Cod in comore est deterius: est nutriens super nutri s

86쪽

stat concludedu est.omnes sanitatem custodiae viis ut nilis comedant nisi des erium finit cretumVatin hoc tametur:cit iplum ebullient:quia odii Munat faciunt:ut dictum in Averrois au&ritate. De pane ex quo panis faciens ad sanitatem fiet debet. Cap.IIII.

Anis no vna species est tu a materianu ab factura eueniens:& postremo a coctura. At res fert etia no paru quonao vescare. Optiis certe

lex frumeto deso:& electi grani:vt ditibus non admodu reluctet:fra sp rat' ut sit:& laxus videat. nec soliis color satis frumenti:at frageta. ariusv panis

exigui nummis est:cit euadit: ob abster qua habre vim ex furfuribus intestinis eii se'Qui purus& sequat at si misi mediocritate ignis costiterit panis crudimefficitur:pinsertim internus. ut vero mediocri igne Matius in ea aequalitate retenti panes coquiantur:hi facile cor, coquuntur:in caeteris pefficaciores evadunt. Optimi imtur clibanitae, quo diximus modo torti ¶ti: demo: habent:multum* numanraciles* concocturatim .

gerati difficiliores pictumec utiles NM. Ad Irresassemati dies non probabiles. ndesunt medici:il a pane . mertat semidalites iecur statim obstruat:hen : & armisitati, de calculais adinsem: ob vim glutinacim

87쪽

habet similago. ur panes non saltu plus ponderet:q salici:modo cstora omnia pari habeant inmurra Contrariu nal verisimilius dixeris: u sal adiiciat & grauior sit, si aqua. An quia salexiccare potest:ex quo incorrupta seruant quae cofectas te reponimus. Absumitur ei h a sale resiccatur 3 humor qui ex calore putrescit.& in pane igit laumor a sale c5sumitur extra hesilai:quocirca panes pridie facti lauiores e calidi sunt: utpote modiores. ora lais,si sale vacat:humor largior insidens, rit grauiores. CCur panes frigidi albiores cernunt si calidus An cadem quodainodo causa est cur inueteratum quom oleum cadidius sit si recens: Causa nam nigroris humor autem hisce viti ut recellus uberius contincturasic more prouectis parcius in iuperficie residet, nici evaporati Nem. aporatur pronus oleu ves tempore:vel sole. Pa anis autem calore inde egrediente pa restigeration .Humor itaq; frigidis iam evanuit:caθdis adhuc inest. e Cur pistorum csterorum p officio fungentium frumerario:qui hordeum attractatambecilli efficiani: R destillaὰtionibus ut Aristoteli placet infestent: qui autem triticu corpore sint bene habito. An i facilius triticum cocoquiu hordeum potest:atcs3 ea re desitamenta inde manatia re faciliora necesse est. CDe panis electione Ex traditionibus

auctorum collectiones.

Σcordati sunt amisi medici , melior ex cibis terrς nascetibus hominib' naturalib':hoc est illis qui stant in sinum climat aut Priossit triticum artificialiter praeparatu. o Auerrois.V.colliget. JGranum tritici,prscipuus est M' ad humani corporis nutrimetu:& eius naturaliter simile coplexioni. Habet efii: granu tritici proprietatan ab omnibus granis exceptam:

O nutribilius:& laudabilius est:propter similitudine com

88쪽

plexionis nossit coipotis.Isaac in particularib' Sins.

Q Triticum Oibus granis laudabilius est:& magis tepermite proximu:nisi uin ad calorem declinat paruudeom factu est couenientius olb' granis:& hominu corporib' coferentius:ac laudabilior cibus. Haliabbas V.theoti cap.XV. π α CGranum frumenti est magis iuuatiuii hominibus omis , -- alio grano:& illud qd e ex eo,clatu est & firmu: & no de facili frangitur.est valde nutritiuu 8c melius & nutribili' alio S illud qd est diaplianu εἰ leue,ectuario. Ex sentetia Gaulini in libro distarum. ritici recentis & noui nutrimetum pam existi A adum:oblematicu &inflatilium: rugitu R dolore late 'comouet:& in putredine cito conuertitur.Manifestat aute 'ioc:q, videmus lumbricorti Scucurbitiorum generatio DE. Sua quo plapstua oste lithumiditate:scilicet et, inguet velociter corpus panis factus ex eo.Isaac in particu

inbus di s.Sit igitur medium in aetate:quonia eius humiditas inter multam & paucam est media. Meliorcperis est panis factus ex farina tritici in hune modii:ut sit custoditu a malis acciden, cide euenire poα tentibus. Aucnois.V.Colliget. Coportet ut sanitatis colamator studeat eligere tuticum ab extraneis rebus nuream:qd ex messe sana fuerit collauctum:& cui nullum accidetit nocumentum. Avicenna.iis. . . domet.h.cap QI.

CPanis hinta multu de furfure non tralest mora in stomaclao: R in pauci nutrimeti S in quo est pam de furis re, est e trario.Et Panis sumo mundior tanto magis se herat humore meliore:tame esi tardi desinus.Ille vero:cita est bn mutasEc multi furfuris:generat malu

89쪽

i DE PANE

est v cis desces aetnterea farina debet esse susticister re no susiue molita:vt cortices gressi remaneat: ti no possint qam cribrant clim farina per seiaceum transire: scinde mundior.' salubrior sit ipla.Ex sentctia Rasis.xxi.

continentis cap. xvis.

Γαμ desimila nutribillior est j alius:& eius nutrimctu

est melius:sed est tardioris penetrationis: ressionis:&desces . Auicciana in secudo canone cap.ccccclxxvis. ia D ti suntlame posteriores medici: a, panis ex simila situs difficilisti tardet sit egestionis. Harina quae vicina est mollities:& vicini moris:calefar corpus:ventrem constipatilanea eniim naturam mouitaim inuolutione adepta est: de stomachum calefacit: hegemonis humiditate exiccat. uete vero longinqui esta . siporis, hepar calefacit:&astoniacho eiicit cito. us V . est isoris praefatarum est media potestatu. , Iis erum fatis nam & molim,est illa quae comeditur:&, hic pisione est calida5humida. Ex sententia Isaac in particularibus distisac Serapionis in cap. maturatiui medicina. Nanis qui ex tritico fit:melior redditur quando multu 'lis habet:& multu fermentiaex quibus bene fermentat' citius digeritur;& mam tenuis & subtilior inuenitur. 11s.sii.almansoris cap.ul. CD ii o panis coficitur. ponitur de salaconuenienter: R conficis cum multa aqua ad hoc ut sit spretosus: & sit b etiam competenter fermentatus.Panis autem adiimus est inus:&viscosus. Eode modo novi hon' si est multii

pter calorem extraneum generatum in eo:starit ferinem eo.Et debet esse qualitas fermenti S salis moderata: quos tuam panis qui in menti superfluum satisdilaabuit .parutruml:S no confortat. Virtus enim salis Diamiditat aera

exicatsemictu autem comiti meeius nulli .inueri

90쪽

mis.Wcinget.cap.de eoin ximae cibariorum. coueniciis nodebet esse si salinmmo multum

stas ct ferinis habeat:& coctus sit dilisenter. Galenus. V. de regimine sanitatis. si Propterea ponitur feriistum hi pane ad hoc ut faciatvium spongiosumta ut in eo dominetur initas:&sit laad digeredum: propterea quia corpus aereum leuius est ad permutandu inopia suam humiditatem:sicut substantia sicca induraad permutatam Ndisere v. Auermis.v.collio, Lauri diccat sal propter quod K saluant imputri sata: Giuinitur autem A desiccatur humdu ab ipso quod putrefit calido; R in pane igitur oesumitur humidum a saleS exhalat extra. rpter quod veteres panes leuiores sui calidis frigidi existetes In m salitis autem hoc humidum plus eritas facit grauiores ipsos. Aristoteles.xxsproblematum problemate. v.Et in commeto Consiliator ita est.

Caus is in quia sal in stia caliditate εἰ siccitate habet

de siccitate illa quibus adna cetur:sideo panes saliti serauantur impunissimam po sal consumitur resolutione castidi &siccatur humidum Hummi quod natum erat pu*trescere a calido. Panis paruus & subtilis interiora ignis perforat:& laus naiditatem medulla exiccat. Unde parum nutu tarde egredituris ventrem constipata praecipue i sit uno Vsva habet:&corticem subtiliorem.&quia medulla gressa est εἰ viscosa εἰ humida i unde estimat phlagma viis et sum generans:propterea parum nutritis ad digerendum est dimisi humiditatem digestionis excitans: & ventrem soliut . Si autem digeraLptas est nutrimenti.Et ideo modis existat quantitatis:S erit potestatuasaac d