장음표시 사용
11쪽
armina Horatiana, in quibus componendis vates ille Venusinus suum praesertim ingenium et morem secutus esse videtur, Satiras inquam atque Epistolas, persectissimis Romanorum operibus esse annumeranda, ac Praeceptorum Ieria, et sale
et facetiis orationisque venustate conspicua uitum habere utilitatis et delectatio nis prosecto neminem, qui cursim unquam sententiarum in iis peri travit veritatem et primoribus saltem labris exhorum gustavit dulcedinem, latere posse arbitror Quamquam vero constat Flaccum, qui primus inter Romanos satiras hujuscemodi et epistoIas poetico sermone ornatas cons it hoc genere Pomeos eximiam iuventoris peringenuosi laudem esse adeptum tamen homines literati atque eruditi, quum orta est disceptatio, utrum ejusdem an diversi generis haec carmina sint aestimanda, semper in permagna erant arietate et dissensione, quinimo in contrarias plane distrahebantur sententias ' Quae enim poemata qui recte perspexerint, Partim tantam et eruti et verborum similitudinem admIrabuntur, ut ipsi cum Is Casaubono accedant opinionibus eorum, qui Satiras atque Epistolas uno eodemque genere satiricae poeseos complectuntin' partim talem sibi oblatam et orationis et, quae illa expressae Sunt, sententiarum cliversitatem intelligent, ut singulas istorum sermonum syllogas non formis modo Verum argumentis quoque distingui satius videatur. Sed quum neque tempus, quo hae opera Horatius secerit, neque titulus, quem iis tribuerit, lumen aliquod asserant, quid ipse poeta de illis judicaverit, cuique poesi addixerit equidem, ut certam aliquam hujus rei cognitionem conse-D Cons. quae Doct. Mans do hac re dIsputavit, qui varia de satira Romana reeensilia opinIon hus oratii Epistolas ab ethici eius Satiris nisi inscripti no non diversa esse putavit. Vid. Uebe dio rom Satiri her. Indeu Nachir Eu SuIger a IIgem Theorie, aesi K. Oni. IV.Fa c. . . o9. . . praeripue p. 481. Is nim in libro a satyrica Graecorum poesi et Romanorum satira ferendi non sunt, inquit. qui epistolarum libros Satirarum appellatione ac numero cement excludendos Vid. d. Rambach Pag. 39.
12쪽
quar, viam, quam VI doetissimus Orgensternius ' iam ingressus epistolas a
satiris forma quidem esse diversas Coutendit, denuo iiisIstam, et quantulumcunque in me est ingenii diligenter inquiram, qua ratione satirarum, de quibus hic agitur, res et verba se habeant namque ita genus earum, quale sit, melius erui
At me vestigia viri multo praestantioris pressisse actumque egisse noli increpare, benevole lector, remque vitio mihi Vertero. Tani etsi enim nec nova nocinaudita tanquam o sodinis hucusque occultis sum elaturus tamen, quae viri docti et ingenuos de maeroso illo Romanorum poeta subtiliter et eleganter disputarunt, ita, ut uno in conspectu Videri possint, describere, et sonte, e quo haec caseinina satirico sal eonspersa manarunt, reperto, quantum Possum, finem, quo Om-rmotus Haccus juvonis sermone acet hiore majoreque dicacitate hominum vitia et Drrorcs aut rideud aut castigando eae strinxerit, breviter exponere conabor.
Etenim si quatramus, ex quo sonte rivus ille praeiatus et decursu surgem salis facetiarumque, jocorum urbanitatis, lepida orationis conformationis et passim acuti verborum lusus nunc rapido nunc leni lapsu per Horatii satiras defluxerit; hujus rei causam reperiemus ingenii acumen et hilaritatem aliquam ejus animoli uiatam, quae tandem educatione, qua a Patre est institutus, et hominum, quibus puer utebatur, consuetudine in festivam abierat petulantiam et magnum in jocando creaverat leporem quo quidem rebus in Vita quotidiana ineptis ac ridiculis uno tanquam oculorum obtutu conspectis derisores, per lusum et ocum animi hilaritatem, ad suum quisque pulchri ac decori sensum, et Pro rerum, quae identur, indole, vocibus tum asperis et Protervis, tum gravibus et sestivis expi Nnientes, potimimum ad irridendos homines adducuntur. Quod vero ingenium ad sales atque Iepores conversum ipsa, in qua primos pueritiae annos degit Horatius, vitae conditione auctum sae, Pauca, quae poetallobis de puerili aetate in suis libris tradidit, docent atque conu aut Mediocri enim loco natus maXimam Pueritiae partem transegit in Lucania pascuis abundante, ubi estis indoiniatorum diebus tales rusticorum permanebant lusus, a quibus O-mana satira actismuthio auctore '' antiquitus originem traxisse creditur. Ut antea, si eo, quo Flaccus Puer adolevit, tempore, aeris deorum oblatis, agrestes, qui ferumque solemnia a patribus instituta quotannis iisdem ritibus et sine ulla mutatione celebrare solent, effusa laetitia ingenue quidem et petulanter, sed sine ira atque studio sermones inconditos et ab hilari ac soluto animo prosecto jecisse,' In dissertatione d Satira atquo Epistolao HoratIanae ubi de titulis utrIusque operis et tempore, quo ex Beuileii computatioue acriptum ait, agitur Vid. Not. p. 1 et . Ueber die rom. Satire Athenaeum d. I. IID. a.
13쪽
atque haud raro homines praetereuntes sociosque versibus incomtis lacessitos Iudificati fuisse videntur Quam opinionem Virgilius Georg. ΙΙ, 585 et 3 Probavit dicenszNeo non Ausonii, Troia gens missa, OtingVersibus incomtis ludunt risuque soluto. His enim verbis quibus solemnia vindemiae commemorans agrestium e-lesantiam atquo lasciviam indicaVit, Ausonias, vetustissimos Italia colonos, qui maximam hu)us terrae partem olim obtinuisse dicuntur, a Thesidia sive theniensibus distinguit, quorum dies festos in agris Baccho celebratos inde a versu 58 laudaverat et Praemiaque ingeniis pagos et compita circium
Thesidae posuere, atque inter pocula Deli Mollibus in pratis unctos siauere Per utrinis Daque morem modo descriptum non patrium tantum atque domesticum HsS' Maro profitetur, Verum otiam et hoc loco et Georg II, 27 coli. Georg. , Sssita rem enarravit, ut hanc quidem Italorum consuetudinem vel suo amo viguIsse coniicias, sed illam Graecorum oblactationem inter agricolarum solemnia tanqu- rem perantiquam et obsoletam ab eo tantum memoria repotitam esse colligas Az-
cedit huc, quod A. Guil SchDKelius, vir sano perillustris, in libro, quem de Te
scenicae disciplina ejusque fatis sermone emaculo composuit, , indera omni tempore Italis dotem esse collatam incondita quaedam carminum iope modum jucunde, quamquam haud raro rustice quoque et dure, oculandi a vultu estuque congruente incomposita haec temere jaciendi, pro certo amrmaVit. Qui ea quae Livius lib. VII. a de prima ludorum scenicorum origine areavit, moren illum inconditis inter se ocularia funiuendi versibus, a quihus non absoni motus orant, antiquitus in Etruria, Postea Vero per reliquas sere Italiae partes esse divulgatum, comprobare mihi quidem videntur. Hac igitur, quam liberius solutiusque laeti prae se tulerunt agricolae, petulantia et procacitate hilaritatem Horatii animo a natura tanquam insitam jam puerili aetate excitatam et leporem ilii nativum, quo etiam carmina ab eo annis provectiore multasque vitae aerumna Per
pesso consecta, quas Vigore quodam Perfusa, redundant, ' altum fuisse adauctumque uobis cogitantibus, quicquid a pueris perceptum fuerit, altius tu eorum ectora descendere, firmiusque in Visceribus haerere, apparebit. Itaque si Horatius filius satirae qmanae naturam atque indolem e laetitia populari, quae hoc carmen Romanis Proprium peperit, tanquam e semente tenerrima jam aetate cogni tam animo suo impresserit Prosecto ad mentis acumen et sagacitatem, qua quid honestum, quid bonum, quid turpe, quid malum sit, propere in rebus himaauis discernimus, multum contulit consuetudo patris, qui filium exemplis de Perve Rhominum vita allegatis instituebat hac enim educatione puerum Horatium mor talium vitia et errores, vitaectu perversitates majore quidem libertate, sed sine ira atque studio notare insuevit, quod ipse Oeta Sat. Ι, . Iob-1o prositetur:
14쪽
Liberius, Tisero quid ar Orte Deosius, hoe Mi juris Cu/n Menia dabis auepit pater utimu hoc me, Ut Iugerem exemplis illarum quaeque notando. Talem vero puerilis animi in vitia aliorum doridenda propensionem, quum deinde Horatius Romam a patre deductus Ennii et Lucilii satiras cognovisset, iis
non tantum Servatam, sed multum etiam amplificatam esse, sane non est, quod dubitationem relinquat. am ipsae jam a scena avocatae et ab Ennio in sermones retractatae satirae sic exponebant res, quasi agerentur, et scenicarum sabularum indoli atque virtuti mirum in modum similes ramatum amnitatem minimo deposuerant itaque harum satirarum argumenta et omnis orationis sonus idemque stilus Flacci adolescentis ingenio ad id genus oeseos proclivi et allecto quamynaxim convenerunt. Quin haud scio, an non etiam, quem praeceptorem habe bat Orbilius upillus, si qua fides adjungenda ea Suetonio D qui hunc grammaticiam ne princi iam quidem irorum mectatione abstinuisse tradit, ut lepor ille estivius, parens tanquam satirae atque Ilunen, laetius adolesceret, contulerit, etsi hominem istum plagosum in eos, quorum sibi mores carpondi videbantur, simul bile commota iram odiumque, quae a vera abesse debent satira, Profudisse, ex ipsis Suetonii verbis colliges. Caeterum in hac singulari, qua poeta noster eminebat, ad satiras naturalis ingenii dexteritate facetam quoque ironiam, quae Passim, maxime in Carminibus serius in lucem editis, lepide ac festive cavillationem leniret, et ubi ea prodire nec Posset nec deberet, effunderetur, provenisse, ex o ipsa liquet quam igitur Virtutem Horati animo insitam Maecenatis consuetudine, apud quem id genus confabulationis riguisse videtur, miram omnino suavitatem nactam, sed non natam esse, recte monuit dandus
Quodsi his dictis patet Horati animi assectionem ad satiram propensam ab
indole teneIrima aetate suscitata et decursu temporis ulta, Prosectam esse sano temporum et civium sentiendi agendique rationes, quae ejus menti valde repuε- nabant, essecerunt, ut juvenis saliramim scriptor prodierit, quibus, ut rustici I- mi hilaritate perfusi dicace et incomta cavillatione ocum sibi movebant, sic Horatius ne morosa no maledica vitiorum irrisione, sed nata ex hilari rerum humanariam Outemplatione, ut damnum spe ad irritum redacta acceptum quasi pensaret, se ipsum delectavit. Me pedibus delectat claudere MerbaLucili ritu ipso profitetur poeta Sat. II, I, 28 trahit enim sua uemque voluptas, quam sententiam praemisit his verbis exornatam quot capitum iMunt, totidem studiorum millia.
15쪽
Rem ita se habere, non dubitabit, qui animum adverterit ad honestatis, qua
Horatius educatione patris est imbutus, Irtutisque sensum, qualem simplex illa, sed litorarum studio tanquam Perpolita veterum Romanorum prolutas, Flacco nostro Propria, requirebat, eumque comparaverit cum morum illius aevi turpitudine, quam iminodica voluptatum titillatio et hominin Plurimorum tunc Romae viventium lucri studium enuit . . . Etenim quum prinios pueritae annos Horatius non solum in domo paterea cum patre probo transegisset, sed gente quoque usus efflet labori assueta et, Tum integritati addicta, eaque digna, quae a descriptione , verae selicitatis, quam praebet vita rusticae frugalitas, documentum Probitatis inter agrestes Proponeretur haec ipsa res nivitum ad ejus mentem excolendam Ontulisse videtur. Maxime vero pater, qui filio praeclaris naturae dotibus instruct praeprimis Verum, quo ipse gaudebat, Romanorum animum instillare conabatur, ne vis quaedam infesta castum pueri animum quasi venenis malis imbueret, curam adhibebat, exemplis, quae bona sint, quae mala, docens. Ita, quid virtus prosit, quid obsit vitium, velut sub adspectum Venilioratio, quae igitur rei cognitio, quo egelior fuit, eo altiores egit radices Vitae enim integritas, suavitas numanitatis, sortitudo contis nentiae et constantiae gravitas, quas Virtutes postea multis carminibus laudavit, sagaci ipsius menti in Variis Vitae conditionibus saluberrimos tulerunt fructus, sicuti vit1 illis virtutibus opposita tanquam pestiferi felicitatis humanae consectores ejus animo obversabantur.
Si quis autem praecepta, quae Horatio Sat. I, 6, 1ο - Illo a Patre tradita Ieguntur, diligenter circumspexerit, illum vel postea, quum Romae literarum studio se dedisset sillius, ei gravem atque diligentem honestatis custodem, ne scelerum tunc in urbe invalescentium undis periret, adsuisse coniiciet. Qua conjectura mea veritate non aberrasse egregius ille Iocus Sat. I, 6 62- 78, ubi Maecenatem allocutus aperte omnium, quae in suis moribus laude digna appareant, sontem aperit, comprobare videtur. Itaque pater dum egestate magis, quam opulentia praeditus, ut filius Romae mentem hene et progressioni eo tempore in literarum studiis factae convenienter Acoleret acueretque, omnem impendebat operam ne simul vita molli ac delicata animi robur, quo Romani antiquae Probitatis inter aequales excelluerunt, in eo infringeretur, et ista vanitate, quae estis instar cum barbarorum opibus et doctrina in Reguli et Catonis domicilia IIata Romanorum medullam exedebat, carissimus sibi adolescen levissimis atque ineptia hominibus, prava erudition elatis, quibus Roma luxuria dissuens et moribus soluta abundabat, jungeretur, summa vi ac severitate praecavebat. Quae quidem educatio prudenti ac sedulo patri, quo minus pretium Romani depravati statuerunt virtuti, eo magis Iaudi est obcaecati enim Latia opinione, hominem conciliata sibi arte divitias honores, Populique gratiam comparandi, sine ulla Virtutis aestimatione bene vivere
16쪽
Quum igitur homines, quibus Horatius, quum adolesceret familiariter utebatur, et qui proximi vivebant Venusii vitam degenti, civium plurimoruin
tunc in urbe vivontium vestigia non Persequerentur, sed Plane divorsa affectare etiam illius sentiendi cogitandique ratio a romanae juventutis consuetudine atque studiis abhorrore necesse fuit Iuvenes enim romani potissimum, ut facilius ad summum honoris et Voluptatis fastigium eveherentur, suasque libidines explerent, in litora incumbentes eloquentiam sibi comparabant; at Horatium maceptore duce et Homeri carmina et omnes artes liberales, non ut ex iis tantum orationis elegantiam et heri dicendi artem cognosceret, sed ex animo, quo gaudebat Pulchri ac decori studioso etiam res pertractatas diligentissime considerando mentem
acueret, et indies, quod honestum, quod turpe sit, melius Perciperet, summa sed inlitate didicisse, non negabit, qui unquam intellexerit, sortitudinis et constantiae,
justitiae et aequitatis, moderationis ac patriae amoris et Toliquarum, quibus hominum libertas atque salus Vindicatur, virtutum exempla, quo magis Vis imag nandi gravibus et exquisitis incitatur ea bis, O Vehementius animum nonesti amantem movere. Ita es a Graecis bello trojano sortito a praeclaro gestae et V nustis carminibus enarratae multa Sane et imitanda in mentem revocarunt romanae virtutis exempla, qua Horatio Pater antiquo more eximius, simplice quidem, sed gravi oratione expressa, Hibera Romanorum civitate, quum maxime floreret, assumta X eodem Consili allegaverat, A quo ad ea, quae tunc sive laude sive
vituproratione digna habebantur, filii animum advertit.
Quid igItur mirum, si Flaccus noster, quum adultus vitam communem civium discordium vidisset, quae specimina hominum Iibere sentientium et magnanimorum e Veterum Graecorum Romahorumque documentis ceperat, uspiam in re publica cerneret Tetris enim bellis, quae nimia avaritia et immodica honoris gloriaeque cupiditas consaverat, Veterem rerum Publicarum administrationem, qua servata patriae satias sibi ulta videbatur, quotidie magis labefactatam conspexit, unde factum, ut timore, ne antiqua civitatis forma Plane cormeret, juvenis HO-ratius Pristini rerum status eo studiosior, ut ad Communem salutem Testituendam, quantum potuit, conferret, impelleretur. Quapropter Horatium summo patriae amore incensum, et, ut pro Viribus ruenti civitati opem ferret, ardentissime optantem, Athenis, quas nobiles Romani, ut literis artibusque vacarent, illa tempestate frequentabant, studiis peram navasse, atque quum M. putus, bello civili exorto, cum bonis civibus in Macedoniam proficisceretur, et hoc in itinere cum multis, qui tunc Athenis Commorabantur, juvenibus, quorum unus Horatius erat, ut vindices libertatis augeret, se Oriungeret, pro Ommiini libertate arma cepisse, equidem censeo quamquam Plurimi, ut conjunctionem, qua postea poeta noster Augustum imperatorem attigit, Cum hac militia consentientem id rent, Horatium nisi prudentia, ut a calamitate instantes defenderet, commotum a Bruti partibus non stetisse, contendunt mm ignave belli sertunam exspectare, et turpiter inter pugnantium artes fluctuare, hon inis esse non Olet, qui ea, qua Horatius gaudebat, educatione eruditus maximo ardore, quod aequum est, consequi studet. Caeterum qui accurate hujus poetae carmina Perserutatus suerit, eaque perpenderit, quae de rebus humanis cogitavit, quemque animum firmum et
constantem in ipsa Maecenatis et Augusti familiaritate Prae se tulit, vix unquam
17쪽
idoris opinioni accedet, qui Horatium inertem suis tantum rebus consaeuisse volunt etsi enim Augustum summum tanquam munus a diis in tanta rerum Perturbatione hominibus delatum esse Putavit, tamen ne tumili adulatione ejus favorem captaret, et sui juris esse negligeret, magnopere cavebat. Ut igitur ossicio boni civis satisfaceret, ad exercitum eorum, qui patriae libertatem vindicaturi fue-xunt, se applicuit, et animi cultu et Bruti, qui justam defensurus videbat causam, partium studio O insignis ab eo tribunus militum est electus. Iam vero licet eventus hujus rei VOIuntati, qua Horatius militiam auspicat est, minime respondisset, quod in pugna ad Philippos commissa trepido agmine abreptus terga hostibus dedit tamen, Id quod jam L singiua assirmavit, ob c sum illum tam tristem, tamque adversum Iaccum de ignavia, quae quidem, si vera esset, hanc omnino disputationem plane resutaret, non accusabis. Etenim Carm. II, 7, ubi Quintus noster illius fugae mentionem secit, rem ita areavit, ut lenem aliquem et tanquam suppressum de fatali militum sorte, qui pauci Iiberam civitatem defendentes interierunt, Verbis admixtum credas dolorem, quod quidem ipse, ut Hector et Aeneas aliquando a Venere atque Apolline praesenti Pericula sunt erepti relicta non bene armuIa, Per hostes Mercurio avente est sublatus, sed fracta virtute Cassius et M. Iunius dirutus turpiter ceciderunt. Quo mortuo prisca quoque romanae reipublicae sorma a L. Iunio Bruto instituta, quasi sors publica privatae Iuniae gentis esset juncta, temporum iniquitate atque injuria misere est soluta, imo pravis ubique Romanorum moribus de bonorum ciVim Paucitate, quae Propter honestatis ac sortitudinis penuriam jam inde ab initio belli major suerit, quam quis ex numero illorum, qui lucri studio aliisque causis nomina dederant, crediderit, rebus adversis, qua deinde civitatem
vexabant, Horatius satis est Persuasus. Simul hic rerum exitus, patriae salutem non tam renovata senescente jam civitatis administrandae Orma, quam renata populi romani intestato redituram esse, docui Quapropter iis, qui victori se dederunt, impunitate decreta Horatius quoque Romam redux id egisse videtur, ut,
quod armis praestare non Potuit, Musarum P Persiceret. . Quamvis autem Horatius de causis, quae sundamenta reipublicae everterunt, uanquillo animo cogitare consuevisset, et singulare prudentissimi ac sortissimi Augusti imperium, si eo bella civilia, et, quae ex iis nascebantur, mala sedarentur, Romanis lare saluberrimum intellexisset e tamen istae rationes temporum necessia tale obtriisae menti ipsius non convenerunt, sed in animo libertatis amante moerorem quendam ipsis tanquam Visceribus inhaerentem progenuisse videntur. id
ruod passim tristi aliquo praeteriti temporis desiderio tacitus in suis carminibus in-icavi Ita res quum se haberent, homo aegritudine et tristitia animi amictus aut ab omni mortalium, qui tanta animi dissimilitudine ab eo discrepabant, Consuetudine abhoreuisset, aut gravissimis jactatis querelis eos quam vehementissime reprehe disset at lepor ille festiVus, quo Horatius excelluit, ut rerum humanarum Vanitatem
placido vultu derideret, effecit. Ubi euim hominum Vitia atque errores Horatii sentiendi cogitandique rationi repugnabant, et quae inepta stolidaque sapienti apparent, ab homine aliquo stulis et insulso veluti res eximiae ac praeclarae laudabantur poeta
18쪽
ista moi talium stultitia et domentia non exacerbatus, sed ad filum motus est, quo seipsum delectabat Leniebat igitur sibi temporis acerbitatem satiris scribendis, quarum sale et facetiis quum vinceret omnes, e mentis acumine et hilaritate praes
Namque item animi oblectationem unice spectasse videtur Horatius, quum septimam libri primi satiram scriberet, quae ex opinione grammaticorum Prima est composita, postquam poeta juvenis anno IS a. u. Romam redux huic carminum generi operam navare incepit Acerbiore hominum, quos proterVo nominibus appellavit, irrisione conspicua haec satira rem ab iis, quibus multum et familiariter uti solebat Flaccus, repetitam ob oculos ponit, siquidem Scholiastae,' quos Heindoinus a Wilando rei veritatem refellente defendit, vere nuntiant, P. Rupilium RogemῬraenestinum in exercitu Bruti tribunum fuisse militum et Horatium commilitonem honore sibi parem aegre serendo generis ignobilitatem ei saepius exprobasse, etiamsi alias multorum hominum ineptias hac satira poetam simul perstrinxisse nemo infitias ibit. Idem noster quaesivisse videtur Sat. I, 5, quam quidem maxime, ut sociis itineris a Roma usque Brundusium facti ocum moveret, scripsit Lucilium aemulatus, qui in tertio libro iter descripsit, quod primum a Roma Capuam usque, et inde re- tum Siciliens secit '). Simile quid sorsitan praedicare liceat de Sat. I, 8, qua Poeta artes magicas, quas noctu meretrices duae, Canidia ejusque socia Sagana, eRercebant, acerbiore ratione usus derisit. Sed honestatis, quae in Horatio inerat, studium eum egregio civium amore conjunctum, ut praeter sui ipsius Oblectationem, quae ab ejus mente re quaddim ridicula conspecta est 'Petenda, externam quoque utilitatem satiris appeteret, eum compulisse, Per se liquet est enim hominis levioris, quicquid in hominum vitiis risum dat, hilari et Iepido animo, quin prosit hominibus, ludificari, hominesque risu non sunt exacerbandi, sed praeceptis edocendi. Rideat igitur sapiens stultitiam atque nugas, seque sale et facetiis superiorem praebendo delectetur, sed, mu jocando et ineptias perstringendo doceat Virtutem, quae una veram Vitae selicitatem Iargitur. Ita se gessit Horatius, poeta satiricus, qui, ut e satirarum, quae ad nos pereenerunt, argumentis videri licet, Vitia ridendo Romanorum sibi aequalium mores corrigere et emendare voluit. Virtus est, ait Flaccus, Mtiumsugere e sapientia Prima stuDiti caruisse. Recte igitur mynuit vetus ille carminum Horatianorum interpres, quem Cruquius itat in his duobus aermonum libris generalia Horatii intentio est carpere sitia, ut ab hiis deterriti homines in Mitentur ad more bonos.
Neque fugit vatem nostrum peringenuosum, liberiorem antiquae satirae Sermonem, quo uti Lucilium florente libera Rouuinorum civitate haud si ustra sibi
19쪽
sumsisse comist, parum aptum esse temporibus, quibus Ievitas procerum et regum adulatoribus conveniens una cum facilitate quadam divitum libidinibus indulgendi libertatis in oratione ac sortitudinis constantiaeque locum tenebat. Itaque non ea tantum ipsa romanae satirae natura meositas retractavit, ut moribus jam er- politis, id quod ex parte Ennius, maximo autem Lucilius emcere voluit, non uoreoris vitia imitando velut e geret, eaque Iudibrio haberet, en in rei e stigia perrara sunt in satiris Horatianis sed stultitia enoresque ex animo Prosectos, quibus antiqui Romanorum mores Praecipites ire coeperunt, iterum atque
Iterum omni modo cameret, more poeta I, ut in animi sistis res oneret, vivida ratione usuri Verum etiam rara atque caute, plerumque vulgarem ciUium aententiam callidus in rem suam convertens, tanquam acerba hujusce modi notatione, quid antiquitus valeret satira, in lectoria memoriam revocaturus, nominatim vivos commemoravit homines.
OcuIos igitur conjiciens ad animi humani vitia, errores, stultitias, Has
adsuetudines ac falsas inveteratasque opiniones et leviter tantum perstringens Ustia in conversatione mortalium insignia, quaeque indecora ictu a vestitu ossendebant urbanitatem, hilari mente et lepore Romanorum vitam Percurrit, idendoque pugnat cum ineptiis et amentia, quae propter lucredibilem tuu temporis hominum perversitatem ubicunque locorum grassabantur. Quas vero et Hora
tius in satiricis suis carminibus potissimum reprehendit, ipse a I, 6, 25-55
Invidia enim et malavesentia maritia, Iuxuria et vita Asiatico more delicata ineeta atque turpia consuetudo, qua ipsi inanes permulti homines ex aliorum arbitrio et aestimatione se nimis Pendere Patiebantur vecors illud studium, quo homines in auis ipsorum vitiis connivebant, in alienis autem videndis acumineo lorum Valebant, uua habita ratione Virtutum, quibus ipsi reprehensi nonnui quam objurgatores antecesserant nimia hominum Iegantiorum studia stoica magniloquentia, qua nonnulli homines inepti de Virtute tum insolenter gloriabantur, et quae a stoicis circum Irabantur sententiae miIae atque inauditae molestia hominum, qui garrulitate et vana jactantia Horatium, Maecenatis delicias, paeneqocidebant testamentorum captatores, quorum numerus ob multos tunc Romae seties caelabes ac sordibus infames permagnus suit mentis inconstantia et mutabilitas, quae Passim tanta reperiebatur, ut ne in Vitiis quidem ibi pares essent Romania omnes deniquo homines libidinosi et amores meretricii, quibus mulieres depravatae ea tempestate erant famosae, haec et Permulta alia hoc genus vitia carpsit
satiris suis et derisit Horatiu , ut homines, his ineptiis atque vitiis perceptis, ab iis abhorrerent, et ab erroribus revocati tu humanitatis honestatisque viam redirenti Ad quod Horatius si non tetendisset, ut mores hominum sibi aequalium emendaret omnino, quum haec carmina plurimis Romanorum displicere, iisquo timorem, o Lucilii vidistigia Petulantia et protervinito persequeretur, injicero
multis querimoniis intellexisset, si non omne hujus poeseos genus at jecisset, rem certe elegisset ad cives Romanos delectandos idoneam quidem, sed acutis illoruitinaribus non molestam. Talis enim res haud unquam defuit poetae ingenioso,
20쪽
quippe qui non gentem romanam, sed barbarorum ineptias atquo errores risui exponere, Vel saltem nugas, quae parum Singulorum auimos atque amores ungerent, dulci urbanitatis lepore tanquam sale perspei gere et veritatem suco quodam sillac illinire potuit his re vera artibus poeta effecisset, ut eadem, qua Lucilii carmina dura atque aspera, imo saepe contumeliosa et procacia illo tempore in manus sumebant, nam defuncti irridebanturi, oblectatione etiam Horatianas pervolvissent satiras ineptus enim quisque suam aegre fert objurgationem, aliena ga det. At tantum abfuit, ut populari aura a vero et honesto abduceretru', ut Sat. I. 4 1 et II, 1 genus suum satiras scribendi defenderet, et professus, salem, vem
Ruspersit, non nigrum, sed Vere satiricum esse, seque non mordacem nemin nocere, Romanorum impatientiam ad leviorem quandam reprehensionem Per rendam castigaret, laudans majorum ingenuitatem, qui mentis integritatis sibi conscii cum Lucilio derisore riserunt et vitia carmine notata taciti posuerunt. Idcirco Diti et constante animo lima vatem in via, quam ingressus erat, procedere et in ipsis, quae non aeque a satirae vitiis corrigendis Continentur, carminibus cum praecipuis, quae gentes in perniciem detrudere solent, malis luctari videmus. Haud dissimilis laseivo et petulanti colono, qui incomto serinone genio suo indulgens, quisquis ei obviam fit, per Iudum et ocum placide vexat, Horatius ex rerum copia, quam consilio certis quibusdam et arctioribus circumscripserat terminis, exti a quos egredi si hi non licebat, Vitium quodcunque a perversis Romanorum animis prosectum eligohat, solectum mentia lumine illusti abat, sed quae sensim hujus contemplationis luce manca quae praVa elucebant, lepida et festiva oratione, verbis exquisitis et multis sententiis ornata exprimendo, quamvis totus in illis et
eximia imaginationis atque leporis vi praeditus, tamen pulchri et decori sensu duce
S. 5. Itaque ex hac rerum sarragines' in quolibet id genus carmine modo longiores, modo breviores enatae sunt sententiarum series, quae Primo quidem adspectu nisi casu et fortuito sese excipere non ridentur: sin autem rem ad vivum resecueris, ubique Sententiam primariam, quae deprehenso vitio aliquo vel errore
mente con opta est, totius Satirae summam esse et Cum singulis suis patetibus O- haerere nou negabis. Pervoluta enim, ut memplum supponam, satira sexta libri secundi poetam videbis dulci fruentem otio in agello suo Sabino et laetum,
ot. Λ rerum sarragIno, qua hoc genus carminum continetur, illa satirae nomen apte datum est. Est enim satura, an a reticetur, genus quoddam paropsidia variis frugibus ac Pomia resertae, quae aces Cereris et Bacchi tanqiram totius anni primitia offerebatur, et a rerum copia et aaturitato vocabatur impliciter satura Coli, Virg. Georg. II, 595-594. Itaque carmen est varii argumenti, immutata litera, a ira pro artim, ut vi via r iamus t . Ppellatum. Sunt etiam, qui vocem Iaae cuti egea per atiaram ferri dicuntur, alit res intelligi contendant. Festus satiram vocat genua carminis, ubi do multi rebua dia- putatur scholiastes Horat Sat L I nomen derivat ab ebriis hominibus Alii rursum, ait, satira nomen imponunt, quod ita onMitia et crimina hominiam liber Myadat, ut sa- euri, r. e. ebrii solant homine dicteriis aut contumeliis incere. Cf. Isidor orIg. rid.