장음표시 사용
231쪽
t Io Digest. Lib. XIII. Tit. II. condictio nihilominus durat. d.l. 8. l. . F. t. .
Et venit in condictionem, non modb quanti plurimi, scilicet a tempore furti commisti; l. 8. S. r. hie. sed omne id quod interest agentis, rem surreptam non fuisse, & fructus partusque, ac quidquid ex re quaestus haberi potuit. l. 3. l.9. S. m. h c. De condictione ex lege.
SI nova lex sid est, legibus xla Τabularum posterior. t. 7. de cap. min.) obligationem inducat, neque caveat , quo genere actionis experiri opor reat, condictione ἐκ lege agendum. l. un. hic. Quae, certi est condictio,rem si certam; incerti, si rem incertam, petiequatur. Legem oportet esse civilem; nam ex Jure praetorio actio in factum , non condictio, oritur. I. II. de Irascr. verb. Condictionis ex lege plurimus hodie est usus, cum eX novis Principum constitutionibus,& mandatis agitur. 3 21. IV. de action.
C Ondictione triticiaria , sa aeritico Praetore sic
dicta. Bart.O Dd.in l. I.hie .ubi ct Duar. Donet. Praeter pecuniam, aliae res omnes,siVe pondere, sive mensura constent, sive mobiles, sive soli, sive incorporales, l. I. hic. sive certae sive incertae sint, d.I. I. pr. petuntur. ij . :/; Datur ad res sirbitrio judicis , pro ratione loco rum, ac temporum, aestimandas. l. pen . l. ult. eod. Nec ramen propterea dicenda est arbitraria r ut
vult C ac .in par hic. Quia sola rei testimatio actionem arbitrariam non Sacit. 3. 3I. In θ. de action. Sed est stricti juris , quia in aestimanda re tempus accepti judicii spectatur : Nesemb. hic. Donesi. ad L 3ἰ hic. num. I 8. Robert. 2, animadvers. . ct s. Alii existi-
232쪽
De eo suod certo Oc. 2I Texistimant,modo bonae fidei, modo stricti juris esse: prout causa ex qua datur vel bonae fidei, vel stricti Juris fuerit. ' Non datur domino, nisi ob rem furto surreptam, aut vi raptam, aut quam quis vi imasit. l. I. in .
Quod odio furis introductum. l. ult. ff. usust. quem. ωυ. Cum alias nulla condictio sit per quani actor intendat sibi dari oportere. S.I7. Inst.de action. Nam cum dare nihil aliud sit quam dominium transferre; t.7s. f. ult. V. de verb. Oblig. apparet id quod afloris est, dari ipsi amplius non poste; quia nec magis ipsius fieri potest. a. S. I . l.9 I. g. de reg. jur. l. 12. 3. si quusemum. . decvt. σpostlim.r
De eo quod certo loco dari oportet.
T 1 T. IV. Γ' Si haec actio de eo quod certo loco , Utilis, am- - bitraria, qua id quoci certo loco ex stricta actione dari debuit, alio loco, idoneo puta; S. loco. Inst. de action. ubi Donet. peti potest, facta commemoratione ejus loci quo dari debuit. I. un. C. ubi conυ.
qui cert. loc. l. I. a. hic. Non refert quoquo modo se soluturum obligarit reus, sive cautione, l. I. l. 2. I. r. a. hic. sive credito, ι.ε. eod. sive constituto , l. in. s. I . tit. seq. sive aliis conventionibus, i. s. hic. modo sint strictae. t 7. ubi Bart. hic. Don. in I. 2. eod.
Ex aequitate est introducta haec actio, I. I.bis. ne Actor, secundum subtilitatem stricti juris, alio loco quam erat promissum , petens, videretur plus loco petere, & sic causa caderet. ,.siquis agens.Inst.
Proponitur data judici facultate aestimandi quanti Actoris vel Rei intersit, suo potius loco ses-Vi, quam ubi petitum est. d. l. 2. in pr.d. l.un. f. plud autem. IV. de act. Rei autem quod interest semper habenda est ratio: non semper quod actoris. Mes hic. n. 6. Treuit. th. . di p. 23.
233쪽
arx Digest. Lib. XIII. Tit. V. Reus , si loco convento pecuniam obtulit, aut deposuit, aut alioqui dissicultate justa squae a mo-Ia e Xcusat. l. 2I. cum si . seqq. de usur.) impeditus fuit, quominus accederet, ablolvendus: l. S.I .hic. aut in solam contractus quantitatem condem
. Tum solum ratio ejus quod Actoris interest inibitur, cum culpa, aut mor , debitoris, factum est, quominus loco convento solutio e Xplicaretur. d. I. a. f. sin. hic. Nec fidejustoris obligatio augetur, si non per eum, sed per debitorem principalem , stetit, quominus suo loco solveretur: l. 8. hic. nisi in omnem contractus bonae fidei causam se obligarit. l. F . in
Bonae fidei judicia , cum ipsis clausula illa ut ex
hono O a quo arbitretur a natura insit, sine ulla naturae propriae mutatione , aliave externi clausula, rectὸ etiam alio loco proponi possunt; nec pro- Pterea nomen arbitrariarum actionum induunt. I.7. hic.
T a T. V. T Ure Plaetorio introducta est actio, quae Vocatur de constituta pecunia, lis. I. hic. aut Constitutoria; l. 2. hic. quam Praetor dat, adversus eos qui pecuniam eX priori aliqua obligatione, sive valida Iure civili, sive invalida, soluturos se, sine stipulatione, l. I. hic. constituerunt. Est enim , constitutum , conventio, id, est, nudum pactum, d.l. I. in pr. de re debita, vel alia ejus loco . selvenda, d. l. I. f. an potest. intra aliquod tempus : quod si in conventione non eXpressum, modicum, noc est, decem dierum,subauditur. l.2I. S. I. hic. Sustinetur Jure Praetorio ; & ex eo datur actio, non ob geminationem pacti; ut volunt communiter Doctores , Sichaia. ad rubr. c. hie. Costal. ad i. I. E. eod. mesemb. num. 2.3.hic. cum pactum nudum, etiam
234쪽
De pecunia constituta. 2I3 etiam centies repetit ita, acii em non producat.
l. 7. S. de pact.) sed quod non simpliciter qui
constituit se daturum promittat, ut alias paeeo nudo fieri solet) sed deliberate; id quod ante debebatur se soluturum constituat, & ideo non tam novum debitum, contrahat, quam contractum agnota scat, atquc ita orta ex constituto obligatio , priori
Constituitur pecunia. Quo verbo olim res, quae pondere, numero, & mensura constant: hodie, ex Iustiniani constitutione omnes omnino res , CO Prehenduntur. l. 2. C. hit.
Constitutum ut valeat, debet id, quod constituitur, debitum esse, Vel naturaliter, d. l. I. F. pen. Vel jure praetorio, d. l. I. f. uir. vel civiliter, ita ut ei non obstet exceptio. l. 3 . s. I . hic. Civile debitum cui obstat exceptio praetoria, id est , natur em aequitatem habens ; ut pacti, juri iurandi, non numeratae pecuniae,dOII, l.9F. 3. nat ratis. Is de solution. l. vlt .de jurejur.I. I . C. de nonnum. pec. i. a. f. circa. F. de doli mali excepi. constitui nequit. l. 3. S. I. hic. Quia revera non est debitum.Nihil enim refert an quid ipso jure non debeatur,an verta debeatur quidem ipso jure, sed per exceptionem aliquam summoveri actor possit. t. Ioa. ff. de reg. iur. i. Io. l. Io 8. V. deverb. signis Perinde est , sive pure , sive sub conditione, sive in diem, debeatur. d.l. 3. S. I. 2. O t. seq. Quod tamen sub conditione debetur, sive pure, sive certo die constituatur , eandem nihilominus habet conditionem:alioqui non debitum videretur constitutum. l. I9. hic. Nihil refert, utrum is, qui debet, constituat, an alius: nec utrum ei cui debetur, an alii coustituatur.
Actione, quae ex eo oritur, scum rei persecutionem contineat: d. l. I 8. f. pen.) agitur in hoc, ut quod constitutum est fiat, t. I . 6.1. l. a I. . . eod. aut in id quod interest , promissor condemnetur.
Quod judicium non consumit actioncm civilem
235쪽
ai Digest. Lib. XIII. Tyt. VI. si qua ex priore obligatione cui subjectum est constitutum, competebat, nec e contrario.
Solutione enim magis utraque actio tollitur, quam litis contestatione ; cum ex diversis causis &obligationibus oriatur. d. l. I 8.An. l.28. hic.
Commodati, vel contra. Τ r T. VI. Ictum hactenus de condictionibus, strictis, vel
arbitrariis, quaeque, vel ex contractibus , Vel ex bono & aequo, vel odio reorum, dantur: transeamus nunc ad alias, maxime bonae fidei,& ex contractibus descendentes : & primum ad eas quae ex commodato nascuntur. Commodatum, est contractus,quo res gratis tr ditur, certi usus gratia, ut, eo finito, eadem species restituatur. εCommodari possunt, res omnes tam mobiles quam soli, l. f. S. I. hic. etiam alienae, i. I F. hic. non quae usu consumuntur: nisi ad ostentationem , vel dicis gratia. l. 3. , . . l. . eod. Dicis gratia fit, quod fit,ut non serio, sed perfunctorie, are. l. I.st .ad SC Sisi. Duar. I.dis'. 7. Dc .F. obf33. factum esse dicatur. Commodari res debent gratuito. Nam accedente 'mercede , non est commodatum , sed locatio & conductio. S. item is cui. Inst. quib. mod. re
Datur commodatum ad certum praescriptumque usum, l. I7. 3.3. hic. extra quem qui aliter utitur, furtum committit. l.F. S. 8. eod. S. placuit. Inst. de l. qua ex del. Nec ante usum finitum , commodatarius rem restituere cogitur. d. l. II. f. sicut. . - Uim majorem, interitum, aut damnum rei, casu sertuito accidens, non pnestat: l. F. S. 2. S. Φ. t. I . l. I 8. l. 2 o. l. . hic. dummodb non ipsius culpa casis interveniat.
Nam dolum & culpam , diligentiam & cust diam, qualem a vigilantissimo pataefamilias requiri-
236쪽
De pignoratilia actione , Oc. ras quirimus, squae levissimae culpae opponitu6 commod tarius praestat, d. t.F. S. 2. 3. 9. f. p- . t. I 8.hic. cum ipsius gratia contractus initur d. l. F. S. 2.d. l. I 8. Si commodantis causa , dolum tantum praestabit: d. l. F. S.IO. l. ro. in pr. hie. Si utriusque, dolum reculpam, non custodiam. dI. I 8. in An. pr. Oritur ex hoc contractu, actio commodati, tam Directa, quam Contraria. Di recta commodanti datur, adversus commodatarium, & ejus heredem: l. 17. f. a. hic. qua usu in quem res data est, finito; commodans agit, ut sibi ea salva & integra restituatur: l. 3. S. I. eod. nec solum petitur res, sed etiam accessoria , & quicquid
ex re fructus , quocunque tempore, utilitatisque, obvenit. d. l.F. f. usique adest. Contraria datur commodatario, adversus commodantem , ad petendum quod sua interest, si res Commodata, ante usum expletum, auferatur, d. t 17. f. 3. in .l.2I. iv pr. eod. aut vitio rei, quod vitium sciens celarit commodator , damnum fecerit: d. l. . 8. F. 3. item ad petendos sumptus in rem commodatam factos , extra cibaria & modica impendia, quae naturali ratione ad eum qui re pertinent. d. l. I 8. S. 2.
De Anior alitia actione, vel contra. '
ACtio qua pignus repetita Pignoratilia dicitur:
non Hypothecaria Quia non ad hypothecam, quae manet penes debitorem ; sed ad pignus, quod
creditori traditur, repetendum competit. vid. l. s. S. I. hic. t. 238. 3. pignus. de C. S. Aliae actiones dantur durante pignoris contraditi: aliae eo soluto. Durante contractu pignoris, datur actio Serviana& quasi Serviana, id est, Hypothecaria, qua eredi tor pignus situm persequitur: Soluto, Actio pigno ratitia, debitori directa, credi rori ntraria. De his duabus ugitur hoc in titulo.
Di recta, est actio personalis, I. uir. c.de destr .pun. civilis,
237쪽
ais Digest. Lib. XIII. Tit. VILcivilis, qua debitor, qui rem setiam alienam, l.9.f.pen. hic.) pignora opposuit, soluta pecunia, vel si
alia quacunque ratione creditori, l. 9. S. omnu. hic. ipsi aut voluntate ejus alii, LII. S F. eod. sit satis. factum, agit, adversus creditorem, ut rem reddat, & damnum in ea dolo culpave eius datum , resarciat. d. l.9. 3. 3. ιμο. S. ultdf. l.pen. l. 7. c. hic. Qui ante solutionem agit Pignoraticia, licet non
recte agat , tamen si osterat in Judicio pecuniam, non si dam satisfactionem, l. io . hic. debet & rem pignoratam , & quod sua interest, consequi. d. l.9. S. M. Sed & si forte re abutatur creditor , & dolo debitorem impediat, quominus jure suo uti queat , in id quod interest agetur. I. M. in pr. vers. speram. hic
. Agitur adversus creditorem , qui cum est contractum , & qui pignus possidet , t. 32. vers. creditor. de neg. gest. aut ejus heredem ; Non adversus alium rei posse Grem . l 27. hic. l. . C. de distr. pign. de jure civili: de Iure Potitificio etiam
in tertium possessorem. c. cum contra. 6. de pign. tibi Inn. In hoc agitur, ut res restituatur, I o. f. sin. hic. una cum fructibus, tam naturalibus, quam civilibus, i. a. t. 3.rn princ. c. hic. quos percepit, Vel per cipere debuit: d l. 3. exceptis iis quos creditor vel cum usuris pecuniae impensat, vel in sortem debitam imputat: l. I. n. L ult. c. l. I. C.de distr. HD. t. 9. C. demignor. l. 22. V2. hic. & ut praestetur tam num quod creditor in re pignorata dolo vel culpa dedit. l.9. f. uls. l. . hic. l. D. C. eod.
Dolum enim & culpam,& vigilantissimi patrisfamilias diligentiam, praestare creditor debet. Quia ejus potissimum gratia pignus constituitur. l. 13. 3.
. cum si. seqq. t. 22.6 .s n. l.2I. hic. Vim majorem & casum non pretestat .. Custodia enim adversus vim parum proficit. l. 3I. de
Itaque ad dominum rei periculum pertinebit : l.
238쪽
eam periisse probare possit: vid. Gl. 9 Dd. in l. 4.
c. eod. Bart. in l. 6. f. an υero. de edendo. in M. Nisi ut amissio rei pignoratae debitorem liberet inter contrahentes placuerit. l. s. l. 4. C. hic. Quod si venditum sit pignus, sui vendi cessante in solutione debitore poteth, t. .hic.) agitur ut residuum pretii cum usuris creditor restituat. l. . S. 2. in M. I. a. hic. Contraria pignoratilia datur creditori, adver- .sus debitorem , l. I 6. S. I. hic. ut ab eo indemnis servetur, si forte per id quod pignori accepit, damnum passiis sit, i. 3I. eod. aut si deceptus sit, accipiens verbi gratia) aes pro auro P LI. S. ult. l.9. in I r. l. I 6. S. I. l. 36. eod. aut si in rem pignoratam impensas fecit necessarias, t. 8. hic. Utileiser d. l. 32. aut si falsa solutionis spe ostensa , debitor pignus recuperavit ; 3. Me. ac in similibus casibus, I. 22. f. pen. cum si . seqq. hic. in quibus aequitas suadet, indemnem creatiorem praestari. t. si ser
Utilis actio pignoratia contraricia datur creditori adverius heredem, ut rem ejus, a defuncto sibi obialigatam, neXu teneri patiatur ; cum factum defuncti praestare & approbare debeat. l. cum a matre. I .c.de rei vind. ι .si Titio. 22. F. de pignor.
Possumus non solum per nostras , sed & per
alias personas obligari, tam eX negotiatione terrestri, quam maritima. Ex negotiatione maritima oritur actio Exerci loria, ab eXercitore sic dicta. /Exercitor est, ad quem omnes obventiones &reditus eX navi perveniunt ; sive sit dominus navis,
239쪽
ri 8 Digest. Lib. x IV. Tit. I. sive a domino per aversionem sid est , non ad numerum certarum amphorarum i sed integram navem in universum , averso in se a locatore omni
periculo, lucro & damno, l. ., . rix.seq. t. 36.
locati. Iq. f. si aversione. de peric. O com . rei vend. . vel ad tempus, vel in perpetuum , conduxit. l. I.
Magister navis est , cui totius navis anchora Mgubernatio mandata est, vel ab ipso exercitore, vel a primo navis magistro. d. l. I. S. I. ct F. In illum exercitorem datur actio , si quid cum magistro navis contractum sit; tu eam tamen rem, cui praepositus est, d. l. i. f.7. ι,An. hic. praepositio enim legem dat contrahentibus,extra quam si contrahunt, aequum est e Xercitorem nou teneri. du. I. f. I 2.) idque propter utilitatem navigantium , ne facile decipiantur. da. I. Quae actio est Proetoria, d. l. Io in n. Myen .l.s. S. I. eod. in personam, rei persecutoria, in solidum, d. l. I. f. ult. t. 6. 3.1 .hic. perpetua, & ad heredes transitoria. ι . , .ult eod. Cum ea concurrit actio directa , contra magistrum qui contraxit, d. l. I. S.I7. O S.pen. & Contra ipsum exercitorem , quasi ipse contraexerit, dum contrahi cum magistro permisit. S. uir. Inss.
Si tamen ab altero exactum sit, cum altero agi non poterit. d. l. I. S. pen. .Et haec quidem ita se habent, si quando cum magistro navis contractum est. Quod si eum nautarum aliquo contrahatur, non competit actio in
Nam qui nautas quasi instrumenta navis adhibet, non contrahendi cum eis potestatem facere videtur; culpa tamen & dolo carere eos curare debet: d. l. I. 3 2. culpae suae imputaturus , si minus idoneos, quasi vitiosa instrumenta, adhibuerit. l. .
tra navem illud sit commissum ; si, ut quisque Vectorum res suas servet, neque se damnum velle
240쪽
De Lege Rhodia de jactu. 2praestare, praedixerit, & praediatoni vectores consenserint. l. in . ubi Bart. F. naue. caup. stub.
Τ I T. ΙΙ.T Ege Rhodia cavetur,ut si levandae navis gratia jactus mercium factus sit, omnium contributione sarciatur, quod pro omnibus datum jactumque est. l. I. hic. Equissimum enim est, commune detrimentum fieri eorum , qui propter amisias aliorum res, consecuti sunt, ut merces suas haberent salvas. l. a. in pr. Pers aequissimum. eod. Dominus igitur amissarum mercium , 'ui contra alios, qui una vehuntur , nullam habet actionem , quia cum eis non contraxit,) .am magistro aget ex locato vel conducto sprout merces vehendas locavit, aut locum in navi conduxit.) ut me ces aliorum retineat, donec portionem damni praestent. l. 2. in pr. hic. Quae portio pro aestimatione ac pretio rerum quae salvae , quaeque amissae sunt, praestari solet. d. l. 2. g. Sed in rebus, quarum nomine conferendum est, festimatio haberi debet, non quanti emptae sint,sed quanti venire possint, d. f. . vers. sed in his. ac pretio rerum praetente. t q. eodSed haec tum demum locum habent, cum semvandae navis caua jactum est : id est , ubi jactus,
nave salva , in tributum venit. l. . 'in pr. S. I. hic. ' .
Quod si ante iactum , vel in ipso jactu naufragium fiat, quod quisque ex eo servare potest, sibi
servat, tanquam eX incendio r nec amissae navis, merciumve damnum collationis consortio sarcitur ι. F. l. p. t q. hic. Quocirca etiamsi navis, jactu levata,postea tema 'pestate pereat, nihil contribuendum est, nisi meroces Perditae eXtrahantur. d. I. . S. I. si antennae armamentaVe naVis deusta aut coe-Κ et rupta