장음표시 사용
241쪽
etro Digest. Lib. X IU. Tis. III.
rupta sint , aliaque parare magister navis cogatur , nihil contribui debet: ut nec fabro , cui loc tum opus est , si malleum fregerit: neque aurigae, cujus currus conductus est, si equum currumve ruperit, quippiam eo nomine debetur. d. l. 2. S. I. l.6. hic. Res j aEtie domini manent, nec fiunt apprehendentis , quia pro derelicto non habentur. l. a. l. 8. hic.
Τ I T. III. T T Τ ex negotiatione maritima nascitur actio Exercitoria , sic cae terrestri oritur Institoria ι ab
institore sic dicta. Institor, appellatus egeo,quod negotio gerendo instet,l. 3 .hη.) est is, qui tabernae locoVe, ad emendum vendendumve , quive sine loco ad eundem
actum, praeponitur. I. I 8. hic. Ex hujus contractibus dantur actiones, quae v cantur institoriae, quod ex Institoris contractu non
directo , & Jure civili, sed ex Edides Praetoris , in
praeponentem , quicum non est contractum , competant: l. 17. in pr. hic. & quidem insolidum, t. a C. eod. etiamsi plures sint qui praeposuerint: l. 13.3.3λ. cum l. seq. eod. & quamvis an rem versum esse eorum nihil probetur. I. ult. de exerc. a t. Dd.in l. 27. si cert. pet.
Nec enim contrahentes decipi debent, I. II. f. s. verisitem Hic. qui fidem praeponentis sequi videntur. l. fu . pro scio. l. si in Zitorem . si cert. pet. Id quod cum Institore gestum in , .lum det umpraeeonentem obligatos Mus res gratia cui praepositus tu erat, aut de eo quod ad cam rem aliquo modo pertinet, d. t.F. 3. 3. I f. sqq. l. pen. f. sin. hie. quod a ri probandum. l. I. I.F. C. hic. contractum est. l. p. f. II. l.pen. f. 2.1f. l. 3. C. hic.. Conditio enim praepositionis diligenter est servanda : I. II. f. F. hic. & videndum qua lege , quasorma & conditione institor sit praepositus, ut si fi- .
242쪽
. Disastitoria actione. 22I nes mandati excesserit, praeponens non teneatur. d. l. II. S. F. cum f. seq. Tamdiu tenetur dominus, quoad praepositio durat, quae morte domini non finitur, ut caetera maudata: f. item Inst. de mand. l.26. mand . sed durat in heredem, donec institorum mandatum expresse revocetur. l. II. 6 2. l. pen. S. I. hic. Non sufficit institorem prohiberi ne contrahat, sed & prohibendi sunt orines, qui cum eo aliquando contrahere vellent, ne in posterum contrahant. Qui autem illi sint cum ignoretur, utile est palam, ne quis contrahat cum praeposito , proscribere. d. l. II. F.a. Datur, ad similitudinem institoriae, utilis interdum actio, LI a. l. I 3. l. I9. It l. pen. C. eod. & quasi actio Institoria, cum ex contractu delictove quasi 'Institoris agitur. l. s. S. item: eod. Bald. in I. manda tum. 1 F. n. 3. c. mand.
Quasi Institor dici potest, qui non ad nego-
Cianaum, sed uni alicui negocio , aut certo facto praepositus est. d. l. I9. ubi not. d. l. F. g. item. Bald. iv d. l. mandatum. n. 3. . Bare. IV in d. l.si in-'stitorem.
Potest Institor,eX contractu tempore praepositionis habito, non tantum durante psepositione conveniri; l. . ubi not. hic. Dd. in I. I. 9.7. ubi Castr.de exerc. an . Ias in d. l.si institorem . sed & ea finita: N. l. 7. S. II. g. ad SC. Mac. perinde ut Magisternavis finito ossicio. l. I. S. II. ff. de exerc. ae . Cum argumentum a Magistro ad Institorem valeat. arg.
t. et et . ,.si duo. hic. Duar. ibid. num. . Nesemb. n. 6. Costat. ad i. ult. C. eod. quem Vide. Damino, adversus contrahentes cum Institore, . . nulla datur actio extraordinaria, I. I. hic. quia legitimis remediis securus cst d. l. I. Si tamen aliter rem servare nequeat, dantur ei utiles actiones in eos qui cum Inuitore contra X runt. d.l. I. in . I. a. bi . l. 13. S. 2F. de act. emt..Hae omnes actiones perpetuae sunt, dc heredibus atque in heredes dantur. l. I F. hic.
243쪽
Digest. Lib. XIV. U. IV, De tributoria actione.
HAEc Actio Tributoria , dicta est a distribuendo
vel diva dendo. Nam si filiusfamilias vel se vus, vel liber homo qui bona fide serviet; I. I.in M. ι.2. seqq hic. sciente nec contradicente patre vel domino, in peculio negotietur, creditores ejus, adversus patrem vel dominum , hanc actionem habent , ut merx peculiaris inter omnes creditores, pro rata portione , dividatur , ita ut nec patris vel domini, nec occupantis, melior sit conditio. I. I. inpr. 3-3. f. . l.F. S. mercis. l. 6. hic. . Si patris vel domini dolo factum sit, quominus , merx peculiaris inter creditores geometrica proportione distribueretur,in eum datur haec actio, ut quantb minus alicui tribueIit.raestet. l.7.. 0 M. hic. Est haec actio praetoria, d.I. I. in pr. hic. per natis, rei persecutoria, perpetua, qua heres de eo duntaxat tenetur, quod ad eum pervenit. ιI. S. .i.8.Iθ. in pr. hic.
Luod cum eo qui in aliena potestate est, negocium gestum esse dicetur.
T' Iliusfamilias ex contractu , dum in potestare C est constitutus inito , etiam post emancipationem , aut alio modo solutam patriam potestatem , manet quidem obligatus & convenita potest , t. 39. de an . I.17. deIud. l. a. de cap. dim. sed per hoc Edictum non ulterius quam facere potest; I. I. a. his. hoc est, deducto ne egeat. l. 3. eod. l. I73. de R. I.
Quod Edictum ex aequitate jus rigidum quo filiusfamilias sui juris factus , utpote capite diminutus & quodammodo alius & novus homo factus ; ἰύ8. desolui. l. 27. f. de adim. leg. non amplius
244쪽
De Semat consulto Macedoniano. 223 amplius tenebatur in corrigens , creditoribus, ne 'propter juris subtilitatem dibito fraudentur, consuluit, & filiumfamilias cis teneri voluit; sed quia iniquum esset eum cX eo contractu ex quo nullum emolumentum percepit, gravari, ne ultra quam facere potest. ἰ 2. l. 3. c. l. 2. f. hic. Quod beneficium ipsi non competit, si vel patri etiam ex parte , sed non modica , heres, aut bonorum possest , d. I.4. Inr. ι . . S.I.hic. vel se patremfamilias esse, mentitus est. d. l. . f. I. Nec ejus heredi, sed ipsi filio soli succurritur. d. i. 4. S. seb. Quia privilegia personalia, quale hoc, non transeunt in heredem. ἐ. 42 F de min. tui. i. I 2. ff. Uluto matrim. Si eum servo contractum est , amo de peculio vel in rem verso, vel quod jussu, in dominum com- Petit, i. I.hie. nulla contra servum quia Iure Civili Pro mortuo habetur. l.quod attinet. 32.lservitutem. ao9. F. do R. I.
De Senat consulto Macedo mano.
1 I T. VI.HUjus Senatusconsulti introducendi causam praebuit foenerator Macedo: qui filiis- familias mutuam pecuniam , puta numeratam , l. 7. S. 3. hic. ad luxum credere solebat: unde tandem flagitiis obruti, ad quodvis flagitium impelleban-
Quod hoc Senatusconsulto in tantum prohibitum , ut nec actio, nec petitio, etiam post mortem patris, vel postquam alia ex causa sui juris facti sunt; l. I. pr. t. 7. Sq. F. s. hic. e X tali mutuo detur: d. l. I. nec danti , nec successoribus , aut sociis ejus: dummodb creditor sciat, aut scire potuerit, i. I9. de R. I. filium milias esse cui credebat. l. pen .hic. Nam si justa simplicitate deceptus sit, ut quia is se patremfamilias assirmavit, Vel simulavit: l. 3. F. t. I. c.h. t. aut aetatis beneficio excusetur, ut si minor minori mutuo det, cessat SC tum. d. l. 3. t. I.
245쪽
214 Iu e 8. Lib. X C. Tit. I. Et, si castrensit peculium filiusfamilias habeat
cessat in eo Senatus -consultum , usque ad quantitatem peculii. Cum in eo patris familias vice sun
Habet hoc Senatusconsultum locum in filiola- milias utriusque seXus, l. 9. f. et .hic. cri usque etiam dIgnitatis. l. I. 6.8.eod. Non tamen ejus qua jure potestas patria solvitur Noυ. 8 I. Sed in pecunia tantum mutuo data , non etiam aliis in contractibus;si non sit fraus Senatusconsulto cogitata. l. 3. 6.3. l. 7, inpr. S. 3. hic. Velutili aliae res, pro pecunia numerata,vel unde pecunia conflari possit, quae in mutuum veniret, sint datae. I. 3.3.pen. . 7. S. 3. hic. Fraus enim Senatusconsulto fit, ubi quod fieri noluit, fieri autem non vetuit, fit. I. 29. de legib. l.s C. eod. Et succurritur non filiolamilias tantum , sed Meius fidejusibri, d. l.9.6.3. patra, t.pen. c. eod. heredi.
Adeo ut amo , quae eX mutuo competit, exceptione hujus Senatusconsulti elidatur, d.ι.7. in pr. S. I. l. D.eod. &sic creditor jus agendi non habere Videatur , cum perpetua cxceptione removeri sit. l. 13. l. II 2. de R. I. . '
Ρ Sculium, dichim quasi pusilla pecunia, seu
pusillum patrimonium , t. p. 3. pen. hic.) est
universitas, I 32. in .pr.hic. eorum, quae fi liiisfamilias aut servus, i. 7. Whic. I. 8. Sust. depecul. ter. patre vel domino permittente , d. l. F. f. t. I. S. ult. l. 2. I. 49. hic. habet a paternis vel dominicis rationibus separata. I. . pr. O S. ex his. - 1. hic. Ex
246쪽
aeuania de peculis sec. 22sEx contractu servi in mere e peculiari negotiantis, i 2. 6.F. t . S.I.luc. l. I9. cum l. seq. f. de fide-j f. Sc filii etiam extra mercem peculiarem, d. l. 2. 6.9. Io. l. F. C. hic. quibuslibet. actionibus inde descendentibus, dominus paterve de peculio, puta dominico & proferutio, t F. S. vlt. l. 39. l. . J. eod. conveniri potest, ut quatenus in peculio est, catenus actori satisfaciat: deducto tamen semper eo, quod ipsi qui convenitur, a filio, aut servo , debetur :' quia praevenisse dominus paterve creditur ;I. 9. f. pecubum. S. praeterea. hic. & computato in peculium eo, quod pater vel dominus, aut ipsi filio vel servo naturaliter debet; I. I. 3 pen. eod. aut dolo malo fecit quominus tu peculio esset. lsiumma. LI. in prisc. eod.
Suando de peculio actio annalis est.
ACrio de peculio , quamdiu servus vel filius in 'potestate sunt, perpetua est: post mortem vero, aut emancipationem filiifamilias, manumissionem vel alienationem servi, annalis esse incipit. l. I. inpr. hie. id est, anno utili terminatur.
De in rem verso. Τ i T. III. SI hi qui in aliena potestate sunt, nihil in peculio habent, vel habeant quidem , non in solidum tamen ; tenentur qui eos habent in potestate , si in rem eorum quod acceptum est, conver
De in rem verso actio perpetua est,& locum habet , sive peculium ademptum sit sine dolo malo, sive actio de peculio anno finita sit. I. I. pr. 6. I .hic. 'Quia aequum est , patrem vel dominum cum alterius jactura non locupletari. t. I . F. de cond. ind.
In reas domini versum intelligitur, quicquid ne S 1 cessari. '
247쪽
ε16 Digest. Lib. XVI. Tit. IV. cestarib utiliterque non voluptatis causa. I.3. S.
hic.) im em ejus servus impenderi z. d. l.3. S. I. Et toties de in rem verso actio est, quoties procurator mandati, Vel qui negotium gessit, negotiorum gestorum habet actionem , quotiesque aliquid ita consumpsit servus M ut, aut meliorem rem dominus habuerit, aut non deteriorem. d..
Cujus reI probatio agenti Incumbit. S. caterum. . Inst. quod cum eo qui in al. pol. Si in probatione deficiat ; dominus Vel pater tenetur quatenus est in peculio. l. 7. c. quod cum eo ut in a.por. s.
ΤIT. IV. DS eo quod iussit aut mandatu patris domini ve'contractum est; quia quodammodo cum eo contrahitur qui jubet, t. i. pr. hic. cujus fidem quieontraliat sequi videtur. 6. 2. Inst. quod cum eo qui in al.rt.) in solidum,v1delicet quatenus jussit, i. 3.hie. adversus eum haec actio quod jussu datur. Iustui& ratthabitio comparatur. d.l. I. S. 6. hic. Accipitur enim hic pro quovis consensu. t. I. S. I. cum ιhseqq. f. rotum. eod.
TaΥ. Ι.MUlieres suo nomine contrahentes, essica citer obligantur; alieno vero nomine intercedentes Senatusconsulto hoc Vellejano obligationi, ob sexus imbecillitatem, eXimuntur, actione in pristinum debitorem restituta. l. 2.3. I. S. a. his. . . . Et
248쪽
Ad Senatiu-consultum Vesteianum. 217 Et non tantum illis si quidem deceptae sint, non si decipiant, d. l. 2. 3. 3. I.23. eod. nec enim dolo ea- .rum amplissimus ordo opitulatur. l. 3 o. hic.) subvenit, sed & harum fidejusioribus, mandatoribus , ac
procuratoribus,&c l. 6 eod. non modo quod regres-1um, si exigantur, adversus illas habeant, sed quia
totam obligationem Senatus improbat. t 16. S., M. eod. . omnis contractus Senatusconsulto comprehenditur,& quocunque modo interccsserunt, alienam, suo periculo, suscipientes Obligationem. d. l. a. f. . I. 8. mulier. l.9. hic.
Non si creditor scivit eas intercedere , colorque quaestus est obligationi. l. I 2. l. 3. S. I . eod. Adjuvatur ita mulier , ut si ex intercessione Conveniatur , excipere de Senatusconsulto ; sin quid praestiterit , solverit , delegarit , condicere , a. l. 8. S. I. S. 3. una cum fructibus , l. 32. S. I. eod. possit. Cum haec exceptio sit in favorem mulierum introd dicta. l. o. de cond. thd. Non adjuvatur hoc Senatusconsulto mulier , si post biennium ab intercessione iterum se obstringat, & pignora det ; quia non potest dici levitate quadam intercessisset l. 22. c. hic. si huic beneficio, tam in , quam e X tra Judicium, renunciet, t. . f. .
do sui beneficii sit a Notario. Accum. hic. l. s. derransae s. Rescissa intercessione,dantur e X aequitate Prietoria actiones, I. I.Si ult. hic. contra eos, quorum negotium mulier gessit: vel utilis, vel nova. Utilis, quae & rescissoria, t. 16. C. hic. vel restitutoria dicitur. l. 8. C. t. 8. S. I 2. cum S. seq. f. eod.) si per novationem amo creditoribus extincta est. I. 8. S. 8. hic.. Nova, si .obligatio in mulieris persona initium sumsit: l. 13. 3.3.hic. ut si millier obligationem sus. cepit, ne alius obligaretur. d. l. 8. I. pen. l. I . in .F. σω. ' .
249쪽
sar Dis: με. Lib. X VI. Th. III. De compensationibus. Τ I T. II. Compensatio , est debiti & crediti inter se contributio. i. a. hic. QuaQui convenitur, creditorem suum,eundemque debitorem petcntem , vel quoad totum debitum, si aequale; vel, ad quantitatem concurrentem si non, l-- C. hic. submovet, paratus compensare.
Interest enim nostra potius non solvere quam solutum repetere : L 3. hic. ne fiat per plura quod confici potest per pauciora. t. 39. S. I. C. de appelIDI. Io. c. dejud. Compensationr locus est, sive ex contractu non depositi l .ult. C. ue .puta directa l.pen. C. dedos) sive ex maleficio, dum tamen civiliter: l. Io. f. a. hic. &sive personali, sive reali actione, agatur. l. . c. eod. . S. 3o. Inst. de action. Cfac. I F. obf. I 2. Donet. d. S.
In publicis judiciis, ubi non privatorum jus, sed
publica vindicta, ad coercenda maleficia,spectatur, non admittitur compensatio, sed utrumque sontem suae pinnae manent. t.2.3. qui hoc. l. I 3. ad L Iul.deadali.
Nec admittitur compensatio , si species hinc inde , vel individuum , vel quantitas obligationi inest, vel in genere species debeatur: ut homo ζ I. 22. O GL Dd. in l. I. hic. in I. . C. eod. Quia aliud pro alio invito creditori solvi nequit. l. a. f. I. A cerr pet. Compensatio autem nihil aliud est , quam solutio. I9. de lib. ca C. l. amplius. rom rat. hab. Quantitatis ad quantitatem recte fit compensatio , vel speciei cum specie, cum idem genus debetur, ut hominis cum homine. Paul. lib. sient.cap .F. Accurs Bald. in l78J. de hered. i . Sichard.ad I. I .
Huic ita demum locus est , si debitum quod in sompensationem deducitur, vere subsistat, vel jure civili,
250쪽
Depositi, vel contra. 21 eivili, & gentium, vel certe aequitate naturali, l. 6. hic. & sit purum, l. 7. hic. liquidum : l. . .eod. id est , quoa certum sit deberi , aut facile probari &ostencii possit'. d.l. S r. ibi Dd. Quale est confessiim, praesens, quod ex judicato venit. Si aequitatem nullam habet obligatio, & cxceptione perimi potest , non venit in compensationem. l. I .eod. Veluti si debitum praescriptione vel sententia absolutoria inane sit redditum. Goph. ad Lr .ss hic. Compensatio hodie ipso jure inest omnibus , l. . O s. l.fn. C. eod. uti & olim bonae fidei actionibus:
I. D.l. si ambo. hic. strictis doli mali exceptione opposit . Cujac. l. 8. obf. cat'. I 6. Ipso jure tamen non aliter fiunt compensariones, quam si paratus sit Reus eas facere, I.2. hic. & -jiciat, d. t. M. atque opponat. f. in bona ei: Inst..de action. Potest enim Judex cas reprobare. t.' S. I. hic. d. t. . vide Donet. in I. . num. 8. C. is c.
Depositi, vel contra. T 1 T. ΙΙΙ.REs, quoniam non modo ad usum, verum etiam ad custodiam credi solent, ideo pauca de deposito ejusque actione dicenda. Deposatum, sacceptum pro re deposita) est quod
custodiendum alicui datum est. l. I pr.hic. Pro contractu acceptum, cst contractus, quo res gratis custodienda, & quotiescunque deponens reposcet, in eadem specie restituenda,traditur. Inst. 3Mib. mod. re coni. obl. Deponens quovis tempore potest rem repetere, d. l. I. S. 22. S. pen. & depositarius suo ossicio liberari. t. s. s. sin. eod. Quia ad rem custodiendam , non servandam, tenetur.
Depositum, vel est Depositum in specie, quo res non litigiosa ab uno, vel pluribus, deponitur I. f. 22.2F.27 43. c. hic. Vel Sequestratio: quae est. depositio rei litigiose, seu controversae, apud sesuestrum, a pluribus, in solidum, ea lege, ut lite Peu-