장음표시 사용
311쪽
eso Digest. Iub. XXII. Tit. IV. manant; nisi caussi d judice cognita, di decreto ejus
intercedente : e Xempli gratia : super statu , morte, consanguinitate. c. series . ubi Inn. u. 2. Panorm . n. 3. lin. n. 3. O . de testib.
Specialiter a lege prohibetur per Notarios fieri instrumentum , de contractibus lege statutove prohibitis , l. I . S 3. C. de SS. Eccl. i. 29. in D. C. detestam. de delicto aliquo , puta homicidio , Ut,
metuue, Vulnere , aut injuria alicui facta, de defensione necessaria r nisi interveniat judicis cognitio & sententia: Mid. in d.mbr. n. 17. Quia in ejusmodi non est testimoniis scriptumarum credendum, sed Potius testibus. l. 3. f. idem Diυ- .ubi Bart. de testib. His exceptis, de omnibus quae non sunt contra juris dispositionem licite instrumenta conficiuntur. Bald. ibid. n. II. In instriimento a Τabellione conscribendo, hodierna praxis octo requirit: I. Invocationem nominis divini. Quae de Iure non est necessaria:
fc. Noυ. 7. c. I. NOV. 73. c. s. c. rr. pr. qu. IO. num. I.) 2. Annum a Christo nato , vel incarnato,
prout loci consuetudo eXigit. 3. Romanam indictionem Mensem & diem rei gestae: L Nomen Imperatoris aut Principis, in cujus ditione instru mentum fit: 6. Rerum gestarum seriem : 7. Nomina testium: 8. Subscriptionem, & signum tabellionis. Specul. de instrum. edit. f. a. in pr. Subsignatio tam contrahentium , quam testium in publicis- instrumentis ad muniendam
eorum fidem non requiritur. Salic. in l. eonir II. n. 3. c. hic. nisi cum leX expreMeam requirit. ut in l. 3I. c. de don. I. 2I. c. de testam: omnino necessaria est in privatis, quia hoc solo mu-njmento ad fidem faciendam, Panorm . post Innoc. n e . I . n. . de his piae sunt a prael. e cons. cap. Proficiunt.
Producuntur instrumenta in judicio, post litem
contestatam, Spec. de inser. edit. 3. nunc dicamus. n. a.
exceptis iis, quorum in libello fit mentio. Ea enim una cum actione petenti adversario sunt edenda. I. I.
312쪽
De fide instrumentorum , ctc. 29 et Facienda productio solenniter & in judicio , castr. in t . r. f. I s. post GI. de edend. & parte adversa ad id citata. Bald.in l .sancimus. θ' l. judices.
Fieri potest usque ad conclusionem in causa:
e.cum dilectu/.9. de Ad inst. Marant . inspec .aur par. 6. n. 8. oen. 26. nisi judex certum tempus diserte praestituerit, intra quod omnia instrumenta sint producenda. Spec .de r Ur. edit. S. nunc dicamin. in pr. pertext. in d. c. cum dilectu3. Fiunt instrumenta , vel ad solennitatem actus perficiendam , quando scilicet scriptura necessaria est; c. I ubi Gl. de cens. in 6. Vel ad cautionem probationis, videlicet ut in promptu semper habeatur probatio. c. Albertus. de testib.l. .de pign. l. Io. t. seq . c. hie. Bald. in rub. C. eod. Ex instrumento duae praecipue oriuntur praesemptiones: quod sit verum: quod sit solenne: Bald.
C. de Prob. Quae plenam fidem faciunt in judicio.
l. I F. C.hic. Νσυ.73. c. I. Nisi contra instrumenta excipiatur. EXcipitur autem ; quod sint invicem contraria producta 1 t. I . .hic. falsa; l. I 8. c. de probat. l. 2. 3.C.hic. a non Tabellione, vel non rite facta; cancellata; rasa; innoVata; Specul. de instr. edit. f. instrumentum. num. I. f. repetit. in prine. Scc. Imo publica instrumenta, testibus praeponderant, i. Io. de prob. I. 3I. C. de donat. l. 22.ubi Bald. c. de Episc. O cier. nec contra instrumenta testes interrogari possimi, nisi cum tabularum fides arguitur: Paul. lib. bene.F. t. I F. Non tamen obtinent vim sententiae, sed probationis. Unde nec executionem paratam habent ut sententia; nisi ubi illud aut pactione conventum est, aut statuto, consuetudineve, obtentum: l. o. de minor. I.ult. C.depos. Ari in l. omnibus. c.de jud. Bald. iv l. I. 9 2X.de exc.reijud. quae instrumenta guarentigionata appellantur. vid. Bart. O Dd. in l. si quis pecunia3. C. depos Bald .in I. I. . de exc. rei Dd.
Quod dixi plenam fidem facere instrumentum, N et accipi
313쪽
accipi oportet de authentico, I.2. I. ult. hic. Auth.s tias. ubi Bald. C. de edendo. Gl. in Νου. I 27. c. a. adverb. monumenta. dc de his quae dispositive in instrumento posita sunt; non de illis quae enuntiativε& incidenter narrantur. Inn. in c. m in jure. n. 7 .de
Q. O pol. iud. deleg. Exempla regulariter fidem non faciunt , sed tantum conjecturam inducunt , & suspicionem. Gl. in I. sicut. s. ad verb. acile. c. hic. Dd. in d. Auth.
si quis.. Et haec in publicis oblivent: in privatis instrumentis, quantam fidem mereantur , certa regula tradi non potest . . Libris quidem argentariorum & rationibus,putaeivitatum , collegiorum , hodie in rebus alienis creditur , I. eensus. de probat. in juribus vem ipsius civitatis probandis plene non creditur, nisi cum in archivum publicum sunt redadtie. IV. in rep. l. admonendi. n. I 37. de jurejur. Bald. in ι. exemplo. 7. c. de prob.
Multb minus creditur scripturis & rationibus
quaS mercatores , aut rei alienae administratores conficiunt, Bald in rubr. C. hic. n.33. Nisi contra scribentem producantur. I. 26. S. .deposus in d. rep. l. admonendi. n. I I . cum siq.
Sic multo minorcm Qem faciunt literae privatae
extra rationes, vid. Bart. in l. admonendi. n. 3 . cum.
sq. de jurej. Nisi contra scribentem producantur, d. l.26. 6 n. Authse quis .c.qui por.in pign. aut contra
i-α Maced . aut nisi subscriptione trium testium, vel contrahentiΗm, vel vetustate temporis, vel judiciaria cognitione, sint roboratae. Bald. in d. rubr. n I. c. hic. Doctores tamen instrumenta privata quae nullos testes habent squorum variae laut species; puta rationes, privatae annotationes,apochae, antapochae. pro scribente semiplene probare volunt; si altera pars eandem scripturam riusve partem produxerit:
ι. II. ubi Gl. O Dd. c. de testib. si sint antiqua , si scriptor
314쪽
De fide in Hrumentorum , sec. 's 3 scriptor nobilis , aut integrae famae fuerit; mora scriptoris fidem scripturae auxerit. vide Menoch. consu2. num. 6. O seqq. 3wns cent I. obf. 79. Instrumenta stricti juris sunt, Socin. cons 73.
vol. I. nec recipiunt eXtraneam interpretationem:
sed eam quae ex verbis desumitur,& quod illis non
continetur, habetur pro omisso. l. 2 I. tibi Batd. C. de prob. Unde recte dicitur, non adjuvari scriptura eum, qui illa non continetur. Bald. in d. l. 2I. Item quod instrumentum non dicit,nec nos dicere atque inferre debere. Bald .in l. interest. H. n. a. C. de solui. γ cons. 189.υol. 2. Nee extendi solet extra ea de quibus Notarius rogatus est, re quibus interfuit. l. praedia . 8. ubi Bart. de acq. est . Ut autem instrumentum tantum iis prodest qui nominantur, non aliis, eald. in d. l. 2I. Bart. in d. l. admonendi. n. 3 2. ita nec aliis obest, nec contra alios probat. Bald. in Muth. si quis in aliquo. c. de edend. Literarum tamen monumenta ad succe res,vel iuris, vel rei etiam singularis, extenduntur,& con tra hos vel pro his, peraeque fidem faciunt, atque contra authorem cujus jure utuntur. Bald .n. I. Cas. n. a. in l. 2I. C. de probat. Amisso instrumento , obligatio eo contenta non extinguitur , nec est inutilis , sed aliis quibuΩcunque modis probari potest. l. I . c. hic. l. I 8. c.
ae a T. V. IN probatione facienda testi aeque creditur ac instrumentis. l. Is . C. de . instr. NOV. 73. Testis est, qui de aliquo facto controvcrso testimonium dicit, vel alicui actui adhibetur , ut possit de eo , quandocunqtae opus erit, testimoniunudicere.
Testimonium est ipsius testis asseveratio.
315쪽
Di est. Lib. X X II. Tit. T. .
Quia ver , testes ad veritatem.eruendam adlisin' bentur, c. I .restis. cogen. eX cujus occultatione nulli jus suum inverti publice utile est; c. .eod. I.22lic.
ideo testimonii dictio quodammodo juris publici
est. d.l. 22. t. t. Ext. detest. cos.
Quare in judiciis omnes regulariter a Judice eompetente sId est , ab eo cujus jurisductioni 1ubjecti sunt . Alioqui impune ei non parerent. l. ult. Is de jurisa.) vel ejus delegato, coguntur esse testes,
Ext.de testib. cog . Spec. de teste. S.I3. n. F. tam in cis
vilibus , shodie, non olim.) quam in criminalibus causis: l. I 6.l pen. in pr. c.hic. nisi vel prohibeantur,
vel excusentur. l. I. cod. In contractibus non coguntur, nisi testium inopi magistratus ex ossicio, negotiorum expediendorum causa, testes praebeat. l. 22. eod. Reuber. in trae . de testib. par. 2. n. 168.
Prohibentur omninb esse testes. I. Pupillus; l. 3. f.pen. hic. praeterquam in crimine laesae majestatis: I Io. de quastion. 2.Furiosus, praeterqtiam tempore dilucidi intervalli : L eto. S. ne furiosM. qui rest. Ac . pQ. P.Infamis, c. . Ext. hic. l.3.3.pen. hic nisi rei necessitas exigat; ut, quia deficiant alii testes, quo casu admittitur ejus testimonium, sed non sine tormentis: l. 2I. S. si ea. hic. q. . Servus: l. D. C. esed . Nov. 9o. c. 6. verum si aliae probationes deficiant, ejus responso credendum est , l. 7. hic. id est, quaestioni. l.7. de probat. Quidam in certis tantum causis repelluntur: Ut, I. nemo potest esse testis in re sua. l. Io. f. l. Io. c. hic. 2. Nec domesticus , l. 3. C. eod. neque pro do-mcstico , l. pen. hic. neque contra domesticum, nisi in crimine laesae majestatis, i .ult l. 6. S. 2.C.Adl. Iul. majest. vel adulterii; vel fraudati census, i. D. C.de quas . vel crimine domestico , quod non facile per e X traneos testes probari potest: l. 22. C. de adm. tui. l. ult. C. de sicar. 3. Non auditur testis contra eum, cui est, aut praesumitur esse, inimicus capit lis,ut, quia inter eos fuit judicium criminale, Νου.
So. c. 7. Uel, quia testimonium contra eum antea,
in judicio criminati, dixit: l. 23. hic. 4. Nemo potest
316쪽
De testibus. 29Stest eum testem producere, cui, ut testis fiat, imperare potest. I.6. eod. Qualis est domesticus, id est, in
alicujus domo vivens & ejusdem imperio & pol stati obnoxius : l. 6. ic. l. as. 6 2. t. 3I. F. IS. f. do. Edil. Edict. ut sunt pater & filius; l. F. l. 6. f.quod
es rue. l.9. hic. maritus & u Xor ; libertus, patronus; Iervus,dominus; mercenarius & is apud quem quis degit. Farin. qu. Τ . n. 2So. I39. di se . Duar. a.du'. 28. s. Judaei & haeretici, contra orthodoxos produci in Judicio testes nequeunt: pen. C. de haeret. μυ. s. nisi sit quaestio de conditione curiali. d. Νου. s. 6. In causis criminalibus non possunt esse testes minores Viginti annis, i .eto. hic. rei publicorum criminum , d. i. ao. socii & participes criminis. l. II. . eod. 7. Mulier in testamentis: l. 2 o. S. I. qui test. Me. N in causis fetidalibus. lib. 2. Hud. tit. 32. Testimonium illustres dicere non tenentur, nisi ex speciali jussu Principis. l. I 6. in pr. c. hic. Excusantur a testimonio dicendo. I. Cognati ucque ad septimum gradum. a. Assines, qui inter se loco parentum & liberorum mur; ut, socer, gener, vitricus, privignus: & ex sponsalibus quasi amnes, ut, sponsa filii, & pater sponsae. 3. Patronus,patro na, libertus, liberta. l. .ubi Gl. t. s. hie. l.ult. inpr. de gradib. ines hic. n. 3. Uolentes admittuntur , ctiam intra tertium gradum sed transversalem. Hipp. sing. δῖ3. -ng.
cons I93. Dan. LAnd. in c. nonnulii. de rescrip. etiam in causa criminali: Bart. in tr. testium. verbueonsanguineo . vid. in l. parentes. C. hic. Spec. deteste. S. I n9. Sed quoties recipiuntur, toties in a Stis ponendum volentes esse examinatos, ut impugnatio evitetur.
Bald. in l. resbyteros. C. de Episc. Cler. In causta civili mediatores sid est, proxenetae, vel arbitri compromissarii, Reuber. d. traft. de testib. par. 2. n. Io . ) non coguntur testimonium dicere : nisi utraque parte eonsentiente. Noυ.
Quo minus quis adjudicem testimonii dicendi
317쪽
causa venire cogatur , e Xcusat I. Absentia,praesertim si longum iter sit, neque consuetudo requirat testes evocari. l. 3. f. ult .hic. Sta judex hoc casu disquiret, utrum testes evocare debeat, an procuratores partium eo destinare ubi testes sunt, ut ibi testimonium feratur: l. I 6. c. eod. l. I 8. C.de M. instr. NOV. 9 . c. 3. 2. Militia : d. l. 3. f. ult. I. 8. hic. 3. Dignitas, t. Is . de jurejur. ut Episcopatus. Nov. 12k. c. 7. . Se Xus muliebris, si mulier sit honesta:
becillitas corporis ob adversam valetudinem , vel senematem d. l. II. d. l. 8. 6. Inopia .c.si qui restium. g. Ext. hic. Haec ita obtinent in causis civilibus , non omnino in criminalibus ; in quibus necessaria videtur testium praesentia. d. l . i. S. 3. hic. NOV.9 o. s.f.
Examinantur testes de fassis, causarum tam criminalium quam civilium, I. I. hic. c.de testibm. 2y. e.s . hic. ad quae se testes referre debent. Alex. cons. 2 8. ad praedicta. n. 6. per l. stipulatio. f.ω qu que . a.
Nec enim jus, quod certum est, i. ettae jur. OOct. Un. testium approbatione indiget, Bald. in add. ad Spec. , . nunc videndum. in pr. Nisi quando cum f. cto aliquo est conjunctum , ut in consuetudine
probanda. Est & extra judicium testimonioriam usus; puta in probanda nativitate, statu, l. 6. C.de M. in stir . moribus cujusque. Inn. in c. r. n. Io. de . rn'. Dec Aeprobat. S. I. Testificari debent testes,super articulis dotaxat
propositis. GLiv l. 7.de pet .har. Bart. in tria f. restium. qualiter. n. 3. Examinantur etiam super interrogatoriis adve se partis, c. 2.hic. in 6 item conneXis, Bari .d. f. qualiter. νr. 3. & circumstantiis loci, temporis , l. I . t. antep.C.de covir. stip. II 3. I quod vi aut clam . . cc.deteste. c. de inter. n. Io II. O I 2. non de re ignot2, Spec. S.I.n. 8. aut facto alieno, Dec.de interrae. n. O. per t.Marcellus. S. I. rer .amot. neque verisimili, l. 2I. hic.
318쪽
De testibis. dis hic. sed de facto proprio: hoc est,de eo quod per aliquem tensum corporis recte & vere perceperunt,& ipercipere atque cognoscere potuerunt. l. 18. c. hic. Eart. in l. 3. b. um . n. a. hic. Nam ex certa scientia , non verb super credulitate, c.relatum. Ext. de test. Spec. S. I. n. F8. aut auditu auditus ; Gl. in l. a. f. 8. de a J. pluυ. arc. Spec. S. sunt tractandum. n. 8. hie . seu de auditu alieno, Nov. I. ck2. l. testium . ubi Gl. Dd. C. hic. testimonium perhibendum cst. d. l. restium. Spec. S. I. Testes producendi demum post litem contestatam ; c. I. c. 2. ut lit. non coni. θςc.de test.S.2. in pri. nisi cum ad aeternam rei memoriam e Xanainantur;
c. quoniam .eod. aut alia justa caussa; puta, valetudinis, seni I, peregrinationis , accelerationem e Xaminis urget; d. c. quoniam. aut periculum sit in mora; Ut in causa matrimonii; ne conjugum' alter qui ad Vota properat, diutius eludatur;l. 2. C. de s Ual. Vel in electione Praelati confirmanda; ne Ecclesia, Pastore destituta, damnum patiatur. c. I. de elee ion. Alias vero judex,lite demum negative contesta- 'ta probationem fieri decernit; l. . 9bi Sart. C. deditat. sumptibus producentis. l. I I. C. hic. SIec .d. h
Qui; facto ejusmodi decreto, testes nominare, Scut examinentur postulare, l. I 8.C.de . t r. l. . f. hyc. F. tibi Bart. de dam. ins ac articulos, de quibus interrogentur, congruentes libello, Spec .de testib. S. nunc viden m. n. I. 3 4. inscriptis, Spec. eod. osse re debet.
Quo facto iudex per se; ec. de test . . de exami
natione.n. a. aut, si testes longe remoti sint,persub-
sidium juris, implorato loci illius judice; l. 19.
Auth .apud eloquentus. C desid. instr. Spec. eod. f. I. n43'. aut si personae egregiae sint, vel debiles, misso ad eas notario; t. Is . de iurejur. c. I.c. cum olim; Ext. hic. examinationem ita instituet, ut de testes citet,l. 3. S. D. hic. iisdemque, si necesse fuerit, securitatem priaestet, Spec. d. f. qualiter. n. Iῖ. & adverse parta examinationem denunciet, c. 2. Ext.bis aeum . .
319쪽
Ied etsi. C. hic. eaque praesente , vel contumaciter absente, Spec. d. f. n. I 2. testes recipiat, & ab iisdem jusjurandum de veritate citra affectionem , ad totam causam, Bart. n. 8 9. Cast. IV. in I. si duo. 8. f. idem Iulianus. de juretur. Spec. de test. S. I. n. 6Ia dicenda exigat; l.9. C. hic. l. 18. C. de M. instr. Noυ. 9 o. c. I. Spec. eod. f. sequitur. idque intra terminum productioni praestitutum; cl. I . C.de dilat. articulos probatorios adverta parti communicet, ut interroga toria squae producenti non communicanda. Dec. detest. S. jam de interrogatoriis. Bald. in I. 2. C. ut lit. pend. Rom.'g. 266. Duen. inreg. s. cumfasi.) conci-Pere atque e Xhibere, c. 2. hic. in 6. Spec. d. f. jam. &protestationem de excipiendo contra testes facere, Spec. S. I. n. I. Opportune queat: quibus perfectis judex clam partibus , l. I . C. hic. Spec. f. nunc tra- Bandum. n. I. secundum vulgarem, sed erroneam, . Nov.9Ο. c. ult. l. pen. C. hic. l. 18.C.de fide instr. l. 17. S. quastioni. f. adi. Iul. de adult. licet usu approbatam, Guideliv. lib. 2. dejur. novus. c. Io. Doctarum
sententiam. ) adhibito tantum notario qui dicta
consignet, Spec .eοd f. n. I. 2. sagillatim, Spec. d. S. yr Nov. 9O. c. . testes e Xaminet; & religiose super omnibus articulis atque interrogatoriis, &caua scientiae, ci37. Exi .hic. Dd.in Isola. C.hic. Spec. S. I. N. 6o. interroget. l. 7. in M. ubi Gl. ct Bart. de ha-red. pet. Si tamen judex videat articulos , aut interrogatoria parum recte concepta esse, potest eκ ossicio super tota causa dummodo super tota sit juratum,e. 29. Ext. hic.) testem eXaminare, & impertinentium articulorum vel interrogatoriorum nullam rationem habere. Spec. de interrogat. 3. 3. Examinatione peracta & diligenter per notarium consignata, operam jude X dare dcbet, ut partes ulteriora productioni renunciente Spec. Iutis.
in pr. OS .ult. & coram illis, ad id citatis, attestationes periantur & publicentur, Spec .d. S.Iaris. dccopia attestationum litigatoribuS communicetur,.
quo contra e Xcipere , aut pro, illis dicere alteriusaossint; Spec. ,.sve. n. 3.
320쪽
De testibiu. Testes si omni exceptione majores) aeque ma gnam fidem faciunt, atque instrumentum publicum : I. Is . C. des d. instr. scilicet quando duo, vel
tres,cum minimum, idem asseverant, l. Ia hic. cumque idoneam testimonii & scientiae suae rationem reddunt. Qui eam non reddunt interrogati; ne praesum- .ptionem quidem ullam faciunt. l. sola. ubi Dd. c.
Sin autem de ea interrogati non siat, in his quae sensibus quidem sunt exposita, fidem meremur: in illis vero quae tantum intellectu comprehenduntur nequaquam. Barr.in tr.test. S. 2. ct S .conventiculum. Bald. Dd. in d. l. sta. Uni assirmanti plus creditur,quam decem negantibus: Gl in l. 27. S. si plures. de recep. arb. Bald. in
Si separata ac diversa dicant, ita ut eorum disti
conjungi nequeant, Bald. in l.testium. Ol. 8. n. I 2. C. hic. Alex. consp3. in casu vol. I. tunc Veluti singula res, etiamsi plures sint,integre non probant. c. licet. 23. c. licet. 7. Ext. eod. Hip.sing. II.
Caeterum in universum haec tota res pendet judicis ab arbitrio : cujus est: prudenter aestimare, quantum fidei testibus adhibere debeat. l. 3. S. C. i. 2I. f. . hic. Quod ex fide, dignitate, moribus , fortuna, eon stantia, religione testium, l. i. f. sin. l. 3. 3 . I. l et I S.
moniorum verisimilitudine & congruentia , d. l. 3. S.I. d. l. 2I. S. I . est ponderandum. Testibus enim, .non testimoniis, est credendum. l. 3. S. 3. hic. Est & illud providi judicis,examinatorum dicta, quoad ejus fieri potest, conciliare, ut valeant po-- 'tius, quam pereant: o. in nostra. 32. c. ct m tu. Is. Ext.
hie. Spe e. de interrog. n. H. Scita benigniorem partem, I: Izs.de R. I.e .ex literis. 3 . Ext. de M. 1nst. Spec. s. I. n. FI. ac maximὸ pm reo,nisi causic favor diversum postulet, c. cum tu. Ext.hic. interpretari: c. . de rejud. l. 8s. de R.I. Spec. de testam S . I. π. II ac , ubi aperta est contrarietas , potioribus atque pluribus,