장음표시 사용
81쪽
Diges. Lib. II. Tit. X I I. reum principalem, quam ejus fidejustores. l. . pr.
f. F. t. s. l. II. hic. Ex ea actio competit, quae est, aut Certi condi-Go, si certa quantitas promissa sit: aut Incerti,in id
quod interest , ad illud tempus quo sisti promisior
cubuit, i. 12. hic. si fimpliciter promissum satisdatumque sit. l. ult. si quis injin voc . non ier. l. ult. deflip .serv. pr. Inst. de T. O. Sisti non videtur , qui vadimonium deserit, qui non in eadem caussa sistitur, l. II .hic. qui novo i xi privilegio utitur. l. I a. eod. Quod Actoris conditio praescriptione fori reddatur in asendQ durior. l. I. O 2.3. de alien . jud. mur. c. f. ct. Datur haec actio heredi,& in heredem,nisi stipulatio propter actionem quae ad heredem non transit, ut injuriarum, interposita sit. Is eum. io. f. qui iniuriarum. 2. hic.
Tollitur haec actio per exceptionem, si Reus jus- iam causam asserat, qua impeditus, judicio non stitit; veluti si adversam valetudinem, tempestatem, vim fluminis excuset, l. 2. pasim . hic. item si postea se sistat, nec Actoris jus e X mora deterius factum sit. l. 3. hic. Ipso jure non competit, si principalis actio transactione, moxte, Vel alio mocio, sublata cst. d. tia Σ. r. l. Io. S. L. Mir. hic.
De feriis se dilationibus , se diversis
temporibus. Τ I T. XII SI feriae inciderint, aut dilationes legitimae scierint concessie, in ea causa promissor est,ut adve sus eum stipulatio non committatur. La. in .squis injus voc. non ier. l. 3. c. de. diis Feriae sunt dies feriati,quibus jus non dicitur,nec sui potestatem magistratus facit. l. F. h. t. Sunt aut publicae, totius populi; aut privatae,alis cujus collegii vel familiae. Macr. Satur. l. I. c. I 6.
De publicia tantum hic agitur , quarum species
82쪽
ponunt Doctores tres : scilicet Solennes , Indicias,& Repentinas. Vid. Spec .de fer. S. I. n. q.. Reistit Iurisconsulti in l. 26.9.7. Ex quib.caus major. l. 3. C. de dilat. in Solennes seu ordinarias tribuunt, Sc in Repentinas, seu e X traordinarias. Illae, certo spatio quotannis recurrentes, aut Sacrae sunt, divini cultus causa insti tutae : l. 2. S. 6. 7. 8. l. ult. C. hic. aut Honorariae, in honorem Principis: d. l. 26. f.7. l.7. C. hic. aut Necesiariae, ad colligendum fruaus autumnales, & fervores aestivos mitigandum , concessae. l. . hic. d. l. 7. C.eod. Hisce deputantur menses duo ; d.l.7 .in princ. l. f. c. l. .f.hic. Et extenduntur moribus ad tempora seminationis. ex ratione l. I. C de agric. O censit. lib. II.
Repentinae e X causis variis varie & arbitratu jus dicentis distinguuntur. d. l. 26. S. 7. Princeps ut leges , sic solus ferias statuit genera-leS arg. l. . c. hic. Inferiores, ut leges & statuta,
sic ferias non prohibentur in sita dioecesi condere locales. Modb Principis consensus adsit. l4. c. hic. ibi Iltis. Bart. Duar. hic. Judex quilibet potest ferias a Principe , Vel lege jam indictas & degnitas, pro ratione & maturitate
fructuum moderari,& aut citius, aut tardius, prout
usus fert, indicere. Gl. Dd.in d. l. . l. Prasiden . hic. Dec. d. loc. Earum ratio non habetur in iis quae sunt voluntariae jurisdictionis , per t. 8. C. hic. Spec. d. loc. f. sequitur. n. I. 8c quae e Xpediri, nec differri Reipublicae interest. l.F. l.pen. C. eod. l. 3. l. pen. F.eod.c. 3.
Institutae feriae sacrae, ut multitudo a curis prophanis feriata, cultui divino det operam: l. 7. l.An. c.eod. Necessariae, ut agricolae, litibus vacui, colligendis tempestiv8 fructibus vacare pollint: l. I. F. ι. S.C.eod. Repentinae, ut publicum gaudium luctusve, publico justitio celebretur. Tempore feriarum nec a judice, l. I. hic.nec arbitro, l. 7. in M. C.eod.jus dici,aut citatio fieri,aut solutio debitorum publicorum exigi potest.d.t.7. in M. Parte alterutra emanente, actus a judice tem
83쪽
Dus. Lib. II. Tt. X I Lpore feriarum factus, est ipso jure nullus: d. l. r. in
.l .6.hic. IV. in l. . n. 3.hic. Nec appellatio est necessaria: l. I. S. I. g. hic. Quia non contra jus litigatoris, sed contra leges est tactus. Sententia die feriato lata licet nulla sit; tamen dies feriati in appellationum temporibus compu
' Solennibus, c.M. Ext. sod. & repentinis, Bald. iui. I. insine. C. eod. st privatis renunciari nequit, quia privatorum causa non constituuntur: Dec. defer. f. sin. Gl. lic. in l. 7. C. eod. Potest necessariis, δc ex
presse, l. I. f. re . hic. & tacite ; ut si in jus vocati Veniant , d. l. I. vel dies compromissi exitura sit. i. 13. , . 3 F de recept .arbitr. Dilatio est diei judicii diffusio atque prorogatio, qua pendente cognitio sustinetur , t. 36.pr. de judic & ossicium judicis quiescit. l. 3. C. de dilat. Dividitur in Peremptoriam,Non peremptoriam, l. 68. de judic. Conventionalem, Judicialem & Legalem. Peremptoria est , qtim perimit disceptationem, neq;ultra patitur adversarium tersi Versari. l. 7o eod Non peremptoria est, quae disceptationem ducitaXat profert, non perimit. d. l. 36. d. l. 3. Conventionalis est, quae fit ex consensu litigatorum . arg. l. 26. de re jua. l. . in . C. de dilat.
Judicialis est, quae fit a judice, vel ad instantiani
partis ; l. I. t. . C. eod. Vel proprio motu , Spec .dὰ
sedente puta eo pro Tribunali , utraque parte praesente, causa cognita. l. . C. de dilat. Non enim pro Judicis libitu , sed rerum necessitatate cogente; puta ut instrumenta producantur, vel testes exhibeantur , l. I. in pr. ct f. uir. C. hic. dari,&nec iterum potenti concedi, l. ult. F. hic id est, non facile. d. l. I. f. ult. l. 7 sseod. debent. l. i. C. hic. Et, de Iure Civili, non Canonico, quo dilationum spatia sunt arbitraria; c. quoad conisiit. de sint. O rejud. e. oblata. f. licet. de appellat.) si ex eadem provincia, ubi lis agitur, probationes seu instrumenta Poscantur, non amplius , quam trea menses; si eae alia,
84쪽
alia, sex; si eY ultramarina, novem, nec ultra concedere potest. d. I. ct uit. C. de dilat. Νου.692c. 2. Legalis est, quae fit a lege, veluti propter ferias .l 3. 6. L. Io. C. defer.
In pecuniariis caussis, una tantum dilatio in singulos actus datur: in criminalibus, duae Actori, tres Reo dantur: l. .hie. Si quidem in suo judicio reus Iitiget: sin ad alienum trahatur judicium, datur ipsi& dilatio ad convincenda precum mendacia , Vel instrumenta , aut testes producendos . Instructus enim esse non potuit, qui praeter spem ad alienum trahitur judicium. l. 2. C. eod. Quae actori denegatur. d. l. a. In civilibus quandoque e X magna caussia nova dilatio datur Marant. de dilat. n. 6J 8. 9. seq. tempore litis contestatae: ante eam, reo tripleX te minus e X lege est concessus. l. 68. seq. de judic. Olim per intervallum non minus decem dierum , l. 68. cum si . seqq. f. de judic. Hodie triginta. Aurh. qui semel. C. quom. quand. jud. Novet. II 2. cap. 3.
Dantur dilationes : ut litigatores idoneum habeant spacium , quo se ad judicium praeparare dc
instruere possint. l. I. C. de dilat .c. . Ext. eod. Unde omnes, modo longiores, modo breviores, pro locorum intervallis dari debent . l. 7. hic. l. I. l iat. C. de dilat.1is durantibus judicis ossicium conquiescit. l. 3.
vocato ad judicium Reo,& sui copiam faciente,
Actor actionem suam libello comprehensam offerat, Auth. osseratur. C. de tit . coni. atque edat: l. r. hic. l. 3. c. eod. Iudici ut sciat super qua re co-lnoscat Sc sententiam ferat, cum haec libello de- xeat esse Conformis ; t. I 8. st . com . divid. l. ult. C.de . . Meicom liberi. & Reo, uti deliberare possit, cedere. id est, solvere ; an contendere ultra debeat: & si contendendum putet , veniat instructus cognita actione, qua cQuVeniatur. l. I. hic in pr. Libel-
85쪽
Digest. Lib. II. Tit. XIII. Libellus, hoc in argumento,proprie pro scriptura, quae actionem continet, accipitur. l. 3. de accus Auth. offeratur. C. de lit. coni.
Mus partes tres. I. Major propositio , quae justam ex jure petitionis caustam ostendit. 2. Narratio, seu minor, qua infertur in proposita specie fa cti, eam justam petitionis causiam subesse. 3. Petitio, seu conclusio. In civilibus omnino , in criminalibus conclusio ne non est opus. Bart. in l. quid ergo. S. poena. de huqui not.infin ,.omnium .n. I 37. Inst. de aetton. Debet esse libellus rotundus , dilucidus, concludens, non obscurus, non incertus, neque generalis, aut alternativus. vid. Spec .de lit. con. f. ult. Lex d. aut offeratur. eum offerri jubet judici, e. r. de lib.οbl. competenti; Spec. eod. f. restat. F. videam M. quia hujus ossicium super petitione imploratur: I. I. C.de lit .cont. deinde etiam parti adversae. d. Auth. osseratur. l. I. pr. hic. In omnibus caussis, de quibus consti tu tum judicium, & inter duos lis est : Dec. de iis .coni. dicendum .per c .licet .de Simon. tam civilibus, quam criminalibus; d.l. 3. de accus. dam petitoriis , l. 6. de re r. υind. quam possessoriis , Spe c. d. loc. n. 2. S. . Inst. de inlud. libellus offerendus: Non tamen semper in summariis, Clemsepe .verb. libestiam non exigat. ubi Gl.de V. S. puta eXecutionibus. Specul.
In his enim qualiscunque petitio , etiam sine scriptura , lassicit : quemadmodum & cum per modum inquisitionis proceditur,l.Φ.ubi Gl. ad υerb.
aut judicis ossicium extra ordinem imploratur.
Coneipiendus libellus juxta stylum & consuetudinem cujusque Curiae: Spec. eod., .nunc dicendAm. m. 3. O S. sin .pr. l. 3. l. . de test . ubi nulla specialis extat consuetudo, scripto complectendus est. l. a. uerb. describendi. hic. d. Auth. osse ratur. Praecipua ejus forma in conclusione consistit . Bald n l.2. n. 2. vers praterea. c. de prob.
86쪽
De Edendo. Ex ea sussicit certum actionis genus intelligi, etiamsi nullum ejus nomen eXprimatur: e .dileas . ubi Dd.de jud. olim contra fuit. per l. 3. C. hic. Lult. c. detinterd. Probationum articuli ad libellum accommodandi sunt. e. licet 9. 3 άιdem. deprob.c JUvisicaverunt.detest. & sententia secundum eum ferenda. l. . c. de fideicom. lib.LI 8.com. div. Debet libellus ultro ab actore, etiam non monito, Spec.de lib.obl. .utrum..n 4. offerri. d. Auth osse
Eo nullo existente , processus nullus redditur. e. examinata. ubi Felin. 4 . G. jud. c. I. ubi can. Em. de oblat. Intencione tamen ejus apta , licet petitio sit inepta, sustineri debet; Felin.dloc. n. o. & super parte ejus apta totus fundandus processus, licet in reliquis sit ineptus. Bald. in c. I. n. . demit.
Potest libellus, interveniente decreto Iudicis,l. 3. c. hic. causa pro tribunali cognita, I.9. S.I.gdam . Proco . ad sententiam usque emendari & d clarari , t . S.In. de nox. ach. l. . l.SI. de per . ber. mutari verb, & actione vetere relicta, nova intentari,duntaxat ad litem usque contestatam. Dd.in ι. 3. c. hic. Can. in c. inter. de M. instr.
Jam de edendo. Editio est prolatio seu demonstratio , I. I. S. I. F. l. 3. c. hic. quam litigaturus sua , vel adversarii caula facit. Est vel Judicialis, vel Extrajudicialis , μοι. in. c. I. de prob. vel Li
belli , Me quo jam dictum) vel Instrumentorum,
vel Rationum, vel Actorum. vid. Gl. Alex. O Dd.in Rubr. hic. Quam fieri debere Prietor hoc Edicto suo , I. I. I. 64. priator .ss. l. 3. c. eod. introduXit: &. eam Judex, l. i. in υerb. ad ossicium judicis. Gl. O Da. c. hic. l. a. c. eod. ad petitionem partis decernit. IV. iv l. 9. hic. yer l. 6. f. F. vers. pertinere. eod. Si negligit, actio in factum in eum competit. l. Io s. I n. F. eod.
Qua: petitio, aequitate & justa aliqua causa initi debet
87쪽
66 Dios. Lib. II. TD. X IT debet, l. I.pr. l.M. I. hic. Puta quod petentis intemsit squod probandum, t .un. c.de sient. quae pro eo quod inter . l. a. de eo quod cert. Ioc.) editionem fieri, l. 6. S. hic. quae ratio maxime valet in publicis instrumentis edendis , l. 2. ubi Ias. n. 2.3. C. eod. non aeque in privatis : l pen .ad exhib. quod aequum sit, instrumentum quasi suum, aut saltem commune edi. l. . t. 6. S. F. seq. hic. l. 6. C. eod. Actor Reo petenti omnia instrumenta ad causam pertinenti , etiamsi iis non utatur, modo iis petitionem suam fundet, I. ult. C.hic. edere debet,l. 3. hic.
non reus actori: l. 1. C. eod. ne quidem rationes. l. . c. l. . l. 6. F. Tatiovem .st hic. . .
Durum enim est Reum cogi,ut ipse adversarium suis documentis instruat: l. 7. C.detest. l. I. C. hic. c. I. . de prob. Et aequius ad id eum non compelli,nisi forte in favorabilibus, i. I. C. eod. l.2.3. I .dejur. i. clem. I. f. caterum . de Mur. Dd in a. l. . Sane e Xceptiones , & reliqua , quibus reus in judicio utitur , Actori edenda sunt; cum sint pars actorum. l. 2. ubi Ias. n. 2. C. eod. l. sin. ubi Bart. Bald. C. de re jud. Fit enim excipiendo actor. l. r. F.de except. 1 i- omnes qui . ex ossicio publico libros rationum conficiunt ; ut Argentarii, Numularii, Rationales,& hodie Notarii, instrumentum petentibus iis quorum nomine conscripserunt, edere tenentur. l. 6. C. Bie. Bald. inrubr. C. de M. inst. n. F. Purpur. Dec. ODd. an l. a. c. hic. Privati rationes suas denudare non coguntur, l.2.c.quan. quib. quar. pars. lib. Io l. . C. de alim. nisi e X sequitate mercatores illi, qui varias negotiatio
nes exercent , & ipsi rationibus quasi publicis Utuntur. Bart. in l.9. in pr. hic. per Gι. in l. . C. de
Εditio instrumentorum fit in judicio sine die &Consule, quo instrumentum conscriptum est l. I. f. 2. hic. Nam dies non ad causam editionis; sed ad fidem instrumenti & probationem spectat. Dies instrumenti ante litem contestatam , obtimorem subordinationis, non proferendus. d. t.
88쪽
De Pactis. Dies solutionis edendus, & dies rationum. d. l.
Acta quoque cum die & anno edi, receptum est.
Gl.in l. I. hic. Bal. O Dd. in cet. c. eo. Non tamen Authentica edenda , Gog se Bart. n.
I. a. hic. sed exempla duntaxat sine iubscriptione edentis, l.antependf.hic. nisi ad finem probationis,' Illa enim sola probant. Auth .si quu in aliquo. C. eod.)aut si instrumentum falsum esse dicatur,aut alia justa causia subsit. Eart. Bald. in l. 7. C. hic. Ratio tota , quatenus ad petentem pertinet & aeapite, est edenda. i. io .f. 2.h. t. Et quidem cum die& Consule. l. 6. 3. pen. l.7. geodri, In libris, registris, quorum varia &discrepantia sunt capita, su it cum articulum edi, qui ad causam pertinet dia quo quis usurus est. arg.a. l. I. S. 3. iu
Editio fit sumptibus petentis : l. . f. .ubi Dd. O in I. Io. tibi Bald. h. t. & semel tantum, nisi justa
ejus iterandae caustii subsit. l. 6. . eod. Eam qui non vult facere, aut malitiose, nec integro facit, tenetur petenti ad interesse, l. 6. S. . l.7. 8.9. l. Io. S. 3. hic. & a judice ex officio, manum Ilitari , Bart. in l. 72. 3.37. de V. o. captis piguori bus , l. I . ubi Gl. O Dd.c. hic. aut denegata in potat erum audientia, Gl M. in I. I . 3. .hic. text. in t 6.9. . ex quib. cu . major. eb adigi potest. Rusticitati, artati,sexui, tamen subVenitur; d. l. I.
f. .f.hic. Quia & minoribus , & rusticis , dc Deaminis, jus ignorare impune permittitur. l.9 8. de istio 'ct. Un. 9Estimatio ejus quod interest,refertur ad tempus quo edi debuit, non ad illud quo agitur. d. l. 8J S. I. hic. De Pactis,
ae 1 T. XI V. P Achram, ut genus, omnes contractus, transacti
oes, de si qua sunt similia conventa, complectitur;
89쪽
68 Diit M. Lib. II. Tit. X I V.
tur; l, I. . 3. hic. ac idem quod Conventio : Iac. obf. a. cap. I F. Contractus enim illas tantummodo conventiones comprehendit in 'uibus obligatio inest mutua, seu σαπιαμα rus . l. I9. de V. S. Transactio ad ea conventa pertinet, quibus res dubiae terminantur. l. 229. ct seq. de C. S. Pactum dicitur a pactione. d. l. I. F. I. Quae, est duorum pluriumve in idem placitum consensus atque conventio , d. l. I. 3. a. de re aliqua danda, vel facienda.
. Pactum proprie est jus, quod ex pactione existit,sve obligatio, quae ex paciscendi actu nascitur. secund. insenb. hac. Sed saepenumero vocabula pactionis & pacti confunduntur. t. r. f. . o seqq. hic. Pactum , nisi praesens quis absentis nomine a ceptet, iniri non potest. Dd. in l. o. hic. Nec quod contra honestatem , hoc est , jus naturae fit, aut illicitum , id est, contra leges civiles , seu juris regulas , l. 28. hic. pactum dici potest. Pactum in specialiore significatu, sumitur pro ea
conventione , quae separata est a contractibus no minatis 8c innominatis. Iasis d. l. 7 . s. . n. 27. Qualia sunt Pacta , quae nullum m-άμαλα continent , & sola conventionis aequitate subsistunt. d. l. 7. S. unde Nuda dicta. d. l. 7. F. .
Quo in significatu Pactum ita definiri potest.
Ut in nuda conventio ἰ quae nudum seu mutuam obligationis causam contineat, super re certa facta, nullam producens jure civili actionem, sed ex Edicto Praetoris ad excipiendum
Pacta omnia sua natura sunt realia, d. l. 7. 6.8. ubi Bart. respectu transmissionis: non obligationis; quae per nalia ficit. l. 27. f. . bic. Pacta sua natura sunt stricti juris, Gl.in d. l. 7. f. quin imo. hic. in l. 6. c. eod. nisi contractibus bonae fidui sint apposita.
90쪽
Contractus enim accessorii', induunt naturam principalis contractus cui accedunt. l-.de Uur. Iasin I. I. pr. de C. O. Pacta in genere , aut sunt Publica , aut Privata. d. s. hic. i
Publica , quae Reipublicae causa fiunt; propriε
foedera. PriVata, quae de rebus privatorum fiunt. μΕa, aut aequitati naturali, aut civili nitantur oportet.
Unde alia sunt Iurilentium,alia Legitima.d. l.3 Iurisgentium conVentio est, quae e X aequitate αusurpatione gentium, ortum, vires,& effectum habet. d. l. 7. hic. - Legitima conventio est , quae specialiter aliqua lege, vel Edicto Praetoris, vel constitutione Principis, confirmatur ; l. 6. hic. ut est pactum constitutae pecuniae, i. I. de const. pec . pignoris , iq. de pignor. dotis, i . C. de dot. prom. donationis. t si quis argentum. C. de donat.
Quod cum fit,aut nascitur,inquit Jurisconsultus, actio ex pacto, aut tollitur. d. l. 6. Nascitur actio in his conventionibus , in quibus
de obligando agitur , vid.t. I.de U O .l. 3 F. S. I. c. de donat. disp. t. t. de lit. obl. nec ullum continent.
Tollitur actio legitimis pactis liberatoriis , ipsb
jure, l4. de transacit. non obligatoriis, ut acceptilatione, & similibus. t. t.F. de accept. S. I. Inst. qui λ
Liberatoria verb pacta jurisgentium, non tollunt ipso jure actionem , sed tantum ope exceptionis. ι o. hic. Sa. Inst. de excep. Quare nisi objiciatur exceptio pacti, tenet actio. d. S. 3. tqI. S. . ubi Gl. de rejud. Judex enim non supplet exceptiones M, quia sunt facti. Ost. in I. un. in pr. C. ut qua des adυ. Pacta rursus omnia , sunt Expressa , aut Tacita. l. a. hic. Personalia, aut Realia. d. l. 7. 6.8. Eri pressa , quae expresso verbis aut literis eo