Aldi Pii Manutii Institutionum grammaticarum libri quatuor. Addito in fine De octo partium orationis constructione libello Erasmo Roterodamo authore ..

331쪽

reici, i nici,smici lacerent,quod nusquamlegirum Virgilius Strepitus'; Atherotis auari subiecit pEdibus. Terentius, Inieci scrupulum. Praeterea notaiiceret eas unquam producere , cum fere semper producantur positione Oluices et ., & subiices

femino ii debere scribi ait Cellius super eo vir ,

i versu, inia ui maria alta tumescant obiicib rumptis. Tertio,E,de, prae, se in compositioe produm cuntur, ut edisco,dedoceo praefer Seduco, nisii interdum sequente vocali vi apud Virgilium un/ cida dehiscens. 3c sudibus ue pr ustis. dc Dona dehinc auro grauia.Notifidum prμου, precor, precor ptitasanteit stes,intermesor,pretiuarem litendo,comprehendo; inde ser synaeresin prest do,comprendo, non esse, prae praepositione; α. propterea corripi. Quarto; Di ubiq; producitur

ut diduco 'praeterquuin viri Q. Sc disertus, Vir

gil. Dixit A praeua voia diremit. Horat. raeciis 'di: calices quem non fecere dissimat Quinto, Prta semper producitur, ut, d dulci Ascanio veniata

Et super Garamantas,& indos proferEt imperi' Excipiuntur, Procellastidiums,pt5teruus,pronepos,pr5sic cor, procuro,prdpero, pr5lacto, profundo,pinnitus,prditus Ir fiteor,prderemus,propago,prdius',propino,pr5fugio. Ust. Cre rh; procellis Afficiis. Idem. Italiam,lato profugus, lavinia venit. Ide Imperium Dido ima tegiturbe profecta. o uti Risit,& his inquit facito mea tela prdcures. Id Solasti; formosem culpa prMella Deit. . 3Ite si coponaem dictioe incipiete , vocali. Virg.

oramus,proh7be inlandos a nauibus igneis. . ι Propheta corripitur, quia graecuri est, sextori u

332쪽

.Extiphin' restri cum distare, avi interencat. Iuvenalis. Quid refert,dictis ignoscatMuti

'an non 8nec mirum tuc produci,non. n. a re prae

'positione, sed nomine coponitur. Repperi. puli, rettuli , 'relligo, relliquiae in metro gemina scribenda sunt consonante, ut re breuis praepou isto positu intendatur, In prosa vero oratione noitidem. inueniuntur etiam redduco, & rellatus re

xositione Droducere. Horatius. '

ni tibi det capta classem'redducere Troia. Luci Reducit Venus,et redductam daedala tellus. Te aetius in Phormione,Quod ab illo allatum est,sio hi esse id rellatum putet. ubi Donatus ait,& geminavitii, ut relliquias Danaum. est enim senarius iambicus Lucretius. Id rursum coeli rellatum mehra receptat. Sic puto littera,lutus, quattuor, terra in metro geminant consonanteis, ut producat primam positione, quae naturaliter breuis est. nam IItera vel , lino liui litum,vel quasi legitera dicta sit,*ua legenti iter pbear, ii breuis est. L1tus a litado dicitur, quod corripit primam. Quatuor smplici t debere scribi,ostendit quater ab eo ad uerbium. Vir. o ter ,quaterq; beati. Tera i terendo dicta est,prima correpta. Quamobrem in pro oratione,simplici,meo iudicio,consonate scribenda sunt qtuor haec,latera,latus,tem,quatuor, ut prae se ferant a breuibus deducta esse, & si oesstrh aliter sentiant. qui error hinc ortus est, quia Luin carmine geminent consonantem, idem effain prosa laciendum existimat. Adde quod in alii igurum libris tera simplici r scribi solebat.

DE PRIMIS SYLLABIS DIPH. .

333쪽

LIBER Dipnthontra syllaba longa est semper, VI'. phφ

be graueis Troiae semper miserate labores. Ide, Si quis mihi paruulus aula luderet aeneas. Idem,aumue urotas, iussitq; ediscere lauros. Interduvero sequeίe vocali corripit, ut prs uro. pratio. Quadere multa dicturi sumus in communium stilabarum modis.

R egula cognosci possint primae syllabae modis se utem. Primo. omne praeteritum disyllabum producit primam. ut Emi legi laui foui .praeter bibi, bibo, Dedi, a do. Fidi, a findo. Scidi, a scindo. Si

ti, asto. Tuli, a tollo , cum suis compositis. Quae duobus his tribrachis coprehelmtur, ut facilitas memoria teneri possint, Bi De. Fi SA. Ste Tu. Fili autem,& Rui & similia,quia vocale ante vocalem habent, corripiut prima, ut supradiximus Illud hoc loco nolui praeterire, distillaba praetetita ideo producere primam, ne minorum levo tum sit pleritum,quam praesens, quod rarissime inueme Prisciano authore. Debet.n.pteritum ver pluriu tino'r esse, qua pus, ut leg6,legi,vel toti

dem ut venio, veni. Pauciorii aut rarissime inueonitur ut findo,fidi, Scind6, scidi. Virgilius. Diffidit di multa porrectu ostedit arena. Lucanisi a mare tellurem subetis aut obriiit undis, aut uidit. Martialis. singitentum fateor'onum dedisti Conuiuas herε, sεd nihil scydisti. Antiqetiam scicidi protuleriit. Ennius in Menalippa, ut Pristianus citat, Cum saxu striciderit. Langueo,&

liqueo langui,& licui pares habet in praetatulita

334쪽

praeteriti,idq; usus comprobat. QuidiuS. lImposito fratri moribudaretanniat ore. . Idem, Nectare corpus delictur. Idem.

Delicuitistagnumst; suo de nomine fecit. S ecundo, Praeterita geminantia,prima corripiunt, vi cecidi a cado,cecidi , caedo pependi,tetendi, est di,m5mordi,pepEri ,fefelli,tutudi, tetigi, pupugi,didici & sinulta, a pendeo,tendo,tsideo,

mordeO,pario,fallO,lutido,tango,pugo, disco. Et notandum,composita seruare simplicium temp.ra,vt cado cecidi, concido,concidi, occido, occidi penultima correpta. caedo. cecidi. cocido, concidi.occido,occidi,penultima producta. Alinquissimi tamen a tundo copositum praeteritumettiam producebat,ne a praesenti temeoribus vinceretur. Ehiuius, ut disci. citati virosq; valenteis contudit crudelis hyems. Na hie corripuit, infitdc ociues,quae me fortuna fero sic Contudit,ino digno bello eosecit acerbo. S ed huiusmodi a tundoPraeteritum non memini legere, nisi corrNtam syllaba.Virg.& lapsa ancilia coelo extuderat. Hor. Quod regii tumidas contuderit minas.rae, Non au icatos contudit ipetus. cdntsiderit choriambus. edntudi t dactylus. Tertio,omne supinum disyllabum producit primsi vi mdrum,cretum, latum .praeter , que' qui quitum. Teren. Nam cum cis pressa'st naia,forma in tentaris nosci non quita'st. Quatast iambus, est. n. quaternatius iambicus. A fino siui situ. Vir. sed te viara situ. A cieo cies ciui,citum, statius. excitus; & longam pridem indiatia pace Corda tumor. Nam a cio cis quartae producit ei. vir. excitum ruit ad porum.A sero seci satum.oui.

335쪽

Sole satus phaethon. Iino liuilitum. paribus lita eorpora guttis:A b eo tui 1 tum. Ide. Morte obita. A Do dedi datum. Idem. Hoc miseiu sorte datum, A Rhor,ratum. Idem. Nos absisse rati. A Ruo mi rutu. Ouid. Diruta marte tuo. Quae ut facilius teneri memoria possint,comne garendi quatuor pyrrhichiis, & syllaba sic, Qui Si, Ci Sa,L il, Da Ra, Ru. Sunt qaddui, A Sto stetivatum. Queod tamen produci' secundum Pri/Dianum. Sic enim praecipit, Steti vero Statum stapinum penultima xducta debet lacere. Vnde Lucanus in secundo, Constatura fides supera. Dein de addit, Est tame in hoc quoq; notandia, inuod

nomina ab eo derivata,a penultima corripiunt, dc antepenultimam,ut Status,stata, statum. Stabilis. Lucami ecimo. uorum stata tempora stasus. Idem in quiro. Queam no e stabili. Haec ille. Notadum praeterea a Statum composita i pentatimam corripere,astilum,praestatum,constitum, in vero xducere, A statum,praestatum,constatu.ra quam illa , Steti, sti tum, haec a Staui statum veniat, Quemadmodum a Sonui Sonitum a Sonavi Sonatum .licet Statii praeterito, 3c Stilum supino no utamur. Quarto, inuata est praesentis p rima syllaba, Quanta item praeteriti perfecti,M Su pini tanta etia eorum est, quae ab illis nascimtutid ISed notandum Quinq; haec producere De a Dodas, Demus,detis, Detu demur. demini, Da vexo ta penultima, Quam antepenultima ubiqi cor Upere, Danaus,datis.daris. dare, datur. Damuri

rem. Darer, Datos, Daturus, dator,id quod masnifestius accentu, qui in antepenultima est,cor posita ostedunt.circundamus,circundia, circo

336쪽

smo, inccndate,circundare,chegund mus,pessundabam, si dabo pes undire. Gentu,genitum,&posui,positum cum dedu 'etis primam corripiunt,& si gigno & pono pyrassicut. QSinto propriorum nominum primae, media' syllabae ponuntur indifferenter, ubi non sterit certa regula,aut si noli aliter eis poetae adi probati usi fuerint. Sexto,bi;& tri in comp'sitione corripititur.Bainu,Bimater Bidens, Bicep, Traulum, Tricorpori Tridens,Tricu*is. Septiemus, Diuiones per synaeresin, aut crasin preM

phaethon a Phaethon. Nam detrimetum literatat, dabat ue,productione compensatur. . l.

DE PRI MIS SYLLABIsGNOSCENDIS EA EMPLO. E 3emplo cognoscuntur primae syllabae,si deficiem Tte regula ad approbatos poetas confugiamus. ut si nescias in pecus at i, A pis,quata sit prima,scies esse breue ex approbatoqliquo, ut ex illo viro. Iis bis cultus habendo. Isi Supec5ri,atq; spibus quanta eriperi parcis Eode Hodo,Si nescias Data sit tu i iunipereis,dc in fitiges,cognosces esse toga ex illo Virgilii. Iuniperi gratus umbra,nocet diffugib Vmbrae. Tenendi sunt igit memoria quamplurimi opu/morii poetarum versus,ut Virili Horatii,oui. , dii & aliorum illustrium, ad quos recurramus,ut uq admodum illi usi fuerint syllabis , & nos via mur.Etquoniam insinitum prope esset,quas sim; per aut eorripuerint,Aut produxerint poetae,coibonger eas ramum, tu indi*eicier usi inuenium a

337쪽

quot potuimus,lila subiunximus.haero sunt, Britanus,B ithinus, Cacus, C Osria,Cthis, Criticus, Curetes,Diana,fidenae,Gradivus. Hinur, Hyme, Ital ycas,liquo liqdus,orio obicio obiicio. Pachynus, Palatia, Propago. PHrene, Pro curo, Profundo,propino,n ubigo, Rutilius,Rudo,reduco,redduco,relatus,rellatus,reperi,repperi,retuli,rettuli, pult,reppuli,reicio, reucio,Sychaeus, Sicani. sed haec primam syllaba indifferentem habere inueniuntur,mediam vero haec, a geo, B ebryces, B athaui, C ybele, Cyane, Conubiu, Conaidi, Ficedula,Lecythus, Malea, Orionis, Porsina, Porsenna, Pharsalia, Syphace. Id ita esse ostendatur approbatorum exemplis.

C o M M v N I v M Authotitates. ι Et pentitus toto diuisor orbe brlianos. . vir Nam quid Britanis coetu differre putamus. Lucro& cappadoces faciant emes Bathyni. Iu 'Biai o,pht ygiove satu,sed que sua noto.Va. FuHis Cacus horredii tyberino gurgite mostria. oul. Cactis aestinae timo atq; infamiassyluae. Idem. Fertilis est M elite sterili vicina Cosyrae. Idem. Et bellare Tabas docilis, Cosyra parua- . Sy. Huc Licus huc sagaris, Peneusis , Hipanis i, Cr this ,. Ruids- Crathis,et hinc Sybaris vestris prerminus oris. Id&i

ut critici dicunt,leuiter curare videtur. Hora-

Α Iis libere Critice qmai' e. alii in cretice. Maro Illic bellati confisus gente Citretum. Lucan. Celme Ioui largo latos curetas ab imbri. Ouid. Terymiuaq; Hecat tria virginis ora Dianae. Vix

338쪽

Exer Diana seors, qua mille secutae. Idem. THi vitii Nomenta,& Gabios, urbem Fidena. Ide. evivat Fidenis,& agello cedo paterno. : Iuue. Et genus magno ducente tane Gradivo. ouid. Cradivum'; patrem, gelicis qui psidet aruis. Virg. atq; Hintili pellis totos Operibat amateri. Proper, Vitas Hinuleo me similis Cloe. Hor. . H ea o Hymenaeeli me,ades o Hymenaee. Ca. t Hinc Augustiis agens italos in praelia Caesar. Virg. Coniecta sternit iaculo,uolat ii Ila Comus. Idem,i Fiet uti cibus omnis & aridus et liquor ipse. Lucr.bIPondus uti saris calor i s,liqu5r aquam. Idem. Crassaq; coueniunt laquidis,& liquida crassis. Ide. inde L ycam ferit exectu iam matre perempta. Viri

Pri tin' Antaeu, et Lyca prima agmina Turni. Ide. Cum stibito assurgens fluctu nimbosus orion. IM. LEnsifer orion aequore mersus erin Ouid. Cur obicis Magno tumulti, maneis q. vagateis. Lu. IobiicIunt portas isi.&praecepta facessunt. Virg. . Praestat trinacrii metas tu strare pachini. Virg. E ' sibus ibriseros vers us pachylius ad austros. o ui. Haud metua magni dixisse palatia coeli. Idem. Quam tanti fuerit cadere, ut palatia cernas sit. Syluarumst; aliae flexos propaginis areus. Ceor ii. Esse sinent,nimiu vobis romana propago. vir. vi. No sine me e tibi pari honos tua bella pyrene. Tib. Nubiferae colleis,atque aeriam pyrenen. Luci inquit facito mea tela procures Ouid.

Pro 'rate viti, &pti amsperare parati. Viro. Impia dementis vulgi,& vix tota profudit. Sil. Has post Da incest6 profudit pectore voces. Cat.

Histere, ta habeas tria nota, quando propinatis Coena propina poscit,negat, inuit, una est Mariore aliter, lima rubigine captus. Idem .

339쪽

Exesa inuentes scabra rubigine piIa. virg. 'Scolaq; culminibus ferali carmine Bubo. VisDHane quia iusta ferunt,dixere feralia Iucri Uuid. Etyaue magnanimi robur mirare Rhilli. Quid. Famae Rutilium suae relinquas. O . Mart. vincla recusantu,& sera sub nocte rudentu. Virriti Eindor,ut A rcadiae pecuaria rudere do. Peri. Eiectam classem,socios ii morte reduxi. vita. R educit venus,& redductu dasala telIus. Lucre. Esse fidem,digitis ad lantem saepe relatis Ouid. rId rursum coeli rellatum membra receptant. Lucri 'Quod ab ipso allatu'st,sibi esse id rellatu putet Ter. Ad q odiderat postil noeeeperΤt aurum. Auson.

A ptauit collo quem reperit,laqueum. Quaeq; feros repilli doctis medicatib' igneis. oui. Reppulit a libycis imensum syrtibus aequor. Lue. Tityre pascenteis a flumine reace capellas. Virg. ReiIce ne maculis infuscet vellera pullis. Ide. Anna Diebor enim miseri post fata Sychaei Ide. Huic coniux Sychaeus erat diritam abi Ide. Fida reor miterna Erycis,poriusq; sicanos. Ide. Sicano praetenta sinu iacet insula contra. Ide.

Communium authoritates. Nxe eeniugemini strictos aegaeonas enseis CIaud. . A egaeona suis immania terga lacertis. ouid. Bebrycas& scythicirciti inclem Aa sacri Val.Fla. Possissus Baccho saeua bebrycas in aula. Sil.

Vagiones. Bathautq; truces, quos arte recurvo. L

Hic petit Euphrate Iuuenis DomitiqSathaui Iuli. Hinc viduae Cybeles,illine sacratia Vestae. Mart. bVel tu quae tardam ni uti SCI BLPropena

340쪽

Cui i loci leges dedimus,conubia nostra. IdRSperatum meritis diram q contudit H ydra. Hor. Viros i valenteis CGntudit crudelis hyems. Enni'. Nergere ficedulas didicit nebulone parente. suum Cerea quae patulo lucet ficedula lumbo. Maria Ionioq; mari,maleaeq; sequacibus undis. Viro. Destinet de raucae circunsonat ira M alessi. Stat. Α ut Helicen iubeo,nitidumst; Orionis ensem.oui. Ensiferi nimium fulget latus Ouonis. Lucan. Hanc spectare manum Porsena non potuit. Marti. Nec non Tarquinii eiectum Porsenna iubebat. viri Pharsaliam metir,pharrialia tecta frequentati Cati Copulim' dirum Syphace,fractust; Metello. Clarulalle tuu pcor Annibale,victu SyphacM. Iuue. Sidonias, ostentat opes, urbe I; paratam. viro.

o bstupuit primo aspectu Sidonia Dido. MA

s vllaba,quae in medio loco posita est, septem modis cognosci potest. Positione. vocali ante altera

vocalem. Deriuatione.Diphthongo. Declinatione. Regula.Exemplo.

P ositione producie media syllaba vi prima ut C

pillus,fortissimus,pulcherrimus. V biq; enim p sitio producit syllabam. Quo nam modo a te id fiat,in primis syllabis dixitnus. . V oealis ante alteram vocalem,& in media dictionς semffer corripi . Vir . M Gllia L uteola pingit vacinia calthau . Idem. Adda cerea pruna. Ide, Castaneasq; nuces. Ouidius, Filita jnte di em patrios inquirit in annos. Priscianus

4amo refert antiquissima produxisse etia penul