Aldi Pii Manutii Institutionum grammaticarum libri quatuor. Addito in fine De octo partium orationis constructione libello Erasmo Roterodamo authore ..

301쪽

nos in Iatinum vertentes peleides, theseides sine synaeresi,& peleis,theseis dicimus,c6rripiunt,sin vero , quae I genitivis

εισῆος, ionice &rmatur, ut sepra est dictu, ιλκραγη σκις derivantur, producunt. Sed penultima breui raro legi apud Romanos huiusmodi patronse mica, penultima vero longa saepissime. StatiuS. V iue precor,nec tu diuina aeneida tenta. Ouidi. 'E t tamen ille tuae felix aeneidos author Transtulit in tyrios arma,virum qi toros. Idemis S umpserit aeneidem,genitrix ibi prima requiret, Aeneadum genitrix unde sit alma Venus. Idem. Res quoq; tanta filii, quantae subsistere summo A eneidos V ati grande fuisset onus. Idem. V tq; celer venias, virideis nereidas oro. Idem. N erei te vereor,tua fulmine saeuior ira est. Mart. . iL usit Nereidii facilis chorus aequore toto. Statius. - Tum visa procul de littore mater Nereis.

I ii is aeneis. nereis penultima & producta, & correpta deprehendiitur. Sed de aeneis ut supra dixi alia ratio est. na cum corripitur, est quia μ diphthongus diuiditur per diera: sin ab , quo aest ab ανμα εις remota. κ. cum vero producitur, 'fit, quia. ε. in.η. conuertitur. ιωνικρος sic rurishoum ,

unde nos meis penultima longa, Pieriiq; tamen legi penultima producta. Iuvenalis. Semper ego audiror tmentana ne reponam vexatus toties rauci theseide Codrie Nar. Briseis vultu quis auersa iaceret. & sic sere ubi p. P raeterea quae apud illos primae sunt declinatiois. apud nos itidem primae sint, ut O ,σει αρτωλὸσωλυ,hic thesides huius thesidae. Quae ite apud illos secundae declinationis sunt,apud nos gradice

declinent comutatis in literis Parcis in nostras.

302쪽

vtuMιρι- τοῦς haec nerine hiiliis nerineia Quaquam ἰτα duplex ζψιλον,sicutωμε α duplex. μικρον esse existimo, dc no i, sed e sonare debere. uare dictiones graecos,in qbus est zlitera,per peram nunc pronuntiari ostendemus in fratentis gramaticis.Ite quae apud graecos quintae sunt

declinationis,nos in nostram tertia trafferamus, Vt u προτις τῆς πρωτίδος, haec proelis huius proelidis. Gare hinc et colligimus necessaria esse liteo rarum graecaν cognitionem hominibus nostris. I liueniuὴtur ne poetae de addere,& detrahere siti

labas patronymicis emaxime. Virgilius. Tum phaethontiadas musco circundat amarae Corticis,pro phaethontidas. Ouidius. Sedit allatiades pro allantides.

vingilius Scipiadas duros bello M stipioidas. Id Sit satis aenide telis impune Numanum oppeuisse tuis,pro aeneade.na aeneus, 2 quo derivari videtur,non inuenitur.

Quare poetae modo detrahunt,modo addui patronymicis syllabas 'propter mensi,& maxime quan Ido breuis syllaba inter duas Iogas comperis,qua esse in heroico versu non potest, ut in atlantitis. phaethontides,quod & graeci faciunt. Homerus

quisqua est,qui ubi no nisi latine instituimus pue oros,haece sormasse patronymica nos accuser,ne sit nescius id nobis necessario factum esse, quia latine formari no possunt, ut supra est dictum. tum, quia volumus,& graece,& latine simul istitui adcilescentulos,ita tamen, ut a sermone latino aetate nostra incipiat,nec multo post,una & romanisJυteris &graecis incumbant,sed tunc potissimii,ubiem orationis parteis, quae inflectuntur declinatu

's iiii

303쪽

e s L In Eniatine didicerint. quod si asseruarint diligenter,ea j

ad patronymica nostra ventum fuerit, quaecun vibi a nobis conscripta sunt facile intelliget. Vtra autem sic institui pueros sit necessarium nec ne, viderint docti. Nos certe pernecessarium non arabitramur λlum,sed etiam contendimus.

Acturus etiam operar pretium milii vi f deor,si de figuris hoc loco.quae I graecis σχήματα appellantur,breuiter scripsero. atq; id tantum attigero,quod ad puerorum insti riutionem facere videatur. lQuid est figurat Quintilianus inquit,figura est,sicut inomine ipso patet,conformatio quaedam oratio ν lius remota a communi.Idem. Sit ergo figura alis iqua arte novata forma dicendi. Possumus etiam sic disinire. Figura est vitium cum ratione necessitatis,ornatus vegratia permissum. i i

I n quot parteis diuiduntur figurare in duas. na aut ' lλονου sunt. i. verborui, vel dictionis, vel eloco ltionis,vel sermonis, vel Orausiis,aut τα ρ δομοiare lidest cogitationis & sensus. Tila lfiguras quorum esse aiunt e oratorum tantum. lπου λώουρgrammaticorum,& diuidunmr του λον l.ου in treis paneis,i figuras dictionis. elocutiois. lconstructionis.Ιllud non esse silentio praetereuli ldum censeo,figuras omneis penes quinq; graeco

ν. Ias enim relictis propriis versatur in tropis- Doris in singulis partibus orationis nut adiectioni,nunc breuitari midens, facit barbarismos. Αυttas breuitate gaudes,a ttit soloecisi AAeol

304쪽

TERTIVS. t his supra modum copiosa est,amathi per circuitst

verba proferre,cuius vitium σχημα διακοίους appellant. Comunjs est,in qua omnes idem sentiunt.

S ed aduertendum in primis est, ut Barbassimus & ἔSoloecismus euitentur.

Quid est barbarismus epars orationis vitiose in communi sermone, In poemate vero metaplasm' clicitur. ante Augusti Caeseris artate an barbarismudixerint qui pure, atq; integre locuti sunt, se non inuenisse Gellius scribit. Apud antiquos enim no barbare,sed rustice loqui dicebant, quos nunc loqui barbare dicimus,& rusticus sermo , qui nunς barbarissimus appellatur. Quid est soloecismus Zimpar de insuveniens eopositura partium orationis. 'κμα λογον, si eum docti fecerint, dicitur. ab Asinio Capitone, & eiusdem aetatis aliis,imparilitas,a vetustioribus latinis stri Ihiligo dictus est. nam ν deprauare est, use prauus.Gellius vero neq; soloecismum, neq; barbarisnium, sed sicut ον,ita era 'oc legisse se apud graecos in noctibus refert. Ide aR tiquiores nostros sol oecum facile dixisse menti nit, soloecismum vero haud scire an unqua dixe/ rint. Quod si ita est,neq; apud graecos, neq; apudiatinos probe dici soloecumiim putat,sed aut im Parilitatem aut sol cum sed nuc& barbarismu& soloecismum dicimus.

V nde Soloecus dictus ei Solis urbe Ciliciae, quod eius incolae A theniensibus vitiose loqui visi sint, & σολοiκί μν qui ita loquerentur,dicti. Quomodo rustice & barbare quis loqueture si bara saris vocabulis ustis fuerit. Vt si dixerit tremam.& guerram pro iduciis & bello. Item si dictiones Linuertar, ut si pro disciplina,displicina dixerit. α.

305쪽

langa,cum debeat corripi.& Annsina,& idolum penultima breui cum sit producenda. V ilia oris & linguae in quibus esse literis possunttin singulis. nam si crasse iota pronuntiauerit quis, Ioracinnum faciet. Si vero. L. Iambdacissimum. Item γε m plus aequo pronuntiarit, facit meracismum. praeterea a vocis gracilitate Ischnotesta est. 1 mismio vero hiatu vocis. Platiasino s. C hilotamia aut fit in i sumis labiis vox scinditur. Oia igitur,q plus aeque, minus ue sonatia ab eruditis auribus respuuntur,euitanda sunt. Quomodo Sol cum,aur,ut nunc dicimus, Ioe/cismum quis faciet e si loquetur incongrue, ut si γdixerit, quale est pater mea,mater meus.

Virgilius scripserunt. No doceo tibi gramatic I n quo a sol oecismo disrt barbarissimus thie in disctione tantum fit.isse vero in oratione.

. De figuris dictionis. S Dcopa de medio tollit, quod epenthesis auget. Extinxti ut te, meq; soror magna induperatri Troiugenum hi dolos nosti Mavortis in antro. A pocope eum tollit finem,quem dat Paragog Vt sat erit magicas me in vitam accingier arteis. Troius heu do meae misera me occident hospes A Donit prothesis cuput id,qd Aphoeresis aufer Cnate renarro tua mittas heu linquere matrem. Discite iustitia moniti,&no temnere Diuos. ICompit ut steterunt ducendam Systola vocem. Ectasis Italiam producit coiripiendam, Dicit & insanis vitam dederitis in undis IRomane at dices dc dederitis,& dederitis. Aulai in medio libare Dierarsis,atq; - virgilius cecinit rus sylvas .duces. V . a

306쪽

Et tui mama fuit pelignae gloria gentis.

Nunc quoq; te aluo persoluenda mim. E stq; Synaereseos deiectus fulmine phaethon. Fixerit aeripedem remam Tyrinthius heros. C ramma tibi Antithesis pro gramate ponit, ut olli Inquit subridens hominum lator, atq; deorum. Μ.necat Emilipsis, vocalem e Synaloephe.

Littora,multum ille & terris iactatus dc alto. Atq; ea diuersia penitus dum parte geruntur. - Netathesis est ordo mutatus litterularum. Vt tibi Timbre caput Euandrius abstulit ensis. . De figuris constructionis. P etolepsis, quae latine dicitur praesumptio, est pro nutiatio rerum ordine secutarum. vel est, cit ante numerus redditur,q personae definiantur uti C ontinuo reges, ingenti mole latinus. νς riiugo invehitur curru, cui tempora circum A urati bis sex radii fulgentia cingunt, Solis aut specimen, bigissi Turnus in albis, B ina'manu lato crissipans hastilia ferro, Ninc pater Aeneas, Romanae stirpis origo, insidereo flagrans clypeo,& coelestibus armis, Et iuxta A scanius,magne spes altera Roma P rocedunt Castris. Per hanc autem figuram, si plurale verbum praeponitur ante virul quod sequitatur nominatiuii praecedere in cogregatione oportet. vi,duae aquilae deuolauerunt, haec ab oriere, illa ab occidente. vel, Altera ab ortu solis, altera ab occasu. Sin ad ea, quae diuidutur,singulare verbum sequitur,genitivum singulare diuidedo praecedere oportebit. vi, Duarum aquilarum, altera deuolauit ab oriente,altera ab occidente. Praete/tea singulare mudo in sintalaria,modo in plura lia licet diuidere,vt humanum genus aliquod ho '

307쪽

r-i LIBER . . . valiquod malum est. humani generis , aliqui boni aliqui praui. Et rursus plurale nune in pluralia,nuc in singulatia. Hominu, si qui boni,aIiqui mali. Duaru auium,altera volatilis, altera non. Si nominatiuus igitur praecedit verbum in congre/C, auone ponitur,sin autem genitivus, in iis,q diuiuntur. od si & congregatione,& eius Parteis oblique proferre volumus,necesse est loco verbi in participio obliqui casus, & ad aliam permna Dcere transitionem. vi,aquilarum volantiit, alte rius ab oriente, alterius ab occidente similis est celeritas. Et per dativum,aquilis volantibus,hese oriens,illi relinquis occidens. Et per accusatiu aquilas volanteis, hac oriens, illa misit occidens. veteres in interdum pro genitivo pluralitatum legimus sposuisse . Homerus. ο- ,οι δε

scopuli,alter ad c luna usq; latii peruenit, alterii vero scopulum humiliore videbis Vlysse.ubicundu artem genitivo utendum fuisset τῶν σκοπέλων. σολοικοφαι si igitur fecit. Quemadmo durλiste 'ος τερος Ιεν ἐι σε si . hoc est,ambo vero sederes,honoratior erat ' lVIysses. ρωτι του, αμφοῖν δς ομε,οιν. ambo' at sedetiu,honoratior VI, 1ses erat. ole e apud Horatiu i Doetica,o maior iuuenu,ad duos.n. Pisones scrivebat. de hoc vero abude in copatiuis. Ite ιλυιδος

308쪽

N esto Idae autem, Antilochus acuto telo percussat A tymnium,ferro adacto i ilia.cecidit vero ille toram. sed Maris propinquus Iancea inuasit Antilochum,ira germani causa percitus,astans ante mortu ,hunc autem Deo similis Thrasymedes ee ieriter poessit ante,q ille feriret. p

ο ιη ς. Nestoridarum Antilochus percussit Atymniii, Deo vero similis Thrasymedes. M aride. militer siquis dicat, Duo tres,alter facilis,alter durus est,uitium facit,cum sit dicendit, Duorum satrum,aut duobus starem alter Deilis alter durus. Tale est et illud Liuit,ut Pristian refert, Peristi religionum,iurisq; publici,ciuando duo ordinarii costiles eius anni, alter morDo,alter serro piis sit, suffectum cosulem negabant recte comitia ha Ihere posse,cum ars sic exigeret. Quado duorum ordinariorum e6sulum,aut ex dunus ordinariis costam' alter morbo,alter ferro periisset, aut sic. . uado duo ordinarii cosules eius anni petissent 'alter morbo,alter ferro. quae est praesumptio frequentissima,ut illa αθίοπα

Sed ille aethiopas petiit, quia1cul sunt, aethiopas, qui diuisi sunt in duas paneis ultimi hominu,alteri in occidete,alteri in oriente. 3c illa in Iphini

duos alaces eqnsidenteis,alterum Oilei, alterum Telamonius filium Salaminae decus. Apollonius s

309쪽

LIBER ολυ πού.duo perueniunt scopul alter usq; ad coelum,alter usq; ad Olympu,quod poeta noster dimissa praesumptione sic mutauit in primo aeneidos, Gemini. minantur in coelumsopuILIn huiusmodi igitis constructione tam diuiduorum , si

ενετο, NOS vero aut Onoib',aut notb ut duae Aillae deuolauerut,haec ab ortu solis,Illai ab occasu,veI altera ab ortu solis, altera ab occas

R.& holum hi b6i,illi mali sui,vel aliq boni,aliqmali sunt. & duo φ A lacu hic T elamonius, ille cilei fili*fuit, vel alter Telamoe,alter Oilei fit fuit. I n prolepsi quinq; esse plerunq; oportet. Congre

Iano neni ut Reges, parteis, ut Latinus Turnus. Aeneas Ascallius. V erbuna,vt procedunt. Paruudeterminationes, ut Larinus Turnus ab una parte Aeneas,dc Ascamus ab alter a. ordo ut praecedat congregatio ut reges sequantur,partes,ur Latin' Turnus.Et Aeneas, Ascanius.

E st autem prolepsis duplex,Explicita,i qua omnia

inuentutitur, quae in prolepsi esse oporterivi equi. con Irunt, hic I dextra,ille a sinistra parte hipo Dodromi. Implicita est,ur qua tacetur aliquid, ut homines inuident alter alteri,deest & alter altere. Item alter alterius onera portate,deest dc alter alterius, ut portare onara alter alterius, ct alter alterius. hoc est, tu face onus portes illius,ille tuum S apud Ovidium, Alter in alterius iactatites lumina vultus, Quaerebat taciti noster ubi esset amori, deest & alter in alterius.

A llam est piolepsin dicit Dransdes,cu id, quod

310쪽

mllarius accedit,ante tempus adscistitur. vi Iaui

tua venit littora. Lauinium enim nondum erat,esi lin Italiam venit Aeneas. Et apud Sallustium, Montem secrum,atq; Auentinum insedit,qui mons ob hoc, qd illii plebs isederat,postea sacer dictus est. De Syllepsi. S yllepsis,quae latine conceptio, & comprehensio dici potest,est diuersap clausulariam vel per unu everbii,vel per adiectivii pluralis numeri conglutinata c6clusio, ut sunt nobis mitia poma,castaneae molles,& pressi copia lactis.idest poma milia. ea rstaneae molles,& copia lactis pressi sunt iiobis, ut pluralis numerus concipiat singularem,ita tamen vi pluralis Praecedat. nam aliter esset zeugma. ut , Amastilissi & lac& castaeae placueriit. 3c nihil ne te nocturnum praesidium Palatii,nihil horii ora, vultusq; mouerunte quod exemptu in zeugmate

ponit Diomedes,& hypogeugma appeIIat Di, ces etiam per Syllepsin Ferdinandus Rex & Elici heth Regina Hispaniae homines quamlustimimi Bethycam,quae Cranata nunc dicitur, urbem, &maxima, dc munitissimam,& bellicosissima,opu lentissimamq; dece ab ipsis annos obsessam,&.nu qua antea a Christianis debellata,atq; idem silmin omis laudibus, summoq; honore dignissimi Anno h natiuitate IESU CHRISTI DEI. Opt. Max.millesimo quadringetesimo nonagesimo secudo,'urto nonas ianuarias expugnaueruta

I h Syllepsi quinq; esse oportet. Dictionem concis dpientem .dictioite conceptam. coniunctione. ver

bum, vel adiectivii pluralis numeri, de quod resp5deatur dissioni concipienti. vi Rex dc Regina Hispaniae principes optimi. Dictio cocipiens Re leoncepta Regina . adiectivum pluralis numeu

라틴어 텍스트