Fundamenta Chemiae TheoreticoPracticae

21쪽

vel Digida, vel sponte alens est sta ins, pida atque nudor est i licet paucum acidi

primogenei volatili , inuandoque etiam terrae calcariae aliquid continea se Haec ob admixtas particulas salinas, quandoque etiam naphthosias stulphureas, saporem praestat,3 qu odorem spargit,

quae communis species Inter aquas dulces pluvialis, i sub dio vasis puris excepta, omnium l*vissima est, v*0te quae gerem subire, arque in illo pendere potuit Aquae stagnantes merito aiyanantur, profluente atque cursu excitatae melioressini Quin fluminuri, staturiginum Puteorumque aquae multum, respectu puritatis, inter se differunt, prout scilice errae, quam transierunt, natura solubilis vel insolubilis filio in priori enim eas impurae, in P

Aeidulae. Eimontibus petrossi stissilibus, &are. nos, argillusis aquae acidum primogeheum particulas martiales in sinu sta foventes bino inde prosiliunt, Macidularum stricte

22쪽

' nominantur. In uperficie cuticula iridiscoloribus ludente tectae esse lent. O volatilem acidi naturam, nec solis nec ignis c lorem, acleoque nec transportationem, ferre

Aquae alcalicae, veterηm nitrosio, exstrie mamorea orientes, atque inimis planiatiebus erumpentes, salem alcatinum naturPlem,' aliquid salis communis atque terrae kariae cohtinent. Eas salin s impersectasese, autumo, nullae earum ex montibus

gypsela originem du in

Alerim, acidae. Dantur etiam soteriae ex partibus alc tinis, acidis primogeneiso martialibus couM positae, quae ex seriebus marmorea lar

continent, a laetore hepati sulphuris simili. quem spargunt, satisaei gaulbrunnen In

minantura

23쪽

Aquae albarticae. Aquae salem camarticum, sali Glaub riano similem, continentes amarae mitte

Masser vulgo nominantur idem hic sal etiam ni haud raro admixtus esse solet.

TDermae. Aquae plus minusve sponte calentes vel sapidae vel insipidae sunt, prout loca subae rarae ardentia, tartibus almis arua neris, calcariis ac sulphure, bituminosis seta, immediate, vel solummodo per illorum ubemiam calefactam, transeunt. Salinae. Scaturigines salem communem combmemtes salinarum Cctolen nomine veniunt. Pauperiores ex serie marmorea, paullo di-liores ex gypsea, admodum saturatae mi lis mssilis penu originem habent. Quaedam illarum , in primis in sale pauperes, vitriolum semivolatile, alcati naturale, lem catharticum terram calcariam, insinusuo fovere solent..

24쪽

Sulpbureae. Quaedam aquae, tam frigidae, quam sponte calentes , sulphur volatile nonnisi odore, sapore atque effectu cognobile vel silphur visibile innatans, atque ad caturiginum lacuumque margines proiectum, continent. Utraeque ut plurimum partes 'arii generis salinas, calcarias atque a uales simul in sinu suo recondere solent.

Biei minatae. Aquae bituminatae ea albido turbidae sunt, nuphthae odorem spargunt, atque ex aeri amarum sapiunt Naphtham non nisi sub vaporum inrma continentes, admota candela, flammam concipiunt. Aliis naptha vel petroleum purius, vel impurius, supernarat Aliae bitumen minerale, seu asiphalium, eructant Locis subterraneis ardentibus vi .ctoae esse solent, seriem scissilem nigram pro sucidamento habent.

Atramentosae.

acidum odorem spirant, saporem acido stypticum, nauseosum, exerunI, leni

25쪽

eraporatione vitriolum artis, plus LnuSue impurum , largiuntur. . Pyritis dis lapsis in stratis issilibus nigri' argillaces que vitriouetis, ortum suum aquae hae debent. Si recenter haustis lixivi saponariorum tantillum instillat, particulae pyritoae. aureo colore splendentes, ad iuncum aguini

dum redolent, porem acides stypticum, vehementer neu osum, praestanti Lixivio vel ferro immissio, turbidae fiunt, ct cis. prum praecipitatur Excupri neris moblioribus fatiscentibus originem trabere vi , denxuri

Terra silicet pura est corpus mineriste parum vel non cohaerens, insipidum. nodorum, 'Pyrum, in aere, aqua spiritu vini di oleis indissolubile impura variis particulis h'terogeneis, salinis, inflamma. hilinus , si mimetallicis vel metallicis inquinata est in argillosim, ani teneram macram vulgo vitrestibilem quam rudiorem pinguem, calcariam sense latiori sumtam,

atque compositas, dividi potest xv.

26쪽

-- 33

... Argillae a. Terri argillacea tenerior, macra, in montibu sietros, cornei, mediae teneriatans in montibus scissilibus, rudior pinguis in serie arenos, argillace occurrunt. Te rae taleoae micaceae, sic dime porcellanae, holares, rubricae naturales, mectis, argilla figulorum, laterariorum vulgaris in hunc censum veniunt Argilla alba coloratis purior est; horum color particulis metallicis, maxime martialibus , interdum etiam phlogisticis, debetur.

Ad terras calearias himore sensit, Ille lunae 'ophace pertinent Sensi latibre

improprio terra margacea calcaria e-munis , arque reracem, licet cum pauciore maioreve argillae quantitate remixtae sint, in hune eentum veniunt. Ab his terra gypsea rarius occurens, in eo discrepat, quod acido vitriolico plus minusve saturata sit. M ibis a LTerris mixtis, seu compositis, lutumst ei m De argilla arenain terra calearia fa-

27쪽

ctum, limus Cilnooe, erbe is, luminis

retabilibus aquarum stagnantium putres iis ortus, aerra ruralis cuiuscunque sp ciei, cum fimo putresecto remisia, Pertinent.

, ' Lapides terrae induratae, vel firmster eoncretae sunt atque eandem, quam terurae, divisionem in puros Inpuros, simuplices atque ex heterogeneas mixtos recupiunt Phlogisto , salibus, vel particulis semimetallicis aut metallicis seti. adeoque 4-Puri minerae dicuntur Argillacet teneriores atque rudiores AE calearii stricte sie dictu improprie margaces: calcarii communes,mormorei atque gypsei, inte simplices referendi sunt. Spathun suste, arenaceo cabearius uapides lutosi ad nixtos pertinet.

θ. XIX.

Areinee teneriores, rudiores. Lapides argistacei macres, teneri, Petram , iaspidem crystallum, quargum spathum vitreum, alcum micas alutam montarinam, amianthum , asbestum, lapides corneos teneriores, chalcedonium lyncurium, malachiten , carneolum, Onychen, achaten, corneum communem , crystallos duriores

hexas

28쪽

cinthum, beryllum, lapidem elementarem&turmalinum, gemmas eras, Iopasium tetraedram, octoedras sapphirum, rubinum αadamantem orientalem, mediae teneritatis basialten petrqsum, sthistos nigros, caeruleos. rubros albos, steatiten, lapidem ollarem, micam rubricam comprehenduhi. Ad rudiores basaltes argillaceus arenaceo -π-gillosius atque argillodes communis pertilum, margaceum, sthistos calcarios, marmor, spathum calcaritimi, omnes cum acidis effer. vestentes, igne exusti calcem Vivam lamgientes, gypsum vulgare, alabastrum, spathum gypseum e. r. aphroselenitet, inois illicea. atque calcaria alis' vitrioli acidoliturata, compositum, lapides utina ex lutis neut

29쪽

lato indurato secti Wima sere lutosae

strata formantes , lapidum ex heterogeneis mixtorum genus constituunt.

Obs. Terrae , lapides eterogene in igne, invicem cibisunt Spathum gravissimum ' lapides refractarios ad facilem fluxum dia

s. sules sunt mina aquoso terrea sepida. in aqua solubilia vel adhu Iam soluta in alcatinos, acidos ac medios dividuntur, , pro diversa sua indole, variis corporibus selvendis inserviunt vid. G. E. Stahlii Be iseis, has bie a de iis iner arte init ad ager innigis berbundenen Erhibesithen vallea 6s edit. se .

a Ie alca Iiei. sales aleriis ex phlogisto, acido salis terra calcaria arcteriunctis constantes, acres sunt, in aere hument, in aqua secile solvuntur, cum acidis effervescunt, atque in volatiles ac fixos dividuntur.

s. XXIV.

30쪽

Alealis volatiles. Sales aleatis volatiles, vel urinarii, ex anumalium & vegetabilium putrescentia vel

concrematione orti, e g. sit volatilis urinae, salis ammoniaci, cornu cervi, cum salis communis acido salem ammoniacum, cum nitri acido nitrum flammans, cum acido vitrioli salem secretum Gauberi, ammoniacales dictos, constituunt solutiones te reas atque metallicas in acidis factas ad fumdum agunt,mercurium corrosivum insi-blime aestum colore albo, ercurium MLeem nigrescente praecipitanx, cum oleis aethereis sales volatiles oleosos, atque cum spiritu vini, plegmate aliquatenus orbato, OLfam Paracelsi constituunt, a cupro caeruleo colore imbuuntur, & detonatione cum nitro pulogiston suum produnt.

Sales aleatici fixi Sal aleat fixus vel naturalis est, cum

parte salis communis scalina conveniens, vel tartari, secum vini, lignorum & plantarum ustione eae parantur, lixivit sales dicti Sal tartari, cineres clavellati, sales plantarum , si tartari extemporaneus detonatione cum nitro, nitrum fixum cum carbonibus pulveratis adium, quin