Vitae Dunkeldensis ecclesiae episcoporum, a prima sedis fundatione, ad annum M.D.XV.

61쪽

VITAE EPISCOPORUM DIJΝΚELDENSIUM. 39

tem immediatam earundem terrarum, unacum qiIarta parte illae

in proprietate, a Johanne Blair de Baligillo, tenente dictorum abbatis et conventiis et compositionem fecit cum eisdem abbate et conventu, et in exeambium dedit eisdem superioritatem terrarum de Log prope Dumserinling, et duas mereas annui redditus

earundem, necnon et quatuor mercas annui redditus de exutounde Aberdoti accedentibus ad hoc capellanorum consensu et

confirmatione regia. Et se Episcopus potest quadruplici itinere equitare, inter palatia praedicta, in propriis et canonicorum suOrum terris, viz. per Cardineis, per te Leiter, et per tentoun, et Capeth. Hiis Ecclesiae impetratis, conquestus est a Rege in Dodifirma, pro quadraginta solidis annuatim, Orestam et terras de imane, terras et silvam de LO , cum pertinentii ; et easdem ac terras de Mwkkersy et Arntuli semper usque tunc per Regem calumpniatas, ecclesiae suae et baroniae Dunkeldensi concedi uniri, annexari et pacificari obtinuit, datis Regi ut praedicitur, fructibus ecclesiarum de CraWniundi Aberlathy.Vocatus etiam idem reverendus pater pro eVictione terrarum de Mwkhersy, vel ad Warrantizandum lie canis de ingorn, obtinuit

62쪽

40 VITAE EPISCOPORUM DIJΝΚELDENSIUM.

decretum Dominorum Concilii, per evidentia per me ejus nomine ostensas per quod liberatur ecclesia ab evictione praedicta, super quo idem reverendus pater fieri fecit processum in registro ecclesiae

observatum.

Nunc descendo ad fundationes per eum laetas et primo altare in sua ecclesia, et capellanum ad illud perpetuum, in honorem divae

Virginis Mariae Ubera nos a poenis inferni ad dextram principalis altaris divae Virginis in eadem ecclesia. Et quia in anno domini millesimo quingentesimo, saevissima regnavit pes is per

totum regnum Scotiae, et, ut fama fertur, civitas Dunkeldensis illaesa, meritis divi patroni Columbae, a contagione pesstifera semper permansit ideo in honorem ejusdem, per annum integrum sitis expens cantari fecit missam cum nota, ad majus altare, omni die in secundo pulsu ad matutinas ; et anno finit quia civitas et maXima circumjacentis patriae pars, a pes e intacta Permansit, ideo missam ipsam quotidie dicendam, datis ad hoc quatuor- decem libris annui census praediorum rusticorum, fundando perpetuavit. Ac ut celebrantes eandem missam ecclesiam decorarent, tedioque nec assicerentur, septem elegit chori vicarios, decem librarum si ipendio conductos, ad septem ecclesiae altaria nondum fundata, vig. divorum Martini Nicholai, Andreae Apos-

63쪽

toli, Innocentium, omnium Sanctorum, Stephani prothomartiris, et Johannis baptiste, in honestate servanda ; quodque per singulos dies omni septimana, imus illorum in turno suo missam celebraret; quae hactenus in secundo pulsu ad matutinas opportune servatur, ad quam devoti ecclesiastici et bonis operibus seculares assueti,

advenaeque itineraturi, Xultante conveniunt. Deinde unum altare et capellanum perpetuum in ecclesia parOchiali de Dunde sui baptismatis loco, in honorem Sanctae Mariae et Trium Regum constructis ad hoc satis ample terris burgalibus

Per eum conquestiS, necnon annuo redditu decem librarum terrarum

de lakbuddo, construxit, ornavit, dotavit et fundando perpetuarii. Duas etiam capellanias in capella beatae aterinae virginis et martiris infra lacum de Clony, easque in sui et suorum familiam successorum ascribens, X annuo redditu praediorum rusticorum similiter perpetuando, fundavit quam capellam et totum locum fortalicium in dicta insula excepta majoris turris Olta a fundamentis construXit et reparavit. Et quia in antiquo ecclesiae suae registro invenit fuisse aliquando praebendam hospitalitatis ecterris de FerdissehaWe constitutam, quas ut predecestare episcopi, sicut et terras de Ga , suae mensae applicaverant, accedente ad

64쪽

hoc omnium canonicorum assensu, in praebendam reduxit Et quia ad supportandum Onus hospitalitatis, fructus terrarum eriles erant, ideo conquestus est terras de Litill etlith, et praebendae univit ecclesiam de Logybride, et inde magistrum instituit hospitalitatis, et septem Paupere per eum regendos et sustentandos, ipsumque magistrum, ecclesiae suae canonicum, ceremoniarumque magistrum et continuo residentem, perque capitulum suum ad hoc eligendum et praesentandum, ordinavit prout in reductionis hujusmodi fundatione, auctoritate apostolica confirmata, plenius modificatur. Et quia, ut praescribitur, pestis epidimi pullulabat, attendens pontifex praedictus raritatem parochialium ecclesiarum, et propterea ad funera concursum totius patriae periculosum; et quia parochia tunc illi Dunkel nimcupata, lata erat et dispersa, sedecim habens miliaria longitudinis, ideo illam divisit primo in duas parochiasa unam parochialem de Litili Dunkeld antiquitus constructam ; aliam de Capeth, ubi suis sumptibus chorum struxit, et ornavit depicto antemurali fenestra vitro decoravit Et parvam vicariam, quam habuit mitrae anneXam, vicario in Ristentationem dedit unacum monte in quo fundavit ecclesiam, prius vulgariter Duucupato Mwtehili, et quatuor aera terrae in glebam ecclesiae, prout ad longum in fundationis carta habetur, sigillis

65쪽

dicti patris authentico et communi capituli, meaque subscriptione,

roborata.

Hoc mirandum quod seqititur mecum judicavi non praetereundum Antequam ecclesiam hindaverat, timens pestem per patriam pullulare, Olens providere de ecclesiastica sepultura, emiterivinsignavit, dicavit et benedixit quosdamque peste laborantes, interris suis ecclesiasticis de Capeth, visitavit, et sacramenta ecclesiastica eis ministrari fecit Altera vero die aquam fecit benedictain, in qua lavavit os beati Columbae, et cum cancellario eis ad bibenduin misit, quam multi recipientes sani facti sunt. Unus ver proterve cancellario respondit, Quid mittit nobis episcopus aquam ad bibendum P mallem misisset michi optimam suam cervi-

fiam. Ille vero, cum reliquis aquam Sanctae Columbae non recipientibus, in peste obierimi, et ad numerum triginta personarum, in uno infra dictum emiterium monumento, sepulti sunt. Postmodum vero intelligens, populum dictarum parochiarum auctum, et in superioribus partibus de Capelli parochiae dioma esse Hibernicunt, ideo ad hoc in honore divae matris Annae ecclesiam parochialem inter nemora in terrea sua ecclesiastica sit de Dowalyconstruxit, dotavit, et mansum pro presbiter assignavit, sicut monunientum desuper autentica forma conceptum, ad plenum testatur.

66쪽

Ecclesiam parochialem Sancti Servant, quae principalis erat illius parochiae quae Tybermure dicitur, restauravit et construxit; vicarium perpetuum ibidem constituit, et fructus vicaliae unacum

gleba e parte boreali aquae de Almoni assignavit, prout inscripto desuper laeto plenius habetur Ecclesia vero ipsa, ut antiquitus diei solet, in dissuetudinem et blitudinem abiit; quia insans Domini Rothven ibidem baptigari delatus, post baptismum, in

aqua de Almond redeundo ab ecclesia, eri ita et ideo ecclesia beatae Mariae de Tybermure, pro ecclesia parochiali totius Parochiae tenta fuit, quae creditur fuisse Oratorium palatii episcoporum ibidem commorantium, sicut 'Villielmi de Sancto Claro et Galfridi. Nec hiis auctis ecclesiis satis contentus, infra parochiam ecclesiae parochialis de Alith, episcopali mensae spectantis, terras de Buch Gliane, antiquitus pro certis missi per septimanam celebrandis in capella Sancti Niniani infra emiterium ejusdem parochialis ecclesiae sita, ex nobilium fundatione donatas, invenit,

quas vicarius ante Vicariae erectionem, Postque rebendarius, suis appliearunt usibus, fundatione fraudata tunc dictus Georgius antistes, Olens fundatorum ultimae voluntati subvenire, et animarum saluti, quae magno habentur umero, mederi, consen-

67쪽

VITAE EPISCOPORUM DUXΚELDEΝSIUM. 45tientibus prebendario de Alytii et capellano, in dicta capella perpetuum fecit capellanum quotidie celebraturum, adjutoremque Vicarii pensionarii circa animarum curam et salutena, assignatis ideo sibi dictis terris de Bueliquitane et earundem decimis praedialibus, personalibus et universis aliis, cujus capellani nodificationis fundatio desuper facta ad longum testatur. Et licet inimicorium ecclesiae litibus Occupatus, et terrarum conquestu intendebat, decorem ecclesiae Suae interius minime Oblitus est. Prim cappas sericas multas, binas et binas colore concordantes, ecclesiae suae donavit tres de auro texto casulam eumdalmatica tunica, albis stolis, et caeteris pertinentibus de panno albo auro textori et sinites per omnia de bio vi colore auroteXtas tabernaculum majori altari anagogium aeneum quadripartitum, evangelistarum figuras quatuor, ambones gestantes, super quibus vicissim canitur evangelium, prout evangelistae intitulatur figuram Moysi aeneam ambonem brachii tenentem, et ad tergium candelabrum aeneum tripartitum. Supersellia si allorum chori depinxit. Solium sanctae crueis, cum altaribus divorum Michaelis et Martini chorique cancellis, totaliter nova fecit Apos Olorum magines sculpi, et reliquorum sanctorum ante et retro depingi regum et nobilium ecclesiae benefactorum episcoporumque ymagine a tergo depici

68쪽

rum ordinavit, ut chorus orans illos specialiter commentorarent. Omnia ecclesiae altaria antependulis unius figurae decoravit cuilibet eorum ad minus unum, aliquibus duo vel tria secundum quod Opus erat, sacerdotalia Vestimenta largitu S. Dilas magnas campanaS, unam Columbam, minorem Georgium Vocatas, adduxit succestaribus maximam, quae Maria foret vocanda, portandam reliquit. Structuras has fecit parochiales ecclesias praedictas et in insula laeus de Clon domus Omnes cum omnibus capellae et domorum ornamentis : ecclesiam Sancti Georgii cum singulis ornamentis palatii Dunkeldensis occidentalem partem a fundamentis, cum Oratorio satis honesto, construxit similiter Edinburgi partem australem mansionem deminWaida navem ecclesiae fratrum Carmelitarum de Tullelum prope Perili, a fundamentis erexit domum illorum occidentalem, cum duobus lis gabyis, ibidem reparavit. Postremo, pro ultima votivitate, pontem lapideum apud suum palatium Dunkeldense trans aquam de Taya edificare coepit et in vita sua imum et primum arcum perfecit, anno domini millesi- A. D. 1513. mo quingentesimo decimo tertiou quo anno, Henricus Rex Angliae octavus contra Gallorum Regem arma movebat, et dominum Dacres, decanumque yndesse doctorem est, apud Regem nostrum

69쪽

VITAE EPISCOPORUM DI KELDENSIUM. 47

Jacobum quartum misit, promittens multa si cessiret a supportando Gallorum Regem ; ex adverso a Gallis promissa sunt munera et arma minime observata. Rectamen Iacobus quartus, Gallis credens Angliam invasit, Oreliam castrum XPugnando cepit, et ad qui iidenati bellatores Gallos exspectavit, sed frustra. Tunc come de Suthra, locumtenens Anglorum Regis, bellum dicto Jacob Regi obtulit, cui ipse annuit, et in Flowdoun, cum multis regni nobilibus, crastin nativitatis beatae Virginis, anno praedicto, decim tertio Oecubuit inter quos multi familiares diei pontificis, ceciderunt. Et in dicti Regis locum, coronatus est filius Iacobus quintus, apud Striveling, die Sancti Mathei, anno praedicto, annum et quinque menses aetatis suae agens Quo episcopus, et senectute quae morbus est ac tanto calamitatis tempore, patriam regimine et rectoribus destitutam dolens, cum sedem iam annis viginti novem reXisset calculo quem e seu vulgo dicebant depressus continuo usque mortem Vexaturri propter quod Deum toto corde laudabat, mihique secretius diXit se a domino exauditum, petitionem semper in suis orationibus habuisse, ut hic continuo ante mortem torqueretur. Et quamvis omni anno, testamentum solebat proprio cirograph conficere, sicut Ost mortem inventum est

unum talis tenoris, DEO, Virgini gloriosae, et patrono Sancto Columbae, animam lego bona Sancti Columbae, mihi incumbentia,

70쪽

in reparationem ecclesiae, pontis, et pauperibus in elimosinam lego; eXecutores constituo, precentorem, archidiaconum et ossicialem,' tamen cum continuam habuit infirmitatem, capellanurn suum in cubicularium vocavit, et in mense Aprili, anno domini M' CCCCC'. decimo quarto, testamentum per modun indenturae, duplici forma, manu Magistri Joliannis Thome notarii, suaque manu propria subscriptum, scribi fecit debita annotavit; successori, per summum pontificem promovendo, utensilia, et do

imicilia palatii Dunkeldensis legavit, quia ipse ponti se essectus nihil horum in palatio obtinuit et indenturarum hujusmodi partem unam prebendari de Alyth, et mihi alteram, tradidit

conservandas Per illam vero aestatem apud ecclesiam suam residens, Orationi contemplando vacabat; et recreationis causa, inter orandum, pontis opus de fenestra camerae suae aspiciebat. Finito

primo arcu Pontis, hyeme appropinquante, coepit debilius se habereri et quamvis Margareta, soror dicti Henrici Regis, colorum Regina, per dictum Jacobum quartum suum sponsum, tutrix filio ex testamento deseripta fuerat, et ei aliquamdiu obeditum; sed quia tunc nupserat Archibaldum Angustarum comitem, irrequisito dominorum et procerum regni consilio, apud Dumfermelingconcione habita, regni consules eam ossicio illo privatam declararunt; et illustri Johannes Albaniae dux in Regis tutorem,