장음표시 사용
71쪽
et regni gubernatorem, omnium consensu est suffectus. Et, ex tunc, quidam magnatum favore dicti comitis, Reginae Opinioni sa-Vebant alii gubernatorem exspectabant, et Reginae contradiXerunt inter quo Jacobus Glasguensis archiepiscopuS, regni cancellarius, et inter nobiles, AleXander dominus Home, magnu camerariuS, erant praecipui: Qua discordia regnum in seipsum dividitur; sed consensum in promotionibus dare Regina, ut prius, nitebatur Nunc revertor unde digressum est. TUNC, ob divisionem praedictam, hominum crescente malitia,
per alios dictus illi elinus StroWan, cujus erat dominus Johanne comite Atholiae in borealibus partibus existente, cum sua tribu et aliis sceleratis, neptiaria facere, dicto etiam comiti adversari, et tirannice regnare coepit quem idem pontifeX, ob familiam domus Glammis, a qua descendit, favere solet; sed laetis suis contradicenS, legatos mittit, et talia perpetrare inhibet vidensque quod non proficeret, et adventum dicti gubernatoris apprime desiderans, quia obstante senectute, se oppressoribus patriae non poterat Opponere, autumpnali tempore, pro aeri mutatione, ut solebat, locum fratrum carmelitarum de Tutelum, prope burgum de Perin visitavit; et ibidem suis vocatis executoribus, boXam tradidit, mille
72쪽
50 VITAE EPISCOPORUM DUΝΚELDENSIUM.
circiter mereas continentem, et ubi defuit illius summae pectinia, obligationes debitorum tradidit, ad dictam summam cum pecunia ascendentes. Nos Vero Xecutores, pontifice et domin nostro mandante, in custodia Prioris domi is artusiae deposuimus. Hac re tuto relicta, domum rediit, et capitulo, crastino Sancti Nicholai, anno praedicto millesim quingentesimo decimo quarto, praefuit finitoque capitulo, nobili viro decano suo praedicto, cuju e consilio domui suae ut apostolus docet bene disponens, pro custodia palatii de Dunkeld, dictos de Capelli, Alith Londei et erile-schaWe, per quatuor partes, cum servitoribus ad hoc necessariis, custodes ordinavit, ea intentione, Ut, sed ejus morte acutura, decani et capituli mandato palatii custodes obedirent Archidiaconum e sorore nepotem, familiam tenere, et saltem proximo Christi nativitatis tempore, apud inWaid cum Ororibus et caeteris consanguineis convivari mandavit. Ponti se Vero, reliqua cum familia, fortalicium de Clony, locum episcopalem melioremo melius custodiendum, suo regimini retinuit quem locum clavem sedis Dunkeldensis vocare solebat. Nec sic licet grandaevus, disposuisset, nisi qui Johannes SteWari, domini Joha uis tewartile to vixis militis filius, ex iuWaid pontificis neptam, dominam Matildam Johnes un, relictam domini Johannis Retra de eodem militis vi, ut dictum fuerat, in Alpes abduxit; et redeunte dο-
73쪽
irium eodem Johanne comite Atholiae, quia dictam dominain Ma-tildam irrequisitus restituere non temptavit, contra eum et suam comitissam, quibus in minoribus constitutus gratu erat, irascebatur. Cujus ira et calculi morbus, et sitis ultra quam credi potest, mortem aecelerarunt et ideo clipiens quietus Vivere, hoc
calamitatis tempore, insulam de Clon adiit ubi Christi nativitatem honorifice in capella loe et aula peregit satis solennem tantam passusque sitim, vix poterat, die natali domini, missam celebrando perficereri et post epiphaniae festum, illius infra octavas,
coepit se prius habere sed finitis ipsis octavis, die sabbati duodecim Januarii, anno praedicto, millesimo quingentesimo decimo quarto, mihi mandavit parata habere pro altari et extremae unctionis sacramentis, omnia necessuria, sibique Xpeditius de mane crastino, dominica scilicet die, attendereri seque factum est. Et mane ante horam sextam, prim ejus confessionem audivi, et absolutionis beneficium eidem contritissimo de omnibus peccatis impendi, missam celebravi, et eum infra missarum Olennia Ommunicavi. Hac die habuit aliqualem requiem, sed noctem sequentem insompnem duXit; quare, circa noctis medium, suri eXit, et,
ficii semper usus est, honestissime vestes induit et vocato domino Jacobo Henrisoun, barbam sibi fieri fecit qua facta, dixit, de quodam tune pridie suspens Malia nomine, Ecce laudes Deo
74쪽
jam honestius in oriar quam ille qui cum barba inhonesta suspendio interiit.' Hiis dictis, divestitur, et in lectum recipitur paululum
pausare. Et quia semper fortis animi fuit, minquam, in quacunque infirmitate detentus, continuo voluit lectomitiescere, sed surgere salieni semel de die, et missam audire et tunc honestiora indumenta accipere, et mappas ac alia quibus servitium ei fuit habere. Tandem circa horam sextam de mane, ad se accersiri fecit Magistros Jacobum Fent uti praestentorem, Georgeum Fern Archidiaconum et nepotem, meque ejus in hac parte Vicarium electum, et reverenter petiit se inungi. Inter loquendum, ad ejus duXimus
memoriam Christi passionem, articulos fidei, illud patroni sui divi
Martini, onori non timeo, nec rivere recusabo Christum Datuna, passiim, et caeteros fidei articulos, plane alta et magna Voce recitans, ut Catholicus antistes, confessus est se firmiter absque ulla questione credere, et semper dum viveret crediturum, despecto diabolo et temptationibus suis, solenniter protestans, quod quia tunc firmus in fide erat, et sanae e robustae mentis, si postmodum virtute corporali deficiente, diabolica calliditate aut argumentis naturalibu temptaretur, et forsan, quod absit, secteretur aliquo modo a fide, non sic, sed prout sana mente professus est, judicaretur super tamen Omnia, divinae misericordiae se submittens, et justitiam recusans, spem firmam gerens, se virtute passionis
75쪽
Christi, et precibus divae Virginis Mariae ac patroii Sancti Olumbae, et non suis meritis, salvandum. Super quibus a magistro Thonia Brown vicario demuthergavi tunc presente suo, Pro tempore, scriba et capellano, testibus nobis praedictis, a domino Johanne Tyry vicario de Craivmund ac dominis terrarum Circum-jacenti uin, vi g. Johanne argili de inloch, Johanne Blair de Hultoun, David crinigeour de Fardili, Johanne te art de Arntuly, Waltero annerman de ellebrochin, Roberto Browne de Fordale, Johanne Mon cur de Ballwny, Johanne Retra de Leichhid,
et Thoma Brown aromatario ac cive civitatis Sancti Andreae, cum multis aliis, protestatione facta, archidiacon arcam crismatis et cantore vas cum aqua benedicta tenentibus, incepi pontificem inungere. Cum celebrandi forentilatini, me cum assestaribus praedictis primum versum dicentibus, pontifeX cum dicto suo capellano vicari de uthergavin alterum versum distincte ac si sanus corpore fuisset, proferebat, nisi, quia infirmitatis gravitas anhelitum impediebat, adeo Velociter sicut nos proferre non Olerat, capellanum rogavit, ut psalmos paulatim et tardius dicere vellet; et sic ejus adjutorio, Xtremam peregimus tinctionem. Unctione peracta, in pontificis praesentia missa celebratur, quam devote orationes in libro ut semper solebat legens laeto ut apparuit animo audivit. Audita missa et resectione capta, pausare coepit usque meridiem.
76쪽
34 VITAE EPISCOPORUM DIJΝΚELDENSIUM.
Tunc reumate et catarro fluentibus agoni gare incepit sed tamen fortis animo, non sinebat aliquod immundurn, per OeUlOS, nareS, aut per os defluere, quin propriis manibus abstersit, ioriturus ut vixit, pontifex honestissimus et impedita per nimium catarrum robusta loquela, Crucifixi maginem ad pedes depictam devoto vultu et submissa voce oravit continuo. Tunc Orationes quae in exitu hominum dici solent persolvimus candelam sanctificatam manu pontificis p01uimus inua accepta, spiritum Deo commendans, dixit, an ma=m tuas Domine,'raec Catarri fluXu continuante, psalmos passonum, evangelia, rosarium beatae Virginis, orantes diXimus. Et cum pene a catarro esset suffocatus, etenim jam mortuum credidimus, manus extollens et sinul jungens, crucifixum intuens, devotissime bassa voce oravit; et post paululum exicissis squamis nigris fluentibus, levatis manibus, proprios oculos clausit; et facto in pectore crucis signo permanentibus secum nobis et dicto Roberto Brown caeterisque fidis servitoribus, consanguinei et amnibus reliquis conservationi boXarum et pecudum intendentibus, die lunae, viz. decimo quarto die mensis Januarii, anno domini mil- A. D. 15l4. lesimo quingentes in decimo quarto, et regni Jacobi Quinti anno secundo, et suae aetatis septuagesimo seXto, obdormivit in domino.
NUNC antequam de successi re scribam, narraturus dignum
77쪽
VITAE EPISCOPORUM DIJΝΚELDENSIUM. 55
reputavi de praeclaris honestisque capituli fratribus, et eorum suo tempore actibus. Primus erat ecclesiae DECANUS praedictus, adhuc superstes; qui praeclarum construxit omnibus regni de- canis secularibus speculum, et munitissimum, contra quod ecclesiae inimici praevalere non poterant. Missam etiam idem decanus hora semper undecima, per certos chori vicarios suis impensis fieri fecit, ad divae Virginis aram in ecclesia Dunkeldensi et ultra quotidianam elimosinam, omni septimana, certis pauperibus infra civitatem Dunkelden1em decrepitis, bollam farinae largiri facit et karistia patriam invadente, omni die, pulte pauperibus omnibus venientibus, cuique bona quantitate, tam e praesentequam absente, distribui facit. Ecclesiam Dunkeldensem, pro suo ossicio eXercendo, licet ab amicis et consanguineis saepissime desideratus, non deserit; mmo omni die ejus residentiae, in majori missa devote eum fratribus interest aliis diebus tribus majoribus horis chorum regit et quod majus est, diebus quadragesimae, completorio abesse noluit, devotus devotionis Xemplum omnibus praebens. Et postquam Ordo praedicatorum in Scotia per magnum illum et illuminatum virum Johannem Ade sacrarum literarum professorem, ordinis provincialem, reformationi deditus esset, magno milio assuit locum eorundem in Sancto Andrea fundavit, unde fundatoris eorum n0men consensu merito gerit illumque do-
78쪽
56 VITAE EPISCOPORUM DI KELDEXSIUM.
tavit ad sumetentem quinque fratrum sustentationem. Hoc Praetereundum non est, quod dicto George defuncto, decano minime e 1 Pectato, Propter Diniarum periculum, ut capitulo tunc visum est, vicarium generalem et caeteros sedis ossiciales elegerunt eo
postmodum adveniente, et jurisdictionem sibi tanquam principali capituli debitam allegariti, alteriis Levi de Metimur prebendariuS, licet per capitulum electus, coram simul postis fratribus, ossicio decano, tanqi iam dignissimo, cessit; qui in officio illo, sed tunc
Vacante, adeo omnia regere coepit, ut sede non vacare, sed rectorem
optimum habere diei merito poterat. In spiritualibus primo, recepto capituli consilio, normam posuit; deinde in temporalibus, pro bene conservandis nemoribus, limitibus et ecclesiae uribus, in futuri adventum pontificis, curiam sectilarem vocari fecit; et comparentibus Omnibus inquilinis, et secum majoribus capituli assistentibus, curiam in domo petarum, prope episcopale Palatium Dunkeldense, amrmavit; et illa amrmata, pro boni regimine atriae, pace et tranquillitate, inquilinos alloqui coepisset. Quidam Johannes tormentorum actor, de palatio postulati n0mine, de quo infra est dicendus, versus decanum tormenta jecit, minans majora facere 1 decanus a jurisdictioue Xercenda non desisteret Ipse tamen, ut nobili et magnanimus, facta pro tempore pro bono rei piiblicae peregit; capitulum quid pro tanto facinore faciendum foret
79쪽
VITAE EPISCOPORUM DIJΝΚELDENSIUM. 57
consuluit consultusque Joliannem coram certo ad hoc constituto commissario vocari fecit, et, propter jurisdictionis ecclesiasticae impeditioiaem, secundum quod bulla in coena domi ii canit, excommunicatuin declarari obtinuit, quodam de nostris asserente, declarationem hujusinodi, jure contradicente injustam esse. Johannes
non om Parens contuma appellavit, et interim denunciatur eXcommuIlicatus. Contumacia et malitia crescentibus, processusnggraVatur et reaggravatur. Johannes nec mandatis ecclesiae
Paruit, nec appellationem rose utus est, securus de brachio seculari, contra quod, ecclesiastici facere vel dicere non audebant, nec u malitiae acquiescere, tanquam Deum timentes. Ipse tamen ecclesiam, quotidie cum ei placitum fuerat, tum cum postulato,
tum eo absente, ingredi ausus est. Et licet dominicis vel principalibus festis in majoribus missis matutinis vesperis et aliis horis canonicis et missis privatis semper cessatum est a festo Saneti Nichola in dona inicam in ramis palmarum usque quaerela Perdecanum consulibus regni facta, misso cursore regi O, per literas regias idem Johannes admonetur mandatis ecclesiae obedire, et campanile, quod invitis decano et capitulo detinuit, reddere et sic, non Dei, sed principis timore, permissi sunt ecclesiastici, absque Johannis injuria et inquietatione, horas canonicas et missa celebrare P nec de absolutione et poenitentia est quaesitum. H
80쪽
38 VITAE EPISCOPORUM DUΝΚELDENSIUM.
Sed ni adulatorie dixisse judicarer, multa de hujus nobilis viri
praeclaris actibus dicendi mihi copia esset. CANTOR celesiae, Jacobus Fentovia, ob suam prudentiam, dici George Camerarius designatur, et inter praepositos domus et consules secretos primus qui apud celesiam, nisi pro episcopi beneplacito, residebat, et eo praesente Unam cappam sericam albam te dammas, cum capticio et lateralibus fimbreis filis aureis sericisque contextis, in maginibus Sanctorum obsutis, Dunkeldensi ecclesiae dedit; et duas capellanias in occlesia parochiali de Perili, ad altare Sanctae Mariae de consolatione, fundavit tabulam eidem et antemurale decentissime fieri fecit, pariter et sedilia, ac 1acellae coelaturam Opportune coaptari et domum antiquitus uper ripam aquae de Taya in ian1 cantoris tulit, et ad anteriorem mans partem et plateam domum, si repararetur, cantori sumetentem, construXit, et tegulis parvis, vulgo calye vocatis, tegi fecit; et claustrum canonicorum decoravit reliqua mansi edificia Magister Robertus Boswel construxit. Magnam familiam Perili fovebat, et honestis consanguineis vitae necessaria praebuit Pauperum fautor, et eis larga ianu praesidio, acobus cantor, Vir multum fidelis, de sui laudatus, ViXit.