장음표시 사용
631쪽
prospiciendum ut uiri boni sint, Ze prudentes, de apti stubernationibus, alioquin omnia sunt' mar
no denique periculo posita, tanquam membra languentia. quae si neglecta sint. totius corporis rui Pram secum trahunt .atque quia sani selicisque corporis selicitate omnia membra frui debent, crettalum etiam munia quς conferremur in ordinem popularem. cum felice ei se pallit ex aliqua p- te etiam populum felicis reipub. Haec omnia quo tranquille de quiete seruata p ent , deieciu ei ordo ciuium, qui niterentur coniungere dc stabilite inter se animos ciuium non solum a citia, e etiam sanguinis conuinctione dc matrimoniis, quibus etiam iniunctum est ut tuas de limulta cim uae pullularent inquirentes radicitus eueIlerent. additi sunt&qui leges seruandas curarent,q niain nihil disteri non haberi leges de non setuati leges in ciuitate. statutum est etiam ne nouae quotidie fierent,quae veteribus aerogarem quoniam cum lex sitvni eum fundamentum rerum Pu turpe est de puerile in rep.delirare,ebriosorumque more modo huc modo illuc fluctuar tuti xplus tanquam ab inseris mortuam legem per praeconem reuocare frequentibus pmmul PIionidus .i . conuenit legem ab initio ante promulgationem diligenter consideratam mox neri ciumus cratu natem non minus in animis de consuetudine ciuium quam in libris publicis stabiliram eii enim rillimum male institutae ciuitatis indicium, si leges saepe repetantur, quod certe no iteret,sis rapicn tibus lataeessent priores,ac semel latae iubetentur, ut conuenit lemari. yt quoniam pecunia eii Ieg, na animorum ignobilium .maximeque auidi sunt in ciuitatibus sordidi uim i quique Opinces, in primis, qui divendunt edulia, latae sunt leges.quibus utamur praesecti aduersus fraudes, vetit m
o ue est sub grauibus poenis ne ipsi participes sint eius mereaturae. Sublata est perpetuis . Uxum QR
nis sedi uolorum. sicariorumque conluetudo. veutaq, conuenticula, Ac vi ne quieti diligenter intuitum. Ne vero ulla memoria spoliorum aut inimicitiarum alicubi extaret, 'uae pollex renouar pristina odia. sancitum est ut omnia perseditionem direpta iniqi restituantur, ieruata temper liora talo reipublicae incontaminata. ut autem iustitia integre seruaretur. quae diuinum eli Vinculum LMmiliarum Giuitatum, regnorumque omnium. institutus est magistratus trium exterorum iuuicum ad cautas criminum audiendas, qui magistratus Rota est appellatus qui neque amicitia neque o ignotorii m civium a recto iudicio deflecterentur: quia quam urbe ratio personarum potius nane tur quam negotiorum, ibi aequitas non potest liabere domicilium . Multis praeterea legidus it adiri tus cst hic magistratus, ut iudices essent tuti ab iniuriis atque insidiis ciuium.quoniam non omni
bus nota est iustitia 6c praesertim si ea in exitium aut infamiam vel propriam comunciorum requi dauerit. instituta est etiam ratio gubemationis ipsius Rotat. ocautoritas, de auaritia minutroru ncertis legibus coarctata quae si permittatur nullos habebit terminos. M syndici instituti, ut Omnia nerent iure P mulsum est ne in carcere detentis fiat iniuria. ac praetet metitum opprimantur em uri tate captiuitatis. sed quam citissime illorum caulae diiudicentur. Interea quia rumor increduerat non solum ingentem ciastem Turcarum in praesentem annum multa diligentia Byzantii mille αμficatam. sed etiam iamiam a s exitium Christianorum esse exituram, omnia loca maritima mini studio muniebantur. ut dictum est. N praesidia ubique comparabantur, sed in primis intula Melix multis praesidiis firmabatur. Collecta sunt magistri eius ordinis de equitum Melitentium tum p i'bus circitet lex millia peditum ad insulae detentionem. cum totidem Pontificis 6c Regis Hupam ' pendiis alerentur per quoddam statutum tempus. Continuo si quidem auditis Turcios apparathbus tot praesidia lunt decreta, cum illa insula sit alterum propugnaculum Italiae adueritas maritim ires barbarorum .ac di ilicile captu ob eximias munitiones.di1 scillima esset etiam barba is ad te uae diim propter longinqtinatem, ac Vicinitatem Italiae, quae posset per livemem expugnati Omn P stilus spe auxiliorum destiuita. Magister ordinis quod intelligeret utile et Tedixiturnae oblutioni, quς
expectabatur. Vt imbelles homines, prorsusque inutiles rebus militatibus excederem e manu ni bus aut ut non necessaria iumenta dimitterentur ne annom ac pabulum de frustra dc cillus abii et retur,omnicius de hominibus ociumentis insiti libi exonerat munitiones. Sed enim quia periculo sum videbatur ne Italiae quoque litora derepente inuaderentura Turcicis copiis, aut aliae intulae, quae sunt m mari Sicu Osiue Libum; ne palantes Turcae ac liberi toto mari vagarentur sublata idni hostium suspicione clatiis Hispanorum ubique in Iocis Hispani Regis comparabatur colligedin t Irque multa praesidia ad tutanda litora Italiae. 5 equitatus ad reprimendas incursiones Turorum, scuta deicensionem fecissent. His tot apparatibuς quia i iecessaria erant multa stipendia mii aiunt trecenta millia nummum ex Hispania. quae sex triremes convehebant. Has inopina maris Lidycitem peltas. Sc vas ventoriam repentina tanta inuasit ut procella illidens has in loca aspera dc occulto scopulos omnes ad Uillam Francam infregerit aedemerserit, cum pecunia tamea paulo post trueris recuperata. At in Gillia transalpina quoniam res maxima essent in perturbatione, neque appare rent per sit petiores conditiones vllo pacto polle conitent omniaque viderentur ced . r pinas, incendia. grauissimumque cxitium Gallorum regno minitari, cum victores utrinque ad Galliae deua stationem irruerent,rci mitius agi coepta est ob interuentum Reginae matris Pro sitae sunt vi pa cem trana uillitatemque Gallicarum gentium es huiusmodi a Rege Andegavensis siue Alen comi Dacis oratori.quae naOnim matris non interserentur quidem edicto de pace, sed inuiolabiliter ieri pi iuberentur ab utrisque factionis praefectis: primum quod Rex iuramento altirmabit in priuat concilio. VI publicis comitiis. qiis vulgo Par lamentum vocamur, quod hς conditiones pacis ter ui Nir, cuiustae rei vades, ad promissoresque erunt cum iuramento Regina mater, principes cingnati Mare: o alius Galli dide alii proceres ormati concilii atque imperabitur pacis preiectis i e re In album referamur. Quod concedetur Auenionis gentibus sub archiepiscopatu ut mus regioni'
conicientiq libertate utantur, seruemurque ritus religionis per uos iubagia a Nege atquet
632쪽
Rex perscribet ad Ponti fieem, procurabitque Ut illis aliquo pacto latissatis . Ut in omni curia, M.toque concilii statuatur pars iudicnm, aut habentium munia publica, altera ea tholicorum, altera recen uoris religionis. 4. Ut, si vacaveritu munia ipsius religionis, concedantur illis per Regem qui vel profitentur publice, vel professi sunt ipsam religionem. s. Ut omnes religiosi, qui titula es remanserunt beneficiorum teneantur illa assignare ante sex menses, viris catholicis : atque' qui polliciti fuerint pensiones luper dictis beneficus. illae in posterum dissoluantur. 6. Ut Rex libertati restituat unum ex filiis Castillonis Α miramis Galliae, qui iam triennium seris fuerat iii
carcere. . Ut iudices eligantur controuersiarum inter catholicos,'oc nouae teligionis homines decupetandis haereditatibus,& possessionibus. 8. Ut subditi nou ς religionis suis bonis perstuamur in comitatu Auemonis. ν .ut pecunia debita pro solutione Raitris praesentis, plateritique temporis aeque subditis Regiis imperetur. I o Ut ministri Regii. dc alii habitantes in urbe Samoniim, quam Rochellam vocant. seruentur in priuilegiis , sc iurisdictionibus antiquis . neque alium habeant gubernatorem . quam Siniscalchum. it. Ut Rex conlem et Condaeum in sua praesectura Ueto manduorum siue populorum Picardiae in omnibus praerogativis, praeeminentiis, aut inritatibus ad ipsum spectantibus, cui detur pm domicilio urbs. oc oppidulum Petonnae, ubi gubernatorem illi liceat in iere. qui sibi pareat. ti. Ut mille M clucenti pedites habeantur R Siis stipendiis per consensum catholicorum & noue religionis hominum . qui in octo urbibus latuantur, quae his relinquuntur . neque Regi alium gubernatorem. aut alia praesidia licitum sitam ponere. is . Utvr, Liatice per biennium concedatur Alenconio. ubi gubernatorem eum dum bidecim militibus possit imponere ad eius custodiam sine aliis p sidiis , qui teneatur illam post hiennium nulla re mutata Regi restituere. t . Ut Rex pm uideat ac ugaificet praefectis suarum pinuinciarum ne quam contruuersia opportunitatem prestem transeuntibiq hominibus nouae relusioni ad sibi concessas urbes , aut ubicunque loca cullodiantur 1 catholicis praesidiis. i s. Quod attinet ad petitam fieri reformationem in statu ecclesiastico, quod rex dabit operam nihil ut magis capere intelligatur. quam videre in Ecelesia bonam ac ianuam reformationem. t 6. Quod Rex instabit omnibus suis subditis cuiusuis religionis . nequisquam interrogetur de rebus ad conscientiam spectantibus, neque ut subiiciantur quaesitioni : sed liberum sit accedere, mora. ri, abire, negotiari periplum Regem, quod etiam in Italia. Hispania, aliisque regionibus com similitet fieri liceat. i . Ut Alenconius fiater, Rex Cantabrorum, princeps Condaeus, Marescies- duc Λ illae, exteri. alii proceres & nobiles. Omnes iubditi Regii promittam iuramentoquest,hiliant obseruatum ita edictum. ub: factum fuerit. 18. Vt Alen conius intra quindecim dies a publicatione edicti restituat Regi urbes depositi nomine concessas . Molinsium. De siram, Saura. tium, Diuum Ioann. Angelum, Nyorinum, Cognatium . Quae dum melantur in Gallia de rebus componendis, acerbissima uis pestilentiς multis in ciuitatibus Italiae oassari edepit. Nam Mantua multis ciuibus priuata est. & Tridentum ad extremam empet lolitudinem per vim mor-υς redactiam: que urbes olim populose . de opulentae esse conlueuerunt. Verona, Patauium. Ticinium. Brixia, Vincentia consimili vi morbi valde sunt vexatae, qui miserabiliter etiam Apu- . a. liae. Calabriςque fines, de Siciliam insestauit. nam in una Siciliae ciuitate Messana celebri de M. 'pla non procul a Peloro promontorio sita . que non longo interuallo Italia a prospicit, ad sera. ginta millia mortalium dicuntur intercidiste. Uerauit idem malum multas etiam regiones Tur. carum eum incredibili caritate annonς. Sed tamen nulla tanta esse potuit pestilentia, nulla tanta tanique frequens lues, nulla tanta penuria uictias apud Turcas , quae potuerit auaritiam, de avidi ratem praedae Turcatum retardare aut illos prorsus a Uassicis apparatibus reuocare. Non enim tertentur pestilentia illae nationes, quibus petiuasum est omnia necessirio , de fatali quodam decieto atque irrevocabili lege gubernari, oc trahi, vel impelli. quod certe non potest sine risu a sapientibus auditi. cum diuina sapientia nihil frustra agat: quod si illa opinio vera sit. Omniaque sint necessaria. quis erit vlus industriae . quis prudentiae . quis rationis hominum at haec maxima sunt id praestantissima in rebus humanis . nam certe quidem nulla in re diuina pi uidentia potest obdormitare. cum omnia sint sapientissime a Deo optimo maximo facta, tum certe in rebus maximis illud censeri minime omnium conuenit. maximam autem rem esse ratiocinationem quis potest dubitare 3 Sed nescio maior ne metit Christianoruni trepidatio pro- pter dissipatos rumores de ingentibus apparatibus Turcarum, an Turcarum propter apparatu Christianorum factos ad defensionem, quos illi ad expugnanda sua loca mari finitima conuentiamsesse arbitrabantur. ita fiebat ut qui vellent aliena rapere, cogerentur de suis magnopere esse sollicit, α prope ad defensione conuerti. Dicetiantur enim naves longae rostratae centum id triginta exiuisse Byzantio. quibus accessissent circiter septuaginta minora nauigia, quae classis esset eximie propu gnatoribus , & remigibus instructa. exiit tamen non formidabilis: atque non aspernanda Hispanorum aduersus eas uires instruebatur. Setixia timerea, quae copiis catholicorum premebatur, ubi obsidionem diu sestentasset. itidem conditionibus uenit in Rotestatem Regis, quibus captum fuerat Midet burgum urbs nobilis Silandae, quae suerunt huiusimodi, ut non ingenti milites. qui inerant in p sidiis, extant incolumes cum armis, extinctis funiculis stlopet torum, vin . xillis inuolutis. ut efferrent tantum, quod sub brachio gestare possent . ut urbs dissoluat ducenta,millia florenorum , quinquaginta nunc, quinquasinta intra dies quadraginta , reli, qua pro arbitrio praesecti copiarum . At in Gallia quoniam res ad pacen, spectat e apparo Seriata e bat , Rex ut grauissimis sumptibus subleuaretur nonnullam partem copiarum dimittit . quas pia. Condaeus conuocat ad stipendia. Vt rebus Belocis laborantibur opem ferret .caqmba conto irarat. Eee celat
633쪽
natus rex Potinia. Lltera Mo schouiucae. Moschorum immanitas.
Inducit Moissehi di pol Caelis convoratis comitiis, ut dictum sitit, quoniam dicerentur magnae Turcarum copiae breui venturae in fines Pannoniς, petit auxilia ad rerum strarum defensionem. nariat ut Polomae Rex fuerit deci: ratus.ut iura habeat in Dardaniam, Lituaniamque regiones, quae nunc sectae sunt membra imperii. Sed quoniam plurimum conferebat huic negotio ne uites Germanae distranerentur, mula a etiam verba secit de nastitia Germanio hortatusque est proceres ad eam in ptunis seruandam. de ad concordiam sine qua inter ciues neque ulla felicitas publica, neque conseruatio regnorum , nique Dei aptius elementia haberi potest, hortatus quoque est principes imperii ne milites e Germania mare paterentur, cum ita uellet rem catholicam iuuare. At Battoryl plano per Myuam luperiorem profectus ad Sniatinum oppidum in fines regni Poloniae initio Aprilis peruenit, inimc plurimit ab omnibus sinitimis populis honorificentissime cum magno regnicolarum conmrlia. Tandem per Leopolim, oe Pt miniam ciuitates Dardaniae proiectus Carrodunum regni Meum ima, ae regum domicilium cum duobus millibus peditum, & mille & quingentis equitibus Pannonibus ad nonum calen. Maii ingtedirur, cum magna pompa, dc laetina uniuersi rani. huic pro secta sunt obuiam honoris gratia tria equitum, & duo Polonorum peditum millia, qui non mul- Io post inunctus coronatusque est cum magno applausu a Sinnium Cra ncouio epilcopo, Vul, dis lauiensi in magna mortalium celebritate occonuentu. abluit ab iis inremon Gnesncilli, A. chiepiscopus, ad quem ius comnandi Reges Polonorum prςcipue spectat, quia partibus Exurit Ius, ut diximus, sauet et . iunctus est in matrimonio cum Anna Iagellonia, quae calen. Mail co nataltem est regina. at uero Lasco Palatino uni e primariis proceribus Polonorum, quia nollet electioni assςntiri neq; nouo Regi praestare de more obedientia uisum est necesse esse iosu vertet qua confugit in Italiam. nec multo post omnes sere qui partibus Cesarianis fauerant, perstiteruntque in sententia usque ad mortem Caesacis,profugerunt e regno Poloniae. Batior ubi primum regnum est adeptus legationem misit ad Caesarem, qua illum hortabatur, ut quoniam ipse per tot Prin pum inuidiam, factiosorumque ciuium regnum illud assequi non potuisset, aequo animo pateretur illud ad amicum M sibi deditissimum Regem peruenire, cum tam humaniter multorum momIium saluti suisset consultum. Caesar respondet id fieri non posse honorifice, ut Polonos tam louiter pςniteret electionis nulla oblata probabili causa, neque se passurum esse ullo pacto ut id re gnum occuparetur, in quod ipse Iegitime fisisset electus. Moschouitarum Dux quoniam repubgam tulisset, ad neminem patiebatur aequo animo regnum illud peruenire. oc quia putaret inlinrem illam electionem aegre tulisse, misit legationes quς de accepta iniuria quere Iur,x omnc Renus auxilii .si uellet regnum per uim armorum inuadere, promitterent. Itum in uiam non ris gratia legationibus, quae cum pr aris muneribus Iulio nam accesserunt. Λd Caelatis auarentram admisi e Ducis literas inaurea tesa inuolutas in amplo uase argenteo obtulerunt, quoa aureo Panno tam longo tegebatur, ut terram utrinque attingeret. Caesar lectis sit mra gratias agit Duci Pro oblatis avx liis, atque eius principis humanitatem se complecti inquit, sed inmis opportinnum Iempus reseruare. per istud fere tempus Camillus Ualengus Florentiam accessit Romam pro Rcturus missus a luci Duce. atque inde ad salutandum magnum Ducem ad Poggium, uiuam cui tissimi Mamenissimi pagi nomen. petit inter colloquia ut suum Ducem Serenii lami, di ludumata tis titulis honestaret . at Hetruscus in omnibus aliis se gratificaturum ait illi principi, sed nolle Caelati illud videti molestum. vel supremis principibus aliis: quibus lolis conuenit titulos tol l z. cum reDeteretur non posse hac ratione retardari, quia sit princeps liber, responsum est acqnuo sie nolle tantum sibi arrogare, ut honores ac dignitates distribuata sic res est silentio in Orata. Ceterum Battor Polomae Rex creat satim legationes ad magnum Moschouitarum Ducem misit, in quem usus est omni genere humanitatis, quo facile pateret . nihil ab co Rege praeter missum elle, quod pertinet et ad Christiani . α optimi principis Oificium, ad constituendam cum illo Duce concordiam: cum primum indictae lint utrinque induciς . missi sunt ad eum inacca viri amplissimi , qui & gratularentur pro nuperdelata Regi amico dignitate, &amicitiς rura inter illos principes confirmarent. suerunt Regis legationes Stanislaus Cristhius Masouiae Palatinus, Nicolaus Salpha Palatinus Minscensis, Theodorus Schumis buriς Lituaniae thesauratius.b M schus una cum natu maiore filio nulla iacta obnuntiatione induciarum spretarum , neque imi cto besto, barbarico quodam furore Livomam repente invadit, latroque Ec flammas m obuia quinque uel animalia uel homines vel edificia lautissime debacchatur. arces per insidias capit. nullum pretermittit crudelitatis genus ves trucidandis hominibus cuiusque conditionis ves barbaris crucia tibias torquendis. vel turpissime vexandis honestis loeminis. quamobrem iniunctum est legationi bus, ut res ablatas per iniuriam pro pace repeterentur. at Molinouita indignatus ad repetitionem superbe res pondet non modo res ablatas, ita dc Lituaniam oc Polamie regnum ad se pertinere,quq nisi ad certum tempus darentur. profitebatur se uelle per arma acerbissime recuperate. Conclusetamen iunt denuo ad certum tempus induci , in quibus non intel lineretur Liuoma, cum Omni no Liuoniam. dc Duratum Curtandiς, de quidquid ad fines usque Prutenorum pertinsit, suum
esse contenderet, e quibus Regem oporteret cedere. missus est rursus ante quam legation inde dii derent Petrus Harabuta qui niteretur una cu aliis legationibus pacem componere,doceretq; omnes prouincias esse intra pacem comprehendendas, neque enim conuenire, ut inter duos principes bellum,&pax iurata sit eodem tempore. cum sanctissimo concordiaeac amicitiς vinculo odiuatque hostilis animus colligari non possit.at Moschouita ut iblent, lolii lucrum sibi proponent . qui Omnem non modo ςquitatem,sed etiam humanitatem exuant necesse est, vel tam millas in Poloniam legatis arcemad Uendam prςcipue in finibus Livoniet collectis repente copijs oppugnat. bi ca
634쪽
Liber Vigesimus septimus. 6 os
magm suom mclade urbem frustra invaditiat Livones collectis&ipsi non negli endis copiis eum
5vetiis auxiliis commisso repete pictio omnes copias Molinouiticas penitus deleuelut capta sunt, pε acti. &ti tormenta . quibus arx concutiebatur. interea legationes Ducis Carrodimum proiectae honori- elade, Moiasce exceptae , 5e ad au sentiam admissae nihil significarsit, praeter insignem fastum . de arrogantiam, ehouitatu. neque dixerunt cur venisse M. sed recesserunt nulla re eerta prolata, nedum tentata. rebus ita Liuombus iuccedentibus Dux per missas denuo legationes postulauit, ut lex inducias illas superius a se propositas iuraret, eui responsum est non apparere aequum . neque posse regem
contra iuramentum delati sibi regni illud facere i quare Dudi indignatus coepit non modo Li-uoniam assiduis direptionibus infestare, sed etiam finibus Vitepscenicibus. qui ditio is sunt L Dtuaniae, bellum inferre. propugnacula erigere. homines trucidare. proxima quaeque diripere. atque quo magis vires ad augeret, accivit multos desectus armatorum. rex idcirco per hieras.& nuntios Ducis Cullandiae. 6c ricensium, & praesectorum praesidiorum Livoniae sollicit abatur. ut res tanquam aduersus iniurias acerrimi.&immanissimi hostis propulsandassu peretur quae non posset diutius 1 la iusta de causa d initi. remissis igitur in Moscholitam suis iniustis petitio. nibus non modo iustum . sed etiam ob molestiam hostis necessarium bellum illi indicit, eum me eouisti maximas copias ad Ples uiam Dux iam paratas habet et . Est autem Plest uia urbs parandis colli- scripti gendisqi copiis visa imoda cum silvis Moschouiae ampla ara: una cincta muro ex omnibus Moi uiticis . cum reliquae lisneis mutis ae trabibus saepiantur. defluit per mediam fluuius eiusdeiri nominis, quae urbs cum sit in quatuor partesdiuisa, ac singule muris circundentur, locum dedit opinioni imperitorum loci, quod quadruplici ordine murorum sit praecincta. fuit haec resp.& amplissima urbs, quae suis legibus utebatur , sed per sacerdotis cuiusdam proditionem anno nono post mille, de quingentos fuit a Ioanne Baslio Moscho tum Duce occupata in se e- , Uitutem adducta, atque Campanum es, e ius ad shnitum conueniebat magistratus auecturis, dc abducti ciues in alia regiones, pro quibus colonia Mos mouitarum fuit immissa. ubi pro mi, rifica integritate , SI fide, de simplicitate , mores deprauati, &'perfidia omnis suit introducta. distat Plesiuia a Nouogardia ad triginta. de sex milliaria, Iad quadraginta a Uielichulum. per quam iter est e Moschouia aut Nouogardia in Oricum metropolim Livoniae , quae distat a Plesiuia ad sexaginta millia passuum . Rex cognita voluntate atque copiis iam collectis M selio uitarum. & ipse bellicos apparatus faciendos esse censet ad regionis defensionem. Oratores quamuis possent exploratorum potius. quam citatorum loco habeti, cum nulla mandata Ducis expolia issent, neque attulissent literas, tamen Rex ne quo pacto dici posset violasse ius gentium, illos honorifice dimittit. Henricus Gallorum rex, quoniam res in tuto iameillant coli catae . quae specti rem ad pacem.& quietem Gallicorum populorum . quoniam maxima inopia rei nummariae premeretur petit suppliciter a pontisce per sic um Patisiensem , ut lictat tot alienare , e quibus colliri possent centum, & quinquaginta inummum millia, quo sit soluendo quae xebellibus promisisset. Pontifex decernit. ut in comitiis puro utatorum patrum deliserentur qui hoc negotium curarent. Delecti sunt Vrsinus, Comatius, mensis. Caesius, de diui sisti pulpirati, qui viam negotii eum dignitate consciendi inuenitent, quoniam videbatur equum effie. ec regio desiderio uno tempore facere satis , 5c tot populorum saluti ac tranquillitati patrict consulere. iniunctum. est etiam iisdem patribus, ut rationem inuenirent adiuuandi Lusitani r ijs aduersus Mauros Indiarum. Concessa sunt denique Gallo regi ducenia, de quinquaginta mi - ia nummum. Tu retra es assis, quae magis necessitate, de rumore Hispanorum apparatuum. Quam ullo proprio consilio exierat, aliquandiu intra sinos fines consistit. nam rumor Metam cum fuerat allatus, quod ingens dassis Hispanorum instructa in ficilia iamiam subditis impe xio Amurati vibibus immineret. istud acciderat, quia marchio sanctae crucis cum triginta, &sex triremib. triginiam nauigiis vitii generis ac ieptuaginta equitibus Melitensib. multaq; annona, Ec tormentis Si scalis Melitam prosectus e Sicilia ad intulas Masstitaniae Susam Ae Alcherchenen soluerat. Luzalis summus Turci classis imperator per mare Aegaeum nauigans Cycladasque insulas prete ruinas m peditissimam triremem mittit, ac iubet trierarchum in Sicillam appellere, Ec per captiuos explorare apparatus atque eonsilia Hispanorum . quod fieri e ram est ab iis ma- a celeritate. Erat adolescens in ea triremi Neapolitanus captiuus spectatissime pulchritudi- Τtiremis Dis, quem trierarchus plurimum amabat. hanebatque in delitiis, ae plurimum illi fidebat, neque vir stupidus intelligebat libertatem ac pudicitiain ingenuis ammis elle preciosiorem rebus omn4tius, ut qui omnia pro voluptate metiebatur. Hic ubi propius accessit ad intulam Siciliam clam
conuenit cum captiu is ut trietatinum dormientem. caeterosque Turcis. qui pauci erant, trucidarent. Tam dema sensito sua vulnera trierarchus. illud verum esse quod errores, qui ab aliquoremigum committitur aut nautarum facile emendatur, de tanto facilius quant humilior fuerit me. vi atqui errores comittuntur 4 gubernator ib.de tum me rerum praeseres,uo possunt comiti lauae magno multorum periculo vel etiam certo exitio lubdit Otum. Cfletum captiui christiani libertate, ac trireme per inscitiam' de caedem Turcarum potiti Nerposuit accedunt . Nuntiant consilium esseaurcatum. 1itur auditum fueracinelai . Melitam inlusam repente adoriri di quo nuntio mi Lae, & quingenti lectissimi podites pro regis Neapolitani iussu continuo in insulam sunt transuecti .ec ad diri primis praesidiis . Deinde quia ii ultum est aliena appetere, atque illa quae sunt in tuto
sertunae arbitrio committere, Hispani audito aduentu Tntcidae classis mittant consitum de asticana expeditione, quam suscip ere clam decreuerant. reuocatur malchio sanctae eraeis ex itinere ad
Iesimum locorum defrusionem Zacynthi quoque praefectus, quae insula est Venetae ditionis in
635쪽
mari mediterraneo, prospicitque actinctem Peloponnesum, ad occasum Corcyram ad septentri
nem Macedoniam non valde amplis spatijs, ad meridiem latius spatium maris mediterranei; nu tit triremem ad Turcitam classem explorandam. Hi ne renuntiatum est exivisse circiter sexag: marriremes tantiim , Ee eas non satis apte et alii arris copiis instructas cum summo imperatore Lurali. quae nulli dii liciti expeditiora pollit cxmum minari. consilium illud esse Turcati m . uti ut pectos atque suspensos tenerent animos aduertariorum, exercerentque remige, ' propugna tores, Ec omnem tur in nauli m, ut assuescerent rebus maritimis, oc docerem l uos classiarios attem praedandi ac latrocinia, quo riaeuntes in patriam opulentiores caneris praedae auidis citcnt exemplo, ut alacrius ad expeditiones accurrerem. Luzalis ubi trircinem in Siciliam inploratum missam diu stultra expectasset, ratus quod erat eam venisse in potestatem hostium . nam it duas
biremes in Calabriam ad ipsa consilia Ilispanorum per raptiuos inuestiganda: quae ubi ad classerures ijssent cognitum est Hispan am cialsem reuocata in esse ex itinere, quae suetat instructa ad Afri, Auxilia CP eae ex re itionem. Caesaris interea petitionibus fauentes, qui erant in comitiis Artobrigens bus odisara dem dinaria auxilia proponunt. Memi in suis comitiis praeter ordinaria lubsidia mille, α quingen tos equites ad promittunt Pannones, trecentos serrarolos , quadringentos equites siclopetra rios suis sumptibus. Maruingi siue Stesa lexcentos equites . centum serrarolos, octingento equites inopetrarios decernuui. Fiunt etiam in Treuiris comitia, ad quae multi Germani primcipes conueniunt, quorum commissariis res propositae suerant. habita sunt comitia etiam in saxonia, ad quae Rex Daniae. 6c Saxonum, Boiorum, Biagontorum, Seianonumq; Duces accesserunt, qui omnes certa auxilia aduersias Turcas ad imperii, Poloniaeqι regni detensionem pol licentur. consula est denique foederatio. N perpetua societas belli inter hos principes, qui aegrer der tist sertent Caesaris iniuriam . electionem Battoris, de Amurati in hae re studium atque indignati nem , hoc est inter Caesarem , Dan)ae, Sueui et Reges , de Molchouitarum. Saxonum. Bugon torum Duces, quoniam verebantur ne Battorii arma eorum principum mouerentur ad gratiam Caesaris , Amurali auxilia acciret, cuius etiam gratia non nihil semper fuisset suffultus, apud quem
principem potentissimum plurimum posset . at in gio Hispani, quoniam sibi debetentur sti ri r intolerabili insolentia in praeiectos, de in omnes Belgas utuntur, quorum an mu cum . . .:' nullis ducum tribunotuve precibus potuissent placati aut mitigari, quominus hostiliter in O ' nes obuios saeuirent, multaqι praedarentur, rebelles. N perduellionis rei publice B:uxellis lunt
pronuntiati. omnia igitur in armis esse coeperunt. cum prius res . bellica aliquantulum deser butiet. hoc ipsum ficiunt vallones qui erant Seruiae , nisi etiam immaniores visi sint Hispa nis: nam tribunum Mondragonium capiunt, dc Nauaret tum qiiςstotem , qui eo te contulerat illo consilio. Vt.res componeretur numerata quadam parte stipendiorum. neque olandae millates bellum diutius perferre possunt, cum rerum bellicatum iam esset pertaesum. atqui tametsi status paulo post Hii panis stipendia obtulerunt, ut abibnerent ab iis iniuriis, nillat tamen est impetratum don* multitudine armatorum Belgarum circumuenti plerique illorum lunt tr cidati. Nam cum audiuisset senatus Bri ellensis Alosti agrum ob Hispanorum seritatem hostibliter ubique tractari , cum habeat illa urbs ad ducentos. M septuaginta pagos , per quod Oppi' cum Tenera fluuius decurrit, distatque a Teneremonda, oc Bruxellis, de Mechlinia, non ita mulio ipatio, quod est amaenissimum . statuit ut equitatius ac peditatus is hos colligeretur. coeperunt hς copis collectς Hi: panos trucidare. Ac praecipue leuiores equites nuper collecti trincidati fuissent omnes, ac penitus deleti, nisi Sanctus Abulensis praelium diremisset, eosque protexiit et . nam censebant regii ministri rebus Hii panis minime conferre. ut hi caederentur. quia sic Aurantius non solum tuas virect seruallet illςlas , sed alias etiam assampsisset. At Poloni p. ex. ubi cognitum iuillet multos Cς larianas partes complexos, metu noui Regis e regno diffugisse, cuius electioni pala in sitissent aduellati, iubet edictu in publico pronuntiari, per quod con cedcbatur venia omnibus qui antea cum essent liberi Regi repugnassent, modo nunc ad pm standam obedientiam , dc iidem accederent, iurarentque in posterum quod patriam , de 'uie leges pro viribus tuebuntur . Quod si pertinaciter sn sententia, quam aduersus communc patriς libertatem ceperunt, perstitissent,omne genus supplicii indicitur tanquam rebellibus patria oc regie autoritati repugnantibus . bc quidquid hii tulinodi iactiosis hominibus a iusto Re debetur . utitur in praetentes pioceres Polonos omni genere humanitatis , quos hortatur. Hponitas Re. p mpti, paratique ani cum aratis, si Opus merit. ad patriς defensionem . nam bellici appa su Poloni, ratus, qui fieri d: bantur a foederatis principibus, illi non erant obscuri. qui per explinatores afferebantur, de amicorum literas, at quoniam his rebus cognitis timebatuta C sare ne suam silia Amurato etiam cognita conuerteret uniuersas vires Turrarum in fines Pannoniς . magis etiam ira incensius est, quia vercbatur pro regem rem sui se Amurato signi fiotam . iubet ita que legationes Poloni Resis in vincula coniici in urbe Aredate. imperat multos Polonos princeres, vel Caelirianas paries complexos deduci in carcerem , qui metu noui Regis Iuli Orram
diffugerant. Omnia indicia quae possent cognosci magnae indignitionis palam ostendit. n tamen simplex mula se se illi obtulit indignationis . scis etiam maximopere succensuit coco tiis.quia cum quaedam ad religione spostantia petiuissent comitia ab eo sibi concedi. nihil impetratrunt. quibus respondit non opus esse de his mentionem facere ob varietatem sectarum, cum no vix esset religi e fac ead arma veniretur, cum sibi illud accideret molestissimum.Germanicae calami totum, ac praetentibus, temporibus parum conueniens. Cauendum esse ne non possent postea 'Fortune poenitet e. in Treviroru comitiis aut a Saxoni, cum nihil praeter verba impetraretur
636쪽
Liber Vigesimus septimus. 6 O r
sar cogitur auxilia p te e per literas a reliquis christianis principibus ad imperii citristiani coni cruationem, quoniam Turcae parari in finibus inique exaudiremur. Equites Teutonici ordinis te ipi ad illam expeditionem ituros esse pollicentur, ii restituant ut sibi bona, quae forent ab haereticiS O cupata. Captum est ab Hii panis hoc fere tempore holli liter Traiectum luperiti, o innesq; dcfentinres milcrabili clade truciatati, omni protius obliterata humanitatis memoria, omiHaq; bona ciuiusunt a militibus victoribuis direpta. Dancica quoniam impetii magis partes, quam Regis coinplecteretur, perstitit pertinaciter in lententia, neque voluit Bacioris electioni in mim, quare lumptis carmis ad defensionem ciuitatis, quam seruabant Caesari se accingunt. rex audiu, hi, motibus, atque adeo hac infama ciuium Daucicorum. qui audetent arroganter regno vni uerio leges imponere, lligit multa milia armatotum ad illam urbem obsidendam atque cxpugnandam. Caelar, quoa oc imperatoria calcillos grauissimos pateretur , de cordis palpitationem non leuein inter has sollicitudincia unu mori. paucos post dies vitam cum morte commutauit: quo mortuo omnis de regno Poloniae, o Lltuaniae ducatu controuersia simul extincta est. Battoria se res quietae ab imperio , bc tranquilla: iunt relictae. ad hunc postea lite perscriptae lutita Pontilice, quibus regem hortabatur ad banctae Rinmanae catholicae ecclesiae obedientiam. 6cobi eruandam catholicam religionem, quae dum geruntur
in Germania. M in regno Polomae. Scythae praedabundi ac populabundi Molci uitarum regi O' ionem percurrunt. at Dux Molchorum collectis repente multis millibus equitum in hos ni it tale opinantes impetum facit. ad quadraginta millia trucidat. reliquis utile tuit esse quam ex peditis limis ad fugam. Byzantii neque vis petistilentiae. neque lames est impedimento quominu in xiauali aut in mari Euxinόctallis ingem in annum sequentem ex aedificareturi nam M tr Irem . ochippagogae,&mahonae parabantur. fiebat panis nauticus in usum classis, ic pulvis tormentanus. deii. nabantur epibatae, di remiges. Om .ia init ruendae necessaria iubebantur cise in promptu. Et quoniam muIli magιstri petierant lue, vel in ipso nauali, multi transmitti sunt Hispani naagistri nauigionum auth regno Neapesitano a Rege Iuliae Caesariensis. At pellarum Rex dicebat ut By- Perstes R.
rant ij sese accingere ad iter cum mu itis millibus armatorum . quod esset accessivus Babylonem ad gura monusitatas cerimonias, cum noul Reges ibi gladium accingere conlueuerint, quae res non paruam tu spitionem excitauit in animo A iuratime per huiusmodi figmenta vellet repente loca ab auo amii saper vim armorum recuperare; quamobrem si ruit & ipse copias colligere. Praemittat ad em tbnes duo millia equitum. Sed cum Persa palam profiteretur se nolle liquum excitate , ira tan tum fit ies sui regni iecognoscere, caeptum est rem agi frigidi us ab Amurato. Mortuo Maximiliano Christianorum imperatore principe optimo, de cainolicae religionis obteruantillimo, dc eim exoqui j cum magna pompa de more celebratis. suffectus est Imperator Rodulphus eius illius ito mυ Rudia mnu paternarum auitarumqi virtutum haeres.quam luccessor imperii, cieatus in comitiis Artobri. ς ς- V im gentibus, qui praeciarum indacium dedit initiosius dignitatis . quod ei Iet ianctae catholicae Romi P - 'μnae religionis obieruaminimus, cum significauiuet omnibus sibi pergratum fore si ritus Romanae ecclesiae 1eruarentur. atque quoniam pi imum omnium bonorum hulnanorum pax est. dc tranqui Iitas populorum, quam principes in primis debent procurare, mittit legationem ad Amaratum, quae munus secum asserret, Sc gratularetur pro delata sibi dignitate.Zc mducias impetrarer, sicuticu Patre fieri consueuissent. istud autem non dissicultet obtinetur. partim quia timerentur vites tacia rum partim etiam quia cognouisset Ainuratus in commis Germanis, quo tempore laborabat in extremis Maximilianus. decretum tui me ut intra sexaginta menses octingenta millia librarum auricincederentur ut bellum Ac his, Sc reliquorum christianorum pruicipum auxiliis aduersusi plum Amuratum mullos annos sustentaret irr. His induciis ita in cientum confirmatis cum nou imper/to iridisete ruro fit edictum in omnibus Turraru finibus ne lubditi aut fines Caesaris instilentur sub pinna capitis. rarum tam dimissae sunt lolii Regis legationes e carcere Aredatae.& Omnes talom.qui vivo Maxunt uano in CH. Hi fuerant, ubi primum nouus imperator in illa urbe publice ruit pronuntratus Iii Belgio vero pluribus in locis uno tenipore pugnabatur. cum status , , res non aspernandas collegissent. nam perte lum esset illarum molestiatum quae a seditiosis. α rebellibus pronuntiatis Hii pani inferebantur, conuenerunt interie principes regionum Bra,intiae,ic Arieliae, dc Attrebatum. oc Flandriae, Mmultarum urbium.qui ita conlpitarunt, ut communibus armis Hii pani. qui seditiones in Belgio excitaram, per vim serti eiicerentur, conditionesque per delectos siue Deputatos pacificationis con stituerunt, quibus omnes illae regiones inter se concordia , dc mutuis auxiliis coni uirgerentur. Reddebantur rationes in his cur ita conuenissent, quod cum Belgicae regiones in multas mile-rias inciderim per bella intestina exeitara. ob superbiam. rigidamque dominationem Hispanotu. Gandan-- multaque latrocinia. prolationes, insolentiam multiplicein. decretu est a statib. ut languinolenti tu, sis Pacificae multus ac miteriae regionis tedaretur p tirimi pacificatione. Idcirco etiam conuenerant L elam Re su comitiarii. c Autauiae statuta Olandae Sc Lel aridae. de colu tu ita ca malit hone itae coditiones suisse iri ad pacilficatione P polim nihil boni ut sperabatur, obtinebat, sita res longe diueris,cu PUernetia benignitateq; Regia Hispam magis in dies conarent opprimere,deuastare, in perpetua teruitute impellete miser iubditos cu ratus modis leditiones militares excitaret, minare utq; principi b. ac ciuitatib. Ie holii liter inuaturos. pdaturos, direpturos, concrematuros Omma. illi ubi Iuissent nostra Regis, praesectis Regiorum declarati. de aliaetiarii publice quietis ac tranquillitatis, coacti sunt status per contensum praethctorum arma capere nerui ira Vlternis progrederetur. Pacem; perpetuam componere. ut incolae inferiorum tonum concordes cum tuta inter se pacificatione eticerent Hil panos cum affectis devastatores regionu m. veteresqae ciues ad sua bona in patriam post-liininio reuocarem,oc adiuta, priuilegia, coniuctudine inmanitates, libertatem, quo repet imur il l. Ecg 3 nesOtia,
637쪽
negotia, quae sequitur prosperitas rerum omnium . inde estactum est ri per interuentum praesecto. rum regionum iecutorum pacificationem Bresae incaeptum decretus sit hic tractatus de pace ad no notem Dei. Mobseruantiam suae Maiestatis inter antistites. urbes, membra Brabantiς, Fianatic. ΔΟtesiae. Attrebatum siue Hai naulti,Ualentia , Lillae, Catuaci. Namurrit, Bagam, Nerulorum,d Iai i cti, Mechliniae, cum referant status ipsorum regionum, dc principis Auranti; ,Δ status atque vr a
iis 2 ἡ ): Zelandae. de Olandae cum adiunctis Lelecti commissarii, sicut Deputati ex altera parte, qui curem.Vtia Maala firma M perpetua pax. dc coniuncti dc unio conseruetur cum conditionibus, pams,dc conuentiorubus tequentibus. r. Primum ut Omnes offensiones iniuriae damna. quae acciduunt per hos tumulus inter habitatores pmuintiarum contentatum in praesenti tractatu ubi uis tactae, quouis modo. mandentur sempiternae obliuioni, obliterenturque prorsus, tanquam nunquam accidissent. neque ulla unquam de his fiat mentio neque propter has quisquam infestetur. a. Idcirco status titu mtiae. Flandriae. Λrtesiae, Atrebatum. Valentianae, Lillae, Catuaci, Nam arrii, Bagani,Nerviorum,Trale cti, Mechliniae cum principibus statuum Olandae, Sc Zelandae, & coniunctorum, promittunt te seruatutos in posterum sincere ae sine fraude , curatur olque ut seruetur ab habitantibus regiones tarma.dcinuiolabilis pax concordia, amicitia qui sese mutuis auxiliis sustentabunt temper. oc peroa nem occasionem consiliis, ic uerbo dc re, exponentque omnes facultates, dc vel vitam iptam praeci pue, ut Hispani milites eiiciantur, dc alii exteri, arceanturque a regionibus cum praeter ouinem equi talem conati sint trucidare principes ac nobiles. Se potiti opibus Belgicis, omniaque ad perpetuam seruitutem redigere ad quarum rerum,Sc omnium requisitarum executionem. ut obustat ut repugnaturis omnes faederati pollicentur se palatos promptos gue sere ad Omiua ne iam ac prouisa lia conserenda. 3 . Dein se conuenerunt ut statim atque Hillam cum asseciis teceuerint, reous om nibus pacatis, εc iam stabilitis atque in tuto positis ambae istaiones procurent ut conueniant natus generales ea Brma, qua conuenerunt tempore selicis. mem.Caroli. V. Imperatoris,ubi cedit principatus Belgarum Philippo Regi, ut de omnibus rebus consulatur, ac de propriis tam religionis, ecpraesidiorum Olandae, bd Zelandae ac Bommelis finitimorumque locorum, quam restitutionis mu
mitiori r m in 'ratori m motum aliarii maue retum ad Reeem pertinentium . quae per tumultus
obseruatis institutis declarationibus, decretisque quae fient. Ac offerentur, quam executionibus ubi sent querelae, quod ambe factiones plane obseruatum iri pollicentur. 4. Vt subditi cui uiuis conditionis utrinque possint in posterum esse ubique. transire motari, negotiari. mercara,vel alia legitima libere facere: ita tamen ut nemini olandae. vel Zelandae. vel alii cuiuslibet conditionis licitia ut quisquam tentare extra regionem Olandae. 5e Zelandae vel coniunctorum locorum contra quietem. NPacem publicam,& in ptimis contra religionem catholicam Romanam, eiusque ritus, neque hac causa irritate aut iniuriis assicere quenquam uel uem uel te. neque imitando irradere lub 'Ena castigationis ad coeterorum exemplum, tanquam perturbatorum publicς tranquillitatis. 3. Atq; ne quis in accusationes vel pericula uel carcerem facile ineuitati omnia placita prius facta, G puduinta eius ihrmae. atque instituta criminum per Albanum Ducem decreta rescindantur. 6c in iuspenso nuheantur,donec aliud fuerita statibus generalibus decretum: ita tamen nequod scandalum incidat. ut dictum est. s. Ut princeps sit Λmiras suptemus rerum maritimarum tangaturque uicario munere Regis Oland ς Zelande, Bommetis. coniunctorumque locorum cum autoritate imperanda udi que ut ii ne impera cum illis ipsis iudicibus .ministris, magistratibus . nulla facta in nonatione prς tet eius uoluntatem atque hoc quod attinet ad urbe de loe Mus nune spectant ad eius exercitatio nem donec aliud fuerit deeletum a statibus generalibus post digressos Hispanos. . Quod ad urbes.& loea in eius regia commissione contenta que nune illi non obediunt, ea pars erit an iuspento, a nec ille urbes 8c lora eum hae unione eoniuncte fuerint. de foedere cum aliis statibus contente extiterant sua exercitatione pet illa quς illatum intersint tam ob exercitationem religionis quam ob iam rationem ne prouinci distrahantur. Omnisque dissensio,&discordia deuitetur. d. Interim uero nulle citationes. uel precepta, uel actiones aut negotia iustitis locu habeant in i pus regioni sRegiis,quς ab ipso principe gubernantur, pister illas, que deciarabuntur, de approbabantur per ipsum, uel concilium, uel magistratus. sine praeiudico maioris concilii Regis. s. Decernitur item ut omnes captiui praeteritorum tumultuu causa. dein primis Comes Boguen ut dimittantur immunes sne precio redemptionis, neque sumptus carceris soluatur, nisi tamen solutae uni redemptiones ante publicationem harum conditionum, uel sactae sint pactiones..io. Decretum.eu rursus ut i pu
principi, bc omnibus Regulis equitibus, nobilitius,ac lunaiti scutuluIS COIIUUHIS, . , rara, vi
ves haeredibus utriusq; factionis restituantur pristina bona. fama. honorMui poterunt pollidere omnia bona principatus. praerogatiuas, iura,credita que non fuerint diuendita aut alienata. ut ipsa bona nunc reperiuntur.hac ipsa de causa omnes condemnationes,sententiae, iudicia, Oppigneration executiones ab initio tumultuum annes is 66. tam religionis causa, quam armorum cum omnibus lecutis rescindantur,reuocentur. obliterentur, extinguant ut cum omnibus actis. scriptis, notatis,quae nullius habeantur ponderis, eximantia Ni e tabulariis nullo alio expectato mandato praeter prς lentem tractatum . nullis obstantibus rationibus, iuribus, consuetudinibus, priuilegus. promptionidi tam legalibus quam Guentionalibus, vel locorum. vel alia quavis exception quae repugnaret, quae in hoe negotio de in aliis compreliendentibus tumultus cessabunt. neque locum habebunt, quoruomnium omnino decernitur abrogatio uniueria, eum nullam etiam propriam Valere velimus. trivi placipue comprehendatur, fruaturque praesenti beneficio Comes Palatina vidua
638쪽
Liber Vigesimus septimus. 6o 7
dero densis in omnibus ad manen, de alia loca spectantibus, in quae illa uel Ab illa ius sumentes habeant. ia. Comprehendatur item comes Buranus, id hoc in iis quae spectant ad urbes, castella, resiones Burς. ut damas Comes se recipiens in hybema tanquam in sua propria ipsis perfituatur. t 3- intringentur,pr'sternentur,comminuentur statuae, lumnae, trophea, tituli, monumenta omnia quς Albanus erexit in contumeliam ac dedecus tam praedictorum, quam caeterorum omnium. i . Quod ad prouentus bonorum principatuum ae priuatorum,dotium, usus fructiis, illus, Zc reddit massi, gnaros tam super Regem, quam regiones inferiores,de ciuitates, qui ante hanc publicatione ad muturitatem peruenerint, non tamen sint exacti aut accepti per Regem aut ministros, his liceat respe. Gue frui, de ex his utilitatem percipere. is. Ita tamen ut quodcunque bonorum aut vectigalium fi- .s addictum sit a die diui Ioannis anni. is s. sit ad illorum commoda, qui in illud habent iura. noobstante quod accipientes confiscationes aut alios quidquam acceptum sit,quoniam haec restituentur. 1 6. Sed si aliqui prouentus stabilium bonorum aut vectigalium confitcationis nomine oppignerati sint per Regem, quisque erit per tot prouentus immunis ac liber, eritq; immunis a Regiis oneribus vel pignore super bonis assignatis, ut erunt utrinque liberi ab omnibus uectigalibus allinatis super bonis aut praediis quibus bonis quis non potuit perfrui per tumultus bellicos, atque hoc pro ratione temporis,dc impedimenti praedictae occasionis. 17. Quod ad supellectilia. Scuata domestim, aliaque consimilia, quae direpta sunt utrinque aut diuendita, uel alio quouis modo alienata, nihil restituetur, aut rependet ut cuipiam. 18. Quod ad bona stabilia, praxlia, domos, vecti3M'.que cofiscationis nomine sunt diuendita, de alienata, dicti status generales instituent commissarios ubique ec in singulis prouinciis, qui informentur de omnibus diificultatibus, sqtiae orientur, quo fiat laus probabit iter, de antiquis dominis. & em pioribus ac uenditoribus bonorum, dc vectigalium praedi-Morum pro illorum iuribus, Sc contractibus bonorum legitime emptorum. ry. Istua ipsum net de bonis, uectigalibus,dc obligationibus personarum,deque prςtensionibus,& quetelis, quas illi.quin xum de re actum est, per predictos tumultus uolent utrinque tentare,aut quouis modo experiri. 2 O. Vt omnes antistites, & ecclesiastici homines, abbati Nuci quarum dioeceles, fundatiores, residentiς sunt extra Οlandam. Sc Lelandam, atque in ipsis regionibus habent bona, denuo recognoscant, fruaret ab iis absistunt.quoniam pleraque bona sunt alienata assignabuntur probiis qui remanserunt vel suis bonis frui permittetur, pro arbitrio tamen statuum, donec a statibus generalibus prouideatur rebus omnibus opportune. 1 r. Prςterea decretum est ut omnes donationes, priuauonesq; hqreditatum, &alis dil positiones vel inter uiuos vel causa mortis per priuatos facte. Vnde veri hqredes caula predictorum tumultuum expulsissint, priuatique hereditate.& legitimasiacmissione uirtute prςlentium catabuntur, nulliusque fient autoritatis. 1 f. Atque quoniim Oland pMLelandς habitatores. 5c coloni quo melius sui liciant sumptibus bellicis auxerunt precium monetarum aurearum Sc argentearum. que non possent distribui sinera agna iactura, statuitur ut deputati statuum generalium quanto citius fieri poterit perpendant, firmamque rationem uniuersis stabi- Irant, quo monetae probabili precio procedant, ut nςe ani o dc communia commet cla utrinque rei, mantar. M. Deinde quod deeretum fuit a pr dicti s statibus Olandς, oc Zelande, ut omnes regiones inseriores uellent sibi recipere omne an alienum dissoluendum contractum ab ip o principeditarumpeditionum,ic ingentium classin m causa atque utram Ounde. oc Leland*quam prouincie. dc urbes in sua ultima expeditione se obligatum iri promiserunt. hoc arbitrio, Miudacio generalium statuum pridictorum relinquetur, ad quos rebus iam pacatis, de ad tranquillitatem perductis omnia deteremur plenaque dabitu tanBrmatio, quo res plane cognoscantur. 1s. In hac communi pacificatione. 5c concordia non comprehendentur. neque peri ventur tali beneficio regiones, principa tus, urbes,quq aduersarias partes tequentur,donec re ipsa non fuerint coniuncte in hac sederatione, quod tamen iacere illis licitum sit quandocunque uoluerint. hos tractatus pacificationis post delum m. Vnionem,consensus tam prςtectorum regionum. 6c illorum statuit, quam principis statua Olandς, Sc Zelandae dc coniunctorum locorum in omnibus puncti sic articulis praedictis, de in omnibus pariter,quae a statibus decernentur aut concludentur, promiserunt dicti Deputati pro aut ori tate sibi concessi te rata habituros,ae iurarunt. de pollicentur se obseruaturos, rata habituros, bcinuiolabiliter impleturos, facturosque uti ratificentur, iurentur. signentur, sigillentur ab antistibus, nobilibus, urbibus aliisque membris distarum regionum,dc praesertim ab ipIo principe tarn in genere quam proprie intra mensem proxime uenturum, ad quarum rerum comprobationem Deputati hec subscriptionibus comprobabunt. In domo senatorum Gandaui die octauo mensis Novembris anno. a s 7 6. Atque haec omnia non multo post Metunt ab Austriam in Belgium cum autoritate Iicis confirmaret, eam sederationem eam Bruxelletibus iniuit, ut ad certum vadimonium, fide que Bruxellensium stabiliendam, sibi Nieu potium, Bruges, Gandauum, ostendo oppida conced: Iemur, illa tamen conditione ut catholica fides Romana, ac Regia obedientia seruaretur, modo2Duarentur Belgica priuilegia ab ipso Rege qui Hispanos emittetet e Belgicis finibus, qui sese Alosti, Lirae, in oppido Diui Bartholamael, dc in aliis locis muniuerant. Omnique contentione conati tu rant urbes oc regiones Belgicas devastare, proxima quaeque cplibus, rapinis, incendiis populant . Dum arx Gandavia copiis statuum obsideturin anuus his initis altionibus pacificationis mit- tit subsidio
639쪽
tit subsidio statibus octo cohortes Britannorum Se Gallorum peditum veteranorum, Se quaed1 muralia tormenta, quo negotium alacrius de i ludiosius aduersus Hii panos tranligeretur at Hispani antequam copiae ad obsidionem conuenirent, rati tore quod accidit , undique e locis finitimis cogunt commeatum, atque ne vires multis locis destndendis distraherentur, multas munitiones in Olanda
ac Lelanda deserunt. accesserum statibus e Gallia mille fclopeitarii equites, de duo millia peditum, atque rit enimus legationes misit ad status per quas offert copias, de teiplum. si opus sit, ad illam expeditionem uentulum. At regina Britannie his cognitis legationibus profitetur omnia auxilia Liis e ph li, necessaria mendae Belgicae libertati se esse missuram, hortaturq; status ut abnuerent GalIica auxilia. pi Reisi, ad Philippus Hispaniarum rex quoniam nuntiatum esset Gallicanas copias in Belgium accestisse lite- Henrieti re- ras ad Gallum Regem lcripsit.quibus querebatur quod nulla accepta iniuria Gallia tam facile ad Hiae Gallor v. spanarum rerum euersionem in Belgium conuolaret. Percunctatur an Regis ipsius esset nulliam ut Alenconius princeps cum statibus conspiraret ad Regia loca expugnanda . Huic responium cst a Gallo se non esse inimicitiam ipsius Hispani Regis lutcepturum, nisi iniuriis prouocaretur.quod adtollendam omnem suspicionem vetuerat Regio edicto nequis suorum rebellibus militaret, sed lab Alenconii viribus eu non posset protegere. An tu er piae popularis turba, quia res ubique esset tuse bulenta in Belgio, impetum facit repente iii Regios consiliarios, inter quos luerunt praecipuae aut
ritatis Arii cotensi Moc Haurensis Zc Meghenius.oe Baria imoniius,dc Carolus Massellius reguli, qui rapti lum .de in custodias traditi illa simulatione quod dicerent uelle sibi priuilegia seruari. Interea
Requelenius per Diui Annae ac Philippi insulas in Duuelandiam cum exercitu noctu per vada tra dacto arcem Romaeneam uocatam copiis admotis repente expugnat, atque deinde ad Obiidendam Zirizaram signa conuertit . nec multos dies Requelenius ad illam moratur cum ardentissima febre correptus paulo poli naturae concessiti deuoluta est necessario rerum bellicarum adminiistratio per repentinam eius mortem ad delecto s proceres consilii flatus, dum 1 Philippo Rege alius in ea prae secturam sufficeretur. peruenit denique Lirizaea in potestatem Hispanorum, quo tempore fere Au . 1antius Crimponiam oppidum in tuam potestatem redegit.cum vero ad Hispanorum Regem fre- quentes tumultus, 3c Iu Inς de clades pei uenirem, nihilque turbulentius audiri posse videretur, putauit esse necessarium, ut vel ipse ad eas res sedandas accederet, et aliquem mitteret magnς autoritatis, ad cuius prςsent sarti faciliuS negotium posset componi. Imperat igitur marchioni Haurensi, qui paulo post iii erat nullus, ut Pruxellas cum Regiis mandatis accederet, holiareturque proceres Bel, carum ad pacem dc concordiam, atque exponeret mandata Regia, quorum summa erat esse Regis desiderium silmmum. vi conci lium Tongiorum.& omnes tumultus Belgici ledarentur, exirentque e Belgio pro Belgarum votis Omnes extet i milites . modo illaesa catholica Romana religio seruarcitur,dc Regia obedientia, quod ut commodius fieri posset ad negotii celeritatem. oc ad procurandam rem pecuitiariam. inquit Regem illuc mittere statuisse Ioannem Austriacum, qui rerum Belgica rudestinatus erat gubernator. Interea status munitionem non procul ab Aniuerpia excitarant, ut commeatum Hispanis intercluderent, quod cum plurimum tuis itibus obesse cognoicerent Hispani iacam impetum faciunt,atque euertcre conantur. initur atrox praelium. pugnatur sortiter Vtrinque.
Hispana pluribus trecentis e luis anusiis multisque vulneratis recedere denique coguntur. itum est postea ad Ut techii obsidionem. qiuod ab Hii panis tenebatur. deinde captum est non multo ne uoa copiis statuum per deditionem Frisi in tiu. bi captus est Robles gubernator vir Hispanus, qui vel irri inua Carolo Quinto fuerat illi loco presectu Matque cum per multas iniurias pecuniam a populis extoreaptum. sisset iussus est ab Aurantio duceta millia nummum pro redemptione diuoluere. Dum ita uariis in locis res Christiana bellorum motibus fluctuaret.Turcica classis quoniam reuocatam fuisse Hispa nam ex itinere persenserat,sese litoribus Italiae ollentat, ac praedabsida proximum litus Apuliae per currit. iussi is est equitatias eo nuntio a pio rege Neapolitano litora tutari ab incursionibus Turcari missaeque sunt duae peditum eo hortes Bruniustum quae ibi essent in pissidiis. His rebus auditis Iacohus Boncompagnus lunamus Pontiliciarum copiarum imperator iubet reuocari milites vix ex urbe Ancona digres f. qui iam dimisti fueiant acilatim ad praesinlium Anconae ad rumorem Turca corii apparatuum collecti. Dimissi tamen sunt denuo paulo post, ubi cognitum fuit hostilem classem non esse magnopere formidabilem, imperatum fuerat ut omnia ad detensionem urbis compararentur, si mrte barbari in eam partem Italiae irrumpere essem conati. Quae dum parabantur adhuc Anconae Ad in agro Picentum aduersus latrocinia Turcarum, Turcae frequentes in Calabriam egressi e classe
proxima quaeque via non procul ab oppido Cordono, quod est principis Bessignani stammis aestrio populantur. captos homines in Ieruitutem abducunt. praedam auferunt .armenta ad naves ab gunt princeps audita calanritate ac trepidatione sidorum vir niagne virtutis,& peritiae rerum bellicarum eum sexaginta equitibu quibus singulis erant ei sores a tergo ac trecetis iclopellarus in Turriinelpis Bes cas palantes , populabundo, magna alacritate impetum facit.Turcae quamuis res accidisset prpersignUt in omnem expectationem, tamen magna virtute ineunt leue protum nec timide cedum repentin grem ψ rum mutationi. pugnatur diu ancipiti victoria ob lummam pertinaciam, oc virtutem utrorunque propugnatorum. Sed Turcae demun an illis e suis pluribus centum dc quinquaginta, captis etia ad quadraginta coguntur magno metu oc celeritate obsuccrescentes Bessignani copias citato cursu relicta preda ad triremes refugere. Atqm Messana Pp vim pestilentiς prope deIertaesset ab hominibbus. neq; posset desendi. si mrte classis illuc appulisset, ne istic Tures nihil luem timentes illam urbem cum magno periculo totius Siciliae occuparent,cum portum habeat amplissimum. M accipiendς cum is magnae classi accommodatum, neve Turcς illo postea uterentur ptopugnaculo aduerius
totius insulae libertatem, prorci Siciliς magnum numerum equitum ac peditum colligit, iubet qua copias
640쪽
Liber Vigesimus septimus. 6 Os
copina non piraculabri Messana strametari, α essent urbip sidio, si hostis illam vel occupare, ei uicceti dere conarαur. Ita praesidiis per exploratores, de captiuos cognitis neq; attingere quidem illam partem insulsant debilissimam Turce ausi sunt.at qm fama increbuerat ubiq, peste in pluribus pamb Italiae crassis, ut in Insubria Apulia. Sicilia 6c in primis Uenetiis.& inter F .ganeos poepulos .iublata sunt iniq; commercia cum exteris nationib.ob metum contagii cum morbus non celitus innuitus, aed per retum conuectionem accidere pu taretur. in Gallia comata post multas hinc uade habitas controuersias de pacis conditioni, in has pactiones deniq; ventum est Vt Alenconius frater Henrici Regis Gallorum autoritat proregia utatur fungatur vicatio muliere. laui cocessus sit principatus Alemoniusa Andii,& Turonum. Ut p sectura Ueromanduorum detur Condeo re Io.rui licitum sit habere Boloniam ad suam tutelam te quasi pacis vadimonium. Ut praeliacturaiololatum ac Te latum . de Uolcorum sit reguli Anuille. eui liceat quamlibet munitionem iure tenere ad suam tutelam piaeter Tolosam. Ut quisq; domi sue priscoscientia vivat. neq; licitu sit hae Geta in quend ammaduertere. Ut nemo teneat dies sestos obseruare. modo elati se sint tabeme Ut noue teligionis conciones ubiq; haberi pollin praeteril ubi rex fuerit cum aificis.& ptem Lutetiae Paciliorum, atq; Rex dissoluat duodecim nummiim millia cocionatorib. Vt in G, comitiis siue curas Regiis concilium fiat siue camera,vi vocanti nona, in quam pari numero catholici 5c nouae religionis nomines admittantur. Ut rex det sex obsides primarios e suis. per quos amimet fore ut exteriministri meante regno.His conditioni,siuis parum gratis, m praestare viliam est sapiet et constitere Henrieo Regi Gallicorum populoriam conseruationi dc saluti, et per Regiam seueritate. 3c minacia riuuertam Gallia prorsus euertere. atq; s intelligeret sapientis esse principis non modo facere quae rectatunt, temporiq accommodata, verum eteonari ut oes intelligat rectamne ac necessario illud resilium misse susceptum ita instanti catholicis Ecelesiasticis stilib. cctu aloes ordines.¬ides Gallos ad comitia Blesiacum,quo ubi conuenissent de ipse aecessi ita Pontificio & Ueneto oratorib. Ubi oes conuenissent rant ipse in mastiis praeter usitatam regum concietudinem orationem Habuit illustrem,cum alioquin supremus scriba pro Rege loqui consueuerit eius orationis 1summa Mit. cum esset paruae autoritatis. 6c Dux tris Aniensis vel per multos labores. dc pericula noetu 1 Pacem pricurauerat atq; ipsum regnum in concordiae firmitate.tranquillitateq; retinere. Ouod eo consilioad pacis Unelusionem peruenerati ad euius obseruatione comitia et conuocauerarit prurienter ω moderate in resni gubernatione procederetur. hortatus est oes ad ipsam pacem aequo animo complectenda quae si abiit, regna Gallorsi exteris nationi, olim Brmidabile. oib. sere ludibrioaeleuissimς automatis relinquet, cum nihil aeque amigat ulla imperiu. Teiuiles disicordie Se besta intemna. ubi rex perorasset,insponsa est statuu noin me quia aequu erat suo uno rege maesti religione catholica Romanam atq; ut oes aliae comaelleretur, ad quam rem vitam de facultates ora alacriammo pollicentur Henricus senilii aliud magis optare inquit sidcillam resigionem.&obedientia Regiae Maiestati debitam, cum ea religio antiquiisima sit eius regni: sed tu lapientis esse cedere spi, ει .pnnb. utipto oppinrtunitate. at catholici,& emesiastici status se propriis sumptib. tu adue sustentatur pollicetur. decernitur rursus ut arma adueritis facticii, Gai, pesti, Italis.
eis Gallota. aeDuam. cum ea religio antiquis lima sit eius regni t sed tu sapientis e
ipto opΥrtunitate. at catlaoltei,de ecclesiiastici status se propriis sumpti 1 factione iustentaturos pollicetur. decernitur rursus ut arma aduersus factiosis Gil. - amerentur. ita dimissis mitiis,quod nata erat controuersia intermisium de Misenii reum mulos de praecedentia in illis comitus decretum est a Rege uti Monpensi s pcedet et. illamiam visus est Ghisius aequissimo animo tulisses respondit sua nihil interesse, vel . potius parsi dinmo gratuissit qua Periara rex magnas copias equisii ac peditu colligere dicebatur, mi Turcarum illuc fere oes sunt conuersi de reuorati ab G p istino cosilio, qua egerunt fieri paulo simiores.Interea. mnatus Perserum rex princeos singulari humanitate,dc prudentia naturae concessit relicto regno Caidari Mirisae tertimebito qui vestiir num ipsum gubernave rat eius impetita ubi soror ac musi proceres aegre serrent. eximunt e carcere limaelem secund enitum, ubi diu detentus fuit a patre.ad quem defersit
Μitiae 'Iux rapi trucismael ubi regnum liuoepit, cepit animum adiicere ad
m dignoscendos animos procerum,quorum consiliotandi ii a patre detetus fuisset in custodiis, facinus callidum & mirae astutiae plenum excogitat. atq; qm plenae sunt aulae
mi mel e dc animi significationes audiuntur, Ismael abstinet per aliquot dies ab hominum eonlpe elimis dissipasi rex decessisset: cuius mortis oes significationes fieri iubet, ores ab Oib. vere crederetur ut possent animi cuiusq; notari. ea res credita facit ut multi occulta odia patelacerintiquae sunt ad Regem per clandestinos exploratores delata. ubi postea Lanus prodiis strantesim capi iubet.multi sibi conscii delictorum ira se seruarunt ad fines regni profiigient rerrepetate multo equitatu hos ad fines regni persequitur,quare Turcae in sinibus cognitis his
bl 2' Si pNnx I p sidus riti in se arma capi,ad defensionE sie accingunt. id ipsum
Licinni Perse infimb.quare ad arma res ubiq; pro ectabat atq; csi animi ia essent Pellarii ad ulcisceda iniurias i Turcis acceptas propensi, prum est hinc inde incursionib.sines vexare cum in maiora mna a Tarcs inferrentuquiqui primi dc iam paratiores arma sumpsissent. illud ubi ad Persarum peruenisset ςgerrime tirlite'ςno utq; non fuisse uanam aut importunam Venetorum
iuncte,utim pellebatur a Vincentio Alexandrio a secretis eius se
riam .quam solus aduersus ebem de parum fidei obseruantem hostem sumeret. cuius auiditas diluetiodi imperis quacunq; posset ratione memini esse posset obscura.at vero anteu arma publice ea Ue et' ad 'las seditiones reiicere, trucidari iubet intra fines regni quotquot potui miceridi ius pectis, Metallibus, i qui, soror persuaa illuvenenode medio clam iustulit. cum re . . gnalset