장음표시 사용
681쪽
Iegationes Leopolim, qui prius ad regni Poloni excidium coniurarant i Illi tamen ira pacem evpetebant ut magis offerre quam expetere possent videri: cum maxime vellent vel inter calamita. tes ta iacturam litoria, tamen no demissio aut parum elato animo videri. offerebat pace Molchouita, illa coditione ut quidquid iuus Dux cepisset in Lituania sibi perpetuo decreto adiudicaretur. at Scytha expetebat hanc fore conditione pacis, qua offerebat, ut proxima aestate captos incursionibus retinere liceret, a Quibus preci u redemptionis pro arbitrio Scytharu extorqueretur, vel Rexipi in preciuredeptionis dissolueret.accesserat hi oratores, quos singulatim treceti equites sui secuti. NM: Isburgii etia res satis tura a latrociniis fore videbatur, si ea regionem quadringeti Turce habitu Panonico induti explorarat ad prpia, qui simulata prolectione ad Caesare cu ad viginti milliaria processissent, cognitici; numenta quihulda ISburgiesibus mox rediet ut in Pannonia. In Belgio rursus tum mς reru bellicam praeesset Patmensis princeps Alexader Farnesius qui sustectus fuerat Io. Austria cocui potestate protegia aucti sunt animi Hispanorum aduentu Pouillerii equitis, qui tribus rati rotuni millibus de quatuordecim vexillis peditum auxit Hispana castra quae astucta. languidaque erant interitu duodecim millium hominum vel ventris profluuio, vel aliis huiusmodi morbis. nam multa millia mortalium hoc anno in illis legionibus petierunt, atq; cum numerus mortuorum esset inuestigatus variis de causis hoe anno in quibusdam locis cognita sunt in regione Flandresia vocata interciaisse quadraginta millia hominum,& multa millia equorum. Louanti viginti, Bruxellis leviocim, Mech liniae octo millia hominum Hispani illis auxiliis aucti praedabundi Antuerpiam usq; procurrunt, cum statuum copiae iam Bruxellas versus iter cepissent, quia Casmiri etiam copiae domum discederent. per illam opportunitatem populi illi BeIgatum qui sunt in finibus Nerviorum de Aseriebatum,quos Malcontentos vocant, bc vallones praedabundi in fines Gandauensium incurrunt, multamque regionem deuallant,quod plurimum conserebat rebus Hispanis. Nihil est enim tam optabile cuiquam sapienti, quam ut discordia dc contentio Scrixae in hostilibus castris Oriatur, quod omni vel precio vel industria tentandum est, eum non modo prouinci suis viribus instingamur per bella ciuilia. sed etiam sponte plerunque veniant in potestatem oppugnantium. Erant enim Maleontenti. prius Malcomenti neutram in partem magis propensi, cum neque Hispanas neque Belgicas partes iam amplecterentur. sed postea per quasdam oblatas conditiones ab Austriam allecti in turrexerunt aduersus status Belgarum . nam per hanc Belgarum populorum discordiam putabat Austriacus se pota Belgium facilius lubiugate. llones de Maloetenti itaq; in Flandresia regione copias Ganda uenses colunctis viribus inuadunt.ad duo millia peditum equitesqι octingentos comisso pretio trucidat, qu1obtem ubi Casmirus Q isset dimissus astatibus. eu Gandauenses summum imperatore destiatu copiarum de omni u Flandrestatu creant,decernuntq; habere in aperto ad euiladas molestias.
quae inserebantur,ic ad vexandii hostem duo equitu, duo raitiorum .dece peditum millia. na illum Duce status dimiserant quia iam res ad pace appareret inclinare, Se quia iam recedendii esset in hy- herna tempus anni non amplius pateretur copias este sub dio. Poti sex enim iam antea ubi prinaci iniectu est verbum de pace Baptista Castagnam antistite summi ingenii ad res Belgicas ad pace lollicita das m iserat. at ex altera parte Hispaniae populi querebatur se nimis grauibus tributis intestari, cunuper decumae omnibus quς vederentur aut emeretur hoe est dece in singula celenae stent impotitae in bellicos sumptias. Philippus Hilpaniaria Rex vicitius 6c fine ullo impedimento negotia de puce ita ligi postset uniuersam qua potest automate C sari per literas cedit,quib' significauit ut quo cisam eom quo modo posset pace coci uderet. φ omnia quς facta per ipsum Celare fuissent ipse esset aequissimilari, mode libet illimo animo coprobaturus. iat igitur pro piissimus arbitros dc comissarios creat Elactores ac principes imperii Iacobsi Treuerense. Gebhardiam Coloniensem archiepiscopos. Iuliu episcopu Herbipolis Dace Franconie, Wernheru Gymnicii Ducis Iuliace sis, Cliviae,&lBergae nomine. Comite Otthone Henricu. Comite Suartzebergu reguluHolient aspergu. p Philippo Rege accessit Carolus Aragonius princeps Castri Vetrani dux ido Terrenoue & Marchio Auolς Comesq; Bergedii, de Rosianius antistes. Sed qui res tuto sic traligi no posse apparebat, ut res legitime procederet atq; Cesar ad negotiis admitteret, scripsit ad principes Belgaru ut legitimos Pcuratores mi teret,quibus daret pias traciadae&coclud edae pacis .delecti sunt itaq: ad comitia Coloniesia Dux Arescote sis Philipp Io.Abbas,Sacte Getrudis, Federicus Abbas Marolles cosiliarii stas. Bucho Ayilia Sachi Ba uonis prς posit'. Gaspar Schet Z eques, resulus Globendock. csemael. Fraciscus Oygnies, regulus Braure par, Adojphus Meet herxen scutiter ter u status cosiliarius, Adrianus Vader, Mite Iuris Olade cosiliarius, Bel nardus Meden regulus Rume, Adolph Goer, regulus Kal debroah. Aggςus Alba da lurisc.cini amplissima autoritate. Per ide te pus fere Lucas PMoschi' missus est a Polono Rege Castigiu ad *dera inter iplbs principes cofirmada, Se ut peteret 1 Cςsare iacultate colligendam copiaru aduersu, Moscho uita in locis imperio subditis: na Molchouitς legatio ea no videt et sibi esse excepta a Rege qua couenire putabat in agnificetia, nullo expectatores polo a Rege in patria repete discedit. Molcho vita. n. no solii aduersias Polonii bellu gerebat, veru etia ut parsi curare vires Polonoru videt et magnu numersi illoru populoru dictus est misisse subsidio Turcicis copiis aduersus regEPerlatsi si habitat apud palude Mςotide. na purpuratus Grricis iussus. fuerat initio anni tequeus caoib' suis copiis ut bE Tibi sca siue Soma vocata Mςsie inserioris versus itet ficere. Sed qm in flabat iate pus commotui q indicta fuerat in Lusitania de nominado successore Resis. miis' est ab Hispano Rege Paccechus Cardinalis cia quibusda iurisinqui Regis ipsius iura successionis ostederet. q habe ret potiora in illud regu .cu instaret ex altera parte Antoni Al sit filius Henrici Regis fratris, si plurimu poterat gra autoritateq; apud illos ppis. penes quos luisu erat ob non ullo ruinsoletia Hispanum nome. Sed.n. Henricus Rex ut cognosceretur aequitati petitionis velle satisfacere, vel illu excludit,qui
682쪽
dit. qiii sitis probabilibus ac legitimis titulis ad ill ud regnum aspiraret per communem etiam populorum consensum. Delecti sunt itaq; undecim iudices c Primarus iurisconsultis, qui ipsit iura censentium illud regnum ad se pertinere cognoscerent, diludicarent ac deciderent cum ius petentibus vellet Rex omnino satisfieri. ad hos undecim deligendos,qui una cimi Rege successionem regiam iudicatem. conuocati sunt viginti oc quatuor communi corum ita tuum conlensu viri delecti ex omni procerum numero praestantillimi, ut ex his Rex Vndecim eligeret . atque quoniam rumor erat It geni ipsum Henricum ad Hii panas partes inclinare, Philippumq; Regem procurare largitionibus aut promissis animos multorum sibi deuincire alteriati sunt non nihil animi Lusitanotu in . proc resq; palam profitebantur se non esse passuros ut regnum per langmnem dc virtutem maiorum partum in externum Regem transferretur, vel in alium illegitimum. Henricus Rex profitetur se neu iram in partem magis inclinare, sed ab ipsis proceribus peruru, ut eum Regem exciperent, ad quem Iegitime iudicatum fuisset regiam successionem perueiure, cum te nisi quod legitimum. aequumq; edet, nihil cupere palam dictitaret. Quod si ante caulam per undecim iudices decisam ipse naturae concessisse omnes hortabatur ut iudicationi acquieicerent. ω quoniam proceres populusque cet sebat ad se spectare nominationem dc creationem Regis pro .m aqua populorum consuetudine. ii, lud neq; assentiens neq; prorsus negans Rex assuinptit ad decisionem, conclusionemqι causae pridictos undecim. Sed paulo post moriturus reliquit Polum Carae Fnum ex v ccina successorem ni te stamento sua manu scripta suoque Regi Osigillo consignato inougustiore templo Diui Dominici Vlisponae. ut eius sent entiae acquieicerent regnum peic me iuraque Praetendentes. Sed antequam istud accideret Lusitani Regem rogarunt, Π ante lentem iam,quae datierri diutius videbatur. septem gubernatores delansbresque statuum nominares, qui per interregnum rebus praeessent, regnumque tuerentur. at Rex cum tres tantum appare et nominaturus, quinq; tamen delegit,qui vel ante mortem Regis magistratum inierunt, qui Sub arunLVel post mortem Regis ctim multa pace& tranquillitate subditorum. Mortuo Hcnrico Lusitaniae Rege ut finis ina poneretiar controuersiae putantium iura in regnum se habere quo iudices sententiam pronuntiarent, signi fi laremque ad quem legitima de debita successsio statuit illorum pertineret, quod fieret per pacem & quietem animorum iura se habere putatium ac subditorum. Gubernat Oic, interea duos oratores ad Philippum Regem mittere decreuerum Combae Epit pum Comitem Arganili, bc Emanuelem Comitem Milli Ca-pocaccam unum e primariis froceribus eiu S regni.qui percunctarentur an lententiae iudicum esset acquieturus electorum; quod omnes reliqui ilium Regem acciperent de iurarem si Rex sui Dido. elaratus at si aliter fuisset a iudicibus pronuntiatum, ut illud aequo animo serret. Se obnuntiate Linsitanos nullam vim esse passur OS,neque violentum pro legitimo Rege esse accepturos, cum ad pro mitterent fore ut magna sinceritate.rci incumberctur, neque minori diligentia se eius iura cum tu ros, quani uessent vel nunc sui subditi. Ucrumam non iamplex erat intcr regnum appetentes alis
tercatio. sed etiam plurimum dissentis bam in es se Lusiatam quod qui Lusitanus partes tuebam oreontendebant electionem ad Lusitam spviare pIO vclcri iure illorum populorum, de qua diu actum fuit eom Henrico Rege desancto. quare negotium nominandi noui Regis successoris distrahebatur. Sc prorogabatur. Nam multo, iam annos, atque ad eo ab initio prope Regum Lusitan tum Henticum habuerunt anno. i. . deindet Alphontum eius primogenitum, qui qui nuue Restes Mauros iubiugauit, eorumque regni minus est. Eum Lusitani populi elegerunt ac iurarunt Rogem . ex quo tempore sem per vel haeredi a M. Reges ac recte successores habuerunt, vel per populorum electionem, communemque omnium consensum: atque cum vnu seorum Regum fuisset Saucius anno. t 1 i I. qui non satis aequabiliter gubernaret,aut per regias viri ut es rebus praeesset illo etiam uiuo Regem dixerunt murarunt Alphonium eius fratrem tunc Ducem Calesiorum popuIotum. quem e Caleto aduocarunt in Lusitaniam; atq; is&riuo dc moi tuo fratre multos annos regnauit. quod accidit Pontat e Innocentio IIlI. Nec muliopost cum Ioannes primus esset siput iuxeum elegerunt qui Almen siue Ceuta urbem Mauritaniae subegit gloriosamq; victoriam illam cinsecutus et 1 Algibar otiri ex Rege Ioanne primo Castellς,ut eda accidit Emanueli patri nuper mortui Henrici .atq; ipsi Henrico per mor em Sebastiani,quem populi elegerunt & iurarunt Regem his rationibus Lusitanas paries tuentes nitebantur demostrare populos pro veteri coniuetudine ad iura sui Regis eligendi posse alpirareat qui partes Hispanas tuebantur has rationes conabantur refellore. qui cotendebam quod tametsi Aaphon IO Ob eximia virtutem regnum delatum est,tamen id a cidisse propter ingenua merita ut Rex coclamaretur ab uniuerso populo Lusitan cum alioquin ut heres Hentico Duci erat luccessurus .at alij dicebant non aliqua legitima autoritate filisse suffectum. sed populari potetia, cum Oea Reges ignaui de inepti aut etiam subditis calamitoli sic postini ex im. petio delici: quare vivo Sancio nuitu in ulum habuit edicitur Alphosus, nisi gubernatoris. cui mortuo frater in regnu statri succellit. His addebatur quod sponte se abdicauerat priuilegiis, ubi assem fissent ut iudices deligerentur,cum pO:Sent illud tacere per priuilegiu,quod per iudicium assequi nituntur intq; cu uniuersae mul titudιnta Lusitanorum tres iunt ordine alii siquide sunt principes ac nobiles quos ipsi Fidalgitos vocat, alii antistitas, alii populares. inter antistites rursus alii populares sunt, alii Fidalghi; viuuerius populus abhorrebat ab Hii pano tu ministrotu gubernatione e nobili rursus alii alias paries sequebantur,cu plericii faueret partibus Hil panis bladitiis de pollicitationib', ut dicebatur. permnia. na populuS cclebat Hii pana gubematione plurimu ab usitata suoru Reetum differre. cii Reges Lusitam ita cosueuerint humaniter reb' praeesse, nihil ut metu a Lusitanis fieret, sed omnia pet honorem molirentur: a quibus Rex tanquam pater patriae. salutisque defensor cen. stri sol ec omulumque pacis x tranquillatatas Procurator, quippe qui pro rebus bene fit sh in I ii a res M
res Lusiani electi. Henrici Lusitani mors. Elactio isti qua Lusitanorum Regum ordines L stano tu po
683쪽
res It praemia distribuat, omnesque ad res honorificas propositis dignitatibus & titulis invitet.
Nolitus est Rer amantibus monitis potius, quam ullo nietu ves castigatione ad optima quaeque cim adhortari i cum ignobilibus oc consceleratis oc deperdius tantum minus, plagae, Vel bcra, cathen cilices sim proi ς no a flagitiis proponendae, cum nobilia ingenia manluetudine potius ec honori, stimulo ad honorifica quaeque impellantur. Nam apud Lillitanos Reges c n. nia vel rebus patuis vel magnis condigna praemia centu erunt esse proposita, cum praele turrent multum amin rem dc humanitatem in omnes lubditos cuiusuis conditionis. Nam multos nobiles in Reg.o palatio Rex habet adolei centes,de quorum eductione est sollicitus, cum ciuitas talis tutura sit, qualis fuerit adolelcentulorum educatio. Cum ciuibus tanquam amicis multa familiariter communicat , de tanquam patet cum filiis amanter loquitur. lites componit. carpit opportune . placido hortatur. non opprimit Lusitanos populos auare aut crudelitet magnitudine vel Dequentia tribu totum neque vectigalium, cum multa etiam sint priuilegia dc immunitates benemcrius familiis. per quarum virtutem regnum Lusitanorum ad Orientis usque Indiam, α Sinas.& Iapaniam rogionem extenditur. at quoniam leuia inbuta id Sectigalia imposita sunt Lusitanis, multaeque Immunitales, pro pecunia, quam plerique insulse appellant neruum belli, luccedit poeulorum beneuolentia de studia Ac alacritas promptitudoque in res bellicas pro Regis de patriae detensione. cum legibus etiam Lusitanis lancitum sit, de in antiqua eius regni conluetudine positum, atquet in recentivlu obseruatum, ut Lusitani teneantur arma capere ubicunque opus fuerit ad omnelnsgnificationem. Sic enun magni in illis regionibus instituti sunt deleatu militum . neque parui iaciendae copiae colliguntur in Lusitania. nisi Sebastiani Regis calamitas tantum cladis nuper illi regno rebus militaribus attulit Iet 5c affixisset,cum plura visinii te duobus millibus hominum bellatorum in Ahica fuissem trucidata . nam diutissime Lulitaniae regnum vel ubi esset Ducatus per longissimam quingentorum annorum seriem asperrimum atrocissimumque bellum cum Atticae populis assidue gessit, quos Saracenos ocant. Nam vel ab Henrico primo Pannoniae, qui lub tita lo Ducis Lusitaniae imperauit ad haec usque tem pora temper summa fuit inter hos populo, contentio, qualem Alphonsus primus cum quinque Regibus Mauris habuit. is enim primus fuit qui per vim armorum Lusitanorum parta gloriola victoria de hostibus caeruleam crucem insigne I . a. itaniae instituit inargentea planitie. Inde ampliato regno Lusitaniae per frequentes victolias, lubaciis insulis Madera,Gorgonibus siue Arsinario vocatis. Diuo Thoma. Minna. Angola, Mon Zab. Queia simi Guineae, deinde omnes prope Reges Lusitani cum Mauris ad Sebastianum usque exit inuin bella gesserunt. neque aliud est regnum Lusitanum, niti per hoc genus mil itiae urbes x pro
Iunctae, quae variis temporibus Mauris suerunt ereptae. cum Alphonio Rege vi, Scyria, Arron cires. Santaren. Sinthia. Vtisippo, Porrefutatas, Eluas, Morera, Tierpa. Alcacedosa Eccora, Re iis, Palonesta. Secimbra. de ut paucis absoluam Algiraeoc Commarea ut vocatil, venerint in pol narem Lumanorii m. nam tametsi maiis meditetraneia tigustiae inter Mauritaniae pyrtei Madco, lumnas Herculi; oc Lusitanos intercedunt. tamen tam accommodati sunt triuigationibus Lusitani, ut in ea nemini cedant mortalium . hic igitur enixe ad uerius nobiliores contendebatur, regnummi sanguineia dc victu ein maiorum partum lc ampli atum, non dine ad extet os transferendum, a quorum ministro um duciplina dc gubernatione praesiertim tantopere disterrent, cum essent etiam pGito es regni qui ei uidem essent languinis. 6c inter mores ipsius regni educati.Neqii e Gallia quidem prorsu, erat quieta dum res Latitana ita fluctuaret, sed de ipsa aliqua ex parte bellorum motibia, vexab tui, cum in urbem nobilem Bellonacorum, quae Beau uois vulgo appellatur, i ngressus esset curia quingeniis equitibus Ec multo bellico apparatu regulus Sciatilioneus Gasparis olim Anii tantis illius quem Marescialius An uillae non potuit impedite. ut cupiebat.quo minus Vrbi ferret supperiaS, ni tui sisset esse in urbem ille pedites cum quibus ciues quotidie certabant, atq; illi sic urbe omnino se potituros arbitrabantur. repetebatur et i 1 Minetba.quae diuturnam obsidionem pertulerat.quate habita sunt comitia de finitimarum regionum uaquillitate. Henricus Gallorum Rex
ut callicam nobilitatem dignitate quadam noli quam sibi in animo proposuerat. insigniret,atque in plutes regiam liberalitatem exerceret, quos beneficus sibi coniunctostidelissimos defensores imFqΠitς re arbitraretur.deci euit nouum ordinem equitum sancti Spiritus in Gallia instituere. Et quoniam ς istiGe religi , de Dei reserena est quali firmissimum vinculum omnis societatis.quod magis etiam astrin P μ μ git. iii uas od honor, petit per legationem Henricus a Pont. ut sibi beneficia non cocistorialia de monasteria, de commendas de prioratus ea sunt dignitatum ecclesiiasticarum nomina, cocedat ad remunerationem bene meritorii in Catholicorum in superioribus bellis pro religione.qui prouentus a cederent ad quadringenta nummum millia . per illud se te tempus accedit Poloni Regis orator ad praellandam de more obedientiam. at Gallus orator instat ne admittatur tanquam orator regius obiura Galli Regis in tegnum Poloniae quod cum Pont. iniquum videretur. Ne vellet tamen aliqua expule Gallo latisfacere pollicetur se in publicis ceremoniis addituru sine praeiudicio Galli Regis. ce
n ou Iebrate limi Rome per id e tem pas exequiς Regis Lusitant,atq; cum tabulata sublime multis lumi nibus tectu lini set omnes inscripti sunt tituli Lusitani Resis hoc pacto: Sebastiano primo Portugal ' li Asarta Resti Augusto, Africo. Ethiopico. Arabico, Persico, Inaico Brasilic omnium Orientem eri u per Oceanum intularum domino. Ioannis Regis statris nepoti piissimo . Henricus Rex satinctissimae memoriae filius. At vero qm iam languidior apparebat fieri res Belgica per diuturnos sumptus de labores, multiq; peii si diuturnarum molestiarum ac periculorum. ita demum coposita esti cs Ganda Desiis, bi nragna suerat cotenti inter Catholicos te principes nouς religionis, ut quinq; impla Catholicis Ielinquerentur, atque captiui qui sunt Gandaui,dimitterentur a stati is neq;
684쪽
ro armis Eliam, sed etiam illecebris & blanditiis pugnabatur in Belgio, quare Caprenss regulu
piofitetur apud Parmensem se Attrebatibus esse persuasurum ut ad regiam obedientiam perue nitent, si tantum ipse gubernatoresus prouinciae crearetur. Sed enim ubi Attrebatum gubernator illuc accessisset,illaque ingressuro Captensis partibus fauentes testitissent, ut Caprentem admitte' Iem, excitatus est tumultus: quare necesse fuit Caprensi nulla re memorabili edita abscedere. At . quoniam frigora iam tam acerba esse eperanti ut subdio perferri omnino non possent,iaecesse suit regiis copiis,quae ad oppugnationem Mastricinii accesserat obsidionem loluere,quate Alen conius Dux etiam petit altatibus ut quoniam acciretur in Galliam. neque res magnopere sua pia sentia indigeret, liceret absordere, quod esset auxilia missurus. & vel ipse venturus ad illorum defensionem, quoties ita res postularet,atque accitus finget Missae sunt legationes.& venia concessa,& immortales gratiar aciae, pro regia animi magnificentia. At Parmensis quod copiae in hyberna essent mi tendata ne illae inopia rerum omnium affigerentur.legationem mittit Coloniam Agrippinensem,
quae transitum& commeatum peteret pro precio. quod esset ad Oppidum Cherpanum obsidea- eum accessurus; illa enim ratione sibi videbatur commode hybernate posse in Menapiis & in fini laus agri Colonienss.cum in finibus Caucorum non satis commode esse posset. illud vero tamet fiantelligebatur a praesectis urbanis potius ad copiam comeatus. quam ad expugnationem oppidi per id tempus postulari, tamen concessum fuit. In Gallia quoque ubi decertatum esset diu magnis comtentionibus de restituenda Mineres quam copiae Catholicorum frustra per decem & septem menses, sexdecim millia armatorum nimirum obsedissent diverberassentqi quatuordecim bellicis to nientis, Vmmiti sponte excedunt e munitione rebus Omnibus vel in annum munita. Est autem . .i nerba Viri non valdeampla in edito loco super saxo sita.quae neque cuniculis, neque ulla vi hel: M, diutur a obsidione, re inopia rerum bellicarum poterat expugnari. quae dum geruntur in . ,-: Belgio Sin Gallia, non segniter res bellica agebatur in finibus Armeniae maioris . nam Musta pha cyrnas Ut tomanicis partibus prope los iusserat collectis magnis vitibus in fines persarum ad Dei. Dentum irrumpe ac sibi obuiam per angentes populationes procedere ipse cum suis copiis in acie procedit ad inuadendu regnum Struanum vocatum.quod est Regis Persarum. ubi ad eos fines peruenisset, Georgiam populi Armeniae, qui sunt ab Hyreano mari ad Moeotidem paludem usque in
tam ampla regione, ut viginti & sex illotum idiomata suisse dicantur, multis cum beneuolentiae signincationibus ac muneribus purpuratum excipiunt. Potem etiam super amplum fluuium excitat ad traiiciendas copias in finibus Curdonum . at Mustapha ubi traiecisset ad triginta millia armat rum ad potas cultomas relinquit. ne vel reditus,vel iter commeatibus in castra interduderetur: qua ratione visus est parum fidere illis populis, quos albitraretur ad gratiam Persarum magis esse propen los. Ipse eum reliquo exercitu populabundus ad Sammachium usque metropolim esus regni procurrit nemine inuento qui vel cantillum resisteret. Sammaestio vine occupata munitionem e gleba mira diligentia& peratia excitat,fictis validissimis aggeribus,ae dispositis centum &quinquaginta bellicis tormentis varii generis. ibi teliquit Achmetum Eunuchum purpuratum cum vigintire quinque millibus hominum.ipse cum iam prope hyemaret cum suis copiis paulatim in Atmoniam contendit. At Perin quibus fgnificatus metat ad uatus Scytha tum cum magna ala copiarum allis repente tiunt obuij,commissoq; praelio omnes trucidant praeter paucos qui fuga se set uarunt resi qui I'eis aequi Turdicas copias &castra Mus aphae sectabantur, magna utuntur celeritate atque illas denique comprehendunt. Ubi constitissent Tureae intra ageteres fossasque militares, ne pro ius fugere hostem vaderentur, Persae ad pugnam prouocant. Sed Turce quia non venisset in castra imperator, palam proti tentur se nolle fortunam helli expetiti'. interim non paucis aut leuibus Perisarum contumeliis vexabantur,cum timidi&segnes &imbelles a Persis vocarentur, &qui non inpropria virtute hominum. ita in aggeribus & bellicis tormentis omnem spem salutis collocarent, ubi fortes hostes & non fugientes inuenirent: q uare tanquam taminae intra septa virginalia, muliolaresque thalamos. laterent ira intra reparationes &aggeres ad pugnam & Qttitudinem prorsus inepti nam constemata fuerant animi Turcatum multis calamitatibus & cladibus acceptis vel initio Huius bella. at Turcae impatientes assiduarum contumeliatum&conuitiorum, quae ex Persistilioue exaudiebantur, Oblatam sine tormentis pDgnae arripiunt facultatem, cum vellent demonstrωre I 'rci Bi' 'rtutem 'on maggeribus aut macti inis, sed in brachiis & vigore animi atque in atanacibus mitissam tum hominum consistere. arripiunt igitur pugnam. instruuntur utrinque acies . Pugnatur acriter. victoria tamen fuit apud Perias. Georgiani ex altera parte cognito aduentu Pers rum, quoniam aegre tulissem custodias pontis tanquam certissimum argumentum animi purpurata parum amica, copias repente colligunt&ips, magnoque impetu illas trucidant, per quam cla-aem 4 urcarum &Fons M legio Georgianorum fuit Turcaeis terroribus liberata .ac pons rescissus. Tureais macria sunt per eam Persatum victoriam ad Gelaginta millia Turcarum, omnesque proceres ves t - desciuati uel capti ; at e Persis ceciderunt ad quadraginta &quatuor millia. reliquis Persis ad urbem Nam machium reuersis via se non posse retinere eunuchus cognouisset, tantis praesertim ac victricibus copiis Derbentum versus p fugit, quasque potuit custodias seruauit. reliqui eius milites sunt a Persis trucidati . capta sunt eum urbe tormenta, &omnes a Mustaphamicti bellici apparatus. Illam suorum cladem ubi A muratus cognouisset, ad confirmandos tamen animos suorum iuuet in uniuerso imperio edi signe ingentis laetitiae, quia trucidata essent multa millia Persarum. Capta sunt multa tormenta.& bestici apparatus,& preciosa impedimenta cum multa spolia Tur. icarum in potestitem Periatum peruentauit. At tanti sexqiua maximam cladem pluribus in v
v bus Italiae acceptam salse per res aliude portatas superioresq; prope totius Italiae calamitates,
685쪽
cognouerat,& quia verebatur ne lues Anconam importaretur, eum multa undique nauigia eum, mercimoniis illuc appellerent,decreuit ad securitatem totius Piceni de Aemyliae innitinis ianitatis 2 'M Lazaretum voratum instituere qui esset locus , ubi res eo aduectae prius quam in urbem introduce rem ur, exponerentur aeri expurgandae. Vt autem sumptus colligi posset in mercedem ministroruexponentium, proponit unum in singula centena. Res nemini uita est neque grauis nimis, neque iniqua, sed soli Epidaurii, quod illudd retum sibi graue videretur superbo consilio decernut per senatusconsultum ne quod nauigiu Epidauriu ad loca Pontificia.adnauigaret, neq; Hierapoli onus caperet ad Pontificiorum subditorum comoda. Pontifex superbiam ciuium admiratus. nonnullamina gnationis Mnificationem dedit, pecuniaeque Romae pet quoddam tempus apud mensarios ruit in te idu u. At Venetiis quoniam obliuio ad excessum priuatorum lumptuum rediverat, qui comes est multorum scelerum; snam cum priuata parsimonia domicilium habet omniis honestas, i rellagio de animi moderatio saluberrimo cosilio prςse torum moderandis sumptibus ciuilibus factum
venera de- est decretum,quod utinam tam moderate seruetur, quam prudenter factum fuit, per ouod M vesti ereia silpiua tus dc conuiuiorum sumptus,& partuum certa ratione coarctabatur intra clatros modemata budia ria. tus est omnis usus artis Phrygionicae. 5e vel vetam 3c fictatum margharitarum, quarum simplex Ordo tantu cocessum est collo pro monili. pelles preciosae vetitae auri picturali usus in omni parte vestium sublatus de aurea manubria flabellis. vetitum meretricibus gemmas, aurum, argentum, seri
cas vestes gestate.interdicta aulaea. Proposita grauis mulcta non modo aliquid vetitumgestantibus, sed etiam artificibus si quid horum elaborauissent. atq; non modo per artuum occauonem intolerabilis sumptus salubri lege sublatus est, sed etiam vetitus accessiis, nisi essent visurae in certo gradu astinitatis coniuncti Quod ut fieret sine fraude iussae sunt obstetrices editum partum intra triduum magistratui significare. Vetitus usus margharitarum in infantibus qui ad sacrum lauacrum deret Tentur. Addita certa lex gulae intemptrantium ciuium.conuiuia nimis lauta intra certos fines m destiae coarctata. Nam pauones, phasiani, perdices,& caetera huiusmodi animalia, quae in precio gula helluonum esse voluit,& nobilissimi pisces de ludicra dulciatia sapienti decreto e menus lici ivonum exularunt. vetitus etiam fieri in eodem conuiuio geminus usus carnium & piscium, quo niam fiunt pleraque conuiuia, ad quae non viri nobiles de moderati , sed vel mendici famelici, vel etiam lupi iure possent conuocari,cum plerique in multitudine, varietate, precio serculorum honorificentiam ineue putent. omnes coqui 3e gulae ministri iussi sunt profiteri apud magistratu nan mina illorum, a quibus fuissent acciti ad paranda conuiuia, deinde ordinem conuiuiorum explicare. legibus cautum est ne qui exirent in praefecturas nimios sumptus facerent in vestimenta, aut ser uos, aut domestica supellectilia', quoniam moderatio horum quasi quoddam est fiaenum ad coer cendos homines ab Omni iniquitate. At ubi pro arbitrio priuatorum vivitur nullis seruatis legibus, ibi contentio de magnificentia suboriatur necesse est, ae multi per scelera de fraudes contendant opulentioribus adaequari: quod certe sine latrociniis vix fieri potest vel ptiuatis vel publicis. Idcirco poenae condignae propositae sunt omnibus, qui tam salubria tamque honesta patrum decreta non C, seruassent. Nam nihil prodest urbi bonas habere leges, nisi bonos habeat etiam ciues, qui libenter obtemperent, aut etiam magistratus seueriores qui sunt eustodes 3e satellites ipsarum legum. Interea Matthias Archidux legationem de ipse miserat ad Caesarem ut ageretur de pace, quam status per tres mensis etiam se expectaturos profitebantur, ad quos Caesar scripsit se de illa esse acturum a qua videbatur etiam Aurantius non abhorrere. Quae dum fiunt Venetiis, Mel illa urbs Atticae ad
centum millia passuum Omni ex parte concussa est terrae motibus tantis, ut an liqua moenia collapsas m. ac noua dilrupta, multaeque domus corruerint cum maxima Omnium trepidatione, qui censebant extremum mundi diem aduentasse. Bocear etiam oppidum quod est in tinibus seris, corruerat cum scopulo ubi erat extructum, de quod visum est mirum, multa nauigia. quae erant in portu pene conquassata sunt quo tempore natus est puer in agro Casurgiensi cum duobus capitibus. Atmni ς M Henricus Gallorum Rei ordinem equitum Sancti Spiritus in hune modum instituit ad defensi ' βρη ' ne in Catholicae religionis i post vespertinas preces in templo monachorum Augustinianorum ab
μ μ Λraldo accitus ante aram maiorem ingenua procubuit manu episcopi adductus, atque accepto o dine i eligionis dictus est summus magister,ubi talarem tunicam induisset, sumpsissetque torquem S. crucem croceam ad pectus. Tum consedit in throno aureo panno ornato ubi tamen iurasset se vitam 3c regnum pro Catholica fide ac defensione Christianae religionis expositurum. accesserunt de candidat i eius ordinis singulatim tela argentea induti qui acceptis insignibus ordinis iurarunt se promptos fore ad Catholics Romans fidei defensionem. neque arma contra Regem esse capturos. Illi se talari induebantur, torquem accipientes, quibus pro munere datus est viritim sacer libellus cuin aureo i ii tegumento. eran t equites viginti dc sex, praesentes fuerunt Oratores Scottiae de Venetivrum, atq; inter eos equites insigniores erant Dux Augustonometanus, Marescialius Rhensius, Philippus Strozza, Comes Phliscus, regulus capellae, quinq; magistri instruendarum acierum; atq; ita discessuin est ut praecederent Helvetiae de Germanae custodiae. post quas ducenti nobiles, post hos ,ra si cum tympanis 3c tubis, post hos aulici equites, de magistri instruendatum acierum, deinde ubginti do lex equites bini cum torquibus de crucibus, quorum vestes in aurea lilia erant picturatae. quos Rex subsequebatur, quem plurimi principes ac nobiles Galli. Pontifex quidem ut ordo institueretur. iusserat ut Bandinus nutius assisteret ceremoniis.qui tame alienatione super heneficii, adit s comendas equitum negauit.Sed iam inierat annus alter cum rumor inualuit. non parumq; vexavit animos muliorum.quod Ducionum, Cimbrotumq; Rex coparata ingenti classe, multisq; terrestribus copiis adiutote Saxone esset ad recuperandas Menapiorum oc Busaterorum regiones iturus ob
686쪽
' Ru piunt,atque oppidulo per vim a morbin no multo pia potiunia
Endouenam pl*sidit tui pendio necarunt. Itum est deinde ad oppidum ceciderunt viati tu iam his μμ p sit' missum, in quo multi strenui milites viritiq.: LIMI si x deni lue penes Hispanos cum plures cecidissent ex presidiariis at iug
Larum auxilia per legationes ad hoc impediendum nostri lat. irio Parmensis ad Mastrichium siue Irae a tu modum popularetur, cuius consilio cogni
687쪽
riam millia nuper ad stipendia fuissent conuocata. decreuit secum illos subsidio obsessis esse mittemdos. Non cessabat tamen Hispanarum copiarum industria quae conatibus, verberationibus. crinam
lis, omni genere oppugnationis urbem capere nitebantur; sed omnia fiebant vana propter vim dolentorum nam plura tribus millibus hominum e regiis copiis trucidata sunt in ipsis conatibus. atq; quoniam pauca tormenta essent attracta ad tam amplae ut bis oppugnationem, in qua satis ingentia essent piaesidia, quae aduersus vel paruas vel tardas verberationes possent praeualidas reparationes interius excitare, petita sunt viginti bellica tormenta a Leodiensibus. Iussali in ip sidia finitimarum unitionum paucis exceptis in castra conuenire . quo totis viribus urbs inuaderetur. missa sunt Leodio non Iolum tormenta, sicil etiam quatuor millia operarum cum multo bellico apparatu, quibus viribus auctiis Parmen si cum neque cuniculis, neque conatibus defeniorum vires posset infringe re, statuit montem ἡ gleba excitare. nde domos desuper urbanas posset prosternere, idque praesertim quod status nullum apparatum faciebam, quamuis dicebantur parare tormenta, Sc centum V.
xilla peditum colligere. quae accederem tribus illis millibus mitrorum, bc lexcentis equitibus, quiram erant in castris. erat insula quaedam exigua, quam fluvius Mola faciebat non procul a Mastri- ovo,quae opportuna visa fuit Hispanis si occuparetur ad urbem infestandam,in quam expositi sunt quidam Hispani. sed tanta fit ex urbe ferreorum globorum procella ut multis miserabiliter Ianiatis necesse fuerit recedere. Post attracta vero Leodio tormenta ubi iacta essent magno impetu ampliora spatia ad inuadendum,tanta vi.tanta virtute, tanta alacritate Hispani ruris urbem imi adunt. Histrictio ut post diuturnum Sc cruentum praelium urbe sint demum potiti. C si sunt omnes qui armiti eaptum. Crant in urbe, d multi praeterea ciues, cum reliqui etiam atrocitatem victoriae senserint. Hispani lieut be per virn in potiti nonnullos vies Mallichii morantur dum reficerentur partes devastatae, munireturque urbs aduersus hostes, siquis fieret impetus a copiis statuum. Interea Poloniae Rex Varibula discedit, acceditque in Liuoniam, ut illum principatum in uileret, quem nunquam antea vi Tet Magno cum apparatu exceptus fuit a Lithua niς proceribus, qui obuiam procellerum cui nnorentissimo equitatu ac peditatu. Nee ita multo lane post ubi cognos isset iura M priuilegia acinstituta Lituanorum petitum est suppliciter a Lituanis. idque magna contentione ut bellum publice indicet et ur Hamaxabio siue Moscho uitae. propter assiduas molestias quae illis finibus inserebat . Promentur se propriis sumptibus multa millia armatorum homin si ad illam expeditionem esse collacturos. Rex ut cui cognitum esset multa loca Poloniae regni per iniuriam Acauaritiam Mo chom-κ luperioribus annis sitisse occupata qui tamen non contentus illis assidue regnum Polonie aliqua ex patre cum coniuratis infestabat, neque ullum finem esset habiturus dum rapinae spes allexisset. re mature considerata decernit denique voluntati procerum esse assent tedum ad eius regionis, princidatusque iubleuationem, S ad arcendas miseriaSlubditorum populorum, quare consilium totuconversum est ad copias colligendas. At in Gallia videbantur magni tumultus excitari. quoniam cum rex quaedam tributa Galliae populis ad tolliendum aes alienum, quod per superiora bella con tramim Herat, imposui: let, Sequani dc Biducentes palam profitebantur se nolle illa dissoluere. ne- Tributa a que quae ab Alousio undeciuio ad haec usque tempora. Pr lilebantur tamen contractum es propter Gallum Italos velle dissoluere, cum nimis dulcis amor sit pecuniae, neque semel imposita populis tributa iacile obliterentur. Rex id aegre serens nonnullas equitum ac peditum eohortes mittit in Biducentes de Sequanos ad sedandos illo; tumultus. Quae dum geruntur in Gallia. Antonius Lusitani Alov-sii filius. qui seius habere successionis in regnum Lia sit anum arbitrabatur,sua iura tanquam legitimus successist colligit. atque cum obiiceretur quod esset lpurius dc inhabilis successioni multos tostes producit interrogandos per quos conatur probare se ex legitimo matrimonio misse procreatum. colligit lira tui a Sc Dux Bragantiae, qirare non mulio post cum obiectum suilset talios testes si huis ἡ sui se productos, de Antonius de Bia*antie Dux in exili mi a Rege sunt eiecti. Sc bona ilico addicta. Ehises. I hilippus rex quouiam comitia cle nominando Lusitano Rege iam cepissent conuenire, mittit Du- cenon Luittaniam qui sua iura tuerentur. Indicta fuerant comitia proceribus etiam Boemi ς per idem temnus de bellicis apparatibus a suersus Turcas faciendis, si socie opus esset, a quibus Celat
petebat quadragi es centena millia nummum, ad cuius gratiam decretum est ut certa tributa domi bus it cerui si bc vino ac equis exeuntibus e regione 5c Iudaeis de exteris imponerentur quae tributa si ad illum nummum pecuniarum non accederent, statutum est ut res vel in quartum annum exigari simitti, tur. In Italia Vero cum Dux Ferrari enitis uxorem est et ducturus honestissimam Virginem filiamD Duci remia cis Mantuani, iubeti Multa magnificentia memorabilem thala magum confici in quo multi na. tiensis. uigiorum magistri duos menso S amplius extruendo sumpserunt. Habebat ille thala magus cubiculum prope ad formam oppiduli cum tribus fenestris, Vnam temonem versus utrinque cum clarissimis ac limpidissimis vitris. habebat & duo ostia ad exitum Sc accessum. supra thalamum platea erat clam paucis columnis δc lateribus ubique cuius in medio erat me Ia .rcgebatur platea tanquam puppis triremium cum phano cristallino. ubi erant quinque finaliorum loca. Erat Ac aula undiq; fenestrata. supra qua erat platea cu parilis colunt 3 dc lateribu F, inter quas erat aquilς argenteae cu vexillis seri cis auro picturatis ascendebatur in aulam per duas scalas cochleatas alteram a puppe, alto ram a prora, que columnis δί lateribus claudebatur,m quaerat cir culum cum aurato lacunare dc
pulcherrimis aut ς is. in eo thalamaeo sponsa cum multa magnificentia Fertariam fuit aduecta. Cp. terum quoniam conuenissent Coloniam Agrippinensem legationes principum. Baptista Cast gna Pontificis nomine. de Cesares commissarii Sc Regis Philippi ac principum Belgarum, ubi gratias egissent statuum lesationes singulatim commissari j quia negotium suscepissent ostenderunt quam
pacem cupiant. quid habeam in mandatis. atque post quasdam disputationes propoliis fuerunt de
688쪽
m Im conditiones picis cum alii alias confinxissentique in uniuerso Belgio ad tranquillitatem prouincis in po terum seruarenti quae uetulit huiuimodi; t. Primum pacificatio uino is s. die. 8. Nouembris Gindaui inita Minstructa ι vitio quoque Brullis s. Ianuari .rs II. lub ecuta. Edi' chria; ἰεhrictum in tu et perpetuum B uxellis i . Februacri eo lem anno publicatum una cum approbatio pari, colone regia in omnibus suis punctis&articulis seruabuntur, 3 executioni niandabuntur. 2. Et quia ni si propraetem. quae a tem rix e primorum motu am a serunt pol viam tractatus pacificationis Ganda poli:ae. uelis, ionis.& edicti perpetui vitio citimi varia facta dicta,&admissa fuerunt latra in generali,qua In particulari. hae praesen. a quoque pacificatione non minus. pol eciorum illorum factoriam diciorum, quam eorum quae ante contigerunt,perpetua obliuio constituatur ita ut eorum nulla ampliuo fiat menti exprobratio aut inquisiti quasi ea nunquam accidissent, idque sub psna exemplaris riectionis subditis contra uenientibus tanquam petiuitatoribus tranquillitatis publice infli- enda. s. Rex catholicus vasallis. subditisque sitis se tuabit. minutenebit.& d opus videbitur etiam
e nouo confirmabit omnia Se singula iura. usus.consuetudine immunitates exemptione Ac priuil a quarumlibet prouinciarum uitatu oppidorum, communitatum, aliorumve priuatocum
omnium cum in genere. tum in specie, quemadmodum in edicto perpetuo articulo decimo. occ irrouinciis Belgicis in Magulatus extuit,promisit, 3c iurauit. 4. Omnes milites extranei utpote Hispania tali, Gerniant.Gasti.Burgundi. Angli. Moii,ac caeteri omnes peregrini. qui propter hosce m tus utrinq: accersit iliant prouincit, Belgicis ab hae pace promulgata intra terminum commini constituendam si in ut excedant & eodem tempore. s. Quod veto attinet ad alios milites non ea tr neos, etiam ad pleniorem exonerationem aifflictorum suoditorum mandabit Rex nai luem tam te Ia,quam mari eodem quoque tempore exautoritati de dimitti . ut nimirum deinceps sibi priuati iii Vivant in tranquillitate ordinariis tantum praesidiis retentis ac siissectutis, ut subditi quoque ciues Nincolae omnes citra eunctationem redeant ad mercatutas opificia.& negotia pacis, quibub se, Uxoxes, liberosque citra iniuriam proximi honeste sustentare valeant.&apulat: a morum vivantea non consecuto pacis tempori non conuenienti desistant Se abstineant. s. Vinuersae exactiones' impositiones, teraque inusitata vectigalia&onera praesen mim turbarum occasione quom olibet indicta penitus cellabunt ac tollen tu resta tamen qnod si certorum oneru concinuatio ad hiicidae re ex riu publico iudicabitur, simul atque ordines statuum eiusmodi quid demoni ra tiam fuerit rethaud grauatam te ordinum consiliis iuxta aedesiderio accommodabit. ν. Prςterea restaura, tua
libertas commerciorum,de transitus intula loeorum per υrbes. ponte portus earundem Rio nos Tuna non minus terra quam mari, perque fluuios&flumina prout factitatum finiame praelent ho. cetumultus. nouis autem vectigalibus atque impolitiositionibus absque Regis auio ita erat a tenus per hos motus de facto institutis in continenti cessalutis. s. Ei nequa lemina allectation aut queiciarum relinquantur. Omnes Ecclesiastici. nec non omnes s ulares lamin: alrci. qua in ea
tranei recuperabunt taeifice bona sitast talia& Ecclesiastica respectivem abilia. extatiλα omnia immobilia, titu lo deuia actiones. iitque statim uti aestui poterunt in conamirum statu qualitate quibus in praesentiarum illa ipsa reperientur. idque omni dolo ae fraude semotis, non obstante vita hypothecatione aut qua uis alienatione a tempore pacificat, is Candave sis facta in cotraritim, que vero ante pacificationem Gandauensem acciderunt .eiusdem dispositioni relinquantur. s. similiter quoque subditotum quilibet hine inde etiam redintegrabitur an suis honoribus, dignitatibus, beneficiis gubernaculis muneriba functionibli officiis. plane ad instar plout tempote edicti perpetui illis qliae ante edictum contingere eiusdem dispo ationi res ictisὶ exterit. Excep tis tantumiis,ouibus contra libertatem iurataqι ae priuilegia patriae de ulla funtione prospectum suisse deuicnnrabitur. Prouiso tamen quod eiusmodi dignitatibus spoliati dUiuo redintegrandi lenebantur mellare iusiurandum cuius in proximo sequenti articulo sit menti prout facturi quoquesJint ter ad nouas lanctiones le octieia in posterum cooptandi , cassando, anullando quidquad hinc inde factum, decretum pronuntiatii investierit in contrarium. io. Nulli admittentur ad ulla gubernacula prouinciarum. ciuitatum. sttotiam socialium capitaneatus aut prςfecturas militiim, nec ad consilium rerum status 'riuatum. nnanciarum, aliaque ossicia mimis momenti, maeret naturales harum prouinciarum sub gubernaculis generalibus comprehensarum et qui etiam ante receptionem ultra antiqua & solita iuramenta Regi tanquam eorum principi naturali praestari solita, in hos articulo, Regi lcordonibus solennitet iurabunt ι 5e promittent fideliter. sincereque seruarcsub pς na riuris , & tanquam tales puniendi . it. Captiui utriusque partis omnes qui Ob dictos timmultus adhuc dum detinentur statim &absque ullo precio relaxabuntur, nisi iam antea de eo aliudi mei eos fuerit conuentum e concordatum . i 1. Comes Ruranus sitae libertati Ad patrie intra tres menses. postquam princeps Aurantius illa quς eum ipso tractabuntur, impleuerit, restituetur. t . D: .di positione Ordinationes per D. Archiducem Matthiam, quosque collaterales pranci- pci statuum a tem Ore vltimarum turbarum nomine Regis emanate. pro legitimis de validis habebuntur,suotque delatos sortientur essectus quod ad benesicia dignitates. Olli . aut alias qua ipsam res. Quae solent esse potestatis ac depositionis ordinariς illorum, qui tenent lociam glaberi ratoris di. Oarumpi ou iaciarum . non autem in iis . qu propris personae Regis reseruantur. aut sique factς sint contra iura piluilegia, Se immunitam patrias tam in generali quam in particulari, vel aliqui in vilius iniuriam tende timentum redundarint. 13. Pariter etiam quarumlibet urbium&locorum magistratus leu odietati suis suinionibus destituti alia via ac latione quam iuris ordine te me set naso . ut alias contra ptiuilegia dictorum urbium aut praeter ordinarios. consuetosquemodos cum pria..1 Iciliciaca Hur Δ rediiNeglabuntur indignitates, ossiciaque tua aecno ad eorum creationem faturis
689쪽
suturis temporibus procederetur, prout olim Sc sicut ex iuribus, moribus, priuilegiis euiusque pa-itia urbi .6 loci decesine cui iacta toleretur iniuria. I s.'Quae concernunt religionem,quae omnibus principibus 1 e re Christianis iure debet ella commendatissima, haud potest Rex ullatenus prς te rue.Quin vestigiis Regum catholicorum suorum ina: orum inhaerendo praecipiat ac mandet in prouinciis talis patrimonialibus relineri seruarique religionem catholicam apostolicam Romai ab omni euo non solum ibidem receptam, sed etiam lub qua earunde prouinciai uni subditi olim tantopere floruere,& in qua tam dictum Regem, quam ceteros suos praedecessores olina prouinciis inaueuratos mediate solent iurameto in principes tuoS naturales receptos fuisse notorie constat .st
qui de tu pradicta religio, exclusa quavis alia, libere pacifice de abiq; Vllo impedini et o p prouinci
Rethicas in it hae tracietur & exercebitur, pro ut ordines et la antea in unione senetali te iplos inum: ae o niter Igarat. 6c in edicto quoq; perpetuo ac literis ireque lib. Regi nonramas post, qua
ante turbas praetentes se passuros Zc procuratur OS addixeriit,de sicut et ia pride sinere ad S. M. im Dei talem vique adeo quod abiq; graui nota,ut non dicatur confusione uniuersistatus politici aiaud possint in re tanti momenti proprijs scriptis vlla ex parte contra uenire. i 6. Quod Odam At Zelandam & oppidum Bom mel attinet dispositioni pactiacationis Gandaue sis telinquatur. ita' men quod interealem poris in ijs ciuitatibus ac locis dictarum prouinciarum relieio catholica Romana restituenu. in quibus tempore dicti tractatus ibidem exercebatur. Subditis qui iure Iiquis prouincijs Belgicis in hac tractatione comprehenus a catholica Romana religione recetariit Rearatholicus praesentem Belgij statum relpiciens per regium tuum commiotiunt concedit, ut usticeat in prouincijs istis sine aliqua coerctione aut molestia occasione placitorum religionis eo v q;πendendorum . degete 3c minere, donec consilio ordinum legitime ac debite in loco tuto, ubi sufflagia libera esse queant per Rege, seu eius gubernatorem generalem congregandorum aliter dib' positum fuerit super placitoru moderatione. proui: O tamen quod interea temporis eiu sine subditi 1 lcandalis rerumque perturbatione ac omni usu de exercitio alterius quam Romanae religionis vronus abstineant.&literim etiam liberrime fruentur omnibus suis Donis tam mobilibus quam immobilibus. iuribus, actionibusque,dc poterunt ea apsia qualiachinque fuerint etiam alio trans se re seu vendere be alienare prout eis videbitur: dc quatenus bona sua retinere malint, pqlerunt etiam absentes ad eorundem bonorum regimen ad inanistrationem dc receptionem inprouinciis sibi eligere quaestores catholicos quoscunque volent. Praeterea toties, quoties voluerint ad prouincias erato redire victuri tamen catholice, ijsq; ritibus ac moribus,quos Perlonas catholicaς decey, eri ouehui ut modi reditus ac facultas bona administrandi per se cuilibet bona fide permissus, statima, oue pastoribus osticiatis Ac magistraribus locorum,ad quae redire cupient talis intentio ac voluntas insinuata Desit. Ex qua quidem regali indulgentia nulli non perquam manifestum redditur quoa Rex nihil mimis quam bonorum confiscationes, ruinam, ac pernitiem tuorum tu itorum a vetat. nec etiam quod ristore superiorum placitorum i plos perstringere constituerit cum paruulli 'mus quoque sit ea ipsa p acita cum consilio ordinum statuum competenter temperare ac moderati omniaque facere quae ad Dei opt. Max cultum, prouinciarumq; quietem ac tranquilli tatem per tinent, ac benignum, amantistitariam, Christianumque principem decent. 18. Autoritas Mo dientia Regi a iudiditas cum priniis restituetur de ieruabitur,qualis merito iuxta prelcriptum diuiniec humani iuri S , nec non priuilegia, vius, bc consuetudines patrias, nec non pacificationem Oanavueniem unionemque sub ecutam, edictum perpetuain , dc praesentem tractatum esse debet. qua lisque olim letuata est, ut recte nimirum adminiit retur iustitia. subdita regantur in omni ratione,
aenuitate. quiete. obeat talia. idqtie ad eam formam modumque quo sectum est ab omni memoriatam defuncti imperatoris Caroli V. eiusque praedecetarum, quam etiam Regis tempore usque ad harum turbarum initia sine cuius autoritatis instauratione ac subditorum obedientia nequaquam uossibile est populum in unione concordia, rectaque iustitia , quiete, tranquillitate manu teneritii, Superest de gubernaculis generalibus supradictarum prouinciarum , quarum occasione Rex eliget principem de sanguine, qui quelie rerum experientia pollens habeat dotes δί qualitates raeius 'eneris arduum munus cum primas necessarias, Ic de quo, seaqita subditi rectam caulam latit factionis sint habituri G ubernabit auri :m cum omni iustitia te ςquitate, praesertim vero secundumulus, iura consuetudines, privilegia dic tarum prouinciarum, etiam comprehensis pacificationidus supradictis. de hoc praetentis reconciliationis edicto, quod tenebitur promittere ac iurare. Io. Aa cuius uuidem gubernationis generaliri munus citra ulteriorem hesitationem plane ac integre traaetur omnes M lingulae ciuitates, urbes, sortalitia, dc alia loca quae ab una alteraiie parte quocunque u-tulo aut praetextu modo tenentur Vna cum patrimonio ad Regem pertinente, tormentisque bellicis, munitionibus, commeatibus. armiS. ac nauibus, ut nimirum ea loca quae ab omni memoria prς
sidium habuerunt consilio concilii status naturalibus Belgis astringendis iureiurando Quo ultra antia ira 3c consueta iuramenta Regi tanquam earum principi naturali praestari solita, de his articulisset uandis Regi Ac ordinibus sese obligabunt custodienda committat, ali atque de illis disponat sicuti se tuitio Regis simul Se commodis ac securitati prouinciarum expedire arbitrabitur. 5c alias prout seri debet tactonaque fuit ante motus pretentes. 2 i. Promittente nihilominus Rege, dc quidem mei. in huius reconciliationis gratiam ut quod hactenus ex eius patii monio leu populi iubsidiis desumptum M collectum fuit, id ita collectiam receptumque maneat absque ulteriore periecimo seu vexatione cuipiam mortalium eatenus inserenda. ita tamen ut in posterum ab eiul modi detentionibus, occupationibus. dccollectis desistatur. 11. Pacificatione Gandauensi, unione generali
statuum iecura, bc edicto perpetuo Bruxellensi supra ab initio positis saluis ordines statuum renun
690쪽
tiabnnt alii omnibus siseribus pactis, mutuisq; spontionibus contractis occasione dictorum tumultiium tam intra.quam extra prouincias. as. Comprehendentur hoc tractatu regina Anglice. 6c Dux Zndegavensis. Dec eris concernentibus expeditionem, confirmationem, publicationem per e tuamque de firmam obseruationem huius pacificationis, postea agendum erit cum omnia fuerint concordata bc concluta. Datum Coloniae die. 18. Iulii. is y. Missa sunt exempla harum condi Donum ad triginta Zc duas ciuitates Belgij. que conditiones e multis propoliti fuerunt in comitiis olonientibus comprobatae, pro quibus commissarii statuum gratias ege. unt, quia proxime ad eo rum mentem accederent; sed comprobare tamen noluerunt. quod eam non haberent in mandatis plenam autocitatem. illae conditiones ubi ad status miramimem, habita sunt frequentia principum
Iaequiuent ab electo cibus de a commissariis.& ab omnibus Coloniensibus comitiis. post multas co . tentiones, diuersasque. entententias nihil concluditur. Accessi non multo post Colonia Agrippinenti regulus Mulier ensis cum literis, in quibus continebatur quod Carolus Dux terrae nouae proite atur te moderationem ad bibiturum conditioni de religione, quo negotium sit facilius, venireturque ad conclusionem pacis, in qua una re omnis difficultas versabatur at Noviomagentes lectas Novio m Πεcon' ii 'nes tare tulerunt. dc praesertim de religione, ut in contemptum autore, tanquam' i suspendemit. Qv x dum geruntur in Belgio, Stephanus Battor Polonie rex iussirat bellum in uniuerIo Polomae legno publice aduersus Ruthenorum Ducem siue Moscho ultam intra trium 'entium spatiunt collectis quadraginta equitum. de sexaginta pedi. 1;q. 0fra plerique sponte ad bellum accessierant accedit paulatim ad fine; Moschouiu qua uis su minu unperi um copiatum detulerat palatino Podoliae, voluit tamen S i plebe ira: in egregae essia petitus cum decretum esset igitur in comitii; Villiensi. I. Vβ V b' m, ς primum Vilna excedit, ea est metropolis Lithuaniae. Sui ciuiliarcaeensendas, ubi etiam initum est consilium de summa belli, S quae pars prius hostilis: mutilius esset inuadenda. visum est militaribus comitiis Pol iam urbem esse ext u gnata & Luli uania: & Uilne seruitutem in primis minaretnticiam nulla emet alia interiecti
'ia II by 'Ryi' ris regni Poloni recuperatis. at quoniam in illis locis maxima Te'. bsumi ut vel assiduis imbribus militis infestis, vel grauissimis stigoribus . cum etiam vasti.
i. io nid in sint no paruae. decretum est propinquiorem aliquam sedem. quam sit mina ho- in cile habenda: unde uat et de recens miles posset minore negotio in hoste se transferre: atq; ad illud Suirum deligitur. Praemi sus est Suito primum Nicolaus Radiutius palatinus Uilnensis cum qui ouldam equitum peditumque Lithuanorum copiis 3c Pannonibus. de cum Gai pare Bebes Polociam ad occupanda itinera. ne praesidia in illam urbem a Moscho uita siubmitterentur, cum tramea pedi s . M equites fuissentitatessi. Adhibita tamen est a Uilnensi diligentia
d. i. αδ-ς Ii Rex paalo post cum exercitu dc tormentis bellicis atque impedimentis
subsequitur, tardius quidem obdusseultatem itinetis quod iactum erat difficile propter imbres Mcςni. m interea Crasina, Sit lini. Coliana oppida 1 praecedet ibus copijs cap direpta. succensa.deletaq; sint.ca trametatur denique ad Polociam. urbsque obsidione tribus e partibus cinista, atque eodem diem o. anibus locis munitiones bc fora militares proprius hosti sunt excitatae. P o stridie regie copiae urbe in ualetes aggere M propugnaculis muris densis munitam ac praesidi js fir- μφ' ' qua boris delent quod a propiore accessu arcis prohiberet.munitionibus deinde ad ah as portas usq; arcis perductis omnis vis belli conuersa est ad arcis expugnationem . nihil ardoris vel per iniquitatem pluuiarum, vel per altissimam lutum remissium est a Regiis copiis cum perς Μolchouitarum non nihil impedirentur iis ipsis pluuiis. seisi acerrimis animis tamen de vi
tormentorum ita propugnabant aduersus conatus regioru m. tantaque pertinacia vini Je flammas ilIata, repellebant, ut vel regus armis se olfecte non daoitarent: cum alij semper cadentibus aut succumbentibus auxilio accurrerent, atque demonstrarent Moichouitas per virtutem militarem nemini cedere mortalium defendendis munitionibus . at cessantibus pluuiis.qui primus dies serenus ap- Pati ii .mitalicam vidit Polonarum acietum alacritatem dc promptitudinem in rebus bellicis,quan clo milites statim in fons sedem iterunt superato Polottassumi ire de arduo cliuo, mi erat impotium propugnaculum, interque crebra de infestissima tela hostilam igne intulerunt. Illud incendia Cum venementer ex arcitat. nam omnia prope eius regionis lignea sum edificia, patefactus est adi tus anterι oris munitionis. Tantus fuit ardor regiorum militum ut vel per ipsas flammas irrumpeten si hostemque vulnerarent. sed tamen vi flammarum Sc virtute obsessorum cedere necesse fuit cum ce caulent ad triginta e regiis, multique suissent vulnerati cum clade ducentorum defensorum.oblataeit vel potius simulata spes deditionis eo die ab obteisis, qui tamen tam alii flammas excitarunt ut peripta us impediretur, quo tutius possent munitiones interius erigere. sed cum rex nihil aliud con- uionein qu eris esse censeret, quam concessam facultatem hostile muniendi firmius, cepit vexare IIlu n alia tacta intermiluone oppugnationis. Postridie miles in alia parte munitionis ignem inserti
Di erant equites,qui relictui eo uis ad tu nam A se 'A Gripum eme in .. ---.A- .
multuatio opere holtis denique peruenit in potestatem Regis per vim armorum. Polocia ita capta nuna nutrius tutus factus est.oc cum magna Lithuanorum utilitate nauigabilis. Urbe ita per arma, Ioela i ututemque militum Polonorum N munitione subiugatis cum maximus imber illo die fuisset se pra.