장음표시 사용
11쪽
sibitu ct circiani spectione, ita etiam expensu dignior,,. Ejusmodi methodo simplicis sinia Adamum circa lustrationem animalium usum csse, quis est, qui
λὶ Devrri ad capiendum & eomminuendum victum diversum diversi animalibus natura sinu concessi, pluribus pistibus non nisi ad retinendam praedam IV. g. m .
Longaevi prae reliquis emus & Cameia/ aliunde cogniti manent, licet senio eonsectiore que tandem edentulo. Tamandua ab ineunabulis ad ultimum usque vitae terminum animal edentvltim est, nee pro victu suo dentibus opus habet, non itisi formicis ve- scensi se regulariter ia nultam ordiaem a d πρίδαι petendum intrare poterit animal pM- ei tutam. Maribus quoque dentes sunt plures quam taminis, ut in genere hominum. suum, ovium, eaprorum patet; verum in caeteris nondum exploratum est, deranus CL f 33. & Cap. LXM. f. n. Mutantur primores homini. Leoni, Iuvenio, Cani & ruminantibus; maxillares nullum animal mutat Mortantia ibid. Sie animalia dentibus pectinatim meuntibus potum iambuaet, illa, quibus dentes eontigui sunt, ut equi, boves, sorbent liqvida; neutrum vero commune est urso . utpote qui aquam morsu Nonnullis natura partes velut arma animalibus dedit, euiusmodi sunt dentes exerti; euntque apri perCutiunt, flaminae sues mordent. quod dentibus exeliis vaeant; Cernua Re Ca caria in nonnullis generibus omnino mares habetit. keminae non habent; in nonnullis quidem arma sunt sexui utrique. sed maribus potiora. ut eornua tauris robustiora quam vaccis.
His omnibus rite perpensis, non facile affirmaverim: Feles, mustelas, lutras, phocas, meles, erinoceos, talpas, vespertiliones s.se s blemnibus
processibus LEONUM, TIGRIDUM, URSORUM in discriminatim immi-
sevisse, quia dentes aeutos, primores utrinque sex, caninos longiores habere dicuntur; neque ΕRlNACEUM tanqua inferam, se ab HISTRICE, tanquam separasse, ct coni brtium cum lepore, siluro, ea re, mure . iniuisse dixerim; quia bribus dicuntur dentes primores duo utrinque, canini nulli. mammae utrinque; imo non nisi dissiculter disjunxerim MUREMS SORICEM, sive murem araneum, Spihmaus, ilium t apparia glirem, hunc tanquamjumentum, conjunctum cum Elephante, Hippopotamo, 'do, Sue, qὐia dentes a nomali. HaesitaVerim porro, CERVUM adnumerare CAMELO, caprae, ovi, bori. ranqvana pecoribus, quia dentes inciῆres inferiores praetentes, superiores nulli l), eauini nulli, molares utrinque, mammae inguinales m), pedes ungulati n).
la Homo sequioris sexus edentuIua non est, quod multae vetulae edentulae sunt. Demea Grandiores Elephanto deeidere δ. renasci quibusdam temporum intervallis, autor est W ιιια- ω. Lori de Perses C ef πεί-UM a. AH. - . a. asseverat, ovium dentes
12쪽
eommutari post annum & dimidium , nemipe Δει , & postea per sex menses
ἐώσι prox/-as , dein ceteros, ita ut tribus annis vel ad summum quatuor 6δελιουρανε es; esse aiatem iunioribus dentes non aequales, aetate provectis ditealeeari 'ne esta earne denudari minui & eorrumpi. Ergo oves post annum unum & dimidium suant pecora. post tertium vel quartum vero aetatis annum desinunt esse pecora, quod inelia res & superiores interiores nulli; praeparata in eoenia capita haedorum incisores denistes seperiores cotidie comprobant. m Ris rix Elephas nee inguinales, nec ventrales, nee umbilicales nee pectorales habent mammas , de quibus insta; de quidem Elephanto, tam mari quam sceminae, mammae
sunt perquam exiguae ἰ Marium ea . LI. 33. mammarum notas tantum
voeat, quod mammas homo sere solus e maribus habet; viae liti s eirea finem, deliti. π πλn metum habere pedes proprie ungulatos vix dixerim. Quis dixerit S νωιιὼ.- quam Celebris Dominus Liam αι pro GALLINA liabet. rostro eo Do--ώ o. cum tamen Struthionis rostrum sit omnino pedibus seissis vel didae , iis, habere pedes ungulatos subtiliter lieet-- ροι Lesis. II. inter Fi onem G Dibone-rt, ungulae, quando mentionem Deit animalium, quae Se findunt & dividunt ungulas, alio-mnique quae quidem eas dividunt, sed non findunt. inod vi recte intelligatur. n tandum esse statuit M aes de Ct a5. gener. e. p. a. Zoe Schan ungulam habere aurauiam Hebraeis animal diei, quando plane seisia Se quasi dissecta est ungula ab inferiori R: superiore parte, ut in suibus eernimus; dividere autem vel ἀλί - habere aevoiam cparas quando fissa quidem est, non tamen prorsias ex omni parte, verum insta adhaeret adhue, ut in eamelis videmus. didactylus potius dica potest ungvibusque instructus, quam ungulatus, CAMELUS.
f. VIII. Antequam autem Classes Systematis percurra imis, scire interest, D rustis uim Linnetivi ORDINES inadrii pediim a dentibus. GENER Λ a
mammis desuinpsisse; Non tamen apprehendas velim, acli Leoni. vrs, b vi, equo, erInaceo, Omnibus, non leg/De, ursae, vaccae, reliqViS, prout quidem &Di mammas adscripserit, maresve sequioris sexus factos 'esse non oratii imas. Imitatus cst in Tetrapodologia, quod in regno vegetabili multo labore & summa qua pollet eruditione, construxit celebris avIor
sYSTEMA SEXUALE O . Hoc ipsemet sequi valde lollicitus sui, sed sorte
imbecillitas mea in causa est,quod Zoologiae sic accommodare non potuerim, ut communem de animalibus cognitioncm ambiguam non redderet, experientia edoctus, agerrime Systema artificiale quod in una parte historiae naturalis obtinere contingit, ad reliquas partes applicabile ella; nec dum ad Methodum
sexualem in re herbaria plantae marinae trahi possunt; ct vereor ne unquam illam
13쪽
illam methodum subirent; cum tamen revera plantae sint; licet rectissi lexus consideratio non Bolanico sed πλο- logos maxime necessaria. Interina nonniti rerum imperitus, Liaenam habetis, dixerit esse Leonem, qui mammas habeat, nullam licet iubam, nescius, genus masculinom omnium animalium antecellere forma. virtutibus ct intiliatis aliis praerogativis sexum foemininum tisme ad hominem, animantium principem, non attentis quidem emeini natorum hominum blanditiis vel in terloquelis, & credere fas est, privium hominem non nisi maribus nomina dedisse, uti Leoni, cujus foemina Leaera dicta, exemplo sui ipsius, quod lemann foeminam Iriannin appellavit.
Ο Ineulti-sunt vel nimis morosi, qui in rebus naturalibus a- νοὸμ ain plane abhorrent, tutius licet omnibus artifieiis anteferendum sit S si inis ubi sufficere potest. ln prius laborant, qui summam, qVam circa vegetabilia praestitit M. Dινυ a. εν operam delusam reddere satagunt, non eonsiderantes, satilius esse reprehendere, quam imitari; eum bene audire debuisset omnibus Pνaeorum vel potiori argumento obloquelite, a nominibus ipecificos plantarum eharactetes exponen. tibus omne,que varietates comprehendentibus desumto.
g. IX. Sunt viri docti ac probi, qui varia dubia, circa illud Systema animalium mecum Communicarunt; Tandem quod animo intendi, ausi is sim, opus ipsi ina diebus vacuis aggredi; ubi successive plura mihi oborta sunt dubia, quae pariter cum amisis, historiae naturali faventibus, communicaveram. Ne autem aliquando, quae intenderam bene facta, sparsim quidem exposita, male facta arbitrarentur illi, ad quos directa non fuerint, constitui monitus summam dubiorum circa classes Imam ct IIIliam de QUADRUPEDlBUS & AMPHIBIIS loco prodromi Tetrapodologiae animalium conficere; reliquas, praeterinissa Clatse IV. de piscibus, commodiori tempori committens; salva tamen per omnia celebris mi Liamei, viri de republica litteraria summe meriti, autoritate, salvoque rectius sentientium judicio; perobservanter rogans, ne sinistre de pietate nostra vel ipse judicet, vel quiscunque haec legerit, ubi non singula verba curatius modificaverim; a mincae veritati si immopere, quantum potero, indulgens, iit verborum lenociniis adeo indulgere non potuerim. Caeterum mihi errasse volo, mihi jiidicasse, nena inique molestus, ct si sino sulficiemi ratione dissentire cupia. Descendastius jam ad
14쪽
deSquatuor Q; sceminas esse vivi peras, la ras.
. Dubia ad g. X. p Jam vero Armadhillo ne dicam de Rhinocerote, Hippopotamo Saliis) lieet sceninna vivipara, laetifera, non est pilosius, sed sor
titer loricatus,' ita ut in globum contractus monticola in valles le praecipitare audeat; auditque Dno Autori: Erinaceus loricatus; videtur itaque ad Classem imam non pertinere, etsi quadrupes sit. . q Sie Testudines, ranae ct lacertae revera quatuor pedes habent, nec licet sint corpore pilosis, nec foeminae viviparae, lacti serae, sed ovi parae; ct amphibia audiunt Classe IlI, quae fovet reptilia & ser- petitia; hac pedibus carent, illa non; cum tamen 2 Talpe, vespertiliones, urustela similiter ac lacertae Classis ulliae repere, serpere, vel ad instar gliscere videntur.
primores utrinque qVatuor, aut nulli Genus I. HOMO; Nosce teipsum c. a. SIMIA; os dentatum; pedes pendactyli, scan- .dentes s); mammae pectorales. a. BRADYPUS t); os edentulum; pedes scam dentes; mammae duae pectorales. . MYRMECOPHRGA u ; os edentulum des incedentes; mammae octo abdomitaes; ventrales 6, pectorales a.
15쪽
Dubia ad 1s. XI. o An homo de animalibus disponens inter Antropomorpha locandus,
sub judice lis est; ad male moratos homines quadrat monitum optimi autoris: Nolae te ipsit in , an sis homo vel antropomorphus. Vereor, ne ono. Bapt. Porta improbe dixerit hominem ΚNODΛ-
G ino uelisu Dinstissimus amor vel scandentes vel incedentes anima- lium pedes vocitet, non satis comprehendo. Incedere S scandere possunt Simiae, sed & saltare; sules scandere non dixerim; i volant in arbores murosque; sic canis, qui pedes habere dicitur incedentes & cursorios, involare potest in naurosi inprimis, .si talia facinora miranda edoctus fuerit. Meo qualicunque judicio voeabula: standeo, incedere, currere ita non sunt comparata, ut genera illustrare queant. Omne ani sal pedatum incedit, proque viribus currit, licet non omne animal scandat. Hoc loco Dominus auur queritur: Simiarum species descriptas non esse, nec carum differentias veras detecta S, e. gr. Papionem, Satyrum, Cercopisticum, Cynocephalum,k. Optandum utique foret, ut haberemus Symiologiam, quae facili manu ex rhesauris regiis Dressensibus com niposset. Verum enim vero retineamus modo ORDINEM, . quem construxit Dominus Unnaeus primum, scilicet HuIropomorpha, eorumqVesit: Genus I. SIMlA, cui cauda vel nulla vel perexigua, sive curta ludi pellex, ungues omnes humanis similes 3 capite magis alto,
Genus II. CERCOPlTHECUS, qui notabiliter caudatus; aliis ungues plerumque omnes aeuri; aliis simiasormes, Capite magis producto, quam Clato. Sic rem nabebimus expeditam, di quidem salva manente antiqvorum autoritate; nam Cercopithecus est Simia caudata, a κερκος quod caudam, sic πίθηκος. quod Simiam aut Simium significat; cons.
Wotton. cap. LXX L fol. . Papio igitur sit Sa rus ad UMIAS, nocephalus S limites ad CERCOPITHECOS pertinent; sitiit enim
inter cercopithecos barbari, leonicipito, canisrmes κμοώQαλοι, κυνοπροσοποι Galeopitheculi, Calli triches antiqvorum, albi, bellil smi, sed adeo teneri, ut nisi amiculo elliceo veantur, aut sinu gestentur θ asiarum differentiarum, omnesque insigniter caudati. Horum prae Simiis maior copia est. Inter SIMIAS reliquas ant
16쪽
0lvestris, vir Sylvmim, alias Ourang- Outavg, inoias morroii; tiris sive Barris, pyginy guttaeensis, China palaree anxiis. Marisci ilaminae figuras vid. De Diption in e curisus and tineam non creatures omi'ted in the deIresion inisere tandria animati; Lonatim ι7 s. in Oct. & smininae singularem iconismum Londini ι ρ' nominibus illustris Domini Hans Sisane inlcriptum; hai ac tandem
mortuam Dominus Ravbν praesente Dn. Hans mane aperuit di, ma- rem vero alite 42, sit quod excurrit, annos D. Edae. Tmn cultro
anatomico si ibjecit. Hujus descriptio in Tulpii observat'. med. Lib. III. cap. LVI.'Schorti Phas cur. Parte II. Est quoque Siamius S Asrieanus o Americanus, qui vocatur the African Man Tiger os thebigness os a large Ape or Babo ; Supplement to the Description inso animati Lividon ιUK. O plures, de quibus multi dubitarunt, an ad Simias an ad Cercopithecos sint reserendi, an vero genus proprium constituant 3 Inter CERCOPlTHECOS praecellit omnium minimus: Ga*ui minor Alari gracii, Orcopitheeus Brasilianus SAGOUIN dictus Cluili Exor. p. 372. N Ni rember ii H N. IX. p. I77, quem vivum Ulyssi pone Gedanum ad-
duxit Gener. Du. de Antenet, Colonelli vicos gerens. Descriptionem hujus animalis lege apud Clus aia l. cui facies leonina videbatur, cum tuetulae potius saciem imitetur. Ungues habet acutos in digitis, inpollice latos, ad instar unguium Simiae. Eleganti rem Clutius vidisse non meminit. An Sagmna 8 quem Caius rarianim. p. N. descripsit: animal parvum soricis magnitudine aut non multum libyra modum pusilli cuniculi, aut arctomyos junioris, colore gris eo, barba sulta ct obscure cincrca, cauda soricis o r-ta pilo, pedibus icturi, iacie cephi seu Satyri pene aure orbicu- , lari, patente ct humili, vestita pilo intus nigro, boris candido, ct moribus caudatae simiae. Alius adhuc speciei mentionem facit Clin non majoris Sciuro, sed nigri coloris, Caydicii; imo alterius: Sr uis, adeo delicatuli, ut navis in mari agitationem nullo modo .serre queat, praeteria adeo su herbi, ut ob levissimam occalionem inedia potius & cibi abstinentia vitam finire cupiat, quam minimam molestiam persurre. Prioris .lagouin exactam figuram anno 1 3s ab animali vivo dupliciter sumi, ct quidem ad naturalem maia 'nitudinem fieri curavimus hocce animalculum lepidissimum. Fi gura altera a latere repraesentat animalculum, mores ejusdem limul adumbrans, quando iii per dorlb voluptas, mulcente pei hinculo, ipsi conciliatur; figuras vel impraesentiarum iNl alia occasione cum erudite curiosis communicaturus.' Sic non nisi duo Antrο- pomorphorum numeraremus genera: SIMIUM nimir si CER-
17쪽
COPITHECUM quos nonnulli autores ad pamphaga animalia reis serunt, De BRADYN O MYRMECOPHAGA mox. Et mares S sceminae simiae ct cercopitheci mammas habent duas pectorales,
ct si quatuor habere videantur pauci, revera tamen non fiant quatuor sed duo saltim ubera, quorum singula duas papillas habent. Nidi plures; & vivum habeo adhuc cercopithecum Ceylanentem pusillum, marem, mammarum imitamentis antropomorphum. 0 lanamus ; Tardigradus ς Ai; der Satile; Loari; au. p. de Lael Db. XVI. cap. XV. p. 6IN. Nunquam vidi, nec legi, Ignavum ore edentulo. Rauus Syn. p. a. o. sic: -Dentes haud magni in--star agni, nec acuti, Cluso lati, in anterioribus pedibus tres,isin polierioribus duo digiti alii etiam tres pinxerunt , unguibus selongis acutisymis ,. Marcgravius Lib. IV. cap. I. in fine: seMa--le Ges herus ipsi Armpitheci nomen indidit, nihil enim commune,,habet cumsimus,,; multo minus cum homine, ut AnIropomo plius dici possit. Conseratur Marcgrietini figura, quae dentatum exhibet ignavum; similiter necu Myrmecophagam, sive venatorem krmicarum, aut Tamanduam Guacu Marcem p. IV. Antropomorphum dixerim. Batavi animal vocant Mieren- ter. Sunt Tamanduarum variae species, . tam forma qVam colore discrepantes; vid. S. D. H. L. historiam Surinam; Sebe Th. R. N. p. so. Tab. XXXVII; omnium maximum ibid. Tab. XL. Habui minorem, Tamandua-i brasil Majoris descriptio apud , Animal magnitudine canis Lanio- ,,num, capite tereri, promus de longi mare ore acuminato, eden--tulo cunicum enim est animal quadrupes pilosum edentu siu-,aua tereti cae longa instar βubulae, plerumque 2 aut a7 digit serum, eapitis eum promus de longitudo uiatus pedis, vel etiam ma--iori,. Ex hac descriptione palam fit, hoc animal aeque parum Antropomo hum aut Metopithecum dicendum esse, ac Ignavum L XII. .
Secundus ordo: FERAE M. Dentes acuti; primores utrinque sex; canini longiores. Genus I. URSUS M; mammae duae inguinales; pedes 3-s scandentes, incedent , pob. sice extrorum locato.
. a. LEO; mammae duae Ventrales; pedes s-4,
18쪽
3. TIGRIS; mammaequatuor, umbilicates; podes s- , scandentes ra) FELIS; mammae octo, pectoralibus 4, Ventralibus 4; pedes 3-4, scandentes bb). s. MUSTELA; mammae plurimae Ventrales; p
6. DIDELPHIS; mammae octo intra duplicaturam abdominis; pedes - .dd).
majoribus, sodientibus is). . 13. VESPERTILIO; mammae duae, pectorales pedeS 3- antici in alas expansii lib.
N nra opponuntur domesticis animalibus, quia liberiore fruentes aere, diutius quam domestica animalia vivunt. Drgra cimus, qui longaevus est, erit fera, non pecus; Elephas soret fera, cicuratus,memum, lai nares thier; quanquam Elephantes in Habemnia eicures non fieri testetur Ludo hus inst. AEthiop. I. Io. II. Dicuntur dentes aeuti &e. Iam vero UNCIA ex genere Lyncum Ioannis civi iarar. anim. hist. secunduin ordinem Diti. Linnaei iqir re deberet, sed conserantur quaeso dentes ejus, cum dentibus
19쪽
FERARUM. -Dentes illi anteriores hinc inde sex sunt, humanis
sinon absit niles, nisi quod ex his, qui in medio collocantur, mi- nores: qui per extrema, majores sunt, ut 2 silperiores imis. His utrinque dens grandis, acutus, at e longus est, in ima m sex illa caeteris junctus, insuperiori spatio disjuneius quanto dens in- Aserior capi possit. Grandis ille dens longus est digitos Rom. sed uos, in ambitu ad radicem non nisi digitis duobus cum semi Resie comprehensus. Denti inest cavitas quaedam exilis per totam selongitudinem, quae tamen non apparet, nisi rumpatur dens. Inia Aterior maxilla durum os est & risidum, tres demes habens in ,δnitudine inae*vales, ut & si perior quatuor. Inter magnum den- istem & maxillarium primum inserioris maxillae, spatium est unius sidigiti vacuum, a quo positus statim est primus, caeteris 'duobus seminor. Huic contiguus alius cst grandior: ct post hunc tertius sectiam, secundo major. In summa maxilla, in medio illo spatiose inter dentem grandem S primum maxillarem, dens est exiguus, dira uiri ct informis, demittens se tantum leniter e maxilla, isnullo in inferiore, qui illi respondeat, existente Sc. Sc.ADominus autor urso ad clavit Coarimondi; hunc vivum S diu mia hi valde familiarem habui, gesticulantem, ut vulpes cicuratus, seque manibus meis ita applicantem, ut inversum attollere potuerim. Tota facies, odor, cauda, reliqua sunt vulpis, posteriores pedes, prout selibus vulpibus o fimiis, sessiles. Ex elariss Ritii
sentcntia ad vulpes potius reserendus, cum ursio nihil commune habens; vid. Dn. Perrauit Rec. de tacad. des Scienc. Tom. IIIp.raa. Notandum porro, ursum non duas sed quaternas habere mammas ;cous moram. cap. LI. p. Sy. & alios; Insuper, quae de dentibus, mammis, digitisque animalium commentatus est doctissimus autor, vel ex aliorum commentariis deprompsit, ad severius examen prios revoeanda sunt, quam numero, stul&qualitatibus illorum calculum nostrum tuto seramus; facile enim subrepere potest erim rcalculi. quem S in botanicis offendimus cum aliis rei herbariae cultoridus; ideo tamen non vitiaret jusso justus ductam rationem
error calculi. ψPlinius XI. M. isqvibus ex rapina victus, quini sunt in prioribus sepedibus, reliquis quaternis Leones, lupi, eanes & pauca alia in
seposterioribus quoque quinos uvgues habent, una juxta crurissiarticulunt dependente: reliqua quae siaut minora, digitos quinos,,. Cum tamon nec omnes canes in posterioribus pedibus vel quinos
vel quaternos habent digitos vel ungues, ex. b. Caniculi, quibus
20쪽
ι sad venationem Taxorum utimur ta Mntv non nisi quatuor habent digitos hosteriores, in anterioribus pedibus, praeter quatuor digitos & pollicem, adhuc sextum pollice sit periorem, sed exunguem; ADNi carent pollice in pedi poslarioribus; ut praetereamus plures; & contra canes quam plurimi quinque digitis ad pedes posteriores sunt instrueli, quorundana pollices sistat unguibus lyncum similes, habenet Leo res scandere, 'tiyn, auis ieiun, non novi; nunquana in arbores, licet in montes, scandunt, vel ascendunt, in valles ci declivia descendunt; hoc omnibus animalibus commune esse potest, illud non omnibu' motronus cap. LXXX. ita de Leonibus: si in crurisibus pollarioribus talum gerunt in anfractum tortuosiim; pedes ἡpriores quinis distinctos digitis habent. .posteriores quater is ,
se vid. tamen MI credibile enim es. Himum in Amphitheatris Pisis caveispluresprae motIono vidisse s obsiervasse Leo/wsὰ ,, ungues
Acis adunci, quorum mucrones cum ingrediuntur, vaginis cor porturi claudunt, ne acumicla attritu retundantur iupra g.
, . nec nisi appetendo praetenduntur. Pedatiua incedit LEO, hoe, ,est, ut sinister pes non transeat dextrum, sed subsicqvaturi,,aa Neque Tigris proprie scandit in subreptum, vel ascendit in arbores, qua in facultatem nimirum prae Leone habet, sed per saltum in illas involat, exinde praedam praetereunte ni observans, illico suam; non tamen nrallem dicere pedes Tigridis stillantes. bb Clarissimus Retjus, natura duce congrue constituit gemis felinum ra Icendendo a selibus ad iisque Leonem; ct si scrii pulosias sis, quidhbstaret, quo minus Leoninum genus substituere possis, descendendo usque ad seles domesticos; videas. s. upra. Facies externa omnibus timilis est, pedes similes; in stiper omnes tremendae lunt velocitatis, omnesque maligni. Lynces S seles non unius ejusdemque sunt speciei; illi altis incedunt pedibus, caudam habentes truncatam, seles incurvati sic demissis fugiunt sugantque; cum Ty- gride potius quam cum Lynce comparandi, qua saciem, pedes
eo appellatur, quasi mus longior, muribus tamen inprimis inlidiosa. Retius separati iiii a selibus & gliribus habet seselinum
aenus; e contra Wottonus viverras, mullelas ct selem uno capite LXXXVI. complectitur.
dd Tota iacies ci forcia gliris est, cauda, oinuino RatIL Iu insula