Commentarii Galeacii Capellae de rebus gestis, pro restitutione Francisci 2. Mediolanensium ducis, nuper ab ipso auctore recogniti, & antea impressis emendatiores

141쪽

eno costernatus in aduersam ualetudinem incidit: α nili COAar fgrotum uisitasset hoato p iussisset esse gnimo cin magno uersa hatur uitae discrimine. Sed Coelaris comi ras, renouatam eX illius oratione libertatis spes breui hominem ad pristinam reduXit incolumitatem r id. maxim lut speraret, praesitabant nuncli, qui saepe ad illum ueniebant: clamis significabant quotidie Cae sarem a suis in Italia moneri, ut pacem Gallicam honestis conditionibus non asper naretur: neq; sineret Gallos Italis iungi: periculum enim mmine ne dissoluto exer

iae mcitu,qui rei pecuniariaeinopia diutius contineri non poterat,non modo eius auem

xitas in Italia: sed regnum etiam Neapolitanum in discrimen adduceretur. AtQ ita sero coactum iri quomodocuncti pacem a Gallo accipere: quam imprssentia maiore commodo dare posset. Quscum ueri similitudinem habere uiderentur, ualdew Caroli Imperatoris animum mouerem. illud etiam magis mouit, Ferdinandus Dauatus quaecunt in Italia aduersus Caesarem acta essent, per certum nuncium patefecit:

nec de se male amplius permisit suspicari . Nam antea 8c Antonii Leuae,&Ferdina

ii marini exercitus quaestoris literae multa principibus Italiae haud it re Caesaris ira

142쪽

LIBER

ctari significauerant: nec poterant phri

non admirari, q, Davatus,cui totius ei citus demandata erat cura , in tanto neso cio nihil scriberet. Incertum autem estari

ad id impulsus fuerit , siue ΦFraciscossortia in grauiorem ualetudinem , 8c insum mum uitae discrimen praeter spem redactae

maluerit ipse si illi Mori contigisset pra

esse Insubribus, ψ cum maiore periculo maiore dignitatem quaerere: siue R eo animo simulauerit se Caesari iratum, suam aduersus illum opera petentibus non ne/gauerit, ut aduersariorum consilia intelli neret, atq; ita eorum conatus facilius poses et instinuere. Patefacta igitur principum Italorum coniuratione sar statim Daualo rescripsit, ut quoquomodo ei melius uideretur, prouideret ne quid res suae detri menti acciperem. Itaq; Oauatus reuocato ex Taurinis exercitu, ubi veraestatem stativa habuerat . mediolanum uersu praeter omnium speri' uenit:& cum primum NoMariam applicuit, per litteras Hieronymumoronum ad se euocat: qui ut erat calli do inpenio & in indagandis hominum consilius perstoicax) nonnullis rumoribus edoctu,i parum fidebat. Sed cum Datiatus nihil non fuisset pollicitus,ut ad se ueni. veno recusaret,MOronus sperans uirus

143쪽

mae, A horioris cupidissimum nunquam adductum iri, ut contra datam sidem quicquam mali, in se praesertim amicissimum.

moliretur Nouariam uenit:multa cura

illo collocutus,dum discessum parat, An tonio Leua ita iubente a militibus comprehenditur:quo nuncio consternatus Franciscus Ssortia Iacobum Philippum Sacca ad Daualum mittit, ut suam erga Carolu Caesarem uoluntatem ,& obseruantiade clararet. Sed quonia moronus uel ea potissimum ratione coniectus erat in carceremne hominis ingenium , quod ipsi multoti es alias usui suerat, impraesentia ossiceret, iisdem artibui, quibus moronii ad se tra/Nerat,benigne, k comiter allocutus oratorem illum ad hortandum principem pellexit,ut ciuitates, dc munitiora loca Caesaris nomine sibi custodienda traderet. Fore en inuircognito eius animo, at erga Caesaream maiestatem promptitudine,& Iide sedatis suspicionibus, quae non temere de Pontisice dc Venetis in dies suboriebant protinus restitueretur: gratioth Princepsessiceretur Caesari. Quae quidem 5 si grauiora essent, in ut tam facile deberent con cedi: tamen,ut declararet imperiu,quod a Caesare acceptum habere semper prs se tulerat,paratum ad eius utilitates reddere,&

144쪽

ne tantam In se Caesarianorum uis con citaret, cum omnia ab Italiae principibus adhuc imparata essent, praeter Mediolane se Crempnensemin arceis,quas ad cor .poris sui tam male eX longa aegrotatione consecti custodiamYeseruauit, reliqua totius ditionis loca ac ciuitates Daualo con cessit:confideress haud minus innocentia dc benignitate Caesaris,q; Dauali pollicitationibus uidebatur: qui se nil praeterea in nouaturum non semel assirmauerat. Sed

principem statim fefellit opinio. Nam Dauatus cumprimum munita loca praesidio firmauit,cum ualida Germanorum, dc Hispanorum peditum manu, ac nonnullis

eq3itibus ad urbem grςsi uni dirigit: neminet aduersante distributis intra priuatas domos militibus, extemplδ sibi postulat

arcem dedi. Res profecto haud aequa, ut ianon modo id agi uideretur,quo rebus in sareis consultum esset: sed ut Princeps causa indicta non modo Ducatu: sed etiam libertate spoliaret. Sero itam Ssorua agnoscens se nimiam Dauali uerbis fidem adhihuisse, passus est se potius obsidione cingi in Daualo, aut Caesarianis amplius conli dere. Interea Carolus Ossar,qui ob ea, usmediolani agitabantur, plane cognosce

habui magis,oc magis a se principum Italo

145쪽

rum animi quotidie alienarem auus du xit conditiones a Rege captiuo oblatas noaspernari, ansam relinu uer i Lodouica eius mater Oemcti Pont.ati Italis principibus iungeretur,praesertim cum postia

sectam cum legatis in Hispania pace sce dus cum Henrico Angliae Regeren-uata esset: at ad id incitabat, . Rex libertatis desiderio Burgundis cedere pollicebatur. dicebat. se effecturii ut tota Gallia,post uam in regnum eisset prosectus , consen um praebere haud abnueret: qua spe duinctus imperator pigri sin eius comiarns, maxim. Carolo Lanolo,& HenrictaNauso nis comite ita suadentibus. foedus ijs con ditionibus cum Rege icit ut rebus Italiae ρmninδ cederet : Senatum Parrhisiensem a Flandriae prouocationibus abdicaret: Burgundiam restitueret: utin ipsi ad sumedam imperii Soronam in Italiam uenturo peditum sex millia, equites cataphractos

lex centos cum totidem sagittariis: Densis

in semestre stipendictin auxiliu praesieret: prias iis obseruandis, & donec libertate adepta pmissa denub sibi rata fore iuraret, filios duos natu maiores daret obsides: utque paxfirmior, & laedus arctius iungeretur , Heliodoram eius sororem viduam in

matrimonium acciperet: ex qua si sitos

146쪽

eontingeret nasci, Burgudiar dominatum

cisci Ssoruae oranti : neq; culpam transfere halm Dauatum,quem ille omnium adueesus Caesarem actorum reum arsuebat cupatefactis ab eo aduersariorum consi ijs de fide ipsius dubitare minime aequum ui deretur. Ita cum nulla , Caesare refulgoret spes Sirtiae liberandi statim Pontist ' - α Veneti animum ad Regem Galliarum conciliandu adiecerunt rauem eo animo. is,ut cum aet tuos rediisset, caulam quaere iret non seruands pacis. Propterea ad eum in Gallias mittun t gratulatum pro recupe lxata libertate,& ad suos opta immo reditu ilimandata , legatis praebent foederis percu tiendi: quod postmodu initum es his con

ditionibus: ut Gallus omni ditione Italiae, excepta du ntaxat Hastensi ciuitate, cedat: quotannis autem per FranciscuSsortiam - . . ei pendantur quinquaginta aureoru mi

t. lia: ipsum non solum Mediolanens ei ι' perium possidere patiatur: sed etiam una cum Pontifice, Sc Venetis teneatur comemuni sumptu in paternum imperium re

147쪽

ituere.Quod uero ad Neapolitanum re/ eri in A

gnum attineret, eluendum esse Regem, Gieptuaginta aureorum milli in singulo.

annos Regi persolueret: huiuscemodi I ,

tributis eum contensum esse debere:erio lettum quo δ per Pontifieem, & Venetos parari tanto equitatu,peditatuch tum Itali cooum ex Helvetiis, ut insarianis esset nit. mero superior: sustentandosis stipendio rum sumptus donec penitus exercit 3 o C sarianus Italia pelleret. Quo percusso λω derisontifex, ut belli gerendi iustam h hete causim demonstraret,ad Cssarem in hoste ferme uerba literas dedit . Non opus esse arbitramur longo sermone ad demonstreandum quo studio,quibusve curis a nostri Pontificatus initio tum pacem communem totius Christiani nominis, tum priua C, tim tuam nobiscum coniunctionem peω Lre 'rauerimus. Sunt enim omnia acta,cogita intachnostra tibi aeque nota, ac nobis. Illud Dero silentio praeterire non possumus, ni

hil nos unquam arstermisiste,quod uel ad honi pastoris erga uniuersum gregem Osebsicium,uel priuatim ad fidelis amici animus 'erga te pertineret cuius tamen uoluntatis amoris erga te nostri eum sumus existum consequut ut repulsi a beneuolentia cc coiunctione tua semper suerimus.Quo

148쪽

circa ad ea consilia, a quibus 8c natura, O uoluntate omni tempore inhorruimus: necessario sumus coxnpulsi: licet serius, c. Oc rerii indignitas,& honoris nostri,publicommodi ratio postulabat. Iam enim patietia nostra ad negligentia Rerumpum

conuertebatur, nisi tandem arma capere

mus quae & iusticiae, dc Italiae libertati, dc nobis ipsis praesidio essent. Etenim ut causas breuiter attingamus, quibus adacti su/mus ita facere meminisse potes antequam ad Pontificiam dignitatem assumeremur , nos summopere tibi addictos fuisse :et quo

rerum tuarum is eXitus esset,que tute optahas, neq; laboribus, neq; periculis, aut impensis nos pepercisse:&post ad Pontificatus honore uocati fuimus , tui hostes magnas in Italia copias habebant, &si P dignitate abstmendu nobis ab armis ope raeprecium fuisset: tamen ne te,tua negocia impedita relinqueremus, non solum Florentinorum auxilia : sed etiam Ro. EO clesiae copias in tuis subsidias Malaia cler iis permisimus: nec pecunias cessauimus tuis sustu editare donec depulsum illud periculum fuerit. in si idem postea insequenti bello, quod ad Licinum confectum est. -n praestitimus,id non uoluntati nostraetergi te imminuis : sed potiscat' dignitati,

149쪽

i quaecommunis in nobis patris personam exposci potius attribuendum est, praeseri cum tu ipse uidere potueris,qui nobis ij det fura rerum tuarum. Nam si societatet hostium tuoru sequi uoluissemus, magnati mobis praemia non solii proponebantur :ν iam parata erant: & tui tam iacilem uill ctoria nunquam nacti fuissent : ob quam, i cum sublata omnis contentio uideretur. 1 fum tuis ducibus foedus iniuimus :& quoi ali, ac sustineri eXercitus tuus posset, plu3 i quam medῖocrem auri summam dedimus 1 ea conditione, ut a finibus nostris exercisi . US abduceretur . restituereturq; pecunia, i Diu foederi cum illis inito no consentires .i Quod quanquam minime apud te ratum, fuerit, nihilominus necν aurum recupera-

aimus, Sc contra fidem datam in Romans, Ecclesis locis diuti 'exercit' tui bona pars, uerlata nullum crudelitatis,nullum auarise, tiae, a ut immanitatis genus in nostros proe termisit. Quamobrem cum ita a te,et a tuis accepti est emus ut nulla meritorum no i sirorurn ratio Faberetur nemini mirrami esse dedet, si quae in tui detrimentum a Feri dinando Piscario occulta consilia haberi, C Perant, cum ad nos delata essent, noni penitus aspernati sumus. Caeterii cum tui

mediolanense imperium occupassent, cir

150쪽

tia a te toties declaratum Mediolani Ditcem,tanta' indignitatem ut uerum sateamur aegre quidem tulimus: Sc cunctis spe Christianis principibus auXilium cori

serentibus, pro communi Italiae periculo non negluximus arma capere: ita tamen ut legatum tuum, qui pro componendis c uti aiebat rebus uenerat ad nos, interea

audiremus:& relapsi in pristinam concili/andae amicitiae spem,& perpetuitatem heneuolentiae nostrae fructum tibi polliceremur, modo per te mediolanensium Duci cetia si quo pacto errasset clementia impartiretur: sine qua res Italiae eo tempore securitatem habere non poterant. Sed tu plus iniquis tuorum, par erat, consiliis fidei adhibent pro clementia iusticiae rigorem obtulisti quae tamen nescio quo mo do iusticia appellari possit, cum iudicium, atq; sententiam poena antecesserit, dc Princeps tui hactenus semper obseruatissimus indi a causa iam septimum mensem acer erimam tuorum obsidionem patiatur Uuibus tor,& tantis causis de te gissidere, dammodo desperare coacti sumus: nostraque amicitiam, quam tu toties repudiast mulus,& magnis principibus adiungere: quorum optimum in Christianam Rem p. ani