Caroli Patini,... Introductio ad historiam numismatum. Antehâc Gallicè bis edita ; nunc Latinè versa, & novis accessionibus locupletata

111쪽

signitcr eruditos ex universa Europa perulexit , multis honorum & praemiorum ornamentis adsectos, aeternam interim nominis sui famam adsecutus. Quem si fata, gmerosis conatibus, constituendae in primis Prosessioni historiae veteris superstitem permississent, melius & gloriosus de re nostra Nummaria ageretur,& plures cerid ejus cognoscendae studio ac admiratione ducerentur , pauciores contra darentur imperiti ejus contemptores. Gentes interim aliae hanc gloriae partem satis studiose sibi vendicarunt,c6nstitutis in plerisque Germaniae Ac demiis, cumprimis autem Lugduni Batavorum , Prosessoribus historiarum, qui suo exemplo Christianissimo optiamoque Regi LUDovico sorte occasionem dabunt vota Antecessoris sui Francisci Ι. adimplendi : atque uti, Regis ad exemplum totus componitur orbis, ita Galli tum demum artibus & scientiis totos se dedere', ubi exemplo Regumsaorum fuere accen si, ac ab iis lem opc-xas suas haut partim probatas, animad-

112쪽

XIII. NUMIsMAΥυΜ. 89 verterent : sic laudata crestebat virtus& immensum gloria calcar habebat. Ita enim pictoria , sculptoria, plastica, aliaeque politiores artes majus sibi acquisi- Vere , Francisco I. regnante , decus , quam saecula priora, a prima regni Galliarum sundatione , conciliare valuerunt. Inde tot procus a Numismata , exteris gentibus imitationi inservientia, cum prius rariora exstarent & aetatis nota cis rentia, postea tamen ad eam artificii &usus cultum deducta, quem vix sup rare ingenium humanum ulterius Val bit. Varini opera exquisitissima, A tori suo perennaturam nominis famam pepererunt , & posteritati exemplum imitationis, quod tamen assequi vix v lebit, relinquunt. Complectimur autem ambitu Numismatum recentium quaecumque ab

omnibus populis a dominatione Gothica

suere excusa , inter quae primas damus Pontificum nummis, quibus a centum quinquaginta annis, volupe fuit rerum a se gestarum memoriam nummiS con

113쪽

signare. In Gallicis nostris expressas conspicimus Regum imagines, a LudoVico X I I. Patrapatriae dicto, quo suo in sub-

ditos affectu etiam Venerationem num- .mis suis conciliavit. Nec minus huc re-

seremus varia Imperatorum Rom. Hi- spaniae, Angliae, Poloniae,Sueciae,Daniae,

Lusitaniaeque Regum; & post hos Electorum Principumque Imperii Rom.

Numismata. Quo & pertinere Viden- tur monetae aliae nonnullae , historiae lu--cem foenerantes, quales Italicarum multae. Exemplo sit antiquissimum ex N mismatibus recentioribus, reserens C

tum , quo Callis sitis felicitatem , eπlitteris non minus quam armiS, pro mittit

114쪽

mittit pristinae suae gloriae Gallicum Ιm--

perium restituturus, quod superiorum saeculorum barbaries ignorantiaque tenebris submerserat: dignum certe quod ex tenebris meorum loculorum, in i cem publicam protrahatur Numisma, quodque etsi plumbeum auro contra charum, aestimari meretur, Principum

que cimeliarchio dignissimum. Opus tamen Caroli Magni impers ctum mansiisset, ni fuissent ex ejus su cessoribus, qui quod ipse seliciter cepit, pari selicitate absolvissent. Et quan

doque Regnum Gallicum vix ad excerusius gloriae suae, per orbem terrarum diffusae, fastigium potest consurgere,

ad quod incredibilis industria & poten-tia Regis nostri perduxit, quidni N

misma Imp. Hadriani cum elogio eidem . tributo REsHT-oRas meritus videri possi t. Ejus enim opera, con siiliis atque copiis, Turcarum tyrannum Eur

ropae inhiantem ORBIs CHRISTIANI. bono repulsum, nemo nescit.

116쪽

XIII. NuΜis NATU Μ. 9 Ex tot Autoribur, qui in tradendis nummis recentioribus syinsolisque explicandis , operam suam posuere , praecipuus est Jo. jac Luckius Argentoratensis qui quos aere expressit, idio natet tino illustravit . ab in reo ad finem v

que millasimi quingentesimi. O isit

tameὰ ures quod sic e eos videre non contigit. & accesserunt a saeculi nostri decursu plurima ,-ha d exiguam partem loculis nostris r conditam tenemus. Opus tum demum omnibus suis numeris integrum & absolutum via

debitur , ubi Sc Nummi a temporibus Caroli Magni saeculo superiori praemi tentur , omissa eidem inserentur, & hujus saeculi illustriora subjicientur. Sumptus in tanti operis gloriam faciendi, quos ars typographica & sculptoria desiderat, ut hominis privati seriem serὰ excedunt, ita Principis exspectant & implorant munificentiam; quam si nobis propitiam sperare & experixi liceret, experiretur Orbis litteratus industriaen

strae indefessae specimen , sortE haut

117쪽

contemnendum : Prodirent certe Numismata, quibus imagines Heroum ammis litterisque illustrium expressas cernere liceret , eorumque sere omnium

qui ab annis paulo minus ducentis, natalibus , pace belloque clari exstitere, quorum interi' elineationes , gnavia ter a tineis vindicatas, ad meliorem usum servabimus. CAPUT XIV. KDe Calculis se Talismanis. alculi supputatorii, una cumr nascentibus, sub Francisco I. R ge , bonis litteris , suo se non ornatu tantum sed & eximio quem in suppotandis rationibus & iaciendo calculo cunde ipsis nomen) praestant usu, commendare sese ceperunt, & primitus quidem rudes erant nec signati , uti ex tabulis pictis antiquis patet. Postea , ornatus gratia , signabantur , anno tamen non expresso, qui demum posteris temporibbus

118쪽

bus adjici coepit. Quin & Reges, Prin- , cipes , M agnates imaginibus suis ill strabant, nec minus insignibus , sym-

bolis, emblematis, quae quisque sibi in familiae decus, & actionum suarum glo

riam tribuebat. Ad horum imitationem , alii quoque minorum gentium Dii, & sequioris sertis, liberalitatis suaei 1pecimen edituri, calculos vulgarunt, quibus, si nil aliud , qualecunque t . men semiliae suae monumentum posteris reliquere , quoi non exstante , sorte Omnis ejus periisset memoria.

Est autem calculus vilior minusque solemnis Numismatum species, min ris longe pretii, operae, sumptusque.

, Conficitur ille, dum lamina in auro, . argen , aut aere intra duos typos com missa, vel malleo, uti olim, percutitur, Vel rotula, quae nunc quidem int usu , procuditur: Dum interim alia Numismata aurea , argentea , ex . metallo fuse & liquato primum ex . primuntur, dehinc, intra matrices p sita repetitis ictibus percutiuntur imo

119쪽

HisTORIA Cap. repercutiuntur, tandemque elimantur

Pro caeteris autem in pretio habentur vel qui reserunt imagines virorum, meritis aut natalium splendore, illustrium, vel symbolis & emblematis utraque facie sunt insigniti, institutioni & recreationi nostrae Eaut parum inservientes. Quin& Principes aculeos calculis hisce infigebant , quibus alter altero se maiorem potentioremque depraedicabat. Ita Philippus IV. Hispaniarum Rex, domin tionis suae amplitudinem & uberes auri ex India proventus ostentaturus, calcula inscripsit: Hic TAGus ET GANGES: Cui Rex Galliarum Ludovicus XI M. hoc nomine Hispano impar ejus qui pe imperium , mari, montibus pyr naris, Alpibus, Rhenoque terminatur satis tamen argute & apprimC alio calc Io an Christi Μ Dcxxvi procuso, se uno symbolo Hispanico , respondit;

terim in medio sculpsit, quam vitis uvis luxurians undiquaque ambit, flaccescen-

mihim

120쪽

XIV. N u Μ I sΜATV Μ, 9ytibus spicis ab utroque latere conspicui squo ipsb isti Gallici sertilitas , qua in Hispaniam oleum, vinum , frumentum stria maxime necessaria vitae hujus pra sidian tanquam e libet alitatis suae penu ' cornu-copiae largissime effundit, adumbrans tacite simul Hispaniae sterili auri fertilitate exprobrata. quae rei frumentariae & commeatus desideria ex Galliis redimere necesse habet , His anorum Tago simul & Gange , in Gallorum granaria cellasque vinarias & olearias,

Collegia quaque & societates in vulgi

usus magnam protrudebant calculorum

vim, quales sunt qui a clero, a regnican cellaria, a supplicum libellorum ristion que magistris, ab ordinibus p

Vinciarum, ab Academiis, a Secretariis regiis., mercatorumque societatibus,

aliisque pluribus prodiere, tandem ob immensam sui copiam , neglectim habiti : quamvis symbolis suis & emblematis illustres, quorum supra duo millia diversi Upi inscriptionisque exstant. E Ssu-