Hippiatria siue Marescalia Laurentii Rusii ... in qua praeter variorum morborum plurima, ac saluberrima remedia, quadragintatres commodissimae frenorum formae excusae sunt, vt nullum tam nouo oris vitio laborantem equum inuenias, cui non hinc occurre

발행: 1531년

분량: 149페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

I Erraticebit Equus serris congruis, ad modum ungulae rotundis: extremitas circuitus ferri sit stricta,& leuis: quia quam leuiores fuerit, tanto facilius, & agilius eleuat pedes suos quanto Equi ungulal circuitu ferri utitur strictiori,tanto maior ,α sertior essicitur, pro ridecet. Et nota Q quam Equus serratur iunior, lato ipsius nguis molliores,G debiliores existunt. item nota ' usus eundi sine ferris a iuuentute, nutiit ungulas Equi naturaliter duriores, & magnas.

Peparando Epopando debet equituri P. MIX.

Bi oportuerit Equuc uitari, stia laborare , primo videndum est ut sit iobene paratus,tam in pedibus. ut sit congrue foratus, ut di tum est supra, quam in dorsis, ut non possit sibi aliqua oppressionem facere, per qua laedi posset dorsu eius,sella,vel panellus ves aliud simile hab do in is aliquam duriciem parentem oculis, vel occultam. Et tangatur cingulis idoneis ita ut sella non s t mobilis supra dorsum eius huc 5c illuc : nam selis motus,faciunt compressionem et isdunt dorsum. Et non stringatur superne,

ia posset inducere tumorem circa ventrem & latera,& etiam in interioribus dolorem,constringendo ventositatem: qus non habens exitum Fel Iocorum amplitudinem in qua manere possi potest inducere mala in eo. Similiter sella nimis stricta , propter nimiam compressianem posset laedere dorsum eius. Tem- pore nimis caliuo non imponatur ei scita grauis nec panellus, quae Equum pos sunt nimis Lilere & calefacere: quia redderetur Equus exinde nimium isdiosus

ex humorum dis lolutione, et Iares, ipsius talent Grilo stulos et o linat. quo mala superueniunt accidentia morborum . Interdum etiam sit Equus exinde

Otiosus unde leuis sella ei imponenda est: et leue etiam sit quoi sit sub sella, sicuteri commode potest.

Ciendum autem V tepore nimis calido, scilicet a medietate Iulii vis ad fine Augusti equitari Equus taediose n5 debet, quia ta propter nimium calore, quam prorter immoderatam equitatione potest intrin- 3 secus leuiter desiccari et scalmari: unde tali tempore debet potius frigidis locis et humidis custodiri, herbis et aliis rebus recentibus utendo, q aliquatenus fatigari. Similiter in tepore nimis Digido scilicet in Decembri, in Ianuario,Equus nimis fatigari no debet: quonia Equus supercalefactus ex labore vel sudatus potest leuiter infrigidari. Similiter nimia equitatio serotina isdit Equu: quia propter laborem magnum,tantus sudor Equo superuenire potest ,vel selet, quod vix potest ob superuenientem noctem desudare sicut decet, atque more selim praebendati : ac etiam propter aerem nostumum superuenientem qui diurno frigidior est pollet Equus calefactus infiigidari. Matutina igitur equitatio multimode comedatur: quia nimii caloris incomodo non blasphematur. Quomo

22쪽

LAURENTII RUSII. G

Auendunt est aute, quod Equus postu laborauerit, & fuerit sibilatus, vel superfue calcfactus,non detur sibi cibus vel potus, nisi prius co operius aliquo panno, paulisper ambulado ductus fuerit,et sudor et calor ab eo recesserit: quia propter laborem calor naturalis ad exteriora dispergitur, et interius modicus, et debilis a peritur. Vnde cibus tunc assumptus, posset de faelli oppilationem interius facere,et ab accidentali calore cori umpi, quum interius valde debilis existit.

Emper autem in aestate sit Equus coopertus coopertura linea, ne laedaturantuscis, vel aliis consimilibus: In hyeme vero gerat cooperturam laneam, propter sinus:& sic quolibet tempore custodia sibi

congrua conseratur in omnibus. Q nox ore Et dui et in boninoesia ,sibem stodiatur, cAP. ΣπXlII.

Oendum est autem,m Equus bene,& diligenter custoditus. 8c moderate e uitatus, prout expedit, ut non sit nimio vel superfluo labore afleetias, ut in pluribus, viginti annorum spacio in sua virtute , ac bonitate valide perseuerat.

Edoctrina Equi, taliter subnectendum. Requiritur igitur in principio frenu debile, ac tam lene, e inueniri poterit: oc quum Equo debebit imponi primitus, morsum Mnes inungatur cum aliquantulo mellis, vel alterius dulcis liquoris: quia Equus gustatus dulcedi

quanto minus malum oti inserat in princidi tanto leuius,& acceptabilius postmodum sistinebit. Postq frenum sine dim cultate susceperit,ad manum duca tur hinc & illinc mane, Sc sero, donec ductorem optime sequatur: deinde sine strepitu, & tumultu,& sine festi,& sine calcaribus suauiter equitetur, et ducatur paulisper paruo passua dextris,& a sinistris voluendo ius,cum quadam 3b virga ipsum percutiendo decerer:&, si expedierit, ductor aliquis incedat pedes,& hoc fiat a summo mane usi a tertia, per loca plana, & non petrosa, donec equitans, eum quocunt placet ine duetore, ac societate conducat. Cunas per mensem vel plus, vel minus,pro ut e edierit, fuerit taliter equitatus, ex tunc sella sine strepitu,et sine tumultu imponatur ei,et tunc cum sella ulterius equitetur, vis dum tempus appropinquauerit hyemale. inum vero equitator equusuauiter astenderit,non moueat eum,donec pannos sibi aptet, ut decet: quom am Equus exinde quietum usum sibi assume ad commodum equitantis. Post haec autem,adueniente tempore frigido,faciat ipsum equitator per campos seu magitas, vel secta moderate exaetare, ut dictum est prius,summo mane , ipsuo magis & sequentius, a dextris, quam a sinitas reuoluendo, & leua dicti freni sint aliquantulum magis curta quam altera: quia Equus naruraliter citius rouertitur ad sinistram, quam ad dexteram: 8c si fimum sertius expedire videbiatur, immutetur ut congruerit,& pro velle facilius teneatur: debet aute ut dictu

B est

23쪽

HIPPIA TRIA

est Equus perini elati per magistas Sc arrecta magis q plana loca: quia proptervalliculos et moticulos qui sunt ibi propter sulcos, assuescit Equus et infirmitur quotidie pedes 8c crura decet ius erigere,& ressus suos tutius, dc salubrius agitare: nam gressia suo minus praecipitatur, seu cespitat,& sic nec equitante, nec

seipsum offendit. Assueto iam Equo ne habiliter tractare per conueniens temporis spacium,a dextris, ut dictum est. &a sinistris similiter, per praelibata loca fiammo diluculo paulatim in principio ,in minori, & breuiori saltu quo poterit galopetur, ne isdeat Equum forsita galopare planas idem pigeat iterare,quod esset error maximus equitatis. Nam de leui in posterum ob hoc retro pradus fieri posset. Vnum tamen utile videtur, ψ equitans in trotando vel g topando,aut eum ad cursum mouendo, in tantum trahat fient habenas manibus circa dorsium in serius versus gareseri, Equus curuado,vel 'cado collum, caput iuxta pectus inclinet. Hoc autem in principio paulatim fiat, sicut vide bitur expedire, omnek studium, Sc cautela ibi adhibeatur: hoc enim utile satis Equo, dc salubre sore cognoscitur, Sc salubrius equitanti. Etenim quum caput Equus inclinatum deseri, satis prohinquum pectori,& collum decenter curuatum, trotando, vel galopando, clarius, & apertius respicit gressus suos: Sc melius a dextris voluitur, vel sinistris, ficilius p ad libitum retinetur. Propterea hoc multum est in omnibus commendandum mὀp omnibus qus in Equo sunt quaerenda.

Vonia qus cotinentur in proximo capitulo, pro magna parte funum subiacere noscunrur, expedit ut maneries,sive Armae semora utili um evrrimantur. Omillis igitur stencitu sermis inutilibus. εἰ horribilibus,quae pvopter suam asperitatem os Equi offendunt, aliq'formas Denorum utiles, re necessarias, & Equis delectabiles assumemus. Fronorum enim aliqus Arms sunt utiles pullis,& Equis non sollionatis alis sunt utiles scallionatis. Resecatis autem inutilibus, utiles, de necEssarias selum ponemus. Est igitur pro pullis utilis quaedam se a fient, quae dicitur ad duos camillos, quae forma leuior est, Se descam bilior pullis existit. Est εἰ alia se ma apta tam pullis quam Equis non scallionans,qug dicitur ad martellum: habet enim a parte inferiori una barra cum ea illo: a parte vero superiori habet unam barra selidam,& Ita medio habet unum martellum,qui protenditur versus camillum, non tamen coniungitur cum eodem .Est 8c alia Arma stetit utilis de apta tam pullis quam Equis non sollionatis: et pro Equis in scallionatis,est aptissima qus potest haberi quam forma aliqui dicunt morsum Patisiense. Haset autem dicta serma a parte inferiori unam barram cum camillo: ex parte autem superiori, habet unam banam selidam cum camo, seu carado, dc aliqui dicto ramo appendunt cathenulas. Est εἰ alia Arma seni quae vulgariter ad medium morium vocatur,nomen assumens ex eo,' ex transuerse ha- Α

bet selum modo una barram ,εc aliam habet bipertitam Ic ista Arma est utilis selum Equo scallionam. Est aute alia fient forma utilis Equo sessionato, additur enim proxime Armae, gus dicitur ad media mors, unus camus: cui camo si

24쪽

mo i volunt, possunt addere cathenulas: sed hoc necessarium non Histit. Est autem attendendum, in breuitas siue magnitudo circuli, & serne etiam debita reflexio cum longitudine, vel breuitate conuenienti, in assienando Eqnu nomodicum operatur, & ideo similiter in hoc est diligentia adhibenda. Intueri igitur os, & considerari debet mollities, & durities oris Equi, & frenum quod magis aptum ei fuerit imponatur eidem: de ad hoc ut lienorum se ae quae desciiptae sunt)possint evidentius apparere , ipsas depinximus. Ipse enim selum sunt utiles, & necessariae, & omnibus aliis habiliores, & etiam melioves, nec ora Equorum ossendunt:&esseidissicile Equum alique inueniri,qui cum .io ipserum aliquo non bene allienaretur i quis iuxta distantia congruam,& ori Equi expedientem sciat collocate barras siue canellos.

26쪽

Pour ung grand chelial qui est Art en bouche, et qui belle la teste.

Pro Epis maximis sitsum oris dari, cri nimis subtauunt Arat.

28쪽

rour ung clicuit qui a les gendiues teneres, et polir lily faire Miser la reste.

29쪽

qui becquet te, et poliriouer de la langue.

SEARCH

MENU NAVIGATION