장음표시 사용
63쪽
65쪽
68쪽
Quus postquam nenum sibi congruum habet, Dequenter equitetur moderate, & sine violento cursu, per ciuitatem, Sc specialiter per i ca ubi fabri morantur, vel pelliparii, siue ubi sit sbnitus, strepitus, Itumultus: maiorem enim audaciam, A securitatem ob hoc Equus assumet, minusj efficietur pauidus strepitibus, senitibus, vel tumultibus,coim curredo. Si veta per Fedicta loca trasire trepidauerit,aut pauescat, i is virgae verberibus, aut calcaribus non cogatur: sed lenibus verberibus, dc blandiendo ducatur: nam imaginaretur semper, molimina, seu verbera iacta,contingereio ex strepitu,s onitu, vel tumultu, 8c sic Equus pauidus , vel attonitus deueniret.
portet autem equitatem bt Equus in disciplina melius informetur Requenter in die Equum ascendere,& descendere leuiter,& siuauiter, iuxta posse ut assuescat in ascedlao,& descededo stare sub co pacifice Sc quiete: custodiatur vero Equus secundum praedictam diseiplinam donec eius dentes perfecte fuerint immutati: hoc auIem erit postquam Equus persecerit quintum annum.
N pullis merito ea consideranda sint, quae 'num bonae indolis domonstrant. Considerandum igitur est primo, quod sint hilares, ala cres ,δc agiles. Item quod habeant corpora magna, musculosa,& a gula. Item quod habeant testiculos pares, te exiguos. Item in pullis praecipue considerare debemus mores, A merita parentum: vel ut ex samma quiete facile concitentur, vel ex sestinatione incitata non difficile teneantur.
Qsiluer cognoscatur EF secundi denter, CAP. πιπ
onsideratio in Epis talis est de state, Postquam Enuus fuerit du
ru annorum , Alvi mensium, incipiunt ei cadere supra dentes medii superiores,& mutantur sicut mutantur dentes caniculi. Postmodum singulis annis mutantur abi dentes eodem modo, vsh quintum annum. In quinto anno dentes quos primo mutauerat erue uat. In septimo anno omnes eius dentes explentur, & tunc bono modo artas in Equo cognosti no potest, sed latet statis noes. Verumtame postquam senescere incipiunt, consaeuerunt timpora curuari,sia percilia canescere, Mites plurimum auramentari, Zc prominere.
in extrahemus Equo dentibus qui Arantur calliores, cAp. .
Via difficile , imo quasi impossibile est. Equum aliquem habere
bonum 'os perfecte, nisi extrahantur sibi dentes, qui dicuntur scallia ones, δἰ plani Equus enim postquam fuerit calefactus i dictos dei tes habuerit, difficulter per sessorem poterit retineri) idcirco utile est, ut silpradicti dentes quatuor , postquam amioru trium cum dimidio Equi statem exegerint, radicitus extrahantur. Igitur prout salubrius fieri potest, de maxilla inseriori, quam prsdicti dentes, duo ex una parte maxilis,& duo malia ,cum senis ad hoc aptis, Sc cautela adhibita sinicienti extrahantur: duo
69쪽
outem ex ipsis dentibus scalliones, & duo plani vulgariter nuncupantur ,mor seni freni plurimum auersantes: miractis Equo dictis quatuor dentibus; n-mquam Equus dissoluatur, debent eius vulnera cum sale aliquatiatum trito, diuta bene fricari. Deinde non debet os Equi tangi usu ad triauum, de ponatur in stabulo bene clause,ita φ a vento isdi non possit:& ex tunc quotidie postquam Equus biberit, purgatis primitus ulceribus ipsius ab immudiciis quae
ibidem remaserunt depastu suo,cum sale trito dicta ulcera bene fricetur: nam sticatio cum sese,non permittit ibidem crescere malam carnem, & si quando creuerit, scarificetur caro mala cum unguibus, Sc desiper fricetur sile: alia lauant prius ulcera vino tepido tantum: alii superaddunt mel, & piper, & po- iostea fricant cum sile: alii lauant selum cum vino,& melle,& non ponunt sal, sit fricatio talis i est cum lotione vim, in melior. Attendatur tamen, quod antequam vulnera Equi solidata suerint, semper antequam frenum ponatur Equo purgentur Lauiter cum digito,eius vulnera, ut praedixi. Si vcro hactenus Equus os durum, vel forte habuerit, permittantur prius eius vulnera aliquantulum consolidati . Postea vero frenum quod scallionatis Equis competit ut supra in rubrica de formis frenorum posui) immittatur eidem . Sivero os tenerum, Sc non durum Equus habuerit, secunda, vel tertia die evulsionis dentium ibi frenum competens similiter imponatur, dc equitetur quotia die, astrenando ut decet, tamen moderate sicut expedit galopando. Ideo au-
tem dixi sipra ' si Equus durum os habuerit, cons dati aliquantulum permittantur oris vulnera, quoniam carnes nouae in vulnere citius quam vetus
rumpuntur ,5c ideo Equus frenum magis timet, propter teneritate vulnerum sati stactedo potius equitati. Quia aute dixi i habuerit os molle,secta vel tertia die mulsionis dentium equite cau sa est: quia subtus semiam vulnera dentium solidantur, Sc eo iugiter conscendedo, carnes callos Mac durae in posteruin vulneribus generantur, de os Equi habilius ad astrenandum paratur. Et 3uia vero os Equi debet esse magnum, et bene fixum, nec nimis durum, nec nimis molle, sed medium tenere utrius , patet satis ex his quae dicta sunt, QEqui persecte affrenari non possunt, maxime quum solidum os habeant, nisi D, quatuor dentes ut dictum est) sibi primitus extirretur:& in hoc Equus alias utilitates consequitur, ut etaperientia s spe inuenitur: nam propter mulsi nem dentium saepe inicitur pinguior,& grossor corpore: quia furorem,ser citatem,& superbiam ob hoc amittit. Densium autem extirpatione facta, ut dictum est equitetur ad salms paruulos, remouendo, necnon squis obuiando,
sepius intrauo,& exeundo, ut disca Sc assi rescit audaciter discedere ab eisile, Denum mediocriter sorte, vel sortius immutando, donec sibi congruum inueniatur. Cauendu tamen est, ψ inuento freno habili dc clamo,Equo, nullum sibi aliud extunc immittaturi quoniam post extirpationem dentium, ex crebra seenorum mutation ora squinii solent leuiter deuastari. Sed ubi Equus εο se habuerit,ut dictum est congrue ad frenu totaliter in q, ex logo, dc Dequeti usu, artem,& modum nouerit affrenandi, subsequenter ipsum ad currendum Hiiescere oportebit. Curratur Equus summo mane cinet pro qualibet septimana
70쪽
hutnana, per viam planam bene, & aliquantulum Dei sam . hi p incipio sui cursus per spacium quartae partis unius miliaris, & postea si libuerit peii num miliare, amplius etiam poterit augmentari: Sciendum est tamen quocquanto frequentius , Sc moderatius currit Equus, tanto sit celerior, de agilioccursu,consuetudine ministrante Vnum tame contrariu ex cursus nimii frequentatione contingi quoniam fiet inde flagrantior Equus, & impatiens, Mquandoque retrogradus, si indebite festinatur ad cursum,& assuetae aflien tionis maximam partem amittet . Postu vero bene doctis, Se assuetus Equus in assienado fuerit, non diu maneat in quieto, quia toga quies desidiam parit, io & eorum quibus artificialiter doctus fuerat de instruias, obliuionem . Vnde' non pigeat equitatem facere ipsam saltare, gallopare, ac currere moderat ut semper in acquisita bonitate, dc disciplina consistat.
Desingulae superabaniore, OP. NLI,
Vando sanguis si perabundat in Equo igna sunt ista, Multum libenter se fricat egesinones habet multum Laidas, utina eius rubra, spissa, de s ida, oculi sanguinei, turbidi, 3c lachrymosi imterdum minus solito comedit, interdum per ipsius corpus nascuturpestuis, siue mininas inflationes. Cura, Si praedicta signa appareant,de vena quae est in medio collo, si undum sortitudinem, A statem minuatur, v ad o Pondus trium,vel quatuor libreti . Si debilis est,&pullus minuatur ad pondus unius Sc dimidiae, vel duarum librarum tantu: Si negligatur hoc, multa inde
mala euenient, videlicet scabies aliquando cutem occupat, interdum sarciri quando in carne vagatur,cutem perforat, stias st aegritudines prouenient ex sanguine sunt contagios . .
Uater aiatem in anno, pro conseruanda sanitate se tomandus essEquus , a vena colli vidi licet assueta. Primo vetis tempore semel: Sectadὁ in sstate. Tertio in aut uno. Quandin hyeme.. Magister Maurus dicit, ψ Equus ut praeseruetur a diuersis, se variis i i m D talibus, lebet ad minus ter an anno minui, videlicet, Primo circa snem Aprilis: quia tuncincipit s uiguis multiplicari. Sccundo circa principium Septembris, ut sanguis inarei ualitate accensus,euapore;. Tertio caro mediti Uecembris, ad hoc ut finguis in eo congregatus, & grossus,exeat: Et tamen stire debes quod haec iuxta qualitatem Equorum, Sc locorum ubi morantur,immutari debit,& possunt. Signa per quae scire poteris an Equus indigeat minutione sunt ista, Primo si Equo rubeant oculi, item si venae in corpore inflentur plus solito, Item pruritus cutis, sc crinium, Item cassis crinium, Item quando per dorsim Equi natantur aliquae inflationes rubeae, Item quando Equus male digerit. Et quia ex his nascuntur Equis diuersis,& periculos s aegritudines, non o debes esse negligens ad obstandum plincipiis.Fac erg' minutionem de vena organica Equi, quae est in collo, de extrahanar sanguis in bona ouantitate uxta virtutem, & vires Equi. Nota φ si vena Equi infletur, quanao si flebot ama debet superponi selia vitis es cocta,&statim deiiciatur vena Equi .. F Defluxi