Explanatio rhetoricae, accomodata candidatis Rhetoricae cui adjicitur Analysis rhetorica omnium orationum M. T. Ciceronis, qua ars ejusdem, & methodus dicendi eruitur, & cuivis etiam docto oratori ad imitandum proponitur. à R.P. Martino Du Cygne, Soc

발행: 1670년

분량: 655페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

ORATIO XIV.

EXerditur Cicet o eadem, qua accusator usus est distribu- 'tione criminum, invidiae & vcrieficia. quae Cluentio affinguntur Nιm. I. ἀπιmadverti. Mox sese insinuans ora tor , ac caiisam distribuens I quale sit suum in veneficio pu gando, rudicum vero intollcnda invidia officium declarat. m. a. sed cum considero. Nam dubitatione judices officii commonet, ne falsa invidia in judiciis locum habeat Num. 4. st indem quod ad me. Pollulat etiam ne praejudicia veritatem rei labcsacient Num. 6. quamobrem a vobιs. De se autona securitatem. & cause fiduciam praeseri, licet in voterata jam invidia. mm. . ego majudiees Subjecta ite um deprecatione, & attentionis petitione. Num s. tames permulta.

ANNOTATIO.

Orator in hoe exordio distributione dotalitatem parat, quino in obscura ae inveterata causa; deprecatione benevolennam In dieism evrat ab incio is aquitate : labefactata pr uiciis v ritate,ψrent onem petis,in communibuειnvidia pericviis.

CONTENTIONIS

Propositio, Sc Distributio.

Contentionis propositio, uti quaestio. est duplex; prior, eaque bipartita: non Cluentius, sed Oppianicus cor rupit judicium pecunia. Posterior: Cluentius veneficia non

commisit. i

DistributIo seti propositIonis argumentum cst: quia non Cluentius, sed Oppianicus habuit causam corrumpendi j dicit. Posterioris propositionis argumentum est: quia Cluentius non habuit causam committendi venefieii.

292쪽

, CONTENTIONIS .

Argumentatio, Amplificatio, Assectus.

P Rioris propositionis argumeptum , non Cluentim , sed

pιantcus habuit causam corrumpenda Iudicii, hoc En- thymema late sundit: Cluentius juste accusavit Oppianicum de maximis criminibus ue huncque judices necessario duobus piae judiciis condemnarunt: crgo non Cluentius, qui juste accusavit, sed Oppianicus qui necessario condcmnatuSsuit, habuit ςausam corrumpendi judicii. Num. s. corrupus dieitur. Antecedentis 3. pars, Cluentim juste accusavit inpianicum de maximis criminibus, amplia ficatur expositionc scia cyumeratione criminum Oppianici . Num o primum litur.

Praemissa brevi apostropha ad Oppianicum adolescentem Oppianici filium , de justa accusatione patris sui, S defcnsione Cluentii. Ibid. abs te peio. Deinde praemissa narrati ne , qua paulo longius exordia criminum Oppianici impe

tuntur. ' I. atque ut ιntelligatis.

i. Cicero exponit mortem patris Cluentii, rct Ictis duobus liberis, Cluentio & Cluentia. Ibid. A. Cluent/-.' 2. Exponit nuptias Cluentiae cuia A. Aurio Melino. Irid.

frandem autem.

3. Nefarium amorem matris si quidem mater est appetilanda) Sassiae in generum Νεm. I i. cum essent ha nuptιε. . Cluentiae divortium a Melino. Num. ι 3. Fba qua. s. Nuptias Socrus cum genero : quod scelus Orator amplificat adiunctis , R exclamationibus. Num. l . tum verbi . o. Simultatem Cluentii filii cum matre Sama Num.16. euuι hoe commune. Hic parva est digronio de parcntum injuriis vel reticendis, vel aequo animo serendis : quas sane reticeret vel ferret Cluentius, nisi nefaria S crudelis mater adverte hypotyposim palam filio intcntaret mortem.Num. I . Nam illod me. His praemissis destendit ad enumerationem Criminum, propter quae Cluentius causam habuit accusandi Oppianici. NMm. I9. Nunc jam summatim. I. Crimen Oppianisus M.Aurium Dineae matris tostamento creatum haeredem

293쪽

ORATIO XIV. s

cum ali Is cura vitanterficiendum , ut solus ipse pecunia po

Σ. Crinacia : ad quod transit per incrementum Oppia

Dicus his interfectis non horruit Sassiam uxorcm ducere, occisis etiam duobus liberis Num. 21. Daque ilis. Hanc liberorum caldcm ab adjunctis ac praesenti matris luctu orator prosequitur. Num 28. atque hunc tantum. Et comparatione malorum commovet ad odium Oopianici, concludi dua uti adhuc saepius ) juste sceleratiam hominem csse accula tum & damnatum. Nam 29. Sentio judices. 3 Crimen : Oppianicus Cluentii uxorum propinato veneno p remit. Num. 3 o. acervatιmiam reliqua hodem veneno C. Oppianicum fratrcm, Sejus gravi clam uxorem limul cum partu nccavit. Num 3l, Eodemque veneno.Quod crimen comparatione majorum ampliscatur. m 32. memoria ιeneo A. Climen r Cn. Magii praegnantem Uxor ςm abortione facia duxit. Num. 33 itaque cum have. s.

Asinium adolescentem Aiulii opera & ii auce in condendo testamento nam Ajulius as Iimulata familiaritate exim Asinio fecit testamentum quasi ossit Asinii is) interiecit. Spblata Pecunia rom cum priumviroManilio transegit .mm. ἶ6.q-Zrda caedes. 6. Dineam socrum sustulit, ejusque teli amentum adulteravit. Num. qO.qusu avium. 7. Lavini tabulas publicas corrupit, sititque ea re In invidia apud omnes. Num. 4I. ilium tabuim. 8 Quod maxime in causa cst,& propter quod acculare Oppianicum vitricum & hunc condemnari necesse fuit) Oppianicus Cluentium veneno tollere conatus est. Num 4 et lunt ramen. Dio autem pacto id conatus sit OppIanicus, narrat Cice- ro cx causis S adjunctis , unde facti probabilitas penditur: nam una causa occidendi Cluentii Oppianico seir, hujus odium in illum,qui. Martiales defenderet. Num. 3 Maxtiatis

Altera causa suit, spes bonorum Cluentii, quia hoc mortuo, quι teli, Mentum non se erat, haeres futura erat mater. m. a. . suberat etiam. Adjuncta autem, seu facultates fucrunt Fabricii, quorum fratrum consuetudine primum, dein du improbitate usus est Oppianicus , ut per Diogenem Cleophanti medici servum Cluentio infirmo venenum da retur : Num . q6. Itaque his reb-. Jam modus, quo factum

liquet, fuit ipsius servi non incallidi consilium, & emptio, & A veneni

294쪽

336 - PRO CLUENTIO '

veneni deprehensio in manibus Scamandri. Num 4. I. servulnon incallidus. Concludit orator exclamatione , & interrogatione per indignationem, sceleratum Oppianicum non sistum juste, sed necessario etiam suisse accusatum a Cluentio. Num. 48. Proh Dii immortatis. Antecedentis 2. pars, Oppianicum judices nee ario duobus pra dieiis condemnarunt , expolitur pari narratione Gratoria; nam primum Scamandri praejudietum his exponiatur: t. Cluentius Scamandrum detulit deprehensi in m nibus veneni Num.2 9satu esse arbitrora. Rogatus ab Aletrinatibus Cicero, patronus Scama dri aecessit. Num 49. hic tum Fabrictus. 3 P. Canutius varie S graviter accusabat Scamandrum criminis jam manifesti. Num. so. Res ars capta es. q. Cicero cum metu incipites, ve iam post aliquanto sortius dicere. Num s I. his ego sum. 4. Prosopopoeia seu dialogismo, quidquid Cicero ad defendendum Scamandrum proferret, consutabat Canu. tius. Num s a. sed ut quidquid. 6. Scamander brevi conis victus testibus , & ipsa Oppianici perturbatione squam i, polypost Orator oculis subjicit omnibus sententiis , pro ter unam, quam suam Staienus esse dicebat, condemnatus est. Num. s3. Denique hoc Doo. Alterum Fabricii 'rata. judicium his exponitur: I. Cluentius damnato Scamandro, non statim Oppianicum tacite condemnatum sed Fabricium Oppianici familiarem rcum facit. Num quissum erat. a. Fabricius causae suae Patronos nam Cicero, S Alterinates patroni esse impudentes nolcbant in re jam/ judicata pasios fratres quaerit adiuncta similitudine.

m. s6.Hietiam Fabriciu . 3. Breviter accusatio Canutii, ut in re judicata affertur ue deprchensio vero Cepasiti faceta ironia subIjcitur. Num. 8. Citatur νεκε. 4 Fabricius

ui jam a subselliis , demisso capite , seu caui, diffidensiscesserat legis vi, &sententiis judicum est condemnatus. m. ys. jam tum. Concludit Cicero Oppianicum tot criminibu accusatum, his jam duobus praejudiciis damnatum absolvi non potuisse. Ibid. quid est quod jam. Con- elusionem i. Amplificat comparatione majorum : Iu dices enim Scamandrum & Fabricios sceleris administros damnarunt, ipsum principem atque architectum Oppia-

- nicum

295쪽

ORATIO XIV.

Meum ab pvent Num 6o unum per Deos. Conclusione a. amplificat infamia ae turpitud ne Iudicum, sid commi-ssserit, S secum ipsi pugnassciit: quod dialogismo ostendit.

tim Apostropha ad accusatorem T. Aetium, quod Cluentius non corruperit judicia Scamandri & Fabriciorum; neque igitur illud judIcium, quo damnatus est Oppianicus. Num. Oa . quod si hoe videtis. Prolepsi quidem ac dialogismo fatetur Cicero judicium fuisse corruptum; sed affirmat verosimilius ab Oppianico qui ob maxima scelera accusatus,& ob praejudicia damn

tus, habuit causam tentandi judicium pecunia in quam a Cl entio,qui juste accusans,& in re bis judicata non habuit eausam corrumpendi judicii. Num. Multa diei. 2. Insertur consequens Enthymematis sigillatim argumento aliis praetermissis quod Oppianicus,non Cluentius,grandem Stalc-no Iudici pecuniam dederit: ubi Apostropha adversarios urget Num. 6 .ais ego ilia. Mox quomodo res sit gesta, nam

nicus sibi metuens ad Staieni Judicis,quiScamandro saverat, familiaritatem se applicavit. . Nam mi primum. Σ. Staienus qui homo probe describitur, praesertim similitudine) suam Oppianico pollicetur operam, accepta pecunIa Num. 6 .rim a Staieno. 3 Staienus saltero & con dum nare Oppianicum deliberat ; hancque deliberatIoncm Orator prosopoparia,& adjunctis exornat. m. 69.gua pec nia. 4. Capit consilium Stalmus plenum fraudis ac mendacii, pollicendi judicibus, nominatim Bulbo & Guttae pecuniam,quam postea supprimeret, quando hi destitutione irati Oppianicum damnarent: quod consilium faceto & elegante dialogismo,& Et bopaeia exprimitur. Num. 73. Capit hoc conis sitium. s. Canutius audiens pecuniae mentionem inter judices fieri repente iudicium seri curat,absente tum Staieno, S conυiciante L .Quinctio. Num. 73.manarat sermo. 6. Oppianicum nummarii judices irati condemnant,addita similitud Ine r alii se veriores non liquere judicium, quia corruptum, pr nuntiant: alii condemnationem in re bis judicata confirmarit. Num. s.co urgitur meonsitum. I. L. Quinctius una atque altera vehementi concione senatumi s ' vocat

296쪽

vocat in invidiam judicii corrupti. Num. 77. Conis.

8. Interim Oppianicus cum Staiens expollulat, agitque de reput unda pecunia. Num. 78. ut A illo ipso. 9. Tum sus. picatur populus de Staieno, Bulbo, & Gutta; quasi innocens Oppianicus sit circumventus. Ibι hujus Staiens

Suspicio etiam ad G Junium praesidem judicies pervenit

iniquitate temporum. Num. 7s. ars in hanc. Uerum hanc iniquitatem temporum. atque invidiam esse sublatam ga det orator. m.3on s me paenitet. lInsertur consequens Enthymematis, & amplificatur prosopopaeia Cluentii & Oppianica, quod hic causas multas. ille nullam haberet corrumpendi judicii. Num.8ti quid s

Confirmatur consequens quia nusquam in tabulis videtur ista pecunia esse a Cluentio prosecta,sed ab Oppianico Num

Ad prolepsim respondetur Staienum fuisse ab Oppianico, non a Cluentio constitutum ad corrumpendum judicium ;quia illum Cluentius & Canutius facile passi sunt abesse a j dicio,non Oppianiciis & Qu inctius. Num 83. At anim Stat nus. Iterum consequens subjicitur complexione de uissimili comparatione. Ibiae quare si sina. Demum altera prolepsi arguitur T. Aelius stultitiae, qui stritius comprobavit, quod stulte venit in mentem Staleno, vel Cethego. Num 84. At enim peeuniam.Deinde gratia Inter Oppianicum & Cluentium conciliari non potuit ista pecuisnia,tum ex allatis causis , tum praesertim quod ista pecunia plane numero Iudicum responderet. -n 86 . Veriam alias. Confirmationem prioris partis contentionis sequitur longa consutatio T. Acili, qui tria objiciebat r i. Iudicia facta permulta esse, a Cluentio judicium esse corruptum. At Cicero distributione probat ea judicia non esse legitima rdeinde non esse contra Cluentium, sed esse pro Cluentio t 3. Non esse judicia. Num. 88.at enim iudieia. I. Judicium Iunianum non esse legitimum, quIa.C, Ι nius propter seditionem & turb*m , sine disceptatione d mnatus est,quod in legem non jurasset. & quod non esset ex lege subsorinus. Adve to dialogismum. Num 8s.condemnaisn s.

. . L Ita

297쪽

ι ORATIO XIV. . .

Ista vero Iunii dami satio obesse seu praejudicium esse Cluentio non potest, quia C. Iunius, etsi peccavit contra legem Corneliam damnando uenfficiis Oppianicum judicio coris rupto, nahil tamen contra alias leges, seu contra jusJuraridum, aut sortitionem judicum commisit,quod solum obesset Cluentio. Num 92. Hoc vos Cluentis. Confirmatur ex eo, quod sit eadem ipla causa Cluent ii, quae mmc avide. S cum silcntio, at tunc seditiose,& vi tribunitia dicebatur. Nurn. 9 Ergo idelyes. Haec iniquitas temporum, ae summae potestatis, amplificatur dissimili comparatione Syllae cum Iunio, R Orchinii cum Quintio. NMm. 94. Nuper apud. Amplificatur etiam altera comparatione Majorum,quod ncc a C Popilio, nec a Metello bptimis temporibus vis tribunitia sustineri potuit,nedum his temporibus. Num. 9s optimis hercule. Concluditur Iunianum judicium non fuisse legitimum, propter vim illam nec fiat se cum causa Cluentii conjunctum. Num .s6. non fuit igitur. 2. Judicium Bulbi,P. Popilii, &Guttae, nec fuit contra Cluontium, quia hi duo ambitus, ille majestatis damnatus est. Num 97 .atet ιam Euἁ- . Deinde judicium Staieni fuit pro Cluentio, quia Stale num accusantibus comitiis, quod ab Oppianico pecuniam accepisset,ut judicium corrumperet.derisa illius reconcilia. tione gratiae,damnatus est, quod ipsum est quod jam Cicero contra Oppianicum. & pro Cluentio contra Actium contendit judicari Num. 99. quιd quod Statium. Brevi anain cepha Leoli praedicta judicia rccoluntur. Num. Io3. Ergo ad

Judicium etiam Falculae pro Cluentio stit, quia ille bis accusatus a Tribuno Qtilndito: semel quod non decuriae munere,neque ex lege sedisset: iterum, quod accepta a Cluena tio pecunia Oppianicum condemnasset, jure 4bsolutus eri

Imo absolutus est Falcula ab iis quinque judicibus,quiOppianicum, sue imprudenti , sive misericordia, sive aliquai ulpicione ,sive ambitione adducti absolverunt: pabricium

vero 8 Scamandrum condemnarunt. Num. I S. Tum εν milli. Hic digressius Cicero, laudat nominatim iudices qui Oppianicum non absolverunt. Num. IO . Ac ne ex facto: Quinctium vero Tribunum perturbato em Judiciorum,

298쪽

ignobilem patronum, arrogantem,novum hominem vituperat Ethopaeia. m. io 8.hie tum agriante. Ex digressione revertitur Cicero dialogismo cum T. Actio, cui ostendit nullum isto judicio fuisse accusatum praeter Fale utam,qui tamen si absolutus: alii si de corrupto judicio & non de aliis crimi nibus damnati essent, damnatus esset & Falcula , cum eadem sit causa ejus & caeterorum. Num. Is sedui astuc revertar. Igitur hi non fuerunt de pecuniis repetundis accusatis quod unum facit ad rem) neque etiam rei facti. Num. II 4.&uid enim mιhi. Neque consuetudine id judicium appellari oportet. nams judicium esset, idem Scaevola ab inimicis suis lege de captis pecuniis postulatus esset. Num iis me profrtur εα . Non sunt judicia, quia animadversio atque authoratas censoria non est judicium. Hanc consutationis partem Cicero Ingreditur quodam' prooemio de suo ossicio,seu insinuatione, ne duorum cens rum dignitatem aut amicitiam laedat. Num. ιr7. sequituν id. Ac primum in genere probat partim argumentis, populi sustra glis saepenumero censorias subscriptiones esse deIetas, partim exemplis C Getae & aliorum,in quos Metellus &D

mitius Censores animadverterunt, qui tamen nulla nota, aut honore in perpetuum laudati sunt. Num. li9 video gitur. Argumenta sunt haec expressa: saepe censoria ammadverso a populo Romano rescissa est,a juratis judicibus repudia ta,a magistratibus ne lecta .a successoribus commutata,inter

collegas discrepare solita: non est igitur judicium.

Ita, non sol. . . tDeinde in specie probat Iunianum judicium propter censor as subscriptiones non esse judicium; asitque dilemmate e vel enim illud est verum,uel salsum; si vcrum,ergo censoria subscrIptio non minus urbi timenda est, quam proscriptio,& regia potestas, &dictatura N im a macumisa sint. Si salsum. ergo Cluentius pecuniam non dedit, sed N cens & damnatus Oppianicus, quod recapitulatione ejus

criminum ostendit Cicero. Num. autem quo

Confirmat esse falsum illud judicium, seu potius salsam sub scriptionem Censorum, quia hi&seimqne atque fama sine

testibus,tabulis,argumento, causa incognita statueruri . m.

aa 6 quid igitur.

Imo etsi s digreditur Cic. in statuisium secus, hoe est causa

299쪽

e gnata. tamen res convelli poterat exemplo MatrinIi. Ibid. ubdsi ι . ' . Deinde si In duos tantum pecunia corruptos subscriptum

est, caeteri ergo gratis Oppianicum condemnarunt. Num. 1ν. nam hae quidem. Nec dicas parem es e,& probatam censoriam sortitionem, uti militarem , quia magna sunt ancommoda istius censoriae fortitionis Numi 28 .n- utiliad.

Redit ad salsam illam subscriptionem, atque hujus caulam refert in plausum popularem, & Tribunum Quinctium,&temporis Invidiam. Num i3o Rer m omnes. Denique salsas esse, nec fixas esse deberc horum Censorum subscriptione x, concluditur argumcnto, quod uterque Censor discrepans, Dihilque comperti habens, alter alterius opinione standum non putavit. Num is i Luod si hanc. Addit & prolepsim, quam dissolvit probitate Cluentli, ex errore potius temporum, quam Censorum,exemplo P Afracani. Num. i 33. At in ipsum Cartera objecta T. Actii de illo judiciol breviter & ironia ce consurat: t. Egnatii elogium propter levitatum, Ac inconstantiam Num I 3s renum eriam est. 2. senatus- consul- . tum propter importunitatem Tribuni plebis. & concitati nem multitudinis, adjuncta si litudine. Num. 36 At enim Sanaim. 3 Orationcm Ciceronis, quae seruiit tempori, eucat iis, non authoritati. Num. 3 3. Est etiam rei qua.

Exemplo M Antonii,vel potius L Crassii. Nam i o homi nemingeniosum. Alterum 1. Acts obj ct um de legibus,quibus Cicero Cluentium non defendit, prolixius consutat. i. Lepidi irrisono Actii a voluntate Cluentii , cui ipse

defensor paruit. Ninu. I I. nunc quoniam. . L. Retoria ueris argumentum; nam non Cicero aut Cluentius reccssit a lege,qua soli Senatores tenentur Cluentlus

autem Senator non est sed Actius: quod csse indignum o stendit Orator pulcherrima amplificatione legum, quarum

Actium vero recessisse a legibus probatur, quia eam tum legem,quae de solis Senatoribus loquitur, ad Equites. & ad populum vult transferre. Num. I . Itaqjaficis legem. Ac Senatus quidem non recusat se illa leve teneri. Num. r s. Deinde quis. Verum equester ordo plebs praeter aliasu non

300쪽

non vult huic legi iubi ci. Ibid. converte nunc. Silare me ito Equites Romani M Druso apertissime repugnarunt, ne ii, ut jam Cluentius, nova lege alligarentur: quia deriique diis-milis est ratio status Senatoris do equitis; quod exclamatione di proibpopaeia approbatur. Num. asy. O viros fortes. Postremo Cicero obtestatur Judices, ne Cluentius aliter quam 'eques Rom. defendat ir; lioc est, ne in populum lex ilia senatorum tranSseratur. Num is, qua sυobis. Polliceturque suu inomcuam Num. III. hirnunc est.

Iudices pariter commoner, cse ipsis ex ossicio auxia militas

T. Attii de moribus Cluent ii, quali infirmum brevisti, me di luit: ut de in)uria Decii, de vi illata pastoribus Anscharii&Pachemii, de testamento AElii Florii legato, Ca i i uxore, bonis Ennii, Bennii laesione. Num. I 6 o. alias ut exsιmeis. Post haec concluditur confutatio T. Actii de moribus Cluentis, transitione adsecundam partem contentionis. Num. I 6 H4hetis Iussices. Posterioris propositionis argumentum, Cluentim non habuit causam committendi veneficii, hoc enthymema conficit: triplex illud crimen veneficii,quod assingunt adversarii, nulli bono fuit Cluentio: ergo Cluentius non habuit causam committendi venefacit. Primum veneticii crimen, de C. Vibio Capace refellitur ex eo, quod L. VibIus teste L. Pictorio,intestatus sit mortuust cui igitur bono illum veneno sullulissetCluentiust Num. Ios.

Objectum est. . 'Secundum crimen de Oppianico adolescente rejicitur brevissime I. ex adjunctis propinati veneni. Num. I 66. Alr rum veneficii.. χ. EX adolescentis Oppianici morte cujus causa fuit cruditas S intemperantia. Num. Iσ8. nego illum. 3. Ex testimonio ipsius patris.ώια ει huic rei. Tertium crimen de Oppianico sere similiter corruit I. per subjectionem ex ipsa causa veneficii; quia Cluentius nuue Oppianicum metu obat ut exulem 8 damnatum, neq; oderat ut miserum, quippe cui mors potius, quam vita esset

solatio. Num. 169. unum etiam.

1 Ex perstara Alclui,quia cum hic Oppianico similiarissi inus esset,& Cluentio ostensior, certe Cluentius non illo usus in ad hoc crimen: Deinde si Asellius venenum dedit, cur

SEARCH

MENU NAVIGATION