장음표시 사용
111쪽
e sciam, cui altero alterii pendeati; tu modopillitia ter disserentem audias. neque tamen prohibeo , quin utrum voles iacias, vel ad singuli, quae dissiputabo, statim respondeas , vel cum peroravero, ad omnia . Et ut primas suturi sermonis lineas ducam, nemini dubium esse puto , sicuti limnestius,in commodius misse ius Romanae ciuitatis iure LM
th, hoc Italico, ita pari ratione Italicum ius prouinciali. h.c i, praestistisse Mod quia fuse erudite Sigonius ' docet, n e a. la. , bis satis innuisse Italiam fuisse quidem vectig
.is .ict d. lem popiali Romani, sed tamen uniuersim libertate dona-ἐu-prouis, tam prouincias autem non modo vectigalibus obnoxias
ΗΗ sitisse, sed seruitute etiam oneratas quippe quae legibus suis
magistratibus spoliatae essent inde manabat , ut prouinciae omnes B Praetorem haberenta qui iuri dicendo praees-- set, Quaestorem, qui vectigalia exigeret quia vero eiusdem prouinciae populi non eodem se animo aduersus rem publicam gesserant, inde factum, ut neque eodem aut pari omnes iure censerentur , sed diuersas, pro cuiusque merito leges acciperent hinc ciuitataim aliae libertate donatae, aliae in seruitutem redactae aliae immunes , aliae vectigales. Uectigales dicta, quibus vectigal imperatum immuneS,quibullnusso onere dicto, nihil populo Romano pendebant . in ser-
vitute esse illae dicebantur, quas Romani populi masistratishus parvi evoliterunt, in libertate vero illa , qu ciuis legi bus vivere permissae sunt . V autem earum, quae servituteis
assectae suntl stipendiariae proprie dictae, quae aliquid tributi
nominependebant, immunes quae nulli oneri obnoxiae lita earum 'i' libertate donata Mant,seederatae dicebantur. quaestineris lege conum, Quiritibui . liberae quibus nuruium cum iis scedus intercedebat Vera ne haec sunt, Mome rVerissima, inquit ille. Tum ego. Provinciarii serma haec de descriptio sicuti Carolo Sisonis accepto strenda est, qui eam et artus atque explicatius , quam alij ante fecissent, ad vitrumexpressit, ita si in re peruetusta ad acuenda saltem ingenia vehiti facem alijs praemonstrandam disquirere licet, non adeo plena absoliataque est , ut omni suspicione careat. quod ut planius fiat animaduertendum est. Hem, ut video , inquit hic subridens Momum, non leuiter a te Sigonius
putabit. expetis, dum soni illi a consoriatu; ista virga
112쪽
quam Moine is sint, ii tantuni mihi in eruditissiliuini luseminem arrosem cui Romam rei notitiam lucenique Viri sim expensa ni servire . sed neque eamen eius manes ramis laturos vereor, pro ea sentisndi libertate, suam suo iure
ingenia postillane, si me nonnihil ab illius is in declinnare profitear.
I Animaduertemhina igitur est, sensisse Sigonium. Omnes prouinciarum ciuitates in duas primum classes diuidi,
aliae seruitute, aliae libertate affectae dicerentur, utrasque vero in duas itidem species subdiuidi , illas quidem vel vectigales,seu quod non multum abest stipendiarias,verimm nes, has vero vel foederatas, vel omnino liberas esse dictas Mihi tanten, quod Sigoni pace dixerim, longe aliter ea sores habere videtur; censeo enim tres selas fuisse oppidorum in prouinc bid:s rentias. Primi quidem generis foederat quae in pristina libertate conseruata suas leges suam rempublicam in potestate haberent , coniuncta tamen populo nomano foede s societate ab his vero reliqua omnia sese uitutem serusisse in duplici tamen conditione alia enim
timnunia liboaque erant a vectigalibus , alia vectigal seu sim tum seu secumas pendebant. Et viseederatarum, bium vim omnem naturamque cognoscas, obseruare de Ans edus pactionem 'iamdam societatis dictum, non Imper toris arbitrio, ut in sponsione fieri solitum, sed populi R
mani iussu,vel senatus authoritate firmatum.neque ad tem.
rus, sed in perpetuum non datis obsidibus , sed per sincialem publicum populi Romani nuncium selemni precatione adllibita contractum. Foederis porro huius tres eram species . primum iniquissimum dicebatur,quale dedititiorum erat, qui ob id non in scedere, sed in ditione esse dicebant
neque enim imperio in eos veluti pacatos uti licebat prius. quam omnia diuina humana tradidissent, obside uela cepti, arma adempta, praesidia ciuitatibus imposita titissent. alterum paulo aequius erat foedus cuius formula his praeter alia verbis concipiebatur . Ut pia Materna pax i, Ut maiestatem populi Romani eomiter , idest sine dolo malo , ι -- feruent quo scederis genere Gaditanos coniunctos scribit
Cicerra in Cor uana. ii, ait, Mam vim seu ut sis iue
113쪽
in feZere inferior . primum Mi genus hae eonseruand7. suo magis in se ibus, quam in foederibus sti, eonsererimnuimperanus eis, non precantis . deinde eum alterius popuum uestatem , inmin Metur, Hupopulus insuperiori eona tione causaq-t sit euius maiestasfoederis fanmonia δε dum . postremum kedus aequiun vel secietatis dicebatur cum vel bello pares positis armis, riture in secieta
tem Mamicitiam veniebant , rebusque per conuentionem redditis, si quarum turbata bello possessio fuerat, ea aut ex sermula iuras antiqui,aut ex partis virilisque commodo c5- ponebatur vercum hi, qui numqtiam hostes fuerant , i amicitiam inter se sociali foedere coibant, permittebaturque suis quisque legibus, suis magistratibus vivere solun ...... cauebatur, Ut alter alterum iuuaret . Late has foederum ... I. ista speciς ex Prociali a C. mente explicant Iacobus Meno- ρι. o chius, ' Barnabas Britanius, Petrus Gregorius, ' Pe-Mm. u. trus Faber, uaremundus Eremberg. , ante eos L uius Ae Sigonius ' Ex quibus foederum generibus P 'φ stremum reliqua dilo minis nominibus dignitate antecede Raan. quicum'ue enim an ea foederis specie ceniebantii io
'M .isi aliam populi Romani rationem ducebat, quam quae sederis ι 13 tis V lege caueretur. Proinde, M sigonius ' monet, magistratui, i 's se polluli Quiritium apud diuertenti nihil dare cogebantur. Vias, quod ex Liuior primum docemur, cum refert, L posth ια .a vi mium Consulem Praenestinis uratum, quod sibi Praeneste,quae libera xfoederata ciuitas erat, sacrifici causa diuertenti rur nihil priuatim aut publice honoris exhibuissent, ad eos scri-4, 2 dissilio is sibi deinceps in divertenti locum pararent , magi-ν bHMa, stratus obuiam exirent Ante bime Consulem, subdit Liuius, cap. s. nemo unquam seis viis in re oneri aut sumptui fisit ideo' ε magisνatus mulis, lasernaeum, , omni alio infrumentes --- ornabantur, ne quid taleforis imperarent, id quoque ipsum .,τ ι - , i, Lentuli exemplo ' confirmatur is cum Asiam prouinis mi, iam pro Qus store obtineret , ac foederis iube, quo Rhodii
pride iurauerantis eosdem hostes habituros, quo S.P.Q ausperaret, fore, ut illi eum classe praesidioque militum conm maret; neduna spe suasustratus est, sed urbe quoque portu scommeatu eius milites prohibiti vix pro Quaestor ipse, nec
nisi nauigiola inrib a recept . quam in nitatem dimit
114쪽
isitionemque maiestatis populi Romani grauissime ille queritur publicis litteris ad Senatum datis . neque enimuero Ciceronem aliae causa a Mameri in is aliena t. nam cum inquisiturus in Verrem Mesanam venisset, nostri neque eum puniice inuitarent, neque tecto ac domo exceperant qua iacere his praeseriim verbis agit ' Ecquae ciuitas est non . modo in prouincijs nostris, verum in ultimis nationibus, aut tam potens , aut tam inmanis, amara, Rex denique ecquis est,qui Senatorem populi Romani tedio ac domo non inuiteta qui honos non homini solum habetur, sed primum populo Romano, cuius beneficio in hunc ordinem venimus, deinde ordinis authoritati quae nisi grauis erit apud socios, .
externasque nationes , ubi est imperii nomen & dignitas scilicet ea erat morum immoriam priaritas, ea semitoriam populi Romani, an Regum vixerim, modestia atque auras, ut summi beneficii ioco potituri sitissentis eos ad diuertentes publicoquopiam honoris genere prosemitus es, sis nunc sum vel peculiare est urbis nostrae situm, vel co riri saeculi inselicitas,cum pro, nos adiuinitate honores aliquibus concesteris, tantum abest, ut ab sis nam ineas Eratiam Himo beneficus illis inimicissimumhostem parase
Illud etiam in hoc foedere erat praecipuinn, mod4 si foederati aliquid ex foederis lege deberentim reliquis tamen
Iiberi omnino erant adeoque , nisi contraria paesionen hiberentur, poterant lege sancires, nequis castra Romani In,peratoris sequeretur, ne te proca republica pugnaret. metus deeretis legibusue suis, ait Cicero 'fanxistent, pes Coma de Gaditanis res erato ne quis suorum eluium e fra o M mant Imperatoris iniret, ne quisse pro nos imperio in Iericulum caput atque in vita discrimen inferret, Gaditanorum auxi*s, eum euemus, si nobis non fiereet. pauolo post gratiiter id iureferremus, minis auxilia popnti Ro mani, aebilitari animosfortissimorum virorum nenigena 'rum nos hominiam sv s atque externa virtute defluui. Poterant, suo iure atque arbitratu, bella cum hoste suscipe-ie unde cum Samnites a Campanis MLatinis, quoriim hi aequo scedere cum Romanis amicitiam contraxerant, bello emcrentur, deque ea re senatum consulentes, ora entin vinci
115쪽
tinei se ab ignauissimis sinerent, Latisis, Campanosque , a
sub ditione populi Romani essent, pro imperio arceret Samniti agro,sin imperium abnuerent, armis coercerent; adue
sum haec responsum anceps datum, Liuius ' scribit, quia inquit, Duri pigebat, inpotesat ua Latinos iam non esseia
timebantque, ne arguendo alienarent . Campanorum aliam conditionem esse, qui nonfoedere , dpeν deditionem in dem venissentiaque Campanos, seu velint,seu nolint, qui turos insedere Latino nihiIesse, quod bellare, eum quibus Us velint, prohibeantur. Inde nullum inter Quirites 4m LM'I-μ deratos postliminii ius quod cum ijs tantum ' positum erat, Mi vel hostes Romanis essent, vel saltem exteri, siue 'sis ... t ςrςUtini qui neque foedere, neque amicitia, neque ri, nospitio illos attingerent quare rectissime Budaeum anno- ad L n. tauit, mendum esse in textil. non dubito in Pandectis dae
raptis. ωmmim reuers cum enim vulgo ita habeat dubii Auns dri ait tum nisi ext in Gnt, negatis non addendam Budatus censitit, legendumque Nona ubi triquisse Gratieriiseri nobis extranei mn λLquam lecti nem ratio confirmat, quam LC--t Etenim quid, aieni ter mi atque eos postlimini optu si, eum tui apud nos ,
Iibertatemfuam aeque atque vitasse retineant . eadem nobis apud eos eontingans ciui quome Romano in foederiis . . ..ω, --bes exiiij causa commigrare permittebatur ' ut me 'ad inia liberae essent, suamque rempublicam in potestate haberent. sis ,. . . ij autem, ait Polibius, ' fgientibusserastisau in Neu tu Iit -- , --φη-m, o Tiburtinorum ciuitate, reliquis foedere Miniunctis. ωconsueuisse Romanos exules Maciliam petere , ut quae amica ciuitas, .scederata esset. 1. .., e empto Annij Milonis Manutius docet. Quid, quod
adsuis, Romani magistratus nullam in foederatas ciuitates iuris di-οα caii cendi facilliatem habuete ac propterea minus expositae Ii- ιν νενν bidini Praetorum aut Proconsulum erant. quod Cicero ' ha-Hui. 3 verbis significat. Tauromenitani, quorum ciuitasfoederatas
hominesque victi i, qui maxime ab iniurnis rorum magis tuum remo si mi eonsueuerant esse prodi sed
ris. Ab eadem mente illud, quod in scedere cum Poenis post primumbellium Punicum inito expressim cautum est. Neu-
D in asim impcrisitvrrat, uti, illud etiam, quodue
116쪽
Sermanteo Taestus ' scriptum reliquit Athenas eum v u. .. mouisse foederique seia, ae eiusta orbis boe datum otono ue .
tiaoνe tereturi eadem pene de Antonio in ijsdem Atheni eon.-ς.ι- aegente Appianus, is de Tiberio, ' cum Rhodi degeret, suauSuetonius notat. qui item de Caligula memoriae pr lidit ' i':
Domiforirique tuitis, libera et foederata opyid. ne licto P II .ribus adibat quibus Uerbis , ait Budatus, ' lanimeat modem is istiores populi Romani magi atus non essesositos eumfasei In natis bus insim quem fratuum imperione versari interfocios ct foederatos. Eiusdem generis illud est, quod in Plutarcho : II. z. Iegimus de Cn. Pompeio in Siciliam cum imperio misso ad L,
reprimendos Perpennae motus. In D inquit, Pompeius a Finan natis
ni συν missus Perpennasatim ei Gellia eossit Grais' --inoctas eluitates recreauit, omnibusues humanum praebuit, extra Mamermisi dei ominus in enim in mim in iuri immem, aqua eorumdisant, vererisopimam' f inisse esse exempto , non de ii, in is PMi Iadio fuerimmitatare eget haecenniinrnuuini Q in E Graeco interpretatio mihi magis arridet, quam ea quam alii prosemine . Non de iis instituta μοι - -- .inctu&6s nam quis credat, Mamertinos adeo vel furi sis vel animi impotentes fuisse, quivi amusque ab Pompe io orbis Romani viribus instructo extorquere ius suum in
mamisque tandem ludis, inquit hic Momus. tantaene, impunitas garriendi/atqui ego iamdiu multumque est, cum farraginis istius & longissimae fabulae caput conieci scilicet hac tua sermonis volubilitate docere, si Diis placeti, cona ris, Magistratus Romanos neutiquam Messanae ius dicere. Blitos. Ita ne vero ι Id ipsum, inquam ego. o sagacissimum caput nempetis IIbu es pere, non quod ante pedes modo essUidere ed etiam illa, qua futurasunt, pro picere. Tum Momus. Quid vero si doceam, toto coelo serrare, δnam cur obsecro Macedonum Legatus inconcilio Aetolorum dixit. Siculorum eluitatibus Syracusas, Me anoma Miati aut Liliboeum indieitur concilium a Pratore Romano con mentus agitur eo euocati conueniunt excelso insuggestus-
117쪽
subdit . uias 4.Pretium equitem Romanum, qui tum in Mettia negotiaretur, nominabat, etiam ne id magnum fuit, Panhormum litteras mittere, asserti e hominem Hlodijs Mamertinorum tuorum, vinctum, Dassum habui e,dum Panhormo Pretius venirem quibus vervis satis aperte edocemur, C. Verrem Praetorem nullum Messanae carcerem habuisse , qui suapte natura iurisdictionem sequitur , sed comismodatis, ut sic dixerim, Mamertinorum cult ijs usum esse. Atqui, inquit Hermeas, idem ille Proculus I. Q quem antra laudabas , diuersum aliquid videtur docere nempe foedera tos homines Romae inter reorum/nomina recipi,in in eos damnatos animaduerti potuisse Iurisconsulti illa sunt ver Hhi. Ainunt apud nos rei exfoederatis eluitatibus, ct in eos damnatos animaduertimus iam,quid ad hariςspondeas Ceni, vide. Et vidi, inquam ego ,4 facile respondeo cum is
Dionisio Gothitredo , qui ilIud caput legis ita legendum
censet . AG unt apud nos rei excivitatibus foederatis di dubita. in eos damnatos animaduertimus.quasi Proculi mens sit docere , si quis ex kederato oppido capitale crimen Romae ad miserit, recte in eum per magistratus Romanos animaduerti posse scilicet quia in hac 1pecie, delicti praetextu, ut di sciplinxvestrae verbis in loco utar, Romae forum sortitur. quod ipsum Budeus subinnuere videtur,4 ante eum allidocuere. Quod si Cicero aliquo in loco dixit, id vero sola suo spitione ego assequor , neque enim me legisse certo memini Namertinos aut foederatos in fide, in imperio populi Romani esse, non id eam significationem habet, quasi sub illius ditione & dominatu essent, sed ut sub tutela , clientela
&, ut receptum vulgo vocabulum usurpem, sub protectione esse intelligerentur eodem prorsus sensu, quo Genuenses,&Vesoniij sub Hispaniarum Rege Opt.Max. Aquq granae sub
Iuliacensium Ducum fide esse dicuntur, ut pulcherrime explicat Philippus Cluuetius in Germanicarum antiquitatum Iibris Iam vero, ut eo redeam, unde me hic sermo abduxerat, laedus quod Mamertinos cum Romanis inijsse docui, neque primi , neque alterius , sed terti generis fuisse, pra terquam quod id clarissime ollandit Cicero, qui foedus illud
118쪽
Liuio, Brisonis, Bodino, Atala docet , inter aequa foederi. exempla reponenda illa, quibus ciuitates, populi, prouinci'
tutelae se ac fidei alterius dedunt. Qu9 fit ut Mamertinum hoc foedus aequissimum iure meritoque dici debeat, cum non dedititio iure Mamertini illud contraxerint, sed, uti Zon ras testatur, bello Rhegino pares positis armis pactione in societatem Mamicitiam venerint tandem superiora exempla id certissime euincunt , quae non nisi in huius tertii genen parilis, is scederata oppida quadrare possunt. Ediuerso enim ist-Bν ..iua uitates, quae in secunda laederis specie continerentur,hostes Gregor. Fa eosdem, quos populus Romanus,habere, arma in eos infe ser Qq bellum pariter gerere, captiuos perlagas reddere tene- bantur qui vero Roma exules essent, sis in eas urbes migra re non licebati id enim si licuisset, non populi Romani, testas conseruari, sed sperni, non reddi perfugae4 fugitiiii. sed defendi dicerentur magistratui quoque Romano obno- xii erant, nisi foederis lege id fuisset exceptum ouod Gadistanorum exemplo constat nam cum Gades praelectum Mis ira mamitti consuetum esset . id postea remissum est, quia
z.L. οῦς foedere cum LMarcio inito id expresse actum erat, ne sub
Romano magistratu essent quae omnia fuse diserteque Budarum, Menochius Eremberg. locis ante laudatis annotarunt. Igitur ex his, quae hactenus a me dicta sunt, ut vestigia mea relegam, facillime duo illa conficiuntur, quae modemonstraturum initio recepi. ut fidem meam eodem ordine liberem, quo illam obstrinxi, ostendam primo Mamertinos semper immunes,4 nulli obnoxios oneri fuisse deinde illud exequar, foederatorum caiisam conditionemque digniorem ac meliorem, quam ea esset, qua quinque illa liberarin immunes ciuitates censebantur. Et quidem scederatam
nim urbium immunitatem stiperfluum fuerit pluribus oste dere cum enim faederati suas urbes in potestate habuerint , cum sui semper iuris, sui arbitri fuerint, frustra de proba da immunitate contendimus pugnant enim intersesubdia D sj, tum aut vectigaIem, foederatiam esse, ait Faber, neque
L foederatus diei is potes . qui Diditus aut vectigalis es nes
is titur legibus praesertim cum Cicero dubitationem omnem sustulerit, cum dixit. Foederata in Stellia civitates duaesunt, quarum decuma venirem olearit, Me ana eae
119쪽
'menium. Nam quo illi, Preserendum existimas Monae, quod sane pulcherrimam consideratu nem habet iam, antea dixi, tres fvisse in Sicilia conmentus Ciuiiun Romano arum Siculorum Moiussu Praetoris euocatis civitatibus, ac prouincialidiis iurasngulis reddebantist. illud etiam ad didi, Messanae, quamquam foederato in 'rido,ius diqum a Praetore esse, haud quidem in Mamertinos , sed vel in Lues Roman vel in Siculos homines, siue ut honos ei ciuitati haberetur, siue ut ne ijs qui proxima Mamertinae ditioni lor'. 'Hica incolebant , iudiciorum causa Syracusas vel Lillh irro, 'donga ducentorum fere militarium at ineratione, contendere opus esset. Quaestores vero qui vectigalibus exigendis praeficiebantur, nonnisi duos fuiste ' norunt Omnes alteriin 'SUM . Prouinciae Syracusanae, Lili etanae alterum at cur vero non p ρε υ . Messanae suus Quaestor itidem, ut conuentiis datusta qui ' i' Mesana, Tauromenio nullae, ut inquit Cicero decumae iii, M. veniebant Accedit quod alio quoque titulo Mamertinos filisse immunes intel ligere ex eo postiuIuta , quod ciuitatis Romanae iura adepti iam essent. Cives vero Romano non
modo portoriorum , quae in Italia, sed etiam 'iis in proiam 'cus aperentur, immunit dem habuisse Sigonius ' probat, o M cum maxuodocet, Ambraci sis cum mamsconuenis si us portoris, quae vellent, ira marique exigerent. dum is
eoriam Romani ac socii aream nonunis immune es enim qua initio obiecistium , d buia Mam et in suem, nautam militem; haud Midem ita am 'o Quasi vere tum nomineexigerentur, aut quiarescissi inta foedus , aut rogata immunitas esset sed quia ab primo societatis ingressu foederis lage ira cautum, ut nauem infructam darent , paeae in Beto ante sua tecta domos nauigaret qua sua moeniaporeusque defenderent quod mill locis Cicerotestatum reliquit idem in Thermesbu Pisidis
serrarum ' qui cum liberi foederati ac socij proniuacia 'Sit deis ti essent, tamen ad finena plabasciti, illud quoque additum, prou ne.
me mag)srarus ijs dare aliqaid imperet, nisi quod ex edicto
Senatras ex Lege Porcia dars praeberi, oportebit. Estolia cita sint, inquit hic Momusi atquid iam respondebis de se xaginta allis uatici modiim miliabus, ' quae non e foedeIα, Cleoν.ML
120쪽
que Medus, neque immunitatem destruebant sicut neque; CDὸν act. Centuripinorum, neqtie Haliciensium iura per eius one- bb. ris pensitationem nihilo minuebantur qui populi cum ensent immunes , huic tamen muneri obnoxi fuere non enim huiusmodi fiumenti genus ex eo erat , quod exigeretur di decumae, sed ex eo quod praesenti pecunia populus Romanus emeret. nam eum ex S.C. , ex Lege Terentia, inquit Cice- actὼon Q ro ' frumentum vendi aquabiliter ab omnibus Sisiliae ei-M . s. uitatibus oporteret, id quoque munus alioqui leue eommu Mamertinis fuit, vi foro altem edi eommeatu populum Romanum iuuarent quod ne dum amicis populis, sed & hosti- ius interdum sine ullo libertatis detrimςnto concedimus. Neque vero est, quod alicui scrupulum inijciant haec, quae dicebam, debuisse scilicet Mamertinos tot haec ex foederis lege certissime enim existimandum est, ut reciprocae sunt . . . . foederum pactiones, Romano Mamertinis aliquid inuicem
promisisse auxilia nempe temporibus dubijs, classem, mili. temin id genus alia Accedit eam fuisse populi Romanii
ceptam consuetudinem, ut neminem fere sociorum aut foederatorum loco reciperet, cui non oneris aliquid in foedere adian. s. imperaret. Vnus Cicero ' multorum loco sit .ae colonia
M. f. es, inquit, tam bono iure in Italia , quod tam immune municipium, quod per bos annos tam commoda aeatione sumst omnium rerum, quam Mamertina eluitas soli is praetore omnium rerum immunes fuerunt soli istus imperio ea vita conditione,Ut popuIo Romano nihiIdarent, Verri nihil actias. 1 denegarent . alibi ' de ijsdem Mamertinis . Per triennium, ait,foli non modo in Mettiactio opinio meaferibis
quidem temporibus in omni orbe terrarum,soluti ab omnι sumptu, mesesia, munere. Atque haec Monae de Mamertino rum immunitate dixisse sufficiat.
Superest iam altera promissi pars, qua ostendendum, foederatarum urbium conditionem ab alijs optimam in prouincijs filisse. quod ad immunitatem spectat, non inficias eo, hinc foederatas urbes Messanam & Tauromenium, inde Centuripinam, Haliciensem, Segestanam, Halesinam QPanhormitanam aequo iure conditione fuisse . hoc so Ium differre, aio, quod illae veluti precario possidere abso